حرکت به سوی«ورزش قوی برای ایران قوی»!
یکی از حرف های همیشگی و نظرات محکم ما درباره ورزش این است که برای رسیدن به اهداف و تحقق برنامه های ملی باید بیش از هر چیز فضا و حال وهوای ورزش را سالم و مساعد ساخت تا اگر برنامه ای و ابزار وامکاناتی هست ، قابلیت اجرایی شدن و استفاده داشته باشد. بدیهی است که اگر فضای سالم و محیط مساعد نباشد ، بهترین و دقیق ترین برنامه ها به صورت نوشته روی کاغذ می ماند وابزار وامکانات و تجهیزات جملگی نفله و باد هوا خواهد شد. برهمین اساس دائما تاکید و به سهم و وظیفه خود هشدار می دهیم مسئولان باید این محیط و شرایط را که در ورزش ما به حد لازم و حالت مطلوب وجود ندارد ، به وجود آورند. بر همین اساس باز عرض می کنیم الان که آقای دنیامالی به عنوان وزیر جدید ورزش کار خود را شروع کرده است، به نظر ما باید یکی از اصلی ترین اولویت های کاری او دغدغه و تلاش برای حاکم کردن چنین محیط وشرایطی باشد. خیلی صریح عرض می کنیم - وحتما ایشان هم که ورزش و زیر وبم آن را می شناسد تایید می کند - که محیط ورزش ما آفت زده است و این آفات باید بدون تردید ریشه کن شود تا بتوان به سوی شعار" ایران قوی ، ورزش قوی می خواهد" حرکت کرد و آن را تحقق بخشید. خوشبختانه تا آنجا که ما فهمیده و اطلاع داریم نگاه وزیر جدید ورزش به این حوزه ، فرهنگی و اخلاقی است. در نطق دفاعی چند روز پیش ایشان در مجلس شنیدیم صریحا به این موضوع اشاره کرد که به دنبال آن است که محیط ورزش را به یک محیط معنوی و اخلاقی تغییر دهد و با صدای بلند اعلام کرد" اخلاق و معنویت ، محور همه برنامه ها خواهد بود. " این حرف ها ونظایر آن بیش از هر چیز نشان می دهد که فرد مسئول می داند کجا آمده و برای پیشبرد برنامه ها از کجا باید آغاز کند. اگر کار را از سالم سازی محیط وآفت زدایی شروع کردیم ، آن وقت می شود درباره سایر اهداف هم فکر وبرنامه ریزی کرد ومثلا در مورد " مدال آوری پایا" ، " ارتقای جایگاه ورزش ایران در دو میدان بزرگ آسیایی و المپیک" ، " افزودن بر رشته های مدال آور" ، " بسنده نکردن به دو رشته کشتی و تکواندو" ، " تکمیل طرح آمایش سرزمینی" و... نقشه کشید، درغیر این صورت باید نگران از دست رفتن موقعیت فعلی هم باشیم!
برای اینکه بحث مان انتزاعی و ذهنی نباشد ، در ادامه به یک نمونه زنده اشاره می کنیم که هم وجود آفات و جریانات انگل ومزاحم در ورزش را تایید می کند وهم اینکه دفع و برخورد قاطعانه مدیریتی با آنها، چه نتایج مثبت و پیامدهای شیرینی به دنبال خواهد داشت. لطفا توجه کنید:
این حرف رئیس فدراسیون کشتی که در مصاحبه اخیر وهمین یک هفته پیش صریح و بی تعارف اظهار داشته که:" من خیلی از روسای هیات کشتی را برداشتم . اینها کاسب بودند، کاربلد نبودند." شاهد خوبی برای حرف هایی است که بالاتر درباره آفات ورزش آوردیم و بهانه ای می شود که بار دیگر یادآور شویم کاسبکارها و فرصت طلب ها و منفعت پرست ها و فرصت طلب ها و... همیشه - خاصه در سال های اخیر - بلای جان ورزش بوده اند. آنها از یک سو مانع از پیشرفت ورزش در ابعاد فنی و قهرمانی شده و از دیگر سو ، بزرگترین دلیل دامن زدن به هرهری مسلکی وهنجار شکنی های اخلاقی و پهلوانی و رواج تفکر سوداگرانه و منفعت جویانه بوده اند. البته نباید با ساده اندیشی به همین اکتفا کرد. رسوخ و گسترش تفکر کاسبکارانه در ورزش فقط یک بخش و زیرمجموعه تفکری است که همه چیز علم و هنر وسیاست و آموزش و فرهنگ و... را از منظر منافع و کسب سود هرچه بیشتر می بیند و لذا مقابله با آن به عزم همگانی و اقدامی همه جانبه نیاز دارد.
بارها نوشته و هشدار داده ایم که کسانی که خواه وناخواه و اتفاقی یا حساب شده یک نوع دیدگاه و بینش از ورزش دارند، آن را فقط وفقط به عنوان ابزاری در خدمت منافع شخصی خود می دانند و یکسره تلاش دارند از آن بالاترین وبیشترین منافع را ببرند. اینان ورزش را نه ابزاری با کارکردهای متنوع تربیتی و فرهنگی و اقتصادی و سیاسی ، که صرفا وسیله ای برای کاسبی و کسب منافع ولو نامشروع می دانند. این بار از قول علی رضا دبیر این حرف را آوردیم تا معلوم شود فقط قدیمی ترین نشریه ورزشی کشور نیست که مرتب در این باره می نویسد و تذکر خیرخواهانه می دهد بلکه این یکی از عصاره های ورزش ایران است که چه در قامت یک قهرمان المپیکی و جهانی و چه در قواره یک رئیس فدراسیون موفق و فعال و پرانگیزه از کاسبکاری ها و هیاهوی کاسبکاران ونقش مخرب وسدکننده آنها در ورزش می گوید و به صراحت نیز می گوید تا هم دلایل موفقیت کشتی وحرکت امیدوارکننده آن در سال های اخیر را برشمرده و نشان داده باشد و هم تلویحا بگوید هرجا که ورزش یا فلان رشته ورزشی پیشرفت نکرده ، دارد درجا می زند یا پس پسکی می رود ، حتما جایی است که همین کاسبکاران منفعت جو میدان عمل را در دست دارند و معرکه گرفته اند. برای مثال فوتبال با این همه دوستدار وعاشقان سینه چاک را نگاه کنید . چرا این فوتبال نمی تواند توقع هواداران را برآورده کند ؟ چرا از لحاظ فنی به انتظارات به حق پاسخ نمی دهد و قهرمانی در جام ملت ها را هنوز پس از نزدیک پنجاه سال نتوانسته فراچنگ آورد؟ چرا حسرت صعود به المپیک را بر دل دوستداران ورزش گذاشته است؟ چرا درعرصه باشگاهی به رقیبی درجه دوم تبدیل شده است ؟ و چرا...؟ می توان پاسخ های متعددی به این سوال ها داد اما بدون تردید یکی از مهمترین دلایل و اصلی ترین پاسخ ها این است که فوتبال ، آفت زده است . در فوتبال بدجوری دور به دست کاسبکارها و منفعت جویان افتاده و هیچکسی هم نیست که آن را نداند واین واقعیت را کتمان کند. همین چندی پیش بود که جمعی از دست اندرکاران فدراسیون وباشگاهی و... به دلیل افشای یک پرونده ( فقط یک پرونده!) بازداشت شدند و کماکان ماجرا - اگر ماستمالی نشود - ادامه دارد. آقای تاج که از تتوی عجیب و غریب فلان فوتبالیست اظهار تعجب می کند که در مملکت اسلامی نباید شاهد چنین چیزهایی باشیم ، این را هم حتما می داند که در مملکت اسلامی و حوزه ورزش - که با نسل حساس وآینده ساز سروکار دارد - کار و مسئولیت را دست هر کس و ناکس و هر ناشسته روی از گرد راه رسیده نمی سپرند. این مثلا مدیران و مسئولان کماکان گرفتار قانون را از کجا آورده و با کدام گزینش و متر و معیار فنی و اخلاقی و... به این سمت های مهم برگزیده اید که کاسبکارانه وقتی صدای جرینگ جرینگ پول را می شنوند ، آب از لب و لوچه هایشان آویزان و پاهایشان سست می شود؟! می خواهید با سپردن کار دست چنین مدیران (؟!) و مسئولانی (؟!) ، فلان بازیکن روی بدنش تتو نکند یا آن یکی به شکل و شیوه های مختلف هنجارشکنی نکند و به فرهنگ پهلوانی و ارزش های اخلاقی پایبند باشد؟! تاکید می کنیم تا فضای فوتبال ( و هر رشته دیگری) سالم نشود و سلامتی و نشاط وشادابی جای پژمردگی و کدورت را نگیرد و دست فرصت طلب ها و کاسبکارها قطع نگردد، محال اندر محال است که بتوان برنامه ها را اجرا کرده و اهداف را تحقق بخشید و توقعات را برآورده ساخت.
خوب است همه - وبیشتر از هرکسی آنهایی که در این ورزش ردای مسئولیت بر تن کرده اند - دیگر به حرف زدن های بی ثمر ومتعجب شدن های بی دلیل و نصیحت کردن های آبکی و... پایان دهند و در حوزه کار وانجام مسئولیت های حساس خود، کمی تامل کنند . اینان در یک کشور فرهنگی و تاریخی و اسلامی وبا سوابق کهن ورزشی و پهلوانی مسئولیت گرفته و بر صندلی ریاست تکیه زده اند و باید در انتخاب یاران و همکاران خود فراتر از بده بستان ها و رفاقت ها و قوم و شهر گرایی ها و پسرخاله بازی ها وکاسبکاری ها و... به مشروعیت و صلاحیت های تخصصی و اخلاقی بهای خیلی بیشتری دهند. در خیلی از جاها ورزش برای حرکت رو به جلو وافتخار آفرینی ها ، محتاج رعایت همین حداقل هاست.
سخن را جمع کنیم. اینک با شروع کار دولت جدید فرصت مناسبی است تا وزیر ورزش هم - که خوشبختانه از خانواده ورزش است و نگاه درست فرهنگی و اخلاقی نسبت به این مقوله دارد - به روال کلیشه ای و رویه فرسایشی موجود پایان دهد و تحول و اصلاح واقعی را در ورزش بسیار مستعد ایران شروع کند که اگر چنین باشد بدون تردید با توجه به سرمایه های سرشار انسانی و مادی خیلی زودتر از حد تصور ، ورزشی قوی برای ایران عزیز تحقق عینی خواهد یافت. ان شاءا...
*سیدمحمدسعید مدنی