كوتاه تر از ديوار ما وجود ندارد !
بچه تهران نو
-محمد رضا منصوري كمك داور بين المللي فوتبال ايران متولد تهران و زادروزش سوم خرداد ماه 1357 است:"من در بيمارستاني حوالي دروازه شميران تهران متولد شدم و خانه مان در زماني كه به دبستان مي رفتم در تهرانپارس بود. وقتي به راهنمايي رفتم نقل مكان كرديم و به محله تهران نو رفتيم و سالهاست كه خانواده ام در اين محله سكونت دارند."
-كمك داور فوتبال كشورمان با تشويق هاي پدرش به عالم فوتبال ورود پيدا كرد:"پدرم در دوراني كه محصل بود در دو رشته فوتبال و كشتي حضور پررنگي داشت.پدرم در ورزشكار شدنم سهم زيادي دارد. او بود كه مرا تشويق كرد كه وارد عالم فوتبال و داوري شوم.حمايت پدر موجب شد تا فوتبال را جدي بگيرم و در ادامه وارد عرصه داوري شوم. پدرم متوجه شد كه من به داوري علاقه مند هستم و مرا با خودش به كلاس هاي داوري برد و ثبت نامم كرد. لازم است از حمايت و زحمات هاي خانواده ام بخصوص پدرم تشكر كنم."
-در حال حاضر دانشجو است:"الان دانشجو.ي رشته دكتراي مديريت ورزشي هستم.به هر حال داوري در فوتبال ايران جدي گرفته نمي شود و ما نمي توانيم فقط روي داوري تمركز كنيم.اين طور بود كه در كنار داوري ترجيح دادم درس هم بخوانم."
-منصوري متاهل است و دو فرزند پسر دارد:"آرشام كلاس پنجم است و آرمان هم امسال وارد مدرسه شد و كلاس اول است.هر دو به ورزش علاقه مند هستند.خداراشكر كه زندگي مشترك خوبي دارم."
پدرم ، مرا در كلاس هاي داوري ثبت نام كرد
-منصوري درباره علاقه خود به فوتبال مي گويد: نوجوان كه بودم هر روز در كوچه مان فوتبال بازي مي كرديم. دوتا آجر را به عنوان ديرك هاي دروازه مي كاشتيم و گل كوچيك بازي مي كرديم.توپ پلاستيكي و دوآجر به عنوان ديرك دروازه تمامي ابزارمان براي شروع فوتبال بود. اتفاقا در همان برهه چند بازيكن مطرح فوتبال هم همبازي مان بودند و هر روز كنار ما فوتبال بازي مي كردند.روزگار خوبي بود كه همه از فوتبال در كوچه هاي تنگ و باريك لذت مي بردند.پس از مدتي در منطقه سيزده تهران اتفاقات فوتبالي افتاد و يك آكادمي فوتبال راه اندازي شد و من هم در اين آكادمي ثبت نام كردم.البته معلم ورزش مان پيشنهاد داد كه در آكادمي ثبت نام كنيم. آقاي جلال چراغپور مربي باسابقه مان در اين آكادمي تدريس مي كرد .دوران خوبي بود.
-وي ادامه داد:پس از مدتي به آكادمي باشگاه كشاورز رفتم و در تست فني آكادمي كشاورز نمره قبولي گرفتم و به عضويت تيم نوجوانان كشاورز درآمدم. مدتي در اين تيم بازي كردم كه يكدفعه اعلام كردند تمامي بازيكنان رده نوجوانان بايد در رده اميد بازي كنند.اين اتفاق پيش از المپيك بارسلون 1992 رخ داد و من به عنوان يك نوجوان در رده اميدها بازي كردم.تغيير شرايط به نفع بچه هاي هم سن و سال من نبود و از اين رو براي مدتي فوتبال را كنار گذاشتم و دنبال درس و كتاب رفتم.شرايط خوبي بر فوتبال پايه حاكم نبود و بسياري از بازيكنان فوتبال را رها كردند.من با معلم ورزشم مشورت كردم و او هم پيشنهاد حضور در كلاس هاي داوري را داد. من ديپلم گرفته بودم و به دانشگاه مي رفتم كه پدرم يك روز تصميم گرفت و مرا به محل ثبت نام كلاس هاي داوري برد و از همان روز رسما وارد عرصه داوري شدم.
-منصوري اضافه كرد: من در دو تيم فوتبال پايه سابقه بازي دارم اما در همان دوران جواني جذب داوري شدم و تمركز خود را روي كلاس هاي داوري گذاشتم.
كمك داور نيامد پرچم به دست شدم
-منصوري درباره كمك داور شدنش در عالم فوتبال به كيهان ورزشي گفت:براي اين كه كمك داور شوم با خيلي ها بخصوص معلم ورزش خودم مشورت كردم.قرار بود به ليست داوران ليگ برتر اضافه شوم . همان جا بود كه تصميم گرفتم در سطح حرفه اي فوتبال كمك داوري كنم. خوشبختانه با مشاوره صحيح بزرگان بخصوص معلم هايم كمك داور شدم و توانستم در كمك داوري پيشرفت كنم.
-محمد رضا ادامه داد: اولين قضاوت هايم را در مسابقات آموزشگاه هاي تهران انجام دادم.تجربه خوبي بود كه در مسابقات آموزش و پرورش داوري كردم.پس از مدت زمان اندكي در رقابت هاي فوتبال اميد تهران سوت زدم و حتي كمك داوري كردم. اولين بازي رسمي كه قضاوت كردم ديدار دو تيم اميد راه آهن و آبفاي تهران بود كه بازي با تساوي بدون گل خاتمه يافت.البته پيش از آن كه در مسابقات آموزش و پرورش سوت بزنم در مسابقات آزاد تهران داوري كرده بودم و كاملا با محيط داوري آشنا بودم.
-وي اضافه كرد: ماجراي اولين قضاوتم اين طور رقم خورد كه آقاي برقي كمك داور مسابقه نيامد و آقاي ذوالقدر كه خداوند حفظ شان كند همان جا پيشنهاد داد كه من جانشين كمك داور غايب شوم.البته تمامي دوره هاي داوري را گذرانده بودم و مشكلي از نظر قضاوت نداشتم .من هم پرچم به دست كنار خط طولي زمين قرار گرفتم و وظيفه ام را انجام دادم.اولين كمك داوري ام اين طور رقم خورد و برايم خاطره ساز شد.
جو فوتبال در گذشته بهتر بود
-متاسفانه فضايي در تمامي رده هاي فوتبال كشورمان حاكم است كه همه مي خواهند به داور اعتراض كنند. اگر تيمي گل بخورد يا ببازد همه تقصيرات گردن داور و كمك هايش انداخته مي شود. آقاي منصوري در اين خصوص مي گويد: البته در گذشته شاهد فضاي بهتري در فوتبال بوديم. بزرگترهاي تيم ها اجازه نمي دادند كه بازيكن يا كمك هايشان عليه داور صحبت كنند يا در جريان بازي در كار دخالت كنند. قديما ، احترام به داور بيشتر بود و بزرگترها حرمت داوران را نگه مي داشتند اما الان طوري شده كه بازيكنان در زمين نه حرمت داور را رعايت مي كنند و نه به داور و تيم حريف احترام مي گذارند.متاسفانه شاهد فضاي بدي در فوتبال هستيم كه هركسي از راه مي رسد به داور اعتراض مي كند و گاهي هر چه از زبان شان درمي آيد نثار داور مي كنند.از بازيكنان تا تماشاگران منتظر هستند تا به داور بدوبيراه بگويند در حالي كه داور انسان است و گاهي مثل همه مرتكب اشتباه مي شود.
-منصوري اضافه كرد:اوائل كه د اور شده بودم با صحنه هاي درس آموزي روبرو مي شدم . روزي در ورزشگاه شهيد شيرودي كمك داوري مي كردم كه يك تماشاگر به تيم داوري بد و بيراه گفت. مربي يكي از تيم هاي حاضر در زمين همان لحظه به تماشاگر ناراضي اعتراض كرد و تماشاگر هم به خاطر كسوت و جايگاه همان مربي سر جايش نشست و اعتراضي نكرد. جو فوتبال ما در گذشته بهتر بود و رفته رفته خراب تر شده است.
-كمك داور بين المللي فوتبال ايران خاطر نشان كرد:واقعيت تلخ است اما مي بايست بيان كرد. متاسفانه در فوتبال ما ديواري كوتاه از ديوار داوران وجود ندارد.امروزه بيشتر عناصر حاضر در فوتبال هر طوري شده توپ را در زمين داور مي اندازند زيرا مي دانند ديوار داور جماعت كوتاه تر است.
صبور نباشي دوام نمي آوري
-جو حاكم در فوتبال ما كار را به جايي رسانده كه بيشتر جوانان حاضر نيستند سوت دست شان بگيرند و در ميادين داوري كنند. منصوري در اين خصوص خاطر نشان كرد:وقتي من در اولين كلاس داوري شركت كردم تعدادمان در كلاس هاي آموزشي داوري به 120 نفر مي رسيد اما با گذشت زمان و شرايط حاكم در ميادين فوتبال مان موجب شد تا از 120 نفر علاقه مند به داوري فقط پنج نفر داور شوند. از جمع 120 نفره مان خيلي به خاطر جو حاكم در فوتبال و اهانت هايي كه به جامعه داوري مي شود جرات نكردند سوت به دست بگيرند و داوري كنند. پرخاشگري در ميادين فوتبال بيشتر جوانان علاقه مند به داوري را فراري داده و آنها حاضر نيستند به خاطر يك سوت و يا پرچم اشتباه با بدترين الفاظ ناشايست در زمين فوتبال مواجه شوند.بسياري از هم دوره اي هايمان به خاطر پرخاشگري عطاي داوري را به لقايش بخشيدند و دنبال حرفه ديگري رفتند.اميدوارم مسئولان ورزش كشور بخصوص فوتبال براي پرخاشگري ها در فوتبال مان چاره انديشي كنند تا جوانان علاقه مند به داوري جذب بدنه فوتبال شوند.
-وي ادامه داد:كسي كه در فوتبال ايران داور مي شود در ابتدا مي بايست فرد صبوري باشد و تمامي حاشيه هاي كوچك و بزرگ فوتبال را به جان بخرد وگرنه دوام نمي آورد و داوري را ترك مي كند.خيلي ها دوست ندارند كه در ميدان ورزش مورد بي احترامي قرار بگيرند و آرامش شان از بين برود.
-منصوري درباره اولين قضاوت خود در ليگ برتر مي گويد: اولين بازي اي كه در ليگ برتر كمك داوري كردم ديدار دو تيم شهيد قندي و ملوان بندر انزلي بود.ليگ چهارم بود و نتيجه بازي هم مساوي شد.اتفاقا فيلم بازي را در آرشيو خود دارم . من فيلم بازيهايم را آرشيو مي كنم.
داوران در مراسم تقدير و تشكر فراموش مي شوند
-كمك داور فينال المپيك ريو ادامه داد: متاسفانه جامعه ورزش به داوري بها نمي دهد.اصلا داور را ورزشكار به حساب نمي آورند و هر از گاهي تقصيرات و اشتباهات را گردن داور مي اندازند.ما مجبوريم فيلم بازيهاي مان را آرشيو كنيم تا در آينده بگوئيم ما داور بوده ايم و در فضاي ورزش كشور حضور داشته ايم. متاسفانه خيلي ها كه به ما مي رسند بازگو مي كنند داور ورزشكار نيست و نبايد به اندازه ورزشكاران به داوران بها داد. متاسفانه اين ديدگاه جاري است .
-منصوري اضافه كرد:اگر به وزارت ورزش مراجعه كنيد تا پيگير كاري شويد هر رشته ورزشي داراي آيين نامه اي است و در پايان هر سال از بهترين هاي هر رشته تقدير مي شود اما داوران تنها عضو ورزش كشور هستند كه نه آيين نامه اي دارند ونه از آنها در پايان سال تقدير مي شود.ما در فوتبال هستيم اما زمان تقدير و تشكر كه مي شود فراموش شده و جايگاهي براي داور قائل نمي شوند.الان جامعه داوري ايران در بيشتر رشته ها جهاني شده است. آقاي فغاني در فوتبال جهان توانسته به موفقيت هاي قابل توجهي دسترسي پيدا كند. آقاي شاهميري سوت طلايي واليبال است و داوران تنيس ايران در بزرگترين ميادين جهان قضاوت مي كنند. داوران ما مدتهاست كه جهاني شده اند اما وقتش كه مي رسد به حساب نمي آيند.متاسفانه داوران در ورزش ما بهترين بهانه براي فرار از شكست ها هستند. هر كسي كه مي بازد داور را مقصر جلوه مي دهد .اينجاست كه موجوديت داوري در ورزش برجسته مي شود .
براي مداوا بايد از جيب خرج كنيم
-آقاي محمد رضا منصوري درباره اولين قضاوت آسيايي خود به كيهان ورزشي مي گويد:اولين قضاوت برون مرزي يا آسيايي خود را در مالديو انجام دادم. من كمك آقاي مظفري در ديدار مالديو و هند بودم كه هند اين بازي را با نتيجه سه بر صفر برد.
-از منصوري درباره پرسرو صداترين پرچمي كه به عنوان كمك داور بالا برده سوال كرديم كه او در پاسخ مان گفت:پرچم كمك داوران زماني سرو صدا مي كند كه توپ وارد دروازه حريف شود و كمك داور گل را مردود يا آفسايد اعلام كند.من پرچم هاي زيادي در سالهاي گذشته زده ام كه هر كدامشان از سوي رسانه ها مورد توجه قرار گرفت اما بهترين پرچمي كه زدم و الان مي توانم به اين تصميم خود ببالم پرچمي بود كه در جريان فينال جام باشگاههاي جهان بالا بردم و بهترين تصميم را گرفتم.هر گاه به ياد اين تصميم مي افتم از كار خودم لذت مي برم.
-بحث بعدي درباره اشتباهات داوري در فوتبال بود.منصوري دراين خصوص عنوان كرد:شما در حرفه اي شاهد اشتباهات هستيد. پزشك كه مسئول جان انسان است در شرايط حساس مرتكب اشتباه مي شود و تشخيص غلط مي دهد. گاهي اشتباه پزشك منجر به مرگ بيمار مي شود.انسان كه ماشين نيست بدون خطا كارش را انجام دهد.آيا مي شود كه شما دانه كاهو بكاريد و آن وقت گندم برداشت كنيد؟هرگز چنين اتفاقي رخ نمي دهد. امكاناتي كه به ما داده اند با ساير كشورهاي صاحب فوتبال يا در حال توسعه قابل مقايسه نيست.ما از نظر امكانات فقير هستيم و داوران ما براي ريكاوري فضاي مناسبي در اختيار ندارند.داوران ساير كشورها براي ريكاوري به مجموعه هاي ورزشي مي روند و از تمامي امكانات در دسترس شان استفاده مي كنند اما داور ايراني مصدوم شود براي ريكاوري مي بايست از جيبش هزينه كند. باور كنيد اگر ما مصدوم شويم بايد خودمان هزينه كنيم. اگر بخواهم از پاي مصدومم عكسبرداري كنم بايد از مركز پزشكي دولتي يا خصوصي وقت بگيرم تا مداوا شوم.الان مركز "ايفمارك" در اختيار همه تيم هاست ولي داوران براي مداوا يا تست پزشكي به اين مركز نمي روند.داوران ايراني امكانات ندارند و اصلا سربزنگاه ها به حساب نمي آيند.
تاج به داوري خدمت كرد
-منصوري اضافه كرد: داوران فوتبال ما پيش از دربي ها ديده مي شوند.وقتي بازي مهمي در پيش است از داوران در رسانه ها صحبت مي شود . داوران هميشه دقيقه نود وارد شده اند زيرا اينطور در جامعه ورزش تعريف شده اند. وعده هاي عملي نشده براي داوران است. البته لازم است از آقاي مهدي تاج تشكر ويژه كنم. هيچ كس در فوتبال ايران به اندازه تاج به داوران خدمت نكرده است. زماني كه مسئول سازمان ليگ برتر بود از داوران تقدير شد.خدا پدر آقاي تاج را بيامرزد.طلائي ترين دوره اي كه به داوران بها دادند دوره اي بود كه ايشان رئيس سازمان ليگ بود.حتي حق الزحمه داوران در دوره رياست تاج در سازمان ليگ افزايش يافت . ضمنا لازم است از قاضي شاه حسيني رئيس اسبق كميته انضباطي نيز تشكر كنم.دوره اي كه ايشان مسئوليت داشتند . حرمت داوران حفظ مي شد و طوري موارد را پيگيري مي كرد كه حق داور از بين نرود. اينها به داوران كمك كردند.
-كمك داوران كشورمان درباره رفتار جوانمردانه برخي فوتباليست هاي ليگ برتر از داوران صحبت كرد و گفت:خوشبختانه تعدادي از بازيكنان مطرح ليگ برتر همواره حامي داوران بوده اند. بارها شده كه تعدادي از فوتباليست هاي مطرح در ميدان مسابقه حرمت داور را حفظ كرده و اجازه نداده اند كه ساير بازيكنان به داور پرخاشگري كنند.فوتباليست هايي داريم كه از درك بالاي برخوردار هستند كه لازم است از آنها تشكر كنم.
رفاقت باتجربه ها دربي را به حاشيه برد
-آقاي منصوري هم اكنون در فوتبال پايه به عنوان داور وسط قضاوت مي كند:من در ليگ كمك داور هستم اما در مسابقات فوتبال پايه به عنوان داور وسط به ميدان مي روم.البته قضاوت براي من دشوار نيست زيرا اين مسائل برايم عادي شده است.
-او ادامه داد: اوقات فراغت مان محدود است. من هر هفته سر كلاس هاي دانشگاهم حاضر مي شوم و مثل بازيكنان ليگ برتري هفته اي چند روز تمرين مي كنم.معمولا پنج روز در هفته تمرين مي كنيم و آقاي فغاني هم در تمرينات بدنسازي حضور دارد.
-منصوري اضافه كرد: سال 1395 براي من سال شلوغي بود و پركار بودم. من در اين سال كمك داور فينال فوتبال المپيك ريو بودم و در دربي ها پرچم زدم.
-او درباره دربي برگشت ليگ برتر امسال كه پرحاشيه بود و با پيروزي تيم استقلال به پايان رسيد به كيهان ورزشي گفت:دربي برگشت به واسطه چند موضوع به حاشيه رانده شد. ما يك سري بازيكن باتجربه در دو تيم داشتيم كه بيرون زمين باهم رفاقت داشتند و در زمين به جاي رقابت توقع رفاقت داشتند كه موضوع دردسرساز شد و كار تيم داوري را سخت كرد.آقايان بايد بدانند كه دربي جاي رقابت است نه رفاقت و باتجربه ها بايد روي كار تيم خود تمركز كنند.اينها سبب دلخوري بين باتجربه هاي دو تيم شد. يك سري بازيكن هم داشتيم كه دربي اول خود را تجربه مي كردند و به دليل بي تجربگي در كار داور مداخله و جو بازي را بهم مي ريختند. اينطور بود كه دربي 84 وارد حاشيه شد.
-كمك داور بين المللي كشورمان در پايان گفت:ابتدا لازم است از حمايت هاي كيهان ورزشي به ويژه پس از بازگشت تيم داوري فينال المپيك از ريو تشكر كنم. كيهان ورزشي براي من و آقايان عليرضا فغاني و رضا سخندان سنگ تمام گذاشت و مثل هميشه حرمت داوران را حفظ كرد.كيهان ورزشي را از دوران نوجواني مي خوانم و برايم جايگاه ويژه اي دارد. كيهان ورزشي توانسته در طول سالها به اصول خود پايبند باشد و به حاشيه رانده نشود. ما از جامعه رسانه اي خواستار نوشتن مطالب مثبت هستيم تا فوتبال از حاشيه ها دوري بورزد.
* کیوان طباطبایی