میدان فراخ ورزش برای حضور غیر متخصصان

طی هفته های اخیر با تغییرات صورت گرفته در مدیریت کلان ورزش برای بررسی اولویت های موجود به سراغ کلیدواژه های حساس رفته ایم. ابتدا به موضوع مبارزه با فساد نظر کردیم و در آن باب با اهل فن حرف زدیم. بعد از آن به سراغ موضوع مهم تحول در ورزش رفتیم. این بار یکی از نکات و اولویت های اصلی به نام استفاده از تخصص را واکاوی می کنیم.

موضوع مهم تخصص و اثرات آن در هر امری منجمله ورزش آن چنان مهم است که شاید در صف اول باشد. وقتی واژه تخصص مطرح شد در کنارش تعهد هم خودنمایی می کند. گویا بسان حکایت اول تخم مرغ بود یا مرغ واژه تخصص و تعهد را هم نمی توان در کنار هم در نظر نگرفت. تجمیع این دو بال برای پرواز بهترین اتفاق ممکن به شمار می رود. رویدادی که طی سالهای اخیر کمتر شاهد وقوع آن بوده ایم. به عبارتی در وانفسا و خلاء یکی از این دو به سمت دیگری غش کردیم و غالبا ورزش را دچار ضرر و زیان هنگفت کردیم. با کمال تاسف گاهی هر دو شاخصه هم در برخی مدیران نبود و در ورزش میدانی فراخ برای عرض اندام یافتند.

موضوع تخصص در ورزش تنها به یک بخش ، مثلا فنی منحصر نمی شود. ما باید مدیر ورزشی متخصص به جز موضوعات فنی را هم مدنظر داشته باشیم تا در جدالی سخت با دنیای پیچیده و به روز هماورد داشته باشیم. به عبارتی ما با حریفانی روبرو هستیم که علاوه بر قدرت فنی در موضوع تشکیلات قانونگذار و اداری هم تبحری عالی دارند. همین قدرت و توان به آنها اجازه می دهد تا درون و بیرون از میدان رقابت بر ما پیشی بگیرند.

با کمال تاسف قدرت دربرگیری ورزش باعث شده تا گروهی غیرمتخصص از سایر بخش ها به ورزش هجوم بیاورند و با خوشایند از آنچه بروز می یابد در ورزش کنگر خورده لنگر بیندازند. این افراد که به این شکل عدم تعهد و التزام به قانون را به رخ می کشند قطعا از تخصص لازم هم برخوردار نیستند. سوگمندانه قدرت طلبی و برخی منافع مستتر در ورزش به آنها اجازه استفاده از تخصص سایر افراد را هم نمی دهد. اینجاست که ورزش شاهد گوشه گیری و انزوای افراد متخصص می شود. متخصصانی که متاسفانه تعدادشان هم کم است.

هر بار و با هر تغییر در مدیریت کلان ورزش امیدوار می شویم که موضوع جدی گرفتن تخصص در اولویت باشد. شاهد اقدامات عملی و کاربردی در این زمینه باشیم اما هزارتوی مشکلات ورزش و فضایی که برخی برای خود ساخته اند و اجازه رخنه به این فضا را نمی دهند خیلی زود وزیر با انگیزه تازه آمده را فرسوده و بی تفاوت می کند. موضوع استفاده از تخصص هم مثل لزوم مبارزه با فساد و ایجاد تحول آن قدر مهم است که اگر در این باره شاهد اقدامات مثبت نباشیم هرگز تماشاگر ورزش به سامان نخواهیم بود. این موضوع مهم را با کارشناسان امر در میان گذاشته ایم که نظرات آنها پیش روی شما عزیزان است:

*بهمن اسدی

لزوم تعادل میان تخصص و تعهد

*مصطفی هاشمی

موضوع مهم استفاده از تخصص در ورزش چالش سال های متمادی ماست. همان کشمکش قدیمی تخصص و تعهدی که خیلی ها در مورد آن اختلاف نظرات عمیق دارند. موضوع تخصص در اموری مثل ورزش بسیار نقش آفرین هستند اما بدون شک همین متخصص باید تعهد حداقلی را نسبت به کار و مردم و کشورمان داشته باشد. چنین مدیری می تواند بر زیر مجموعه خودش احاطه کاری داشته باشد و ما شاهد خروجی لازم باشیم. در ادوار گذشته متاسفانه با عدم دقت غالبا مدیران ورزشی ما یکی از این دو بال پرواز را نداشتند و به جایی نرسیدند. اگر ما مدیری داشته باشیم که هر دو بخش را داشته باشد که بسیار"ایده آل" است. اما اگر بنایمان استفاده از فرد متعهد به عنوان اولویت است باید او بتواند از تخصص افراد دیگر بهره ببرد وگرنه به جایی نخواهد رسید. نگاهی به ورزش در سالهای اخیر به ما نشان می دهد که ما در ایجاد تعادل بین این دو بخش و یا غوطه خوردن در یکی از این دو بخش شاهد لطمات فراوانی شده ایم. در چندین فدراسیون دیده ایم که رییس شرایط و شاخصه ها را حتی در یکی از دو بخش هم نداشته اما به او میدان داده ایم.در این که باید به آنچه در دنیای پیشرفته ورزش رقم می خورد توجه کنیم شکی نیست اما باید به فرهنگ و ساختار داخلی کشورمان هم نظر کنیم. مثلا آمده ایم موضوع انتخابات فدراسیون ها را بر اساس قوانین جهانی پیش ببریم اما به افرادی حق رای داده ایم که غالبا شرایط آن را ندارند. منتظر چه خروجی از این انتخابات هستیم. شکل قبلی که انتصابی بود که برای ورزش ما بهتر بود! کسی که صلاحیت رای دادن ندارد و صاحب رای شده کجا به فرد متخصص رای می دهد؟وقتی این بنای سست را گذاشتیم رییس نیامده بدهکار صاحبان رای است. فاجعه بزرگتر وقتی است که جناح برنده در این کارزار حتی قادر به استفاده از افراد اصلح که طرفدارش در موضوع انتخابات نبودند هم نیست. مثلا اگر ما چهار نامزد در انتخابات داشتیم سه چهارم افراد درگیر در همان انتخابات را از چرخه خارج می کنیم! ای کاش راهکاری منطبق بر قوانین بین المللی پیدا می کردیم که وزیر ورزش خودش روسای فدراسیون ها را انتصاب می کرد تا راحت تر با آنها کار و از آنها حمایت هم می کرد.یادمان باشد همه ما به رعایت اعتدال توصیه شده ایم . باید این توصیه ها را جدی بگیریم و آن را باور کنیم. با گذر از زمان های بسیاری که طی شد باید در زمینه تربیت نیروی انسانی متخصص و متعهد عملکرد بهتری می داشتیم که متاسفانه نشده است. گمان می کنم با این روش انتخابات در فدراسیون ها به جایی نخواهیم رسید.

سردرگمی ورزش در موضوع تخصص

*هادی رضایی

پرداختن به موضوع تخصص در ورزش ایران در دهه های اخیر به نوعی سردرگمی ها را نشان می دهد. در این بخش ما همیشه در موضوع تخصص و تعهد یکی از آنها را لحاظ نکرده ایم و یا حداقل نتوانستیم در بسیاری از اوقات هر دو را در کنار هم داشته باشیم. علم روز و روش های مترقی در جهان ورزش به موضوع تخصص نگاهی بسیار جدی دارند و از کنار آن ساده عبور نمی کنند. در مقوله ورزش الان ما به جایی رسیده ایم که جدال های میلی متری و صدم ثانیه به شدت نیازمند تخصص است و چه بسا کسب مدال و افتخار را تخصص تعیین کند.

بارها ما در صحنه رقابت در این باره دچار زیان شده ایم. نه تنها در میدان رقابت و بخش فنی ما حتی در موضوع تشکیلات اداری و قوانین هم با مشکلات جدی و ضررهای هنگفت مواجه شده ایم. اگر ما تخصص لازم را در بخش های مختلف مدیریت ورزش کشور داشتیم با درایت بیشتر بسیاری از مشکلات را پشت سر می گذاشتیم. در بسیاری از امور ما شاید افراد متعهد هم داشته ایم اما وقتی تخصص نبود یا از آن بهره لازم را نبردیم و یا به ورزش و جامعه لطمه زده ایم.نکته مهم این که متاسفانه ما هنر استفاده از تخصص را هم در بسیاری از مواقع نداشتیم. مدیر ما فرد متخصص را می آورد اما اجازه کار به او نمی دهد. توقع دارد که متخصص به حرف او گوش کند. بسیاری از متخصصان امر هم راضی به این کار نمی شوند و دچار زیان بیشتری در این کش و قوس می شویم.

برای روشن تر شدن موضوع ما به موفقیت های اخیر ورزش توجه کنیم. آنجا که فرد متخصص و متعهد سر کار بود ما به مدال و افتخار رسیدیم. آیا نباید درس بگیریم؟ آیا بازهم باید امور فدراسیون ها را به افراد غیرمتخصص واگذار کنیم؟ با یک آسیب شناسی جزیی طی سه سال گذشته در بسیاری از رشته های ورزشی می توان دریافت که استفاده و عدم استفاده از تخصص چه بازدهی ها را رقم زده است.

برای تخصص گرایی در ورزش ما با مشکل ورود نهادهای پرتعداد هم روبرو هستیم. گاهی وزارت ورزش نمی تواند به عنوان متولی ورزش تصمیم گیرنده باشد. شما ببینید برای انتخاب رییس یک فدراسیون چه اتفاقاتی رخ می دهد. چه نهادی بهتر از وزارت ورزش می تواند در خصوص تخصص افراد برای مدیریت ورزش نظر بدهد؟ متاسفانه گاهی بحث سلیقه و اشتیاق نهادها و حتی ارتباطات خاص در تعیین مدیران ورزش نقش آفرین است که واقعا کار را از اساس خراب می کند. با این که می دانند طرف مدنظر عاشق ورزش و کشورمان هم هست اما چون در خط برخی جناح ها نیست او را به کار نمی گیرند که این واقعا دردآور است. ورزش با این همه دربرگیری نیاز به توجه جدی به بحث تخصص دارد که امیدوارم این امر را باورکنیم و به اجرا بگذاریم.