تیم امید،قربانی جدید سوء مدیریت در ورزش

اتفاقات عجیب هفته گذشته پیرامون تیم فوتبال امید کشورمان، بار دیگر موضوع مهم و البته آشنای جدی گرفته نشدن فلسفه و هدف نهایی فوتبال و کارکردهای مثبت آن و همچنین ندیدن و ندانستن اصول روشن و لازم برای رسیدن به موفقیت را در این حوزه از سوی صاحب منصبان نمایان ساخت.

اینکه یک فدراسیون با مدیران پر تعداد و البته مدعی اش، در فاصله حدودا سه ماه تا آغاز مسابقات مقدماتی المپیک، به جای ارائه طرح و برنامه به جهت بهترآماده شدن تیم امید، درگیر مسئله جابجایی روی نیمکت مربیگری می شود و همه اتفاقات تحت الشعاع چنین رفت و آمدی قرار می گیرد، خود به تنهایی گویای عمق نابسامانی ها و سو مدیریت ها در ورزش ایران و بخصوص فوتبال است.

تیمی که چندین دهه در مسیر رسیدن به المپیک ناکام بوده و در تحقق خواسته فوتبال دوستان مبنی بر المپیکی شدن وامانده است ، امروز نیز در مخمصه ای عجیب گرفتار شده و اغلب کارشناسان شانس صعود آن و شکسته شدن طلسم طولانی نرفتن فوتبال ایران به المپیک را اندک می دانند.

البته ذکر این موضوع در اینجا لازم است که فوتبال ایران بارها و بارها غیر قابل پیش بینی بودنش را ثابت کرده و همین بحث در کنار شناختی که جامعه فوتبالی از پتانسیل و توانمندی بازیکنان ایرانی دارد، سبب می شود تا به اتفاقات خاص دلخوش و امیدوار باشیم و برای امیدهای فوتبال کشورمان آرزوی موفقیت نماییم اما در کنار این امیدواری و آرزومندی، حقیقت تلخ ورزش می گوید که حتی اگر تیم امید ایران جواز صعود به توکیوی ۲۰۲۰ را به چنگ آورد، این پیروزی به معنای دارا بودن ساختار درست نیست و چه بسا نتیجه وارونه ای را نیز به همراه بیاورد.

طی روزهای گذشته و پس از کناره گیری فرهاد مجیدی سرمربی تیم امید از سمت خود و انتخاب حمید استیلی به عنوان جانشین وی، صحبت های فراوانی از سوی اهالی فوتبال پیرامون چرایی و اثرات این جابجایی مطرح شد.

برخی بر این نظر و عقیده بودند که انتخاب فرهاد مجیدی به دلیل کم تجربگی وی در عرصه مربیگری، از ابتدا تصمیمی اشتباه بوده و حالا که این مربی کنار رفته است، بیش از پیش می توان به موفقیت امیدها و صعودشان به المپیک امیدوار بود.

شماری نیز صحبت از وجود جریانی خزنده در بدنه فدراسیون فوتبال تحت لوای کمیته فنی می کنند که نیت شان از انتخاب فرهاد مجیدی به عنوان سرمربی، قرار دادن یک فرد حرف گوش کن و مطیع روی نیمکت تیم امید بود تا وی را مجبور به پیشبرد طرح و برنامه های خود نمایند و در نهایت وقتی سرمربی منتخب از خواسته های آنان تمکین نکرد آتش اختلافات شعله ور شده و کار به جدایی سرمربی جوان کشیده شد.

صحبت های حمید استیلی و فرهاد مجیدی درباره این اتفاقات نیز نشان از وجود بی نظمی در محدوده تیم امید داشت و البته موید این مسئله بود که؛ برخی افراد پیرامون تیم امید و نزدیک به این دو چهره ورزشی نیز در بیش‌تر شدن بی نظمی ها و بالاتررفتن شعله اختلافات نقش آفرینی کرده اند و چه بسا منافع شان در همین تفرقه اندازی و قطع همکاری بوده است. اینکه انتخاب فرهاد مجیدی به عنوان سرمربی تیم امید از ابتدا درست بوده یا تصمیمی احساسی و ...؟این بحث که؛ جدایی فرهاد مجیدی و حضور حمید استیلی اتفاقی مثبت است یا خیر؟

این موضوع که؛ در جنگ و جدل اخیر حق با کدام طرف ماجرا است؟ این پرسش که؛ چه کسانی از اختلافات اخیر دو چهره فوتبالی یعنی استیلی و مجیدی سود برده اند؟ و سوالات بسیار دیگری که این روزها مطرح می شود را می توان به یک جمله کلی و مهم و البته آشنا پیوند زد و به آنها پاسخ داد.

ریشه تمام مشکلات، عقب افتادگی ها، جنجال ها و ناکامی های این فوتبال در تمام ابعاد، فقدان مدیریت اصولی است. این سوء مدیریت هر بار در یک بخش از فوتبال ایران خود نمایی می کند؛ یک بار در بحث باشگاه های پر طرفدار، یک بار در موضوع تیم ملی بزرگسالان-نمونه اش داستان پر دامنه دوران سرمربیگری کارلوس کروش- و امروز نیز در ماجرای تیم امید.

محصول این نوع مدیریت برنامه گریز و صرفا نتیجه گرا که نه فوتبال که کل ورزش کشور را تحت سیطره خود دارد، می شود همین دعواهای فرسایشی و فرصت سوزی ها و مربی سوزی ها.

نتیجه نگاه سطح پایین و عاری از دور اندیشی این نوع مدیریت، می شود همین حکایت استیلی-مجیدی و یا قبل تر از آن ماجرای کارلوس کروش و ...

تفکری که بر مدیریت ورزش ایران سایه افکنده، به مدیر دیکته می کند که نتیجه گرفتن همان هدف غایی است و هر وسیله ای را توجیه می کند. این هدف برای مدیران فوتبال ما همان جام جهانی است. به تعریف ساده تر: « تیم ملی را به جام جهانی ببر و ماموریتت‌ را تمام شده بدان!»

و البته برای مدیران ارشد ورزش نیز این نتیجه گرا بودن در کسب سکو و مدال در عرصه های مختلف خلاصه می گردد. غافل از اینکه ایجاد ساختار درست در ورزش اتوماتیک وار به کسب مدال و سکو و صعود به جام جهانی می انجامد و این را نه ما که تجربه کشورهای موفق در زمینه ورزش گواهی می دهد.

همین چند روز قبل بود که رییس یکی از فدراسیون ها در مواجهه با انتقادات پس از ناکامی تیم ملی رشته خود گفته بود: «اگر فلان ورزشکار در مسابقات جهانی موفق تر عمل کرده بود، تیم ما به جای رتبه چهارم به مقام دوم می رسید و روی سکو می رفتیم.»غافل از اینکه اگر به جای دل بستن به یک ستاره به دنبال ایجاد پشتوانه رفته بود حتی در صورت افت یک نفر- همان یک ستاره- نفرات دیگری جور او را می کشیدند،موفقیت به دست می آمد.این مثال ساده نیز گویای همان تفکر نتیجه گرا و
ساختار گریز است.حال در این بستر و ساختار معیوب کنونی چه بلایی بر سر فرهنگ این ورزش، استعدادها و مربیان جوان و در یک کلام سرمایه های آن بیاید اهمیتی ندارد.

اینجا آنچه اهمیت پیدا می کند، موفقیت جرقه ای و گذرا به جهت حفظ میز و صندلی مدیران و آنچه خریدار ندارد اصلاح ساختار فنی و فرهنگی ورزش است.بدیهی است که این نوع نگاه و سبک مدیریت باری به هر جهت محصولش می شود چندین دهه حسرت حضور فوتبال ایران در المپیک.عجیب تر آنکه هیچگاه نخواسته ایم از گذشته و اشتباهات رخ داده درس بگیریم و اراده محکمی هم برای پاره کردن این زنجیره دیده نمی شود و بی شک سرنوشت محتوم چنین ورزشی- در تمام ابعاد- عقب گرد و ناکامی و حسرت است.مخلص کلام همان جمله قدیمی و تکراری و البته کلیدی این نشریه است که؛ در کشور ما ورزش از سوی مدیران جدی گرفته نمی شود.

* گروه فوتبال کیهان ورزشی