... از جام ملت های اروپا تا المپیک پاریس

مسابقات فوتبال جام ملت های اروپا به روزها و لحظات حساس و تعیین کننده ای رسیده است. به سهم خود امیدواریم دوستداران فوتبال در کشورمان ، به ویژه رسانه ها ، علاوه بر تمرکز روی نتایج و پرداختن به برد و باخت ها و صعود و سقوط‌ها و... از مسائل مهمی - خاصه موضوعات اخلاقی و فرهنگی که در این سطح از رقابت ها از حرفه ای ترین تیم ها و بازیکنان و مربیان سر می زند - غافل نباشند که این بدون اغراق ، نمایی کامل از حرفه ای گری در سطوح و ابعاد مختلف اجرایی، مدیریتی، فنی ، اخلاقی و... است و حاوی درس ها و عبرت های فراوانی است که می تواند بیش از هرچیز فاصله حرفه ای گری در عمل تا ادا و حرف را به خوبی به نمایش بگذارد.

وزیر‌ محترم ورزش در بازدید از اردوی کشتی و ملی پوشان این رشته که خود را برای حضور در المپیک پاریس آماده می کنند، گفت: وظیفه ما حمایت از ورزشکاران است و شما هم باید در میادین بین المللی تمام تلاس خود را برای موفقیت به کار ببرید. ضمنا ایشان به این نکته بسیار مهم، حیاتی و البته منصفانه هم تاکید کرد که بار روانی مسابقات نباید بر دوش ورزشکاران‌ سنگینی کند. این حرف درستی است که متاسفانه پیش از این در ورزش ما کمتر رعایت شده است. یعنی همه ، به ویژه مقامات و مدیران ورزش ، توقع دارند که ورزشکاران - خاصه بعضی از آنها- در میادین‌ جهانی و المپیکی بدرخشند و مدال آور و افتخارآفرین باشند. البته هر ایرانی وطن دوستی از صمیم قلب آرزوی موفقیت کشورش در همه عرصه ها - از جمله ورزش – را دارد.

اما این نباید به‌ معنی ماله کشیدن بر سوءمدیریت ها و پوششی برای کم کاری ها باشد. ‌متاسفانه بسیاری از توقعات از ورزشکاران ، از این‌ جنس است. ورزشکار باید در میادین‌ مهم و جهانی بدرخشد تا کمتر کسی متوجه اشکالات و ضعف ها و کم کاری های مدیریتی شود! با این روش و ترفند - که متاسفانه از دیرباز در ورزش ما معمول و مرسوم بوده و هست - چون در پی ندیدن بدیهیات و ماستمالی کردن اشکالات هستیم، ورزش ما به جایی که باید برسد - و دوستداران توقع دارند ورزش را در آنجا ببینند - هرگز نخواهد رسید. حق و انصاف آن است که عناصر و اجزاء کلیت و سیستمی به نام ورزش - هرکسی در حد جایگاه و مسئولیت های خود - به بهترین و جدی ترین شکل به انجام وظیفه در چارچوب برنامه های تعیین شده بپردازند و کسی نقش طفیلی و قفیلی دیگران را بازی نکند تا همه چیز ، حتی نتایج کسب شده به طور طبیعی پیش رود و در جهت برنامه ریزی بهتر برای آینده یاشد. در وضعیت کنونی متاسفانه به دلیل مشخص نبودن وظایف و فرافکنی ها و... تحلیل و نقد و کارشناسی محلی از اعراب ندارد و هر کسی قادر خواهد بود ضعف ها و ایرادات را به گردن کسی دیگر بیندازد! همانطور که در آغاز این نوشته آمد ، مسابقات فوتبال جام ملت های اروپا در حال برگزاری است و خوب است که همه - خاصه برنامه ریزان و مسئولان و رسانه های ورزش - فراتر از برد و باخت ها ، درس ها و آموزه های آن را - که عینیت یافتن و عملی شدن فکر و فرهنگ‌ حرفه ای است - بیاموزند و برای بهبود کاروبار ورزش ایران از آن استفاده کنند. این واقعیت است و باید جرات رویارویی با این واقعیت را داشته باشیم که ما از استانداردهای ورزش حرفه ای خیلی دور هستیم. این فاصله بعید را ما چند روز دیگر با شروع بازی های المپیک درک خواهیم کرد. متاسفانه در چنین شرایطی ورزش ما و مسئولان و تقریبا همه اجزا و ارکان آن درگیر بدیهی ترین مسائل هستند و گویا حاضر هم نیستند که یک بار برای همیشه آن را حل کنند!

الان بیش از صد سال است که در دنیا " لیگ" برگزار می شود. طی این ‌مدت ، در کشورهای صاحب فوتبال و صاحب لیگ ، مسابقات را روزهای آخر هفته و تعطیل برگزار می کنند. در ایران هم وقتی پنج دهه پیش لیگ تخت جمشید راه افتاد‌، درهمه دوره‌ها ( پنج دوره ونیم)، مسابقات ، روزهای آخرهفته برگزار می‌شد. اینطوری هم تیم ها تکلیف خود را می دانستند، هم تماشاگر، هم رسانه ها و هم همه! سال هاست کارشناسان و اهل فن می نویسند - و این مجله هم به سهم و توان خود نوشته – که روزهای برگزاری لیگ را مشخص کنید . این کار جلوی بی نظمی وهرکی به هرکی را می گیرد و... به تازگی شنیدیم که رئیس فدراسیون فوتبال تاکید کرده فصل آینده لیگ باید روزهای آخر هفته برگزار شود. امیدواریم مسئولان اجرایی لیگ لااقل حرف رئیس خود را جدی بگیرند.‌ منظور اصلی ما از پیش کشیدن این بحث ، فاصله ای است که ورزش ما با استانداردهای مدرن و حرفه ای دارد. مساله ای که صد سال است در عالم حرفه ای گری حل شده و پنجاه سال ‌پیش ، خودمان به آن عمل می کردیم، یکی از مشکلات امروز فوتبال ما - علیرغم این همه تبلیغ و ادعا و آرزو...- به حساب می آید! ما هنوز درگیر جریانات تاثیرگذار دلالی و مسائل " چیپ " و مبتذلی هستیم که برای تامین منافع نامشروع خود اجازه نمی دهند در ورزش و رشته هایی مثل فوتبال، قانون و اصول و استانداردهای تعریف شده جهانی اجرا شود. تماشای جام ملت ها و دیدن زیبایی های فنی المپیک خوب است اما برای ما اینگونه میادین ، پیام ها و درس های مهم تری دارد که باید آنها را آموخت و برای بهتر و قوی تر کردن و متحول ساختن ورزش مستعد کشورمان به کار بست.

* سیدمحمد سعید مدنی