دوران «شارلاتانیسم» و«لودگی» را در فوتبال تمام کنید!

پروسه یا پروژه؟!

لطفابه این جمله توجه بفرمایید"ورزش کشور به یک تحول اساسی و همه جانبه نیاز دارد. "این شاید مهمترین حرف و مطالبه کسانی باشد که به توانایی های ذاتی و سرمایه های انسانی و داشته های مادی این ورزش کم و بیش آگاهی و وقوف دارند. همه می دانیم و اهل فن تقریبا جملگی در این معنا اتفاق نظر دارند که خوشبختانه کشور عزیز ما ایران، از نظر ورزشی هم مثل خیلی از زمینه ها و عرصه های علمی و فرهنگی واقتصادی و...مستعد پیشرفت وجهش است واگر از دیگران سرتر نباشد بدون شک کمتر نیست.مساله ای که در این میان وجود دارد و نمی شود آن را کتمان کرد این است که قدر این ورزش و داشته ها و توانایی های بالقوه اش - مثل خیلی از چیزهای دیگر- از سوی کسانی که باید و انتظار می رود دانسته نشده است و ورزش ما نتوانسته از رشد و پیشرفت بایسته برخوردار باشد.به نظر بسیاری از کارشناسان واقعی- نه کارشناس نماهای شارلاتان مسلک!- آنچه از آغاز ورود ورزش مدرن به ایران تا همین امروز به اسم موفقیت و افتخار و پیشرفت حاصل شده است،بیشتر نتیجه یک پروسه طبیعی وذاتی بوده ونه محصول یک برنامه فکر شده و یک پروژه حسابشده.

ورزش است اهلش نیست!

از این دیدگاه اتفافا بزرگترین نیاز ورزش و همچنین کمبود آن، اول، مساله مدیریت توانمند است و بعد ،برنامه ای کارساز ودقیق که توسط چنان مدیریتی کارگردانی و اجرایی شود.ورزش چون ارزش و اهمیت واقعی آن از سوی کسانی که باید- درک و فهمیده نشده هیچوقت به اندازه خودش" جدی" گرفته نشده ودلیل محکم و غیرقابل انکاری که این ادعای ما را به راحتی ثابت می کند و مانیز بارها به آن استناد کرده ایم این است که در اکثر دوره ها و مقاطع، اداره ورزش در سطح کلان آن در دست" اهلش" نبوده و واگذاری پست ریاست ورزش- قبلا معاون رییس جمهور و سرپرست تربیت بدنی و حدود ده سالی می شود ، وزیر ورزش وجوانان- بیشتر با ملاک ها و هدف های غیر ورزشی و عمدتا سیاسی صورت پذیرفته واصلا مصلحت و سرنوشت ورزش و مطالبات و انتظارات اهالی ورزش مورد نظر و توجه کسانی که برای ورزش تصمیم‌گیری کرده و می کنند، نبوده است!

در حد حرف!

به همین دلیل خیلی ساده و قابل اثبات و مورد تایید همگان، هیچوقت ورزش ایران با همه توانایی و داشته های کم نظیرش به ویژه از حیث انسانی روی ریل پیشرفت قرار نداشته و همانطور که بالاتر اشاره شد آنچه امروز به اسم توفیق و افتخار درپرونده ورزش ایران ثبت است حداقل چیزی است که حق این ورزش بوده که آن هم نه در سایه تدبیر و درایت مسئولان و برنامه ریزی دقیق و اجرای کم نقص آن، که به برکت داشته های ذاتی؛ کشف شانسی و شکوفایی توانایی های درونی جوانان هنرمند و توانمند این مرزو بوم بوده است. و گرنه کشف، پرورش و رشد استعداد و برنامه ریزی و تدبیر و... این گونه حرف ها در ورزش ما در حد همان حرف هم باقی مانده واکثر کسانی که به عنوان مدیر و مسئول کنار قهرمانان ورزش و سکوهای با ارزش افتخار آنها با لبخند ملیح و سینه سپر کرده عکس می گیرند یا داخل کادرتلویزیون دیده می شوند هنری جز " حاضری خوری " نداشته و ندارند.

تحول در ورزش ضروری است

در هر حال با توجه به این واقعیات است که در آغاز این نوشته بر موضوع" تحول در ورزش" تا کید کردیم. ورزش ایران برای رشد وپیشرفت جهت رسیدن به جایگاه حقه خود راه و چاره ای جز ایجاد تحول همه جانبه ندارد. تحولی که از دیدگاه و نگرش نسبت به ورزش را شامل می شود تا تحول در روش و تاکتیک واجرا.یعنی تحول در نگاه و نظر نسبت به ورزش و بعد تحول در رفتار و روش. تا زمانی که دیدگاه ما - خاصه متولیان و مسئولان ورزش- عوض و در واقع اصلاح نشود ، محال است در عرصه عمل و اجرا اتفاقات مثبت و خوبی برای ورزش بیفتد. بنابراین اول باید بپذیریم که تحول در ورزش امری بایسته و ضروری و اجتناب ناپذیراست. باید قبول کنیم که هیچگاه - حتی با پیروزی انقلاب اسلامی-تحول در ورزش ما اتفاق نیفتاده است و در اکثر دوره ها و مقاطع ،تفکر روزمرگی با چاشنی نتیجه گرایی بر کار وبار آن حاکم بوده است. نتیجه گرایی و بعدراه انداختن هیاهوی تبلیغاتی و رسانه ای در ورزش ما و برای مسئولان آن بیش از هر چیز حکم سر پوشی راداشته که روی پرونده خالی آنها گذاشته و ماله ای بوده که روی بی عملی ها و با بد عملی آنها کشیده‌می شده است.این، امروز دیگر به واقعیتی تبدیل شده است که کمتر کسی در باره آن تردید دارد. این است که می گوییم دیگر معطلی و ماندن در این وادی کافی است و باید به ایجاد تحول در ورزش که هم ضرورت ورزش است و هم‌مطالبه مردم و هم یکی از اهداف اصلی انقلاب اسلامی فکر کرد.

انقلاب اسلامی و تحول

چند روز پیش در سالگرد ارتحال امام راحل، رهبر انقلاب طی سخنرانی تلویزیونی به همین مناسیت امام را "امام تحول "و انقلاب اسلامی را انقلابی "تحول خواه" نامیدند و راستی هم همین است. انقلاب اسلامی ایران به همت مردم این مرز و بوم و رهبری امام(ره) با هدف اصلاح و تحول عمومی و همه جانبه در کار وبار این ملک وملت بر پا شد.ورزش هم به عنوان یکی از امور اجتماعی با مخاطبانی وسیع از این خواسته عمومی و مطالبه مردمی خارج نیست. تحول هم‌معنا و مفهوم روشنی دارد و ملاک ومعیارهای معینی." گرایش مستمر به بهتر شدن... اکتفا نکردن به داشته های موجود" این ساده ترین و رساترین تعریفی است که از زبان رهبر انقلاب آوردیم. حرف ما این است که این اتفاق در ورزش رخ نداده یا خیلی کم رخ داده است واین درحالی است که چنانچه قبلا آوردیم ورزش ایران به شدت مستعد تحول و بهتر شدن است. متاسفانه علی رغم این واقعیت که بسیاری از کارشناسان به آن اذعان دارند متولیان و مسئولان ورزش تقریبا در همه ادوار مدیریتی از آنجا که معمولا کار دست کاردان نبوده و افراد غیر ورزشی سکاندار امر ورزش بوده و این افراد هم از ورزش چیزی جز برد وباخت و... متوجه نمی شوند و اگر هم بشوند از سوی صاحب منصبان و کسانی که آنها را به سکانداری ورزش منصوب کرده اند ماموریت دارند که دنبال نتیجه و مدال و هیاهو باشند و معمولا اجازه ندارند که دنبال ساختن ورو به راه کردن ورزش باشند، لذا به جای ایجاد تحول زیربنایی و اصلاحات ساختاری و خلاصه پرداختن به کارهای اساسی به روزمرگی و نتیجه گرایی دلخوش کرده اند و... سعی می کنند سقف مطالبات مردم و دوستداران ورزش را به دوسه مدال جهانی و المپیکی آن هم در یکی ، دو رشته و مثلا صعود فوتبال به مرحله نهایی جام جهانی محدود نمایند و... خلاصه تحول و پیشرفت در ورزش را این گونه تعریف و تبیین نمایند!! به بیان دیگر در چنین نگرشی - که متاسفانه نگرش حاکم در ورزش ما هم هست!- اصولا تحول آن هم تحول بنیادین و مستمر معنا ندارد واگر حرف از تحول، هم می شود منظور تحولات صوری و روبنایی و ظاهر سازانه است.این است که به طور طبیعی دغدغه تحول، و دگرگونی اساسی و زیر بنایی در ذهن و عمل مسئولان و متولیان اصلی ورزش- که دولت ها باشند- وجود ندارد و در عمق نگرش اینان ورزش همان معنای بازی کودکانه و توپ بازی و... را می دهد.

نگرش غلط حاکم بر ورزش

مساله نگرش را که مطرح کردیم ما بزرگترین مانع بر سر راه تحول و پیشرفت بایسته ورزش کشورمان می دانیم. به این معنا که معتقدیم تا زمانی که این "نگرش غلط" به ورزش در نزد دولت و سیاستگذاران اصلی ورزش وجود دارد نمی توان اصولا انتظار تحولات بایسته در ورزش را داشت. حاکمیت چنین‌نگرشی دلیل اصلی و پاسخ این معما ست که چرا ورزش ما از پیشرفت لازم برخوردار نیست و چرا با وجود این همه تذکرات و گفته ها و نوشته های کارشناسان و اهل فن ، عملا چیزی تکان نمی خورد و مسئولان ورزش کار خود را می کنند ودنبال کار خودشان- روزمرگی و حداکثر نتیجه گرایی یا حتی نتیجه گدایی!!- هستند. که این البته خود ریشه وعلت العلل بسیاری از معضلات فرهنگی و اخلاقی ورزش است. ودر این میان باز هم معلوم می شود که چرا موضوع " فرهنگ" که در همه جا از جمله ورزش" ام المسائل" است در ورزش ما و درنزد متولیان ورزش ما به چیزی مثل" شوخی" می ماند و خنثی ترین و بی عمل ترین افراد را بر مصدر امور فرهنگی ورزش می نشانند و...این است که می گوییم ریشه بسیاری از مشکلات و پاسخ بسیاری از سئوالات را در اینجا یعنی" نگرش دولت " ها به ورزش باید پیدا کرد و... البته بر سر راه ایجاد تحول و حرکات تحول خواهانه در ورزش موانع دیگری هم وجود دارد.

مخالفان تحول در ورزش

از جمله مهمترین آنها افراد و جریاناتی هستند که از وضع موجود نفع می برند ودر چنین اوضاع و احوالی به نان و نامی رسیده اند به طور طبیعی مخالف تحول و سروسامان یافتن ورزش و..‌ هستند و با استفاده از ابزار در اختیار به ویژه ابزار رسانه ،آن هم در همه نوع و شکلش، با تغییر وضع موجود مخالفت می کنند و مدیران تحول خواه را مورد هجمه و انتقادات غیر منصفانه قرار می دهند و خلاصه این جماعت آنقدر که حامی مدیران ضعیف و باج بده و راضی به وضع موجود هستند و به تداوم عمر مدیریتی آنها کمک می کنند با مدیران تحول خواه و شایسته مخالف هستند وبر سر راه آنها سنگ می اندازند و مانع تراشی می کنند و...

یکی دیگر از کارهای معطل مانده

در هر حال آنچه که در آن تردیدی نیست آنچه که جزو آرمان های انقلاب اسلامی است و مردم به خاطر آن اصولا انقلاب کرده اند و آنچه که به نفع ورزش و در جهت رعایت منافع ملی است کمتر اتفاق افتاده و تحول بایسته و بنیادین در ورزش ایران رخ نداده است. این مهمترین کاری است که باید در ورزش انجام شود اما مثل خیلی از کارهای ضروری که در ورزش انجام‌ نمی شود و روی زمین مانده است این کار هم معطل مانده است و... اما چیزی که مسلم است این است که این کارها بالاخره و باید در ورزش و درباره ورزش مستعد ایران انجام شود و به حول و قوه الهی وهمت مسئولانی که عاشق مردم هستند و دغدغه خدمت دارند انجام‌هم‌خواهد شد.

در باره موضوع تحول و لزوم تحول در ورزش، حرف بیش از اینهاست که برای جلوگیری از اطاله کلام آن را به نوبت ها و شماره های بعدی مجله- البته به شرط بقا وزنده ماندن- واگذار می کنیم.

دوران شارلاتانیسم و لودگی را در فوتبال تمام کنید...

در حالی که فوتبال ایران بدون رییس اداره می شود و با مشکلات عدیده ای مثل پرونده ویلموتس و... دست به گریبان است ودر حالی که انتظار می رود مسئولان ارشد ورزش و فوتبال از وجود چنین مشکلات و بازخوردها و تاثیرات منفی اجتماعی آن درس بگیرند و به طور عقلایی و طبیعی به دنبال جبران این ضعف ها و اشکال هایی باشند که دیگر هیچکس در وجود انها و همچنین مبهم و شبهه ناک بودن انها تردیدی ندارد، و برای فوتبال طرحی نو بریزند و تحول اساسی از همه نظر در آن ایجاد کنند و مردان کاربلد و کارآمد و خوشنام را به میدان بخوانند ودست جریانات منفعت طلب و افراد شهرت طلب و شرانگل های مزاحم را از سرآن کم نمایند از گوشه و کنار و به ویژه بعضی از سایت ها و رسانه ها زمزمه باز گشت افرادی به فوتبال و به عنوان رییس و سرپرست به گوش می رسد که حداقل در فوتبال قبل از آنکه به مدیر بودن و فوتبالی بودن و کارآمد بودن و..‌ معروف باشند به" لودگی و مسخره بازی و خنده" شهرت دارند!! وواقعا آدمی در می ماند که این جماعت از جان فوتبال چه می خواهند؟ که حاضر نیستند دست از سر آن بردارند؟ مطمئن هستیم که بحث خدمت به مردم وپیشرفت فوتبال ومنافع ملی و... در نگاه این گونه افراد اصلا مطرح نیست. کارنامه آنها بر این امر شهادت می دهد پس، این فوتبال چه منفعت و مواهبی دارد که بعضی به هر قیمت و وسیله ای که شده می خواهند درآن باشند و دست از سر آن برندارند؟و باز آدمی در می ماند که چه اتفاق و حادثه دیگری باید برای فوتبال ایران رخ دهد که مدیران ارشد ورزش را به خود بیاورد و در باره آن تصمیم درست و منطقی با نگاه" ملی و مردمی" اتخاذ نمایند کار را به دست اهالی فوتبال بسپارند و دست انگل ها و آویزان ها و سوءاستفاده چی ها و شارلاتان مسلک های خوش دک و پز و... راکه حلقوم فوتبال را می فشارند‌؛ برای همیشه قطع کنند. فوتبال را به صورت یک " رشته ورزشی جذاب و پرطرفدار و مستعد افتخار آفرینی در آورند و اجازه ندهند افراد و جریاناتی فوتبال را به دکانی دو نبش برای رسیدن به منافع نامشروع خود تبدیل نمایند...؟ امیدواریم در آینده اتفاقاتی بیفتد که صرفا در جهت مصلحت فوتبال و انتظارات صاحبان اصلی فوتبال یعنی دوستداران این رشته ورزشی باشد و لاغیر.

* سیدمحمدسعید مدنی