انزو مارسکا؛ مردی که چلسی را از مرداب بیرون می‌کشد

قرارداد 5 ساله با انزو مارسکا با بندی برای تمدید یک ساله، قابل توجه و نشانه اعتماد بالای مدیران چلسی به این مربی جوان است. قرارداد باشگاه لندنی با پوچتینو فقط 2 ساله بود و به نظر می‌رسد آنها در تلاش برای ورود به یک مسیر جدید هستند. فصل اخیر برای چلسی با 5 برد متوالی در لیگ برتر، صعود به رده ششم و کسب سهمیه لیگ کنفرانس اروپا به پایان رسید و نسبت به رتبه دوازدهم فصل قبل پیشرفت محسوب می‌شد. با این حال باشگاه فصل پرتنشی داشت و ناهماهنگی پوچتینو با مالکان جدید به سختی قابل کتمان بود. تعداد زیادی از بازیکنان چلسی از جدایی پوچتینو خوشحال به نظر نمی‌رسیدند. پوچتینو خواهان قدرت بیشتر در ساختار باشگاه و نقل و انتقالات بود اما مارسکا قرار است فقط روی مربیگری تمرکز کند و مشکلی با اختیارات محدودتر ندارد. او درباره شغل جدیدش گفت: "پیوستن به چلسی، یکی از بزرگترین باشگاه‌های جهان، برای هر مربی یک رویا است. به خاطر همین ، از این فرصت هیجان‌زده هستم. بی‌صبرانه منتظرم با مجموعه بازیکنان مستعد کار کنم و همراه کادر فنی تیمی بسازیم که سنت موفقیت باشگاه را ادامه بدهد و هواداران به آن افتخار کنند. یکی از دلایلی که من اینجا هستم، این است که معتقدم چلسی تیمی بسیار خوب و پر از استعداد است. اکنون مهم‌ترین نکته این است که باید بستر مناسبی را برای استفاده از پتانسیل بالای تیم ایجاد کنیم تا بتوانیم در فصل پیش رو به موفقیت برسیم. من همیشه گفته‌ام که اگر بتوانیم بازیکنان را پیشرفت دهیم، به دنبال آن ، تیم نیز وضعیت بهتری پیدا می‌کند. به همین خاطر، هدف ما این است که بازیکنان چلسی روز به روز پیشرفت کنند. بسیار مفتخرم که به عنوان یک ایتالیایی دیگر هدایت چلسی را بر عهده می گیرم. از قدیم رابطه خوبی بین خانواده چلسی و مردم ایتالیا وجود داشته است، رابطه‌ای که به نظر همیشه خوب کار می‌کند! من چلسی را یکی از بزرگترین باشگاه های جهان می دانم و از حضور در آن احساس افتخار می کنم". حالا تیم مارسکا با کسب 13 امتیاز از 6 بازی اول لیگ سایه به سایه 3 غول چند فصل اخیر جزیره یعنی منچسترسیتی، لیورپول و آرسنال حرکت می‌کند و از حق نگذریم، تیم این مربی ایتالیایی یکی از جذابترین بازی‌های این فصل را به نمایش گذاشته است.

مارسکا از پپ گواردیولا به عنوان یکی از منابع الهامش در مربیگری نام می‌برد. او در فصل 2021-2020 مربی تیم زیر 23 سال منچسترسیتی بود و توانست تیمش را مقتدرانه به قهرمانی لیگ برتر 2 برساند. بعد از دوران کوتاه مربیگری در پارما (4 برد در 13 مسابقه سری بی)، مارسکا به سیتی برگشت و به عنوان یکی از دستیاران گواردیولا، سه‌گانه را تجربه کرد. انتظار می‌رود سبک بازی مارسکا هم مثل آرتتا در آرسنال شبیه منچسترسیتی گواردیولا باشد. او اشتیاق زیادی به بازیسازی باحوصله و بازی موقعیتی دارد. مدیران چلسی معتقدند سیستم 3-3-4 این مربی ایتالیایی برای بازیکنان جوان و مستعد تیم کاملا مناسب است.

مارسکا در 18 سالگی ایتالیا را ترک کرد تا برای وست‌برم بازی کند. او بعد از آن به یوونتوس پیوست و توانست زیر نظر کارلو آنچلوتی و مارچلو لیپی بازی کند. او در شروع دوران مربیگری دستیار مانوئل پیگرینی در وستهام بود و گواردیولا تنها الگوی مربیگری او نیست. مارسکا تابستان گذشته به لستر رفت و 2 ماه نخست را در مرکز تمرینی باشگاه زندگی کرد تا کاملا با پروژه جدید جوانگرایی آن بعد از سقوط غیرمنتظره از لیگ برتر آشنا شود. ماموریت او بازگشت فوری به لیگ برتر بود و با وجود جدایی ستارگانی مثل جیمز مدیسون، هاروی بارنز و یوری تیلمانس توانست خواسته باشگاه را برآورده کند.

با اینکه شاگرد پپ گواردیولا یعنی انزو مارسکا شروع خوبی در چلسی نداشت و حتی خبرهایی مبنی بر برکناری او به گوش می‌رسید اما حالا با گذشت چند هفته نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از آبی‌های لندن دیده می‌شود ، نشانه‌هایی که اگر ادامه دار باشد، نوید یک فصل درخشان را به هواداران چلسی خواهد داد. چلسی در شرایطی توانست برایتون را شکست دهد که تیم فابیان هورزلر جزو تیم‌های جذاب لیگ به شمار می‌رود و حتی از آرسنال در خانه‌اش امتیاز گرفته بود. شاگردان انزو مارسکا با این پیروزی شیرین 13 امتیازی شدند و به رده چهارم جدول رسیدند. برایتون به سبک دلخواه چلسی بازی کرد اما شاگردان انزو مارسکا هم عملکردی عالی در بازیسازی و پرس داشتند. جدای از عملکرد تیمی خوب، شاهد یک نمایش فردی بی‌نظیر در استمفوردبریج بودیم. کول پالمر به اولین بازیکنی در تاریخ لیگ برتر انگیس تبدیل شد که در یک نیمه موفق به زدن 4 گل می‌شود.

مارسکا در حالی که از مکتب گواردیولا می آید، سبک تاکتیکی خود را به عنوان یکی از بازی های موقعیت و تسلط مالکیت تثبیت کرده است. توانایی او در اصلاح کامل تیم سقوط کرده لستر قبل از سوق دادن آنها به صعود در اولین تلاش، مطمئناً وی را در حفظ تعادل این تیم چلسی و کنار گذاشتن چهره های کلیدی آن در جایگاه خوبی قرار می دهد. جالب‌ترین جنبه این انتصاب باید سرعتی باشد که تیم فعلی چلسی می‌تواند با تاکتیک‌های ظریف و سفت و سخت او سازگار شود و انتظار می‌رود مارسکا از همان ابتدا تحت فشار سلسله مراتبی باشد. ناتوانی آنها در یافتن فرمول برنده تا پایان سال همان چیزی است که در نهایت به قیمت کار پوچتینو تمام شد. این تجزیه و تحلیل تاکتیکی و گزارش پیشاهنگی نشان می‌دهد که چگونه می‌توانیم انتظار داشته باشیم که مارسکا در این فصل با چلسی آماده شود و تاکتیک‌های کلیدی را ، هم در زمان مالکیت و هم در زمان از دست دادن توپ مشخص می‌کند.

او بخشی از موج نوی مربیان ایتالیایی است. فرانچسکو فاریولی سرمربی آژاکس شده و تیاگو موتا سرمربی جدید یوونتوس خواهد بود. او در یک ضیافت شام معروف در منچستر با حضور گواردیولا، روبرتو دزربی، دنیله دروسی و الکساندر کولاروف ، نه ‌به‌عنوان مهمان بلکه به‌عنوان یکی از دستیاران پپ حضور داشت. تاثیر پپ گواردیولا روی فوتبال باعث شده خیلی از تیم‌ها چشم به همکاری با شاگردان او داشته باشند. بعد از موفقیت میکل آرتتا در آرسنال به‌ دنبال جدایی از کادرفنی پپ، پارما در ایتالیا تصمیم گرفت مارسکا را به‌عنوان سرمربی جدیدش منصوب کند ، گرچه دوران او در این تیم دسته دومی در آن موقع جواب نداد.

با الهام گرفتن از سیستم های تاکتیکی خود در لستر، چلسی در قالب 4-3-3 به میدان می‌رود. این بیشتر یک 3-2-5 را ایجاد می کند که ما شاهد استفاده از آن در بین مربیان مترقی مدرن هستیم. در تیمی مملو از مدافعان کناری، معرفی نقش وارونه توسط مارسکا مطمئناً باعث خوشحالی و تحقیر کسانی خواهد شد که برای پست اصلی رقابت می کنند. در فصول گذشته، تاکتیک‌های دفاع کناری چلسی برای بازیکنانی مانند بن چیلول و مالو گوستو مناسب بوده است اما آیا آنها می‌توانند به سرعت با بازیکنانی که از قبل برای بازی بیشتر در داخل زمین مناسب‌تر بودند، سازگار شوند؟ تطبیق پذیری ریس جیمز او را در موقعیت خوبی قرار می دهد که مکرراً در ویگان مورد استفاده قرار می‌گرفت و علاوه بر این اگر از او خواسته شود حضور تدافعی مطمئن تری ارائه دهد، به عنوان یک مدافع میانی سمت راست خوب عمل می کند. یکی از ویژگی‌های برجسته مارسکا این است که کناره های تیمش به دلیل غیرقابل ‌پیش‌بینی بودن حرکت و توانایی یافتن خطوط عبوری، به‌ طور باورنکردنی در برابر فشار مقاوم هستند. هنگامی که سه مدافع میانی در 3-2-5 داریم، اغلب می بینیم که دروازه بان برای ایجاد یک یار اضافی جلو می آید و برای مدت کوتاهی یک دفاع چهار نفره به وجود می آورد.

این سرمربی 44 ساله می‌گوید از شطرنج به‌عنوان عاملی برای ابداع تاکتیک‌ها، استراتژی‌ها و افزایش خلاقیت که برای غافلگیر کردن مهم است، استفاده می‌کند: " شطرنج به شما می‌آموزد که چگونه هیجان اولیه را بعد از دیدن نشانه‌های مثبت کنترل کنید و یاد می‌گیرید وقتی در خطر هستید، به تفکر عینی رو بیاورید. "

با توجه به چگونگی اداره شدن چلسی، مارسکا با دقتی گری کاسپاروف‌گونه اینطور نتیجه گرفت که با وجود احتمال خدشه‌دار شدن اعتبارش با رفتن از لسترسیتی، سرمربیگری در چلسی فارغ از سرنوشت توخل، پاتر و لمپارد، ارزش امتحان کردن را دارد. چنین ریسکی یعنی او در حال بازی کردن شطرنجی است که می‌تواند مدل‌های هوش مصنوعی را هم شکست دهد، در حالی که بقیه در حال تاس ریختن هستند. قبول این شغل از سوی مارسکا، مشابه تصمیماتی در شطرنج هم هست؛ درست مثل حرکت گامبی که بازیکن یکی از مهره‌هایش را فدا می‌کند تا در موقعیت بهتری قرار گیرد: " تخته شطرنج مثل زمین فوتبال است که به سه کانال تقسیم می‌شود؛ یک کانال مرکزی و دو کانال خارجی. در فوتبال هم درست مثل شطرنج، بازی مرکز زمین جذاب‌تر است چون مرکز، سریع‌ترین راه به‌سوی دروازه و شاه را در اختیارتان می‌گذارد. " کنترل مرکز ، اساسی است. این چیزی بود که گواردیولا به مارسکا در زمان دستیاری‌اش در منچسترسیتی تاکید می‌کرد. برای گواردیولا، تفاوتی ندارد که این کنترل از سوی هافبک‌های کلاسیک مثل ژاوی، بوسکتس و اینیستا باشد یا از سوی اینورتد فولبک‌ها مثل فیلیپ لام یا ریکو لوئیس که همانند اسب در شطرنج عمل می‌کنند. اسب از گوشه زمین شطرنج به مرکز می‌آید و اینورتد فولبک‌ها نیز با متمایل شدن از گوشه به مرکز در ساخت بازی وسط زمین کمک می‌کنند. فولبک‌های معکوس در فوتبال را می‌توان شبیه اسب شطرنج دانست؛ محوری نیستند اما می‌توانند گره‌ گشا باشند مارسکای ایتالیایی تحت تاثیر فلسفه فوتبالی «خوئگو دِ پوسیسیون» یا «بازی موقعیت‌محور» قرار دارد. او به توانایی دیدن واضح حرکات ترکیبی استناد می‌کند و اعتقاد دارد بازی موقعیت‌محور، اولین و مهم‌ترین توانایی برای حرکت‌دادن مهره‌ها به موثرترین شکل ممکن است. باید به عنصر مهم سورپرایز کردن در شطرنج هم اشاره کرد؛ مثال فوتبالی‌اش هم می‌شود همین قبول کردن هدایت چلسی.

مارسکا هفتمین ایتالیایی‌ای خواهد بود که به‌عنوان سرمربی در استمفوردبریج کار می‌کند. دو تن از آنها لیگ برتر را برده‌اند و یکی هم در لیگ اروپا قهرمان شده است. همه آنها، جز روبرتو دی متئو، باتجربه ‌تر از مارسکا بوده و در باشگاهی مشغول کار بودند که مالک متفاوتی داشت و هزینه‌های سنگینش به‌ شکلی کارآمد و موثر انجام می‌شد. مارسکا با فتح چمپیونشیپ و کسب 97 امتیاز همراه با لسترسیتی به چلسی می‌آید. او حتی با رکورد 104 ساله بیشترین برد در تاریخ یک لیگ دسته دوم یعنی 32 برد، تنها یک پیروزی فاصله داشت. بعضی‌ها سبک فوتبال او را «مارسکا بال» می‌نامند و استاد راهنمای او در کوورچانو، بازی اش را به‌عنوان «سرباز پیاده مارسکا» توصیف می‌کند.