ایران سه بار برنده شد

با مرگ ماریو زاگالو ، فوتبال جهان و به ویژه برزیل یکی از پرافتخارترین مربیان خود را از دست داد ، کسی که با پیراهن برزیل ، دوبار در سال‌های 1958 و 1962 و با رخت مربیگری این کشور در سال‌های 1970 و 1994 توانست در مجموع چهار عنوان قهرمانی مسابقات جام جهانی فوتبال را به دست آورد (سال 94 زاگالو دستیار آلبرتو بود ) تا از این لحاظ پرافتخارترین مربی فوتبال دنیا لقب بگیرد ، زاگالو ، ژانویه 2024 در حالی که تنها پنج روز از سال نو میلادی سپری شده بود برای همیشه چشم از جهان فرو بست ، وی که در شهر ریو و ورزشگاه بزرگ ماراکانا پرورش یافته ، در حالی که نام آورترین مربی دنیا نام داشت با پیشنهاد کلان فوتبال کویت شکار شد تا این کشور برای اولین صعود به جام جهانی خیز بلندی بردارد و هر چند کویت توانست با علم و دانش بجا مانده زاگالو تنها نماینده آسیا در جام جهانی 1982 اسپانیا لقب بگیرد اما آنها تحت رهبری این مربی سرشناس برزیلی ، طی سه مبارزه با ایران مغلوب تفکرات حشمت خان مهاجرانی شدند کسی که با هدایت خوب خود اولین بار جوانان ایران را قهرمان فوتبال آسیا کرد و این افتخار برای کشورمان سه بار دیگر با مربیگری وی تکرار شد که هنوز این افتخار دست نخورده باقی مانده است . در واقع آن زمان ، نام های زاگالو با برزیل در دنیا و مهاجرانی با ایران در آسیا ورد زبان همه شده بود چراکه پس از چهار دوره قهرمانی جوانان ایران با حشمت در قاره کهن ، کشورمان بلافاصله با شکست کویت در فینال جام ملت های 1876 آسیا به میزبانی تهران ، برای سومین دوره متوالی ، باز تحت رهبری مهاجرانی با تنها گل ضربه کاشته علی پروین ، قهرمان این پیکارها شد ، نکته مهم این دیدار به اولین برخورد مهاجرانی و زاگالوی فقید برمی گردد ، در واقع سران فوتبال کویت که آن سالها حضور در جام جهانی را جست و جو می کردند با آوردن زاگالو مربی برتر دنیا تصمیم داشتند او را به جنگ آقا حشمت مربی برتر آسیا بیندازند منتها طی سه تقابل ایران با کویت ، این حشمت خان مهاجرانی بود که هر سه میدان را با گلهای علی پروین (فینال جام ملت ها , یک بر صفر ، 23 خرداد 55 , 1976) , غفور جهانی( دیدار رفت ، یک بر صفر ، در راه جام جهانی 1978 آرژانتین به میزبانی ورزشگاه آزادی، آبان 56 ) ، بهتاش فریبا و حبیب خبیری (دیدار برگشت همین رقابت ها ، دو بر یک ، به میزبانی کویت , آذر 56 ) فتح کرد تا تیر کویتی ها برای شکست قدرت اول فوتبال آسیا به سنگ بخورد و زاگالو پس از دو سال حضور در کویت ، با دست خالی راهی دیگر کشورهای عربی همچون عربستان و امارات و حتی باشگاه الهلال شود و ...در پی در گذشت ماریو زاگالو در روزهای ابتدایی سال نو میلادی ، تلفنی با حشمت خان مهاجرانی که سالهاست در دوبی امارات بسر می برد ، هم کلام شدیم تا از صحبت های وی برای تکمیل گزارش فوت مربی برزیلی بیشتر بهره ببریم ، متن صحبت های آقای مهاجرانی مربی پرافتخار و 84 ساله فوتبال کشورمان و آسیا در پی می آید : در ابتدا لازم است یادآور شوم که به خاطر مرگ این مربی فهمیده و با دانش خیلی متاثر شدم ، به خانواده و طرفداران او و فوتبال برزیل تسلیت می گویم ، هر چند با نام و افتخارات کسب شده او آشنایی داشتم ولی برخورد ما در دو سال‌ حضور وی در تیم ملی فوتبال کویت عمیق تر و نزدیک تر شد ، در این دو سال ، که مربی تیم ملی بودم سه بار با کویت تحت مربیگری وی تقابل داشتم که هر سه بار ، تیم ملی فوتبال ایران بر کویت پیروز شد ، پس از کسب افتخارات آسیایی با تیم ملی جوانان ، به دعوت مربیان نامدار برزیلی ، تمایل خودم و عوامل دیگر برای افزایش دانش ، بارها به کشور برزیل و شهر ریو رفتم تا از نحوه تمرینات آنها که قهرمان جهان محسوب می شدند بیشتر آشنا شوم ، البته در عزیمت من به برزیل برای دیدن تمرینات تیم های فلامینگو و سائوپائولو ، دوستان خوب نظیر کارلوس آلبرتو ، تله سانتانا و به ویژه اواریتسو که با وی صمیمی تر بودم خیلی نقش داشتند و این رفت و آمد ها کمک کرد تا همراه با مطالعه مستمر ، از فوتبال هجومی برزیل خیلی چیزها یاد بگیرم ، البته آمدن زاگالو به کویت را پیش بینی نمی کردم ، کویت هر چند الان دیگر نام و نشانی در فوتبال آسیا ندارد اما در دو دهه 70 و 80 میلادی با احمد طرابلسی ، فتحی کمیل و فیصل الدخیل و... از قدرت های برتر فوتبال قاره کهن محسوب می شد ، چون برای صعود به جام جهانی سخت در تلاش بود و هزینه می کرد و حتی بر آن شد مربیان ناب برزیل را جذب کند ، با آنکه در پایان فینال ملت های 1976 آسیا در تهران ، در برخورد با زاگالو همه چیز عادی گذشت و فقط تبریک قهرمانی را از زبان او داشتم و این تبریک حتی در مسابقه رفت مرحله مقدماتی جام جهانی 1978 آرژانتین به میزبانی تهران با گل آقا غفور تکرار شد ولی در دیدار برگشت با این کشور در خاک کویت که صعود ما به جام جهانی حتمی شده بود برخورد من با زاگالو عمیق تر و نزدیک تر شد ، چرا که کویت و به ویژه زاگالو بر آن بودند هر طوری شده با رجز خوانی متعدد ، در مستطیل سبز خود را به فوتبال ایران تحمیل کنند ، درست روز 12 آذر 1356 با تیم دوم برای انجام دیدار برگشت رهسپار کویت شدیم ، تصمیمم این بود در این بازی به بازیکنانی که در دیدارهای قبلی کمتر از آنها بهره بردم بیشتر میدان بدهم ، زاگالو با بررسی نقاط ضعف و قوت بازیکنان ما در دیدار رفت ، کاملا خود را برای شکست ایران مهیا کرده بود منتها وقتی تمرین قبل از مسابقه و ترکیب روز بازی را دید ، یکه خورد و در برخورد در ابتدای مسابقه به من گفت خیلی جنتلمن بازی در آوردی ! چرا با تیم اصلی به میدان نیامدی ؟ گفتم این تیم هیچ دست کمی از تیم اصلی ندارد فقط صبر داشته باش ، در رختکن به بازیکنانم گفتم داستان صعود به جام جهانی هنوز تمام نشده ولی دوست دارم تیر خلاص را شما شلیک کنید که کارنامه ما بدون باخت به پایان برسد ، ولی باور کنید به تیم دوم خودم ایمان کامل داشتم ، زاگالو درست مثل سبک بازی برزیل ، تیم کویت را آماده مبارزه کرده بود و من این را می دانستم ، برزیل در جام جهانی , زمان زاگالو با شیوه 4 - 2 - 4 توپ می زد ، گارینشا ، واوا ، پله و زاگالو در پیشانی حمله قرار می گرفتند و زمانی که تیم حریف صاحب توپ می شد زاگالو کمی عقب ترمی آمد من نیز تیم را 4 - 2 - 4 بستم درست مثل کویت ، یعنی فتحی کمیل و فیصل الدخیل و دو نفر دیگر در خط حمله بودند اما وقتی توپ به ما می رسید فیصل الدخیل به منطقه هافبک بر می گشت ، من که مثل زاگالو ، گارینشا و پله را نداشتم ولی می خواستم با چند بازیکن شهرستانی و جوان با کویت نبرد خوبی داشته باشیم ، نیمه اول با گل فیصل الدخیل یک بر صفر به سود کویت تمام شد ، بین دو نیمه همه فکر می کردند با آوردن علی پروین و حسن روشن که نیمکت نشین بودند ، تغییراتی در تیم ایجاد خواهم کرد اما چون بازیکنانم در نیمه اول با صلابت توپ زده بودند ، با همان ترکیب و فقط اشاره به چند نکته مهم ، از آوردن پروین و روشن پرهیز کردم که در نهایت بازیکنان ما با نمایشی چشمگیرتر از نیمه اول ، با دو گل ابتدای نیمه دوم آقا بهتاش و آقا خبیری توانستند دو بر یک از حریف پیشی بگیرند و مسابقه را با همین نتیجه به پایان برسانند ، بعد از این دیدار ، زاگالو نزد من آمد و گفت به تو آفرین می گویم من در مورد تیم جوان شما خیلی اشتباه کردم و ... گویا زاگالو در کنفرانس خبری آن روز به خبرنگاران گفته بود تا حشمت مهاجرانی در منطقه هست نمی توان تیم های تحت مربیگری او را شکست داد .با این وجود ناراحتم از درگذشت او ، چون فوتبال دنیا یک مربی فهیم و با دانش و بزرگ خود را از دست داد ، در پایان جا دارد برای تیم ملی فوتبال تحت هدایت امیرخان قلعه نویی در مسابقات قطر آرزوی موفقیت داشته باشم ، ما به نسبت سایر کشورهای آسیا بازیکنان خوب و توانمندی داریم اما مثل ژاپن ، کره و عربستان در برنامه ریزی ضعیف هستیم و این ممکن است به روند رو به رشد تیم ملی آسیب برساند ، چون بازیهای تدارکاتی خوبی که تیم ها بتوانند به دفاع ما فشار بیاورند ، نداشتیم ، ولی با این حال به توانایی مربیان وقت و بازیکنان تیم ملی خیلی ایمان دارم .

* کامبیز هوشمند