داستان قهرمان آفریقا

سادیو مانه تنها در 160 دقیقه تلخی ناشی از هدر دادن یک پنالتی در آغاز فینال جام ملت‌های آفریقا در برابر مصر را با یک شادی ابدی جایگزین کرد. اینگونه اولین تندیس طلایی برای سنگالی‌ها در جام ملت‌های آفریقا بدست آمد تا نامشان را در تاریخ ثبت کنند. این نشان داد چقدر فوتبال قابل تغییر است. با دو ضربه تقریباً یکسان و تقریباً سه ساعت اختلاف بین یکی و دیگری. اولی با یک سیو عالی از محمد گاباسکی، که یکی از چهره‌های تعیین کننده در یائونده کامرون بود، توپ از سمت دروازه منحرف شد. دومی حتی بیشتر در کنج دروازه بود اما اینبار دیگر قابل مهار نبود. مانه با ذهنیتی آهنین، از فرصت بزرگی که خیلی زود و در ابتدای بازی از دست داد، عبور کرد. او به بازی برگشت و خودش را در زمین پیدا کرد کرد. انگار از درون می دانست که بعداً انتقامش را خواهد گرفت و در همان ابتدا شکست نخورد.

کلیت مسابقات از نظر فردی برای مانه به خوبی سپری شد. او زننده تنها گل سنگال در مرحله گروهی مقابل زیمباوه بود که در دقیقه هفتم بازی مقابل این تیم از روی ضربه پنالتی بدست آمد. در دو بازی دیگر دربرابر گینه و مالاوی که با تساوی بدون گل تمام شد، او و هم‌تیمی‌هایش رنج فراوانی بردند اما کسب 5 امتیاز از این 3 بازی برای صعود از مرحله گروهی کافی بود. در مرحله حذفی نیز بازهم این مهاجم لیورپول بود که در بازی مقابل کیپ ورد آغازکننده گل‌های سنگال بود که البته آن بازی با نتیجه دو بر صفر به پایان رسید. او در پیروزی 3-1 مقابل بورکینا فاسو هم گلزنی کرد تا شاگردان آلیو سیسه در یک مسیر شگفت‌انگیز قرار بگیرند. یک پیروزی معجزه‌گونه که اولین فینال را در دسترسی سنگالی‌ها قرار داد.

مانه در مستندی که با نام "ساخت سنگال" ساخته شده، درباره خود می‌گوید "من در شهر کوچکی در سنگال به نام بامبالی به دنیا آمدم. من بهترین بازیکن شهر به حساب می آمدم، اما هیچکس از خانواده من نمی‌خواست که من فوتبالیست شوم و من کاملاً متقاعد شده بودم که می‌توانم بهترین باشم. تنها چیزی که من را نگران می‌کرد این بود که چگونه به این جایگاه برسم.". اگرچه تمام خاطرات خوب دوران کودکی او به فوتبال مربوط می شود، یک اتفاق خاص وجود داشت که سرنوشت او را برای همیشه دگرگون کرد. وقتی او 10 ساله بود، تیم کشورش در جام جهانی به میزبانی مشترک ژاپن و کره جنوبی در سال 2002 تاریخ ساز شد. در بازی افتتاحیه سنگال 1-0 فرانسه، قهرمان فعلی جهان را شکست داد. گل پاپا بوبا دیوپ و مبارزات عالی متعاقب آن تیم (آنها در مرحله یک چهارم نهایی با نتیجه 1-0 از ترکیه شکست خوردند) به او نشان داد که علیرغم فقر چشمگیری که با آن زندگی می‌کرد، اگر او فقط فکرش را متمرکز کند، آینده بهتری برایش ممکن خواهد بود. "بعد از آن جام جهانی بود که تصمیم گرفتم بهتر و بهتر باشم. اما خانواده‌ام برنامه‌های دیگری برای من داشتند. تنها زمانی که همه چیز در زندگی من حول محور فوتبال می‌چرخید، شروع کردم به متقاعد کردن آنها برای رفتن به داکار، پایتخت کشورم. پدر و مادرم هرگز پولی نداشتند که مرا به مدرسه بفرستند". بنابراین او هر روز با دوستانش در کوچه فوتبال بازی می‌کرد. "بچه‌ها را می‌دیدم که در کوچه بازی می‌کردند و من هم به بازی‌های آنها پیوستم. وقتی بزرگ شدم به ورزشگاه می‌رفتم. به خصوص زمانی که تیم ملی بازی داشت. می‌خواستم قهرمانانم را ببینم و خودم را مانند آنها تصور کنم. در جوانی فقط به بازی در لیگ برتر فکر می‌کردم و بازی‌های آن را از تلویزیون تماشا می‌کردم. این رویای بزرگ من بود".

مانه توانست در فقر مطلق به زندگی خود ادامه دهد و فقط به عشق داشتن توپ، فوتبال بازی کند. اما معجزه ای رخ داد: هیاتی از باشگاه متز فرانسه به داکار رفتند تا ماهرترین بازیکنان را به خدمت بگیرند. سادیو بدون اینکه به کسی از اعضای خانواده‌اش بگوید، رفت تا خودش را در معرض امتحان فرانسوی‌ها قرار دهد. وقتی اولیویه پرین بازی او را دید، شگفت زده شد. او یک جفت چکمه در بسیار بد و از کار افتاده داشت و یک شلوارک که حتی برای فوتبال هم نبود. استعدادیاب متز تصمیم داشت تا مانع از بازی او در آن شرایط شود. اما بالاخره او را به زمین فرستاد. چند دقیقه بعد به او گفت: تو بمان. تو در تیم من بازی می‌کنی". اینگونه مسیر مانه به عنوان یک بازیکن حرفه‌ای آغاز شد. از او خواسته شد که به مدت دو فصل در آکادمی تحت برنامه‌ای با نام Generation Foot شرکت کند. او در 90 بازی 131 گل زد. این سکوی پرشی به تیم اصلی متز بود؛ جایی که او بازهم بدون اطلاع خانواده‌اش، به آنجا سفر کرد. یک روز در سال 2011، مادر سادیو یک تماس مشکوک دریافت کرد. "سلام مامان. من در فرانسه هستم و می‌خواهم برای متز بازی کنم. اگر باور ندارید، می توانید تلویزیون را روشن کنید و مرا تماشا کنید".

در فصل بعد، او به ردبول سالزبورگ منتقل شد؛ جایی که در فصل دوم خود 23 گل به ثمر رساند و در یک بازی هم موفق به زدن دو گل شد: او یک قهرمانی بوندسلیگا اتریش و جام حذفی در فصل 2013/14 اتریش را هم به دست آورد و در مجموع در 87 بازی 45 گل زد. سرعت انفجاری مانه توجه بسیاری را به خود جلب کرد؛ ویژگی که او را از هر حیث برای بازی در لیگ برتر مناسب می‌کرد. بدین ترتیب او اولین قرارداد لیگ برتری خود را با تیم ساوتهمپتون امضا کرد و یک سال بعد داستان بزرگ خود را در جزیره نوشت. در 16 می سال 2015 در بازی مقابل استون‌ویلا مانه سریعترین هت‌تریک تاریخ لیگ برتر را به نام خودش ثبت کرد. در دیداری که با نتیجه 6-1 به پایان رسید، مانه در 176 ثانیه 3 گل وارد دروازه حریف کرد.

لیورپول که چشمش را به این مهاجم سنگالی دوخته بود، در سال 2016 در ازای 41 میلیون یورو او را به دست آورد. مانه تا به امروز در 244 بازی رسمی با قرمزها 107 گل به ثمر رسانده است. او در فینال لیگ قهرمانان اروپا در فصل 2017/2018 با شکست 3-1 مقابل رئال مادرید شب تلخی را پشت سرگذاشت؛ شبی که لوریس کاریوس آلمانی با پذیرفتن دو گل کودکانه، شب کابوس‌واری را برای خود و هم‌تیمی‌هایش رقم زد. زین الدین زیدان، همان کسی که در جام جهانی 2002 آن شکست تحقیرآمیز مقابل سنگال را متحمل شد، او را زیر نظر داشت و از عملکردش در آن بازی که در کیف برگزار شد، خوشحال بود. حتی نظرسنجی‌هایی برای اضافه شدن مانه به تیم زیدان انجام شد. اما به خیلی زود زیزو درها را به روی مانه بست چراکه از دید او مانه ارزش آن مبلغ را نداشت. قبل از همه‌گیری کرونا، ارزش مانه 150 میلیون یورو تخمین زده شده بود.

مدتی بعد از آن روزها فیلمی از مانه که یک مسلمان معتقد است، هنگام تمیز کردن توالت‌های یک مسجد، در فضای مجازی پخش شد. ژست متواضعانه و خاضعانه او باعث احترام و ستایش میلیون‌ها نفر در سراسر کره زمین شد. سال بعد او انتقام شخصی خود را گرفت. لیورپول قهرمان لیگ قهرمانان اروپا، سوپرجام اروپا و جام باشگاه‌های جهان شد. سال 2019 می‌توانست بهترین سال زندگی حرفه‌ای او باشد. اما شکست مقابل الجزایر در فینال جام ملت‌های آفریقا خاری بود که در عمق وجود وی فرو رفت و شاید قهرمانی این دوره بود که توانست اثر آن ناکامی را از بین ببرد.

مهاجم سنگالی لیورپول در روستایی به دنیا آمد که 400 کیلومتر با داکار پایتخت سنگال فاصله دارد و تنها 2 هزار نفر جمعیت در این روستا ساکن هستند. مسلماً چنین روستایی در دنیا ناشناخته است اما مانه به دلیل آنکه در این روستا به دنیا آمده، امکانات زیادی را به آنجا برده تا بتواند به مردم روستای محل تولدش کمک کند. مانه که پیش از این در این روستا مدرسه، مسجد و سوپرمارکتی بزرگ ساخته بود، این بار با هزینه‌ای بالغ بر 450 هزار پوند بیمارستانی را در دست احداث قرار داده است. این بیمارستان علاوه بر روستای محل تولد مانه به 34 روستای اطراف نیز خدمات ارائه خواهد کرد. ستاره تیم ملی سنگال در ادامه تصمیمات خود می‌خواهد برای این روستا، جایگاه سوخت و مرکز پست احداث کند تا بتواند ضمن خدماتی که به روستای خودش می‌دهد، به روستاهای اطراف نیز خدمات‌رسانی کند. جالب اینکه مانه خانه‌ای بزرگ برای خانواده‌اش در این روستا درست کرده که 40 نفر در آن زندگی می‌کنند و شامل خانواده خود و اقوامش هستند. سادیو مانه با کمک‌های انسان‌دوستانه خود به مردم کشورش، توجهات جهانیان را به خود جلب کرده و ماکی رئیس جمهور سنگال سال گذشته در دیدار با این بازیکن وی را به کمک به کشورش ترغیب کرد که این بازیکن خواسته‌های رئیس جمهور کشورش را مورد اجابت قرار داد. او در حال حاضر تبدیل به الگویی برای بسیاری از فوتبالیست‌های جهان شده است.

دهم آوریل، سادیو مانه 30 ساله می‌شود. می‌گویند که تغییرات دهه ها باعث ایجاد تغییرات بزرگ در انسان می‌شود. برای آنچه انجام شده است تعادل ایجاد می‌شود و چالش‌های جدیدی برای آینده به وجود می‌آید. شاید، فقط شاید، برای مهاجم لیورپول هدف بعدی هدایت تیمش به جام‌جهانی قطر 2022 و بازی در دومین جام جهانی متوالی خود باشد. برای این کار، آنها باید در بازی اول روز 23 فوریه مقابل مصر قرار بگیرند؛ تیمی که مغلوب سنگال در فینال جام ملت‌های آفریقا شد. اگرچه ممکن است این اتفاق بیفتد که سکه در هوا بچرخد و کسانی که امروز جشن قهرمانی آفریقا را می‌گیرند، ماه را با نا امیدی به پایان برسانند. اما کاری برای انجام دادن وجود ندارد. این فوتبال بسیار می‌تواند قابل تغییر باشد.

*عرفان خماند