باندهای دلالی،فوتبال یک مملکت انقلابی را به دست گرفته اند
**ورزش گرفتار سوء استفاده و شارلاتان های بزک کرده
مدتی است که بحث سالم سازی و مبارزه با فساد در ورزش ورشته هایی مثل فوتبال بیش از گذشته در محافل ورزشی و رسانه ها گرم است.این، خود دو دلیل دارد. دلیل اول اینکه ورزش هم به عنوان امری از امور اجتماعی تحت تاثیر جریانات و اتفاقاتی است که در کلیت جامعه رخ می دهد. از حدود یک سال و نیم پیش و منصوب شدن رئیس جدید قوه قضائیه اقدامات ضد فساد و مبارزه با مفسدان و رانت خواران و... شدت و سرعت بیشتری گرفته و به طور ملموستری انجام می شود و همان قدر که موجب وحشت و هراس خائنان بیت المال و سوء استفاده چی هایی که در اوج فشارها و تحریم های اقتصادی بدخواهان این ملک و ملت سرفراز و عزتمدار، با وقاحت تمام دنبال پرکردن شکم های خود از حرام هستند، شده، بیش از آن،امیدواری مردم را سبب شده است. به طور طبیعی ورزش همنمی تواند از این اتفاقات خود را برکنار دارد وبه اصطلاح پرِ مبارزه با فساد دامن ورزش را نگیرد. دلیل دیگر، اتفاقاتی است که در داخل حوزه ورزش رخ داده و دیگر برای خوش بین ترین افراد و حتی آنهایی که خود را به تغافل و خواب زده اند شکی باقی نگذاشته که ورزش ما و علی الخصوص رشته هایی مثل فوتبال در چنبره فساد گرفتار آمده و دلیل اصلی عدم رشد و پیشرفت موردانتظار آن و حتی بعضی درجا زدن ها و عقب رفتن ها و بالاخره شکست ها و ناکامی های آن، در فساد رشد یافته و نفسگیر در ورزش است. به اصطلاح آش به قدری شور شد که خان هم فهمید وهمه دیدیم و خواندیم که چندی پیش وزیر ورزش طی نامه ای به همتای خود در وزارت اطلاعات از وی خواست تا در مبارزه با فساد رخنه کرده در ورزش وضرباتی که از این بابت به ورزش وارد می آید وزارت ورزش را یاری کند. البته اینکه چرا آقای وزیر در سال آخر دولت به یاد مبارزه با فساد می افتد و پیش از آن به حرف کسانی که در این باره از سرانجام وظیفه به او هشدار می دادند کمترین اعتنایی نکرده و حداکثر آنها را به سیاه نمایی و سیاسی برخورد کردن متهم می کرد، و این امرچقدر خود یک کار سیاسی بود! و به پایان کار مجلس همراه دهم وشروع کار مجلس یازدهم که با شعار های انقلابی و اصلاحگرانه کار خود را آغاز کرده بود ربط داشت و... سئوال و ابهامی است جدی که پیش از این هم آن را چندبار در سرمقاله ها و یا در همین صفحه مطرح کرده بودیم که طبق معمول پاسخی از سوی برج عاج نشینان وزارت ورزش به گوش نرسید و ظاهراً این سئوال بی پاسخ را هم باید در لیست سئوالات بی پاسخ و ابهامات فراوان در باره عملکرد مدیران ارشد وزارتخانه فعلی ورزش گذاشت. باری، از بحث اصلی دور نشویم.
در هر حال دلیل، این دو موردی باشد که ما اشاره کردیم یا هر دلیل دیگری که باشد آنچه مهم و البته باعث امیدواری است این است که امروز تقریبا همگان، بر این نکته واقف بوده و اتفاق نظر دارند که ورزش گرفتار سوء استفاده و بدعملی ها و نفوذ تفکرات سوداگرانه وعدم نظارت و جولان شارلاتان های بزک کرده و... در یک کلمه" فساد" است که فضای فرهنگی و اخلاقی آن را سخت تیره و تار کرده و همین به طور طبیعی بر وضعیت مدیریتی و اجرایی و بالاخره جنبه های فنی ورزش تاثیر منفی و مخرب گذاشته است. حال که چنین وفاق و برداشت مشترکی به وجود آمده خیلی بدیهی و واضح است که باید با مفسدان و زمینه سازان فساد مبارزه کرد و فضای مسموم ورزش را تغییر داد و آن راسالم و شاداب کرد ، اتقاقا در این باره علاوه برنامه وزیر ورزش که بالاتر اشاره شد بسیاری از رسانه های درستکار و خیر خواه به میدان آمدند و بسیاری از پیشکسوتان و استخوان خرد کرده های ورزش با انتقاد از وضع موجود خواهان ورود دستگاه های نظارتی به مسائل ورزش شدند. اتفاقاتی مثل ماجرای ویلموتس نیز شواهد زنده ای بودند برای اثبات درستی این فریاد وخواسته که" به داد ورزش برسید"!و... اقداماتی هم اینجا و آنجا انجام و قدم هایی هم برداشته شده و... اما همانطور که به ویژه در این چند شماره اخیر نوشته ایم جریان اختاپوسی فعال در ورزش که برای خود نقش پدر خواندگی قائل است و ورزش ورشته هایی مثل فوتبال را ارث پدری خود می داند ، به آسانی حاضر به دست برداشتن از فعالیت های کاسبکارانه و اقدامات مخرب خود در ورزش نیست. این جریان فسادزا در ورزش پیش از این همچند بار شاهد سرو صدا و قیل و قال هایی بوده که علیه فساد و نیز لزوم مبارزه با فساد در ورزش به راه افتاده اما دیری نپاییده که سرو صداها خوابیده و پرداختن به مشغولیت ها جای انجام مسئولیت ها را گرفته است و درب ورزش بر همان پاشنه قبلی چرخیده و صداهای اعتراض و هشدار هم در هیاهوی فوتبال و لیگ و صعود به جام جهانی و سهمیه المپیک و مدال جهانی و... گم شده و به جایی نرسیده است. جریان اختاپوسی و فساد آفرین این تجربیات را هم دارد وبه همین دلیل به راحتی کنار نمی نشیند و تسلیم نمی شود. به همین دلیل هم می بینیم و می شنویم که با وجود همه این حرف ها واقداماتی که درباره مبارزه با دلالیسم افسار گسیخته در ورزش شروع شده با آغاز فصل نقل و انتقالات فوتبال انگار هیچاتفاقی نیفتاده و باند دلالی که فوتبال یک مملکت انقلابی را به دست گرفته کماکان در آرامش تمام! به کار خود ادامه می دهد وبرای این بازار نرخ تعیین می کند و قیمت ها را طوری که دلش بخواهد و هرقدر که منافع شخصی او را تامین می کند افزایش می دهد وبالا می برد.
**حرف های مدیر عامل
چند روز پیش در یک برنامه تلویزیونی، مدیرعامل تیمپرسپولیس گفت:"متاسفانه فوتبال ایران در دست چند دلال است که با ایجاد رقابت کاذب، قراردادها را بالا می برند و باعث افزایش قیمت ها می شوند. نمی دانید که این دلال ها در فوتبال ایران چه جولانی می دهند. ما به آنها میدان ندادیم ولی خیلی از این حیث تحت فشار بودیم".
همانطور که عرض شد و از صحبت های آقای مدیرعامل پرسپولیس متوجه می شویم، دلالیسم بی مهار در ورزش که بدون شک ریشه یا حداقل یکی از شاخه های مهم فساد در ورزش است ، با خیال راحت دارد کار معمولش را انجام می دهد و برای کسب منفعت سالیانه خودش از بازار نقل و انتقال، مشغول بازی کردن با اعداد و ارقام است و تا آنجا که بتواند و زورش برسد نرخ قراردادها را بالا می کشد و سود نامشروع به جیب می زند.
**اتفاق تکراری
البته این اتفاقی تازه نیست و چیزی است که هرسال به دلایل مختلف می افتد که مهمترین آن فقدان نظارت، مدیریت هزینه و وصل به جیب بیت المال، عدم ثبات مدیریتی در باشگاه های بزرگ و بالاخره سود جویی وزیاده خواهی عده ای دلال افسار پاره کرده است که به دلیل زمینه مناسب دنبال کسب سود هر چه بیشتر ولو نامشروع هستند.
**با شعار دادن و بی عملی، کار درست نمی شود
مبارزه با دلالیسم بی مهار که خط وربط فوتبال و خیلی از جاهای ورزش ما را تعیین می کند با فحش دادن و خط ونشان کشیدن و نوشتن و گفتن و فریاد کشیدن و محکوم کردن و... عملی نمی شود کما اینکه تا کنون هم عملی نشده و عوامل مخرب کماکان بر علیه ورزش و به نفع خودشان به کار خود مشغول هستند. بارها نوشته ایم وقتی آفات ورزش دفع و مشکلات ورزش حل و آسیب های آن به حداقل می رسد که در درجه اول مدیریت ورزش اصلاح شود.
**شرط اول، ماموریت اصلاح
باید مدیریتی بر کار وبار ورزش نظارت و آن را هدایت کند که اولا از سوی متولی اصلی ورزش یعنی دولت برای اصلاح ورزش وریل گذاری در مسیر صواب روبه پیشرفت، ماموریت یافته باشد نه برای بردن تیم به جام جهانی به هرقیمت و کسب دوسه مدال جهانی و المپیکی برای دلخوشی مردم و بستن دهان منتقدان!ریشه ناهنجاری های ورزش از جمله دلالی افسار گسیخته و بازار آشفته نقل و انتقال و... را باید در اینجاها جستجو کرد.آب از سرچشمه گل آلود است... بگذریم.
**شرط دوم، مدیران با اراده
بعد از تحقق شرط اول یعنی " ماموریت اصلاح و ساختن" از سوی دولت، نوبت خواست و اراده جدی مدیران ورزش برای انجام هرچه بهتر و صحیح تر آن ماموریت می رسد. مدیرانی کار بلد و به معنای واقعی مدیر باید سکان هدایت ورزش را در دست بگیرند که فارغ از دل مشغولی ها و پرداختن به امور سیاسی و غیر ورزشی و... فقط و فقط روی انجام ماموریت خود تمرکز کنند و با اراده و عزم جدی برای اصلاح خرابی ها و تقویت نقاط قوت، بهترین کارها را انجام و اصول شناخته شده و بسیار بسیار بدیهی مثل" اصل شایسته سالاری" را رعایت نمایند. اصلی که اگر در عمل فدای باندبازی و رفیق بازی و خود خواهی و رودربابستی و ... نشود خود به تنهایی حلال بسیاری از مشکلات ورزش خواهد بود.
**اصولی که رعایت نمی شود!
اصلی که اگر رعایت می شد برای همین تیم پرسپولیس و همان تیم استقلال هر روز یک مدیر و هیئت مدیره تعیین نشده و مدیریت این تیم ها با آن ریشه و سابقه و این طرفدارمیلیونی به محله برو بیا تبدیل نمی شد تا در سایه چنین وضعیت بلبشویی اوضاع به کام سودجویان و دلال ها بچرخد. وقتی مدیران خلق الساعه و بی ثبات که غالبا هم ورزشی نیستند واگر هم باشند در حد اداره و مدیریت تیم های بزرگ و پرطرفدار نیستند( به همین دلیل هم خیلی زود تغییر می کنند،) آری وقتی چنین مدیران و مدیریت متزلزلی برسرکار باشند ، معلوم است که دلالیسم رسوب کرده در تاروپود این ورزش و فوتبال باید هم برای فوتبال و این مدیران تعیین تکلیف کند. وقتی بقا و تداوم عمر مدیریتی مدیران باشگاه های دولتی به بردن ونتیجه گرفتن وبرصدر نشستن گره خورده باشد معلوم است آقای مدیر برای بقای خودش هم که شده گوش به حرف و دستوردلال ها سپرده ودست به جیب شده و از کیسه بیت المال ریخت و پاش و حاتم بخشی می کند... بنابراین در وضعیتی که هیچکدام از شرایط عقلایی و اصول مدیریتی رعایت نمی شود باید هم دلال ها که برای رسیدن به هدف باطل خود سخت مصمم و جدی هستند برای ورزش و فوتبال و تیم ها و لیگ و تماشاگر ما تعیین تکلیف کنند و بازار نقل وانتقال را به نفع خود آشفته و پریشان سازند و...
**نخستین گام، سپردن کار دست شایسته ها
بنابراین به قول حکیم توس :
پس از گفتگوها و راه دراز
رسیدیم به آنجا که بودیم باز
این همه را گفتیم تا برای چندمین بار بگوییم می خواهید ورزش را درست کنید؟ می خواهید دلالیسم افسار گسیخته را مهار کرده و سرجایش بنشانید؟ می خواهید با ورزش مبارزه کنید و آن را در مسیر پیشرفت و تحول قرار دهید؟ راست می گویید؟ بسیار خوب، برای انجام این کارهای لازم و ضروری اولین گام" اصلاح مدیریت" است. شما مدیریت ورزش را اصلاح کنید، در همه جا کار را دست شایسته ها و مدیران مدیر و با انگیزه و مخلص بسپارید و... بعد هم به آنها فرصت کافی بدهید خواهید دید با این اقدام، اقدامات سازنده و اتفاقات مبارکی از جمله ریشه کن شدن دلالیسم بی مهار، اصولی مثل شایسته سالاری، مبارزه جدی و نه شعاری با فسادو...هم اتفاق خواهد افتاد. غیر از این هم راهی ندارد و جز اتلاف وقت و حرف مفت زدن نتیجه ای نخواهد داشت و...
**ورود دیوان محاسبات
داشتیم مطلب این شماره را جمع می کردیم تا برای صفحه بندی تحویل بخش فنی بدهیم که خبری به دستمان رسید وچون بی ارتباط با بحث های مطرح شده بالا نبود ، در ادامه می آوریم.خلاصه خبر این بود"دیوان محاسبات کشور طی نامه ای به وزارت ورزش ، به ماجرای قراردادهای پرحاشیه فوتبال ورود کرده و از این وزارتخانه خواستار انتظام بخشی به آن شده است.
در این نامه آمده است که برای جلوگیری از خسارت های وارده به بیت المال، وزارت ورزش باید حداکثر کنترل و دقت و انتظام بخشی را در موضوع قراردادها به عمل آورد. ولب کلام اینکه طبق معمول، مسئولان ورزش کنار ننشینند و فقط نظاره گر نباشند و به وظایف قانونی خود عمل نمایند.
در پایان نامه تاکید شده است:« بدیهی است دیوان محاسبات کشور هم بر اساس تکالیف قانونی، علاوه بر قراردادهای پرحاشیه قبلی، به قراردادهای سال آتی فوتبال ورود خواهد کرد و از ابزار نظارتی خود جهت حفظ بیت المال استفاده خواهد نمود.»
**مبارزه باید شروع شود
همانطور که در شروع این نوشته هم گفتیم خوشبختانه امروز در باره جولان و اخلال جریانات زیاده خواه و دلالی بی مهار و اشکالات مدیریتی ورزش که مادر اکثر قریب به اتفاق مشکلات و گرفتاری های فنی واخلاقی ورزش است، حتی کسانی همکه خود را به خواب زده اند شک ندارند. حواس ها جمع شده و دستگاه های نظارتی کم وبیش متوجه موضوع ورزش و بعضی به آن ورود کرده اند. می ماند شروع یک مبارزه بی امان و خستگی ناپذیر برای دفع موانع و جریانات مفسده انگیز بر سر مسیر تحول و پیشرفت ورزش. امیدواریم این مبارزه شروع شود و هر فرد وسازمانی در حیطه اختیارات و مسئولیت هایش به وظایف خود عمل کند و بساط اخلالگران و جریانات مفسده جوی اختاپوسی در ورزش جمع شود. انشاالله.
*سیدمحمدسعید مدنی