" مدیران تحمیلی" ، آفت بزرگ ورزش!

استفاده از مدیران تحمیلی، یکی از آفات بزرگ و از دلایل عدم حرکت روان چرخ های ورزش مستعد ایران به سمت تحول و پیشرفت است. علاوه بر این ، وجود این مدیران ، دلیل درصد عمده ای از معضلات فنی و خاصه فرهنگی و اخلاقی در ورزش است. " مدیران تحمیلی" چه کسانی هستند؟ اینها آن دسته از مدیرانی هستند که بدون هیچگونه سابقه فعالیت ورزشی و کارنامه قابل توجهی در عرصه مدیریت و ورزش و بدون اینکه گزینش و انتصاب آنها مبتنی بر ملاک لیاقت و شایستگی باشد، صرفا به خاطر ارتباط با این و آن مقام غیرورزشی و یا وابستگی به این و آن جناح سیاسی ، به صندلی های حساس مدیریتی تکیه زده اند که مثلا خدمت کنند اما خود به بزرگترین مانع پیشرفت ورزش تبدیل شده اند! چرا؟ پاسخ کاملا روشن است و برای یافتن آن نیاز چندانی به کندوکاو و پرس و جو نیست . پاسخ این است: چون تحمیلی هستند ، چون صلاحیت نشستن بر روی آن صندلی را ندارند، چون برای تصدی این پست به شایستگی و لیاقت خود متکی نیستند ، بلکه آویزان و بدهکار این و آن هستند و در ادامه هم باید تابع دستورات و اوامر همین آقای این و آن باشند و چون از سرناچاری سر از ورزش در آورده و علاقه و انگیزه ای برای ورود به آن ندارند . اگر در ورزش هستند ، صرفا برای این است که " باشند"! اگر در حوزه و جای دیگری دست و زورشان می رسید از آنجا سر در می آوردند و چون نرسیده ، به مناصب مدیریتی ورزش بخت برگشته چنگ انداخته و در اینجا کنگر خورده و لنگر انداخته اند! اینگونه مدیران غالبا( و البته نه همه) در انتخاب همکاران و مشاوران و دستیاران نزدیک خود همانگونه عمل می کنند که درباره خودشان عمل شده است! اگر کسی واقعا به دنبال پژوهش و آسیب شناسی درباره ورزش ایران است از کنار موضوع " مدیران تحمیلی" نباید به راحتی عبور کند ، مگر آنکه نخواهد به ریشه ها و علت های اصلی بپردازد. درباره آفت " مدیران تحمیلی" و سفارشی و مکانیزم عملکرد منفی و آسیب رسان آنها به پیکر ورزش ، بسیار بیشتر از اینها می توان سخن گفت. همین بس که بدانیم این آفت نتیجه گرایی افراطی و ویرانگر که به جان ورزش ما افتاده و برای رسیدن به آن ، از رعایت همه اصول فنی و فرهنگی چشم پوشی می شود و کسب نتیجه و گزارش به مقامات بالاتر و هنر وغیرت ورزشکار ایرانی را به پای مدیریت های ضعیف و ناکارآمد خود نوشتن ، خود معلول علت و آفت بزرگتری است به نام " مدیران تحمیلی". حال ، این آفت در حوزه ها و عرصه های غیر ورزشی چقدر لطمه و آسیب به این ملک و ملت وارد کرده ، بحثی است مفصل که موضوع این نوشته و شاید در صلاحیت این قلم نباشد. آفت و واقعیت تلخ "مدیران تحمیلی" در حالی در ورزش ما خودنمایی و با قلدری عرض اندام می کند که در مورد اصل " شایسته سالاری" که درست نقطه مقابل و باطل السحر آن است از سوی عقل و تجربه بشری و مکاتب الهی و آسمانی - خاصه دین مبین خاتم – سخت توصیه شده و می شود و این واقعیت تلخ " مدیران تحمیلی" درحالی به گونه ای غیر قابل انکار مطرح است و اصلا به صورت یک روال و روند عادی! درآمده که شعار و کوبیدن بر طبل شایسته سالاری ، شاید بیش از هر جای دیگر از زبان مسئولان ارشد دولتی و مقامات بالای حکومتی به گوش می رسد اما متاسفانه اینجا هم یکی از جاهایی است که حرف مان با عمل مان نمی خواند ، در حالی که به ما تذکر داده شده " لم یقولون ما تفعلون" !
یکی از آفات و کارکردهای مدیران تحمیلی در ورزش( یا هرجای دیگر) این است که افراد کاربلد و لایق به گوشه انزوا و کنج عزلت رانده می شوند و یا آنها را وادار به کناره گیری می کنند و یا مقامات بالاتر وادار می شوند که حکم برکناری آنها را صادر کنند! چرا؟ چون از آنجا که " مدیران تحمیلی " هستند، کوچک و از حیث شخصیتی ضعیف بوده و با آدم های با شخصیت و قابل و لایق نمی توانند کار کنند و اصلا نقد و نظر و وجود آنها را نمی توانند در حوزه مدیریت ناسزاوارانه خود تحمل کنند! تقریبا هفته ای نیست که خبری از برکناری مدیری کاربلد و اهل ورزش از سوی مدیران تحمیلی یا با سفارش و فشار و تهدید آنها در ورزش نشنویم و... اهالی ورزش و رشته های مختلف ورزشی هم از این اتفاقات زشت و توطئه های سخیف و ... به خوبی اطلاع دارند. آفت و بلای مدیران تحمیلی فقط یکی از گرفتاری هایی است که ورزش مستعد و بالقوه توانای ایران با آن دست به گریبان است و نه همه آنها . بنابراین مسئولان و مدیران ورزش - چنانچه بسیاری از اهالی فن بارها تاکید کرده اند و این نشریه نیز سال ها به سهم خود درباره آن نوشته - اگر بخواهند فراتر از روزمرگی ها و دل سپردن به برد و باخت های گذرا ، ورزش کشورمان را متحول و با استفاده صحیح از توانایی های ذاتی و داشته های مادی و انسانی، آن را به جایگاه حقه برسانند و ایران عزیز را به یک کشور صاحب ورزش در قاره و دنیا تبدیل کنند، موانع سختی را در پیش رو دارند که باید با شجاعت و اقتدار و روحیه جهادی به جنگ آنها بروند . مسلم است که این مهم با کسالت و رخوت و وادادگی و سفارش پذیری - حتی در حد نزدیک ترین همکاران و درباره حساس ترین پست ها و مناصب و... - امکان پذیر نخواهد بود و ورزش ما کماکان به دست موانع خودساخته و خودخواسته داخلی - مثل همین آفت " مدیران نالایق تحمیلی" و سفارشی - از حرکت بالنده و پیش رونده باز خواهد ماند و مطالبات مردمی و منافع ملی و مصالح ورزش ، کماکان قربانی تعارفات و رودربایستی ها و زیاده خواهی ها و منافع شخصی و خانوادگی و... خواهد شد.

*سیدمحمدسعید مدنی