ایران و رویای جام کهن

هجدهمین دوره مسابقات فوتبال جام ملت های آسیا از دیروز (جمعه 22 دیماه) با حضور 24 تیم برتر قاره کهن در کشور قطر آغاز شد. تیم ایران در دور اول این رقابت ها در گروه سوم با تیم های فلسطین، هنگ کنگ و امارات همگروه است و بر اساس پیش بینی های موجود مسیر سختی برای صعود به مرحله بعد نخواهد داشت.جام ملت های آسیا قدیمی ترین مسابقات فوتبال قاره ای در جهان است که در آن ژاپنی ها با چهار قهرمانی و پس از آن ایران و عربستان با سه عنوان قهرمانی بهترین آمار را دارند. از لحاظ حضور در مرحله نهایی رقابت ها هم ایران و کره جنوبی با چهارده بار حضور بالاترین آمار را در اختیار دارند.ژاپن و کره جنوبی از شرق و ایران و عربستان از غرب آسیا تیم های همیشه مدعی بوده اند که با حضور استرالیا در رقابت های قاره آسیا این کشور هم به جمع مدعیان پیوسته است. در کنار آن کشورهایی دیگر آسیا با کم کردن فاصله با مدعیان بر خلاف گذشته دست و پا بسته به میدان نمی آیند و تیمی مثل قطر توانسته در صف مدعیان حتی به مقام قهرمانی هم برسد. از این نظر پیش بینی قهرمانی صرفا بر اساس نام ها ممکن نخواهد بود.ایران که سه دوره پی در پی به مقام قهرمانی رسیده پس از آخرین فتح جام در سال 1976 میلادی در تهران تاکنون در رویای فتح مجدد جام کهن است. بهترین مقام از آن سال تاکنون رده سوم بوده که با چند بار تکرار نتوانسته انتظارات فوتبالدوستان ایرانی را برآورده سازد. این بار هم ایران با وجود خیل بازیکنان "لژیونر" در حالی راهی قطر شده که کارشناسان امر حضور در جمع چهار تیم برتر را کارنامه قابل قبول تلقی می کنند. هر عنوانی بالاتر و پایین تر از چنین عملکردی با تحلیل جدی تر مواجه خواهد بود.پای صحبت کارشناسان امر در این باره نشسته ایم که آنها در خصوص این جام و پیش بینی عملکرد ایران چنین گفته اند:

"ریکاوری" و" آنالیز" کلید فتح جام

*بهمن اسدی

سال 1976 در ورزشگاه آزادی ، ضربه کاشته استادانه علی پروین، احمد الطربلسی دروازه بان مشهور آن روزگار کویت با مربیگری ماریو زاگالو را میخکوب کرد. ایران برای سومین بار قهرمان جام ملت های آسیا شد. به عنوان یک جوان علاقه مند و پرشور در این مسابقه حضور داشتم. تکرار این قهرمانی دیگر برایمان مثل آب خوردن فرض می شد و امروز باور ندارم که باید با این رویا ایام را سپری کنیم.

سالها بعد در سنگاپور هم حاضر بودم. بازی ایران و عربستان و گل به خود دقیقه نود شاهین بیانی، گویا طلسم شده ایم! دائما جام را در دست خود حس می کنیم اما فتح آن چون سرابی می ماند. در امارات سال 1996 با آن تیم بی مهار و پرستاره ضیافت پنالتی ها را به عربستان باختیم. در لبنان سال 2000 در بیروت با آن گل استثنایی کریم باقری و حرکت عجیب علی دایی و گل تساوی کره جنوبی در ثانیه های پایانی، وقتی یک خبرنگار خارجی از من در خصوص آن حرکت عجیب و بازیکنی که آن را انجام داد پرسید با ذکر نام علی دایی او هم فغانش به آسمان رفت. حتی در قطر و آخرین حضورم در جام ملت ها فاصله ای تا فتح جام نداشتیم که باز هم در سد کره جنوبی گرفتار شدیم.

این تنها چند دوره از قدیمی ترین مسابقات فوتبال قاره ای جهان و حضور ایران در آن است. برای ایران که رکوردهایش رفته رفته توسط رقبا می شکند این جام و فتح آن هر لحظه سخت تر و سخت تر می شود. اگر یک وجه آن به ضعف ها و مشکلات درونی است بخش دیگرش قوت حریفان است. قوتی که اگر پیش از این چند تیم محدود را شامل می شد امروز تعداد آن تیم ها بیشتر و بیشتر هم شده است. امروز فوتبال ما محکوم به این است که حتی هنگ کنگ و فلسطین را هم دست کم نگیرد وگرنه دچار مخاطرات سختی خواهد شد.

اگر از مرحله اول مسابقات صعود کنیم در مرحله بعد هر بازی حکم فینال را برایمان خواهد داشت. تیمی قهرمان است که ضمن موفقیت در هر بازی به سرعت قدرت "ریکاوری" داشته باشد و با بهترین شکل ممکن " آنالیز " حریف بعدی را انجام دهد و با استناد بر آن بهترین تدابیر را بیندیشد. قهرمانی و فتح جام جز به این شکل ممکن نخواهد شد.

حضور در بین سه تیم برتر

*رضا وطنخواه

تیم ملی فوتبال ایران بعد از سه بار قهرمانی پی در پی در جام ملت های آسیا نتوانسته به انتظارهای موجود پاسخ دهد. نهایت موفقیت تیم ملی ما کسب مقام سوم بوده که مورد رضایت اهالی فوتبال نیست. این مقامی است که در دوره ای من به همراه آقای دهداری هم کسب کرده ایم. ما با حضور مربیان خارجی که امکانات زیادی داشتند و لژیونرهایی که داشتیم و حتی پول فراوانی بابت دستمزد گرفته اند( نوش جانشان) مقام بهتری به دست نیاورده ایم.

خیلی امیدوارم که این بار با مربی ایرانی بتوانیم عملکرد مناسبی داشته باشیم و حداقل جزو سه تیم برتر آسیا باشیم. قطعا شرایط امروز فوتبال آسیا با گذشته خیلی تفاوت کرده است.آسیایی ها پیشرفت خوبی داشته اند و حتی دیدیم که قطر که زمانی شاید زنگ تفریح فرض می شد به قهرمانی آسیا رسیده و امروز فوتبال خوبی هم ارائه می دهد. ژاپن، عربستان و حتی چین سرمایه گذاری فراوانی در فوتبال کرده اند. کشورهای آسیای میانه فوتبال خوبی دارند و استرالیا که حتما یک مدعی جدی قهرمانی خواهد بود.

امیر قلعه نویی سابقه و عملکرد خوبی در باشگاه های ما داشته و این امر می تواند پشتوانه خوب او در راه موفقیت در جام ملت های آسیا باشد. او باید همه تجربیات خود را به کار ببندد تا در این عرصه هم موفق باشد. اگر چه ما باید همه تلاش خود را برای قهرمانی انجام دهیم اما به نظرم نباید انتظارات بیش از حد ایجاد کنیم. کسب مقام قهرمانی الزاماتی دارد که ما فاقد آن هستیم. ما بر اساس آنچه داریم به میدان می رویم. زمانی ما قهرمان قطعی بودیم اما امروز شرایط متفاوت است. باید این واقعیت را بپذیریم.

ما سه دوره قهرمان شدیم اما اکنون تیم های مقابل به شدت تلاش کرده اند و با برنامه و امکانات لازم می آیند. من به عنوان یک ایرانی آرزوی قهرمانی دارم و از آن به شدت هم خوشحال می شوم اما حضور تیم ایران در بین سه تیم برتر هم برای من راضی کننده است و قطعا اگر در بین سه تیم برتر در جایگاه نخست باشیم که بسیار هم عالی خواهد بود.

فتح احتمالی جام فقط یک اتفاق است

*همایون شاهرخی

اگر بر اساس واقعیات ماجرای حضور ایران در جام ملت های آسیا را مدنظر قرار دهیم به نظرم حضور در بین چهار تیم برتر را باید با نمره قبولی همراه کنیم. به اعتقاد من این یک موفقیت خواهد بود. اگر در بین این چهار تیم بودیم و بر اساس اتفاقات عجیب که در فوتبال هم وجود دارند مقام خوبی به دست آمد آن را باید همان اتفاقات بدانیم و بس.

واقعیت فوتبال و اصول رایج در آن حکم می کند که ما با این شرایط، امکانات و مدیریت ها به حضور در بین چهار تیم پایانی به شکل مثبت نظر کنیم. البته ممکن است که حتی در بین چهار تیم برتر نباشیم که آن را باید ناکامی فرض کنیم و به دنبال دلایل آن و برطرف کردن مشکلات برای آینده باشیم.

در مورد رقبا متاسفانه اطلاعات قابل توجهی نداریم. به شکل کلی همه می دانیم که تیم های رقیب پیشرفت خوبی داشته اند. این را در جام جهانی به چشم دیدیم اما به نظرم مسابقات در آسیا متفاوت از جام جهانی خواهد بود. ما رقبای دیگر هم خواهیم داشت و محدود به تیم های حاضر آسیایی در جام جهانی نیست. ما در گذشته در سطح آسیا هم شاهد تحرک و برنامه های رقبا بوده ایم که الان به شدت بیشتر هم شده است.

متاسفانه با وجود امکانات فراوان در خصوص رصد تیم های مقابل ما خیلی در این باره جدی و پیگیر نیستیم. ما وقتی با شرایط حریفان آشنا می شویم که غالبا کار از کار گذشته و خیلی این آشنایی به دردمان نمی خورد. در این باره باید فعال تر و با برنامه تر باشیم تا از آن بهره لازم را ببریم. شرایط امروز فوتبال ما در لیگ و اتفاقات عجیب در آن قابل ارزیابی است. مثلا ما چیزی به نام لیگ نداریم. بیشتر دیگ است که در آن چیزی می پزند! در خصوص مربی هم اعتقاد دارم که هر کس از هر کشوری باشد باید مورد احترام قرار بگیرد و همه کمکش کنیم تا تیم نتیجه بگیرد این راه می تواند بهترین همراهی با تیم ملی باشد که همه باید آن را طی کنیم.

نیاز جدی به آمادگی ذهنی

*جلال چراغپور

تیم ملی فوتبال ایران در حالی راهی قطر شد که فرصت زیادی برای آمادگی کامل نداشت . در واقع بازیکنان تیم ملی مدت زمان کمی در اختیار سرمربی بودند و این زمان کم اجازه اتخاذ تدابیر کارساز را از او گرفت. لژیونرهای تیم ملی هم در کوران مسابقات باشگاهی‌شان بودند. همه این شرایط حکم می کرد که سرمربی تیم ملی از این زمان کم به بهترین نحو ممکن استفاده کند.

برای ارزیابی و پیش بینی از کار تیم ملی باید ببینیم که در این مدت چه اقدامی انجام شده است. بازیکنان تیم ملی از نظر فکری غالبا تحت تأثیر مربیان باشگاهی خود هستند و برای رسیدن به آمادگی ذهنی در تیم ملی نیاز به زمان دارند. یک بازیکن که در دفاع راست بازی می‌کند وظایف متفاوتی در تیم باشگاهی و تیم ملی دارد و باید به او زمان داد تا بتواند دستورات سرمربی تیم ملی را پیاده کند.

خوشبختانه با توجه به داشتن بازیکنان خوب و آماده مربیان تیم ملی دست‌شان کاملاً باز بود و بر اساس تفکر خودشان بازیکنان را به تیم ملی دعوت کرده اند. با توجه به توان بالایی فوتبال ما در بخش بازیکنان کارآمد، انتخاب بازیکنان مورد نظر کار سختی نبود. بازیکنی که از فوتبال باشگاهی به ملی می‌آید نیازمند یک ریکاوری خوب است چرا که در غیر این صورت بازیکن در کوتاه‌ترین زمان خسته و دچار مصدومیت می‌شود. به نظرم جز بازی های تدارکاتی، چند بازی اول فرصت مناسبی برای ایجاد آمادگی ذهنی بازیکنان تیم ملی خواهد بود که باید از آن بهره لازم را ببریم.

اگر برای تیم ملی تاریخ‌ شمار بگذاریم، می‌بینیم که بازیکنان کنونی تیم ملی ما حدود 8 سال با هم هستند و کاملاً یکدیگر را می‌شناسند. این موضوع از جهاتی خوب است اما بدی‌هایی هم دارد که این بدی‌ها می‌تواند تیم ملی را در جام ملت‌ها از هدف خود دور کند. این موضوع از نظر هماهنگی و همبستگی فوق‌العاده است و بازیکنان کنونی کوچکترین حرکات یار خود را می‌دانند و به سبک بازی همدیگر کاملاً آگاه هستند اما معایب آن این است که مربیان تیم حریف به راحتی می‌توانند بازیکنان ما را آنالیز کنند.