دو نکته درباره مبارزه با فساد در فوتبال

این روزها هوش و حواس دوستداران ورزش و علاقه مندان فوتبال یکسره متوجه ماجرای پرونده فساد

است. رسانه های مجازی وغیرمجازی و برنامه های ورزشی رادیو و تلویزیونی تمرکز و توجه اصلی خود را بر روی این موضوع معطوف داشته و در این باره مطالب و انتقادات و پیشنهادات خود را مطرح می کنند . در این میان بدیهی است که عده ای بدون توجه به اصل موضوع و نقشی که این ماجرا بر سرنوشت فوتبال ما دارد - یا می تواند داشته باشد - به دنبال فرافکنی و انتقام و تصفیه حساب های شخصی هستند. جالب است که در این گیرودار سروکله کسانی هم پیدا شده که اگر چه خودشان رد پایی از فساد مالی بر جای نگذاشته اند اما خواسته و ناخواسته با عملکرد و رفتارغلط و تفرقه افکنی و حرمت شکنی و نفرت پراکنی و دور دادن و تریبون بخشیدن و آنتن دهی در برنامه های زرد تلویزیونی خود به جریانات دلالی و حمایت از عناصر دلال مسلکی که امروز پای بعضی از آنها حسابی گیر است و به طور خلاصه برخلاف ادعایی که می کنند - مبنی بر اینکه " از وقتی ما نیستیم، فساد فوتبال را گرفته!!!" - خودشان با عملکرد بیست و اندی ساله ، به ویژه در رسانه ها ، علی الخصوص تلویزیون، در ایجاد وضعیت حاکم بر فوتبال - نمی گوییم صدرصد اما حداقل 70، 80 درصد- سهیم هستند و در خراب کردن وضعیت اخلاقی و فرهنگی فوتبال نقش بسزایی دارند ، بی فرهنگ های عقب مانده ای که حالا نقش قهرمان را به خود گرفته اند اما وقتی حدود بیست سال پبش کیهان ورزشی به نفوذ و عملکرد غلط جریانات اختاپوسی و دلالی و منفعت جو حمله کرد، مقابل این مجله قدیمی و اصیل" گارد" گرفتتد و زیرعلم همان جریانات سینه زدند، آن هم‌ چه سینه زدنی!!

تیتر مجله 29 مهر 1402

سخن امروز ما در این باره با گذشته تفاوت زیادی ندارد. بارها تاکید کرده و سال هاست می نویسیم که حال این فوتبال خوب نیست و برای درمان این درد جانکاه باید همه - به ویژه مسئولان - کاری انجام دهند و قدمی بردارند. ما حتی چند ماه قبل (29 مهر ماه 1402) پیش از شروع جام ملت ها ( که زمستان گذشته در کشور قطر انجام شد ) به جای حرف های دلخوشکنک و فریبنده ، روی جلد مجله تیتر زدیم:"اولویت فوتبال ایران ، رهائیدن از ناپاکی هاست ، نه قهرمانی در آسیا " .

برای اینکه آن موقع مثل حالا - و قبل از آن - فکر می کردیم که مشکل اصلی این فوتبال ( بلکه ورزش ) قبل از آنکه فنی یا کمبود افتخار باشد، فرهنگی و اخلاقی است. فضای فرهنگی و رفتاری فوتبال ایران مسموم است و چاره این مشکل و دفع این مسمومیت - حداقل در وهله اول - قهرمانی و راه انداختن هیاهو و جشن و این حرف ها نیست، سهل است که چنین اتفاقاتی باعث گمراهی و فریب و انحراف از وظیفه و کار اصلی خواهد شد، به طوری که یا از سرغفلت یا به خاطر القائات حساب شده ، اینطور وانمود می شود که فوتبال ایران در سطح و استانداردهای جهانی است و بزرگترین هدف آن ، صعود از مرحله مقدماتی جام جهانی و رفتن به دور دوم است که در بعضی از موارد این اتفاقات رخ داده و این القائات و فریبکاری ها صورت گرفته است! اینطور حرف ها و القائات را معمولا کسانی مطرح می کنند که از وضعیت نابسامان فعلی فوتبال منتفع می شوند و منافع نامشروع به جیب می زنند و نام و نانی از قبل این وضع برای خود فراهم آورده اند.

همه حرف ما درباره ماجرا و هیاهویی که به نام کشف و مبارزه با فساد در فوتبال بر پا شده ، این است که حالا - البته خیلی دیر- که افراد و سازمان ها خود را در قبال آنچه از دست مشتی عوضی آمده ورزش نشناس و منفعت جو بر سر فوتبال ایران می رود، احساس مسئولیت کرده و به این موضوع وارد شده اند ، تا آخر کار کوتاه نیایند و تا زدن ریشه های فساد ، پرونده را با القائات و فشارها مختومه اعلام‌ نکنند.‌ در این باره به نکات عدیده ای باید توجه داشت که به دو مورد آن در ادامه اشاره می شود .

مورد اول اینکه بدون هیچ شک و تردیدی الان عاملان انحراف و مسببان فساد - که یا نام شان اعلام شده یا عنقریب احساس می کنند پای آنها به میان می آید و در رسانه ها اسم و رسم شان مطرح می شود - از همه توان و داشته ها و امکانات خود برای تمام کردن ماجرا و به هم آوردن سروته این داستان استفاده می کنند ، چنانکه در موارد مشابهی مثل ماجرای تشکیل پرونده فساد در فوتبال که دو دوره پیش از سوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی انجام شد اما درست آنجایی که داشت به نتایج قابل توجهی می رسید و در صورت پیگیری بیشتر می توانست ریشه های فساد در فوتبال را به طور ملموس و محسوس بخشکاند - حتما به خاطر فشارهایی از این سو و آن سو - متوقف و به بایگانی ارسال شد تا در قفسه های آنجا خاک بخورد ! یا پرونده معروف به " پرونده ویلموتس" که دیدیم با همه سروصدایی که پیرامون آن به راه افتاد و حتی مقامات سیاسی در آن مورد اظهارات تند و تهدید کننده ای داشتند و ‌پای رسانه ها و محافل غیر ورزشی هم به میان آمد و... عملا هیچ اتفاقی نیفتاد و تازه کسانی که به درست یا غلط به عنوان مقصران و عوامل آن قرارداد ننگین مطرح بودند ، بعدها ارتقای پست و مقام یافتند و به مناصب بالاتر و بهتری در فوتبال دست پیدا کردند!

از اینگونه مثال ها و اتفاقات در فوتبال ما فراوان است ولی برای جلوگیری از طولانی شدن مطلب و خسته نشدن خواننده گرامی به همین موارد بسنده می کنیم تا بگوییم کسانی و عناصر و باندهایی چون خودشان مسبب این ماجراها هستند و یا منافعی نصیب شان می شود، با همه توان و داشته های خود در برابر جریان مبارزه با فساد و سالم سازی در فوتبال و ورزش ( و هر جای دیگر!) می ایستند و به شدت خواهان تداوم" وضع موجود" هستند.

مورد بعدی هم اینکه در مبارزه با فساد سراغ ریشه ها و سرچشمه ها بروید. پرداختن به عوامل درجه 2 و3 جز اتلاف وقت و انحراف از اصل موضوع نیست. باید سراغ پرده نشینان وعوامل پنهان ، اما گردانندگان اصلی رفت و آنها را از حاشیه امنی که برای خود ساخته اند ، بیرون کشید . بدیهی است تکلیف عوامل درجه2 و مجری و پادو و... خود به خود مشخص و روشن می شود...

*سیدمحمدسعید مدنی