چرا دلالی افسارگسیخته در فوتبال ما ریشهکن نمیشود؟!

کیهان ورزشی-
برخورد چکشی!
برای حل بسیاری از مشکلات و انجام کارهای معطل مانده وبرای اینکه در ورزش ما قانون و ضابطه به جای شلختگی و رابطه، تکلیف و حد وحدود هر چیزی و هر کسی را مشخص کند، ضروری و بلکه واجب است که مسئولان ارشد ورزش از حالت انفعال و وادادگی - آن هم به اسم و بهانه " عدم مداخله در امور مدیریت ها" - خارج شده و فعالانه و قاطعانه با مشکلات عدیده و معضلات متنوع دربیفتند و چنانچه در سرمقاله شماره گذشته نوشتیم، با هنجارشکنی و هنجارشکنان" برخورد چکشی" داشته باشند!
"نظارت" با "دخالت" فرق دارد
اسم این کار هرگز " دخالت" و "اعمال نظر شخصی در کار مدیریتهای زیرمجموعه ورزش" نیست بلکه اسم درست و منطقی و مدیریتی آن، اعمال اصل" نظارت" است، یعنی اصل کارساز و بسیار تاثیرگذاری که در صورت عمل به آن، انحراف از مسیر اصلی و منتهی به اهداف عالیه، یا اصلا اتفاق نمیافتد و یا اینکه به حداقل میرسد. " نظارت" همان اصل مهم و غیر قابل انکاری است که ما نیز مثل خیلی از دلسوزان به کرات درباره فقدان یا کمرنگ بودن آن در عرصه مدیریتی ورزش و ضرورت اعمال این اصل برای اصلاح امور و اینکه ورزش از مسیر تعیین شده خارج نشود، به سهم و توان خود نوشتهایم و تذکر دادهایم.
مناسبات ناسالم به جای ضابطه و قانون!
این واقعیتی است غیر قابل انکار که در بسیاری از حوزههای ورزش منافع باندی و مناسبات ناسالم ورفتارهای سلیقهای و خودکامانه، به جای قانون و ضوابط نشسته و تکلیف ورزش و ورزشکار را مشخص میکند. حاکمیت چنین سازکاری بدون تردید به نفع هر فرد ومقام وباندی باشد، به سود ورزش نیست. این هم یکی دیگر از آن مسائل و آسیبهایی محسوب میشود که سال هاست به جان ورزش افتاده و مثل خوره نفس آن را گرفته و مانع از شادابی و نشاط و سرزندگی اش شده است، آفاتی که آنهایی که باید بشناسند واز ضررهایی که به ورزش میزند آگاه باشند و برای حل ودرمان آن کاری کنند، میشناسند، اما اقدامی نمیکنند وبرنامهای ندارند و همانطور که از سایر آفات و مشکلات و موانع ورزش شناخت داشته ولی کاری نمیکنند، برای حل این یکی هم قدمی برنمی دارند!
کوزه ورزش
مجموعه این مسائل و تلنبار شدن معضلات از اصلیترین عوامل عدم چالاکی و پیشرفت ورزش است. تا وقتی روش مدیریتی ما در برخورد با این معضلات و آفات و موانع بر مدار انفعال و کوتاه آمدن و برخورد نکردن باشد، نمیتوان انتظار تراوش چیزی بهتر از این از کوزه ورزش داشت و کاملا طبیعی است که وضع از اینی هم که هست، بدتر شود!
درد و درمان را میشناسیم
خلاصه کلام ومنظور اصلی از این مقدمات و زمینه چینیها اینکه ورزش مستعد و آماده جهش و پیشرفت ما گرفتار موانع وآفاتی است که تا برطرف و سم زدایی نشوند، نمیتواند تواناییهای بالقوه اش را به فعلیت درآورد و ظرفیت پنهان خود را آشکار کند. بارها نوشتهایم - و بازهم تکرار میکنیم - که خوشبختانه آفات و دردها و موانع ورزش شناخته شده است و کمتر کسی از اهالی ورزش وجود دارد که مسائل را پیگیری نکند ودرد وآفات وموانع و حتی ریشهها و دلایل آن و مانع سازان مشکل آفرین را نشناسد.
دلالیسم افسارگسیخته!
سال هاست که ورزش و رشتههایی مثل فوتبال از پدیده مخرب دلالیسم افسارگسیخته در رنج است. سال هاست که کارشناسان و رسانههای متعهد ودلسوزان صاحب قلم و سخن درباره این پدیده شوم - که علت العلل بسیاری از معضلات فنی و فرهنگی ورزش است - و لزوم برخورد قانونی و قاطعانه با کسانی مینویسند که در این حوزه معرف عام و خاص هستند و از تیمها و برخی از مدیران باشگاهها و حتی روسای فدراسیونها و ورزش باج و سهم میخواهند. این سهم خواهان چند سالی است که دامنه نفوذ خود را تا تیم ملی هم گسترش دادهاند و این تیم را به نوعی به بازار زدوبند و باج خواهی تبدیل وبساط کاسبی و دلالی خود را در آنجا پهن کردهاند. آنها مربی و بازیکنانی را به تیم ملی تحمیل میکنند که به اصطلاح سر نخواستن شان دعواست! یا تیم ندارند یا اگر به ضرب و زور دلالی بالاخره با تیمی هم قرارداد بستهاند، حداکثر به نیمکت ذخیرهها چسبیدهاند و ...
دندان طمع دلالی برای تیم ملی!
در این باره نمونههای زندهای در دست است و کسانی که مسائل ورزش و فوتبال را با دقت دنبال میکنند کاملا با آنها آشنا هستند و نیک میدانند که حرف ما از سر اغراق و بزرگنمایی نیست. اوج جولان دادن و گرد وخاک کردن باندهای دلالی در تیم ملی فوتبال را درمقطع قبل از جام جهانی گذشته دیدیم که خوشبختانه با تحولاتی که در سطح مدیریت فدراسیون فوتبال رخ داد و سپس با تغییرات کادر فنی تیم ملی و برکناری سرمربی آن (همین موسیو اسکوچیچ که معرف حضور اهالی فوتبال است) تا حدودی جلوی شلتاق و خط دهی جریان نفوذ کرده در تیم ملی گرفته شد، جریانی که هنوز نه دست از سر اسکوچیچ بخت برگشته برداشته و نه دندان طمع خود را درباره تیم ملی کنده است. هنوز هم به اسکوچیچ بازیکن تحمیل کرده و میخواهد همان بازیکنان را به تیم ملی وارد کند که در کمال تاسف دربعضی از موارد هم موفق شده است. فعلا از ذکر نمونه و آوردن اسم افراد صرفنظر میکنیم ولی بدون شک اگر لازم باشد، این کار را خواهیم کرد. از حرف و منظور اصلی دور نشویم.
سخن بر سر این بود که سال هاست ورزش ما و رشتههای پرطرفدار و جذابی مثل فوتبال که در آن پول کلانی جابجا و هزینههای هنگفتی برای آن و به اسم آن - عمدتا از جیب ملت - صرف میشود، از پدیده شوم ومخرب دلالی افسارگسیخته وقانون شکن در رنج و عذاب است و از بالا و پایین و کوچک و بزرگ ورزش هم به این امر واقفند و از این آفت بزرگ اطلاع دارند ودر خیلی از موارد به طور صریح و شفاف از آن نام میبرند، اما عملا و قاطعانه - و مهمتر از همه به شکل قانونی - با این پدیده که به راستی آفت جان فوتبال شده و فساد را درلایهها و حوزههای مختلف آن نفوذ داده، برخورد بایسته وضروری ومورد انتظار صورت نمیگیرد. پدیده دلالی افسارگسیخته فقط یک نمونه است از دردهای بی درمان ورزش که با اینکه ریشهها و مسببان و بالاخره راههای برخورد با آن کاملا روشن و شناخته شده است ولی کسانی که در تشکیلات عریض و طویل ورزش مسئولیت رسمی برای ساختن و آباد کردن و صیانت از حریم آن دارند، به وظیفه خود عمل نمیکنند و...
ترک فعل در برخورد با دلالی افسارگسیخته
همین اهمالها و " ترک فعل"های فراوان موجب شده که ضربات مهلکی بر پیکر ورزش وارد شود و با گذشت زمان نه تنها از دردها و تعداد و تنوع موانع مختلف برسر راه پیشرفت آن کم نمیشود، بلکه به خاطر گستاخ شدن جریانات مخرب - و بعضا مفسدی که نام و نان خود را در آشفتگی و بی سروسامانی و فضای متشنج میبینند - معضلات ورزش بیشتر و هنجارشکنیها در آن پررنگتر و پر تعدادتر خواهد شد.
واین بار در اصفهان!
هنوز دوسه هفته از ماجرای بازی پرسپولیس - تراکتور نگذشته بود که در اصفهان شاهد اتفاقات ناخوشایندی در جریان دیدار حساس سپاهان - پرسپولیس در جام حذفی بودیم. این در حالی بود که تنها دوسه روز پیش از این بازی رای کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال درباره دیدار پرسپولیس- تراکتور صادر شده بود. این مسئله نشان میدهد برخوردهای انضباطی که سال هاست در فوتبال ما صورت میگیرد، بازدارنده نبوده و بنابراین نه تنها در سالم کردن محیط ورزش و اماکن ورزشی تاثیرگذار نیست و باعث تنبه وهشیاری عناصر متخلف نمیشود، نتیجه عکس هم میدهد و، چون تقریبا " همه" خیال شان راحت است که از سوی فدراسیون و کمیته انضباطی و... اتفاق خاصی نمیافتد، به رفتارهای غلط خود ادامه میدهند و به مصداق" هر دم از این باغ بری میرسد... " ابتکارات و نوآوری را هم به آن میافزایند؟!
اصل قانونی و رسمی
با توجه به آنچه بالاتر - والبته به طور مختصر و فشرده – آمد، این نتیجه به دست میآید که اگر قرار باشد روزی از وضعیتی که به دست نااهلان ودر سایه اهمال و غفلت و وادادگی مسئولان گرفتارش شدهایم، نجات پیدا کنیم و ورزش ورشتههایی مثل فوتبال از چنگ منفعت جویان و باندهای مخرب دلالی وباندها و عناصر مفسد رها شود، تنها راهش این است که مسئولان امر به مسئولیت رسمی و وظایف قانونی خود با قدرت وقاطعیت عمل کنند. اگر این اتفاق نیفتد، ده بار دیگر هم که برای فوتبال انتخابات برگزار کنید، نه تنها وضع موجود باقی نمیماند بلکه به مراتب بدتر خواهد شد، چنانکه همین الان نشانههای آن به راحتی قابل مشاهده است. به تعبیر دیگر اصل نظارت - که اصلی قانونی ورسمی ومنطقی است - باید به معنای واقعی جدی گرفته شده و از سوی مقامات ارشد ورزش اعمال شود، طوری که مسئولین و روسای حوزه های مختلف و فدراسیونهای ورزشی احساس کنند کسانی و مراکزی هستند که بر کار آنها نظارت دارند. این حس وحال امروز نزد بسیاری از مسئولان وجود ندارد و به همین دلیل چندان هم نسبت به آنچه درحوزه کاری آنها میگذرد، حساس نیستند و کمتر کسی از آنها به فکر اصلاح وضع موجود و رفع معایب و دفع جریانات و عناصر مزاحم و مداخله گر و بعضا مفسد است.
"مادر" بسیاری از معضلات
تاکید میکنیم یکی از کارسازترین راه حلها برای رفع این معضل - که "مادر" بسیاری از مشکلات و ناهنجاریهای رایج محسوب میشود - برخوردهای بی تعارف وقانونی مقامات ارشد ورزش است که بارها اعلام کردهاند به دنبال فسادستیزی و سم زدایی و حاکمیت قانون هستند. برای تحقق چنین امری - که بدون شک ضامن نجات ورزش است - مسئولان ارشد ورزش، از راس هرم آن گرفته تا سایر بخشها باید خود آغازگر باشند ودست به اقدام قاطعانه و عمل قانونی بزنند و به شعار و نصیحت و حداکثر تهدید زبانی اکتفا نکنند. این یک واقعیت تلخ است که بسیاری از مدیران ورزش ما مثلا در فوتبال که قرار است انتخابات آن در ماه آینده برگزار شود، به دلایل مختلف - و عمدتا نقاط ضعفی که دست این و آن دارند - اگر هم بخواهند، جرات و توانش را ندارند که با پلشتیها و گردنکشیها و ناهنجاریهای رایج در حوزه کاری خود برخورد شجاعانه و مطابق قانون داشته باشند. مسئولان ارشد باید آنجا که ضرورت دارد وپای مصلحت ورزش و منافع ملی در میان است، شخصا و با استفاده از اختیارات قانونی خود وارد عمل شوند و...
سید محمدسعید مدنی





