با "منصور" در بانکوک منصور شدیم
پدر استقلال در تیم ملی هم پدری کرد
آغاز مسیر پر چالش
بیست و پنج سال پیش در چنین روزهایی تیم ملی فوتبال کشورمان با سرمربی گری و هدایت مرحوم "منصور پورحیدری " برای سومین بار در طول تاریخ به مقام قهرمانی بازی های آسیایی 1998 بانکوک دست یافت. حریف تیم ملی در فینال این رقابت ها تیم ملی فوتبال کویت بود. تیمی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با شکست تیم ملی فوتبال ما در مرحله نیمه نهایی مسابقات جام ملتهای آسیا در سال 1980 میلادی در خاک خود نخستین گربه سیاه فوتبال ملی ما لقب گرفته بود و دو ماه پیش از بازی حساس مرحله نهایی بازی های آسیایی بانکوک در اولین تجربه سرمربی گری مرحوم پور حیدری در یک "دیدار دوستانه" در آن کشور موفق به شکست "سه بر صفر" تیم ملی ما شده بود! پیش از آن فوتبال ایران از بازی های آسیایی 1994 هیروشیما تا 1998 بانکوک دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته بود. بعد از حذف دردناک در مرحله نهایی انتخابی مسابقات جام جهانی 1994 آمریکا که با قبول شکست از تیم های ملی کره جنوبی ، عراق و عربستان همراه بود با تغییراتی در راس فدراسیون فوتبال و کادر فنی ، تیم ملی عازم هیروشیما شد و با دو تساوی در مقابل تیم های ملی بحرین و ترکمنستان ، تحمل یک شکست از تیم ملی چین و یک پیروزی بی اثر در مقابل یمن در نهایت تیم های ملی ترکمنستان و چین را بالای سر خود دید و از صعود به مرحله بعد بازماند! این یکی از بدترین نتایج تیم ملی در بازی های آسیایی تا آن زمان بود چرا که فوتبال ما علی رغم تغییرات بسیار و در بدترین شرایط خود در بازی های آسیایی 1982 دهلی نیز به مرحله یک چهارم نهایی راه یافته بود و در بازی های آسیایی چهار سال پیش از آن در پکن قهرمان شده بود. با اتمام زود هنگام ماموریت تیم ملی در بازی های آسیایی هیروشیما ، نسل تازه ای در فوتبال ملی ما بالیدن گرفت. نسلی که ابتدا با شایستگی در جام ملتهای آسیا به سال 1996 سوم شد و سپس در مهیج ترین و دراماتیک ترین بازی تاریخ فوتبال ملی ما مقابل استرالیا در ملبورن به جام جهانی 1998 فرانسه راه یافت . بازی های تیم ملی در دومین حضورش در مسابقات جام جهانی تحسین بر انگیز و با کسب اولین پیروزی در این مسابقات همراه بود. با این وجود با اتمام جام جهانی 1998 و کنار رفتن جلال طالبی دوره ای دشوار و مسیر پر چالشی پیش روی تیم ملی فوتبال کشور گشوده شد .
سرابی به نام حمایت از تیم ملی !
شکست دو بر صفر تیم ملی فوتبال ما مقابل تیم ملی آلمان در جام جهانی نقطه پایانی بر فعالیت موقت جلال طالبی بود . چهاردهم شهریور ماه سال 1377 مرحوم منصور پور حیدری به عنوان مربی جدید تیم ملی انتخاب شد و در نخستین گام حسین فرکی و یورگن گده آلمانی را به عنوان دستیاران خود برگزید. او درعین بالاتر رفتن توقعات جامعه فوتبال از تیم ملی ، به سه دلیل کار دشواری را برای قهرمانی فوتبال ما در بازی های آسیایی بانکوک پیش رو داشت. 1) با اتمام مسابقات جام جهانی فرانسه هیجان فوتبال ملی که طی این سال ها مهم ترین عامل انگیزشی برای موفقیت در مسابقات و رویدادهای بین المللی بود کاملا فرو نشسته بود. 2) تغییرات پیاپی در راس کادر فنی تیم ملی مانع شکل گیری ثبات فکری و فنی در تیم ملی شده بود. 3) تیم ملی در حد فاصل این دو رویداد (جام جهانی و بازی های آسیایی ) تقریبا به امان خدا رها شده بود! به نحوی که از زمان معرفی کادر فنی تیم ملی تا اولین و آخرین بازی دوستانه ما مقابل تیم ملی فوتبال کویت پیش از بازی های آسیایی بانکوک ، تیم ملی به مدت سه ماه از حضور در میادین تدارکاتی و رسمی دور مانده بود! علی رغم آن که از سوی فدراسیون فوتبال اعلام شده بود که تیم ملی تا قبل از آغاز بازیهای آسیایی به غیر از بازی با تیم ملی کویت دیدارهای تدارکاتی دیگری از جمله بازی دوستانه با تیم های ملیسنگاپور و عمان خواهد داشت. وعده حمایت از تیم ملی عملی نشد تا فوتبال ملی ما بدون برگزاری بازی دوستانه دیگری به بانکوک برود . در حالی که اردوهای تدارکاتی پیش بینی شده در ایتالیا و سنگاپور نیز لغو شده بودند و حتی در اردوی امارات نیز تیم های ملی عمان و قطر از انجام بازی دوستانه مقابل ما سرباز زدند!
"طوفان" تیم ملی "طومار" آسیا را در هم پیچید
تیم ملی فوتبال ما حدود دو ماه پس از تحمل شکست سنگین از تیم ملی کویت عازم تایلند شد و چهره های جوان و تازه ای را در تیم ملی فوتبال ما رو کرد . چهره هایی که یکی از آنها زننده اولین گل این رقابت ها (وحید هاشمیان ) و دیگری (علی کریمی) زننده گل پیروزی ساز فوتبال ملی ما در فینال این مسابقات شدند! ما در نخستین گام مقابل تیم ملی قزاقستان قرار گرفتیم و در دیداری که مهاجم جوان و پدیده تازه خط حمله تیم ملی "وحید هاشمیان" موفق به زدن هر دو گل تیم ملی در مقابل یکی از نمایندگان منطقه آسیایی میانه شد به برتری دست یافتیم. پس از آن تیم ملی لائوس را با شش گل پشت سر گذاشتیم. این بار علی موسوی مهاجم جوان ، ترکه ای و بلند بالای سیه چهره تیم ملی که جانشین هاشمیان شده بود با به ثمر رساندن دو گل شایستگی های خود را به رخ کشید . مرحوم پورحیدری که مسابقات رسمی ما در بازی های آسیایی را به چشم بازی های تدارکاتی می نگریست پس از صعود به مرحله گروهی رفته رفته به ترکیب اصلی نزدیک می شد و تیم ملی نیز به هماهنگی بیشتری دست می یافت. همگروهی با تیم های ملی عمان ، چین و تاجیکستان مجددا تیم ملی را در نقطه آغاز قرار داد! شکست "چهار بر دو " مقابل تیم ملی عمان که از هدایت سرمربی اسبق تیم ملی "والدیر ویرا" برخوردار بود موجب بیداری تیم ملی شد. وحید هاشمیان به همراه علی دایی زنندگان دو گل ما در این بازی بودند. پس از این دیدار، تیم ملی در بانکوک طوفان به راه انداخت و با دو پیروزی 5–0 و 2–1 به ترتیب مقابل تیمهای تاجیکستان و چین به مرحله یک چهارم نهایی صعود کرد. در این مرحله تیم ملی کشورمان با یک پیروزی پر گل و با نتیجه 4–0 تیم ملی ازبکستان قهرمان دوره قبلی این رقابت ها را از پیش رو برداشت و جواز حضور در جمع چهار تیم برتر بازیهای آسیایی را دریافت کرد تا مجددا در مرحله نیمه نهایی به مصاف تیم ملی چین برود. در این بازی با گل "علی موسوی" به فینال سیزدهمین دوره بازی های آسیایی در تایلند راه یافتیم . تیم ملی روز شنبه بیست و هشت آذر ماه سال 1377 در فینال مسابقات فوتبال بازی های آسیایی ، مقابل تیم ملی کویت قرار گرفت. تیمی که با هدایت میلان ماچالا از مسابقات جام ملتهای آسیا در سال 1996 متحول شده و به ثبات فنی لازم رسیده بود. تیمی که در بازی های مقدماتی جام جهانی 1998 دو بار تیم ملی ما را متوقف کرده بود و ما موفق به شکستش نشده بودیم . کویتی که تقریبا دو ماه قبل از بازی فینال، ما را سه بر صفر مغلوب کرده بود! در چنین شرایطی به مصاف آبی پوشان حوزه جنوب خلیج فارس رفتیم و با نتیجه دو بر صفر حریف صاحب نام خود را در یک بازی کاملا برتر شکست دادیم و قهرمان شدیم .
نایب قهرمانی در تورنمنت های چهارجانبه
با اتمام مسابقات تیم ملی در سیزدهمین دوره بازی های آسیایی مرحوم منصور پورحیدری تیم ملی را به جام چهارجانبه کویت برد و در حالی که بسیاری از بازیکنان اصلی خود را به همراه نداشت با بازیکنانی چون : مهدی هاشمی نسب ، اسماعیل حلالی ، علیرضا سهند رازیان ، علیرضا امامی ، حسین خطیبی ، رسول خطیبی و علی باغمیشه مجددا تیم ملی کویت را این بار با نتیجه دو بر یک و در خاک آن کشور مغلوب نمود و به دیدار فینال راه یافت تا با قبول شکست سه بر یک مقابل تیم باشگاهی راپیدوین اتریش نایب قهرمان این مسابقات شود . بعد از چهار ماه وقفه در فعالیت، تیم ملی فوتبال برای شرکت در تورنمنت چهار جانبه کانادا در خردادماه سال 1378 به ادمونتون اعزام شد و با ارائه فوتبالی زیبا و دلچسب در مقابل رقبایی از مناطق شمالی ، مرکزی و جنوبی قاره آمریکا مجددا عنوان نایب قهرمانی را در این مسابقات تکرار کرد. پیروزی یک بر صفر مقابل تیم ملی کانادا ، و دو تساوی مقابل اکوادور و گواتمالا حاصل کار ما در این جام بود. پس از آن تیم ملی در دیدارهای دوستانه مختلفی در سال 1378 شرکت کرد. بازی دوستانه با تیم ملی ژاپن در یوکوهاما که در تاریخ 17/6/1378 برگزار شد و با نتیجه مساوی یک بر یک به پایان رسید. یک ماه بعد در کپنهاگ مقابل تیم ملی دانمارک قرار گرفتیم و موفق شدیم مقابل یک حریف اروپایی و در خاک اروپا مغلوب نباشیم . در دی ماه همین سال مجددا به آمریکا رفتیم و با نتایجی خوب به کار خود پایان دادیم. تیم ملی اکوادور را این بار دو بر یک مغلوب کردیم با تیم ملی فوتبال آمریکا که به نیت گرفتن انتقام شکست دو بر یک در جام جهانی فرانسه ، ما را به خاک خود فراخوانده بود یک بر یک مساوی شدیم و در مقابل تیم ملی قدرتمند مکزیک با ارائه یک بازی قابل قبول با نتیجه دو بر یک مغلوب شدیم.
"بهمن" بی شکست، پیمان قلبی منصور را شکست!
در بهمن ماه سال 1378 "نقطه پایان" حضور موفق اما کوتاه مدت پدر معنوی استقلال روی نیمکت تیم ملی "رقم" خورد . شادروان منصور پورحیدری با کسب یک قهرمانی در بازی های آسیایی دو نایب قهرمانی در تورنمنت های چهار جانبه، همچنین ارائه بازی های زیبا ، هجومی و نتایج سزاوارانه در بازی های دوستانه و در مقابل تیم های ملی پر قدرت مکزیک ، آمریکا ، اکوادور و یک نمایش خاطره انگیز و به یادماندنی مقابل تیم ملی دانمارک تا ابد در خاطره ها ماند. در دوران حضور پر بار چهارده ماهه پورحیدری در تیم ملی "بیست و دو" بازیکن برای اولین بار به تیم ملی فوتبال ایران دعوت شدند، که در میان آنها به اسامی و چهره های شاخصی چون : مرحوم علی انصاریان ، علی کریمی ، وحید هاشمیان ، رسول خطیبی ، مهدی هاشمی نسب و جواد نکونام بر می خوریم. او پس از هدایت تیم ملی مقابل منتخب ستارگان فوتبال آسیا در تاریخ 1/11/1378 که با پیروزی پنج بر صفر تیم ملی ما خاتمه یافت! برای همیشه با نیمکت تیم ملی در بازی خداحافظی "حسین المکیمی" در کویت و مقابل تیم ملی این کشور "خداحافظی" کرد! در دیداری که علی رغم در اختیار نداشتن بسیاری از بازیکنان اصلی، تیم ملی با بازیکنان جوان و کم تجربه ای چون لطیف جنامی هم به تیم ملی فوتبال کویت نباخت. سرانجام منصور پیمان قلبی خود را با تیم ملی شکست و با تقدیم استعفاء به فدراسیون فوتبال به عشق ابدی اش استقلال بازگشت و تا روزی که قابی حزن انگیز از چهره تکیده ، قامتی خمیده و عصایی در دست از او در کنار نیمکت آبی به تصویر کشیده شد ، به عشقش وفادار ماند تا "منصور" تا ابد "محبوب" بماند.
*مازیار مهرانی