تلاش ناکام نیمار برای فوق‌ستاره شدن

در تاریخ 23 جولای 2017، جرارد پیکه عکسی از خودش در کنار نیمار که در آن زمان بازیکن بارسلونا بود، منتشر کرد که زیر آن نوشته بود: او می‌ماند. با این حال، کمتر از دو هفته بعد، نیمار به عنوان بازیکن جدید پاری‌سن‌ژرمن معرفی شد. تیم پاریسی در آن زمان 222 میلیون یورو برای خرید نیمار به آبی و اناری پوشان پرداخت کرد و هنوز هیچ باشگاهی حاضر نشده برای خرید بازیکنی بیش از این مبلغ هزینه کند.

پس فیرپلی مالی چه می‌شود؟ برای پاری‌سن‌ژرمن و مالکان قطری آن، فرصت خرید یکی از بهترین بازیکنان دنیای فوتبال چیزی بود که نمی‌شد آن را نادیده گرفت اما فقط قیمت پرداختی بابت نیمار نیست که این انتقال را تبدیل به یکی از عجیب‌ترین انتقالات دنیای فوتبال می‌کند. در این انتقال مذاکرات پنهانی، فرصت‌های تبلیغاتی جذاب، جاه‌طلبی و در نهایت علاقه یک فوتبالیست به بیرون آمدن از زیر سایه و تبدیل شدن به تک فوق‌ستاره دنیای فوتبال دیده می‌شود.

انتقال

رفتن زلاتان ابراهیموویچ به منچستریونایتد در سال 2016، باعث شد که حفره‌ای در خط حمله پاری‌سن‌ژرمن ایجاد شود. در نبود مهاجم سوئدی، چه کسی قرار بود هواداران را به ورزشگاه پارک‌دپرنس بکشاند؟ همین باعث شد تا سران تیم پاریسی به سراغ ستاره برزیلی بروند که در اسپانیا تبدیل به یک بازیکن در کلاس جهانی شده بود اما می‌شد او را با مقدار زیادی پول و تمرکز توجهات بر رویش ، وسوسه کرد. نیمار در همان سال تبدیل به هدف اصلی تیم پاریسی شد و سران این تیم فکر می‌کردند انتقال او را قطعی کرده‌اند اما بازیکن برزیلی در لحظه آخر نظرش را عوض کرد.

سران پاری‌سن‌ژرمن که از این اتفاق عصبانی شده بودند، سعی کردند او را فراموش کنند اما نتوانستند. نیمار در مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان با درخشش خود کاری کرد که سران تیم پاریسی او را فراموش نکنند. در آن بازی مشهور که بارسلونا کامبک زد، نیمار توانست دو گل بزند و یک پاس گل بدهد تا بارسا با نتیجه 6 بر 5 در مجموع دو بازی رفت و برگشت به دور بعد صعود کند و این قضیه مانند پاشیدن نمک به زخم پاریسی‌ها بود.

در تابستان بعدی، تیم پاریسی لیستی از مهاجمان را برای جذب تهیه کرد و نیمار در آن نبود. آنها به دنبال بازیکنانی نظیر کیلیان امباپه، الکسیس سانچز، فلیپه کوتینیو و سرخیو آگوئرو بودند اما ناگهان از سوی مدیر برنامه‌های نیمار تماسی با ناصر الخلیفی، مدیرعامل تیم پاریسی گرفته شد. بعد از گذشت 4 فصل، ستاره برزیلی آماده ترک بارسلونا بود.

قیمت

تیم پاریسی می‌دانست که نمی‌تواند نیمار را با مبلغی ارزان به دست بیاورد. بند جدایی او در نوامبر 2016 تا مبلغ 222 میلیون یورو افزایش پیدا کرده بود و مدیر برنامه‌هایش خواستار دستمزدی بود که نشا‌نگر جایگاه این بازیکن در باشگاه جدیدش به عنوان باارزش‌ترین بازیکن تیم باشد. در حقیقت چندین جلسه لازم بود تا مدیران تیم پاریسی چراغ سبز انجام این انتقال را بدهند ، چرا که جنبه تبلیغاتی خرید نیمار عاملی قانع‌کننده برای انجام این انتقال محسوب می‌شد.

وقتی منچستریونایتد حاضر شد 105 میلیون پوند برای خرید پل پوگبا پرداخت کند، رکورد نقل و انتقالات تاریخ فوتبال شکسته شد ولی تنها یک سال بعد این مبلغ با انتقال نیمار به پاریس به دو برابر افزایش پیدا کرد تا به همه یادآوری شود که دنیای فوتبال ساز و کاری کاملا مجزا با سایر صنعت‌ها دارد. با این وجود، این انتقال نتیجه چندین عامل در کنار هم و با زمان‌بندی بی‌نقص بود. باشگاهی فوق پولدار مثل پاری‌سن‌ژرمن به شدت به دنبال جذب یک فوق ستاره جدید برای تیمش بود و نیمار نیز به روزهای اوج فوتبالش نزدیک می‌شد و می‌خواست در مرکز توجهات باشد.

به نظر می‌رسید هر دو طرف گزینه‌ مناسبی برای هم باشند و بعد از پیشنهاد دستمزد سالانه 8/36 میلیون یورو به نیمار، توافقات به سرعت انجام شد تا بزرگترین انتقال تاریخ فوتبال شکل بگیرد.

انگیزه

ظهور لیگ عربستان و اندکی قبل از آن لیگ چین، باعث شده بود تعداد انتقالاتی که صرف نظر از کسب موفقیت و جام‌های بیشتر و تنها با هدف کسب درآمد بیشتر انجام می‌شود، افزایش پیدا کند اما نمی‌توان گفت این موضوع در مورد انتقال نیمار به پاریس هم صدق می‌کرد. قطعا پول نقشی مهم داشت ، چرا که مهاجم برزیلی با رفتن به فرانسه دستمزد خود را بیش از دو برابر کرد و فرصت‌های تبلیغاتی که در پاریس برایش پیش آمد و تبدیل شدن به چهره اصلی یک تیم فوتبال هم در این زمینه بی‌تاثیر نبودند.

ولی پاری‌سن‌ژرمن چیزی به جز پول بیشتر به نیمار پیشنهاد داده بود. آنها تیمی بودند که به دنبال قهرمانی در لیگ قهرمانان بودند و نیمار با بارسا در سال 2015 این جام را فتح کرده بود و در کنارش هر جام دیگری که در اسپانیا قابل فتح‌کردن بود، به دست آورده بود. ماموریت رساندن پاری‌سن‌ژرمن به قهرمانی در لیگ قهرمانان، چالشی بود که نیمار را به هیجان می‌آورد. او همچنین انگیزه‌های شخصی فراوانی هم داشت. مدت‌ها بود از نیمار به عنوان بازیکنی یاد می‌شد که قرار است سلطه کریستیانو رونالدو و لیونل مسی بر توپ طلا را از بین ببرد و برای این منظور، نیمار نیاز داشت تا رقیب مسی باشد، نه هم‌تیمی او. حضور در کنار مسی شانس‌های نیمار برای کسب توپ طلا را از بین می‌برد و تنها ترک نیوکمپ و بیرون آمدن از سایه مسی می‌توانست کاری کند که فاتح توپ طلا شود.

خاویر پاستوره حاضر شد تا پیراهن شماره 10 را به نیمار بدهد تا این بازیکن در مرکز توجهات قرار بگیرد. در رختکن پاریس، چند ستاره دیگر ، از جمله تیاگو سیلوا، ادینسون کاوانی و دنی آلوز هم در کنار نیمار حضور داشتند اما تنها یک بازیکن شرایط فوق‌ستاره بودن را داشت یا دست‌کم این طور فکر می‌کرد.

سقوط

در تاریخ 3 آگوست 2017، انتقال نیمار تایید شد. مسی با انتشار ویدئویی از نیمار خداحافظی کرد و 45 هزار هوادار تیم پاریسی برای مراسم معارفه نیمار به پارک‌دپرنس آمدند. با این حال این انتقال بی‌دردسر هم نبود و خیلی زود منازعاتی در مورد بخش مالی ماجرا شکل گرفت. پاری‌سن‌ژرمن در نهایت از تخطی از قوانین فیرپلی مالی تبرئه شد ، آن هم در شرایطی که این باشگاه تنها چند هفته بعد از خرید نیمار، 180 میلیون یورو هم برای خرید کیلیان امباپه به موناکو پرداخت کرد. در همین حین یک منازعه دیگر هم بین نیمار و تیم سابقش شکل گرفت. این بازیکن اندکی بعد از جدایی از بارسلونا شکوائیه‌ای تنظیم کرد و خواستار 6/43 میلیون یورویی شد که هنگام تمدید قراردادش در سال 2016 بر سر آن توافق شده بود.

وقتی او از بارسا جدا شد، حدود 14 میلیون یوروی این مبلغ را گرفته بود و حالا خواستار بقیه این پول بود. بارسا اعلام کرد که نیمار توافق را فسخ کرده است و 14 میلیون پرداخت شده را باز پس می‌خواست و علاوه بر آن نیز خواستار 5/8 میلیون یورو غرامت بود. در نهایت دادگاه به نفع بارسا رای داد و نیمار مجبور شد 7/6 میلیون یورو به کارفرمای سابقش بازگرداند.

برای هواداران بارسا، هضم جدایی نیمار کار سختی بود. کمتر از 10 ماه قبل از جدایی، او قراردادی 5 ساله با باشگاه امضا کرده و گفته بود:«تصمیم گرفتم در بارسا بمانم چون در اینجا حس می‌کنم در خانه هستم.» به همین خاطر هم جدایی او مانند یک خیانت بود و همین باعث شد هواداران خشمگین پیراهن او را آتش بزنند.

سال‌های حضور در پاریس

سه سال بعد از پیوستن به پاری‌سن‌ژرمن، نیمار توانسته بود سه قهرمانی در لیگ فرانسه و دو قهرمانی در کوپا فرانسه و دو قهرمانی در کوپا د لالیگا به دست بیاورد و در آگوست 2020، در آستانه به ارمغان آوردن جامی بود که مالکان به شدت به دنبالش بودند. با این حال، فینال لیگ قهرمانان فصل 2020-2019، مثل اکثر دوران حرفه‌ای نیمار، آن قدری که همه انتظارش را داشتند خوب نبود.

آن فینال به خاطر کرونا در ورزشگاه بدون تماشاگر برگزار شد و پاری‌سن‌ژرمن با یک گل مقابل بایرن‌مونیخ باخت. نیمار نتوانست گلزنی کند و تیم فرانسوی شکست خورد و روزنامه اکیپ به عملکرد این بازیکن نمره بی‌رحمانه 3 از 10 را داد. از آن زمان به بعد پاری‌سن‌ژرمن دیگر نتوانسته به فینال لیگ قهرمانان برسد.

نیمار به فرانسه رفته بود تا ستاره تیمش باشد اما ظهور امباپه را پیش‌بینی نکرده بود. حالا او برای جلب توجه‌ باید با یک نفر دیگر رقابت می‌کرد ، فردی جوان‌تر که در کشور خودش توپ می‌زد و بعد از قهرمانی در جام‌جهانی 2018 محبوبیتی بیشتر هم پیدا کرد. مصدومیت‌ها هم نقش مهمی در دوران نیمار در پاریس داشتند. او در هیچ فصلی از لیگ فرانسه نتوانست در بیش از 22 مسابقه به میدان برود و در مجموع در 6 سال حضورش در این تیم 119 دیدار را به خاطر مصدومیت از دست داد. این مصدومیت‌ها نه تنها زمان بازی نیمار را محدود کرد بلکه هرگونه امیدی برای رسیدن این بازیکن به دوران اوج فوتبالش را هم از بین برد. خود نیمار هم کمک چندانی به بهبود شرایط نکرد. حضور در مهمانی‌های شبانه یکی از کارهای دائمی او در پاریس بود. شاید این‌ها تقابلی با حس پشیمانی بود که نیمار از ترک بارسا حس می‌کرد و خشمی که از ناکامی او در تبدیل شدن به یک اسطوره نشات می‌گرفت.

میراث

بعد از فصل 2023-2022 نیمار کاری کرد که گذر از او برای پاری‌سن‌ژرمن کاری ساده باشد. وقتی او در دسترس بود، عالی بازی می‌کرد. 118 گل و 77 پاس گل حاصل کار این بازیکن در 173 مسابقه بود که باعث شد تیم پاریسی در 6 فصل، 5 بار قهرمان فرانسه شود اما مصدومیت‌ها و نگرانی‌ها در مورد حرفه‌ای‌گری این بازیکن باعث شد تا هر دو طرف از احتمال جدایی از یکدیگر خوشحال شوند. الهلال در تابستان 2023 به دنبال نیمار آمد و قراردادی دو ساله به ارزش 300 میلیون یورو با نیمار بست.

نیمار را در زمینه انتقال و دستمزد می‌توان بزرگترین مورد ناکام تاریخ فوتبال دانست ، البته اگر جنبه‌های تبلیغاتی و سودی که او در این زمینه برای تیم پاریسی داشت را نادیده بگیریم. نیمار نقش مهمی در افزایش ارزش باشگاه پاری‌سن‌ژرمن داشت و درهای جدیدی برای تیم پاریسی باز کرد تا آنها تبدیل به یک برند جهانی شوند. ستاره‌های زیادی از دنیای سینما و موسیقی برای تماشای بازی نیمار به پاریس می‌آمدند و اگر چه پاری‌سن‌ژرمن با نیمار نتوانست به رویای فتح لیگ قهرمانان برسد اما با حضور او ارزش بیشتری پیدا کرد.

در مورد نیمار هم باید بگوییم که بعید است رویای او برای فتح توپ طلا روزی محقق شود. آیا او 6 سال خود را در پاریس هدر داد؟ خیر اما هواداران این حس را دارند که او تمام توانایی‌هایش را بروز نداد و برایشان سوال است که اگر نیمار کاملا خودش را وقف فوتبال می‌کرد یا حتی تصمیم به ماندن در بارسلونا می‌ گرفت و در انتظار عبور مسی از روزهای اوج خود می‌ماند، چه اتفاقی می‌توانست برای این بازیکن بیفتد.

قطعا از نیمار به عنوان یکی از ستاره‌های دنیای مدرن فوتبال یاد خواهد شد و خوش‌شانس بودیم که توانستیم شاهد درخشش او در زمین فوتبال باشیم اما پاری‌سن‌ژرمن قرار بود سکوی پرتاب بزرگی برای این بازیکن باشد و در نهایت این اتفاق هیچوقت نیفتاد.

*آرمین زمانی