پرچم دار جهاني

بچه ابوذر مشهد مقدس

- رضا سخندان كمك داور بين المللي فوتبال كشورمان متولد مشهد و در چهارم بهمن ماه 1352 چشم به جهان گشود.

-او بچه محله ابوذر شهر مشهد مقدس است:"محله مان اطراف راه آهن مشهد واقع شده است.زماني كه نوجوان بودم در نزديكي محله مان هفت زمين خاكي بود كه نوجوانان و جوانان هر هفته در اين زمين ها فوتبال بازي مي كردند و من از نوجواني عادت داشتم كه صبح هر جمعه به زمين هاي مجاور راه آهن بروم و تا شب در كنار بچه ها فوتبال بازي كنم.متاسفانه طي سالهاي اخير بنا به دلايلي نامعلوم آمدند و با ديواركشي اين فضا را از بچه ها گرفتند و الان اين هفت زمين خاكي در دسترس بچه ها نيست تا بروند در زمين ها فوتبال بازي كنند.زمين هاي خاكي راه آهن مشهد محلي بود براي نوجوانان و جوانان علاقه مند به فوتبال تا در اين زمين ها اوقات خود را سپري كنند. يادمان مي آيد زمين هاي خاكي در روزهاي تعطيل شلوغ مي شد و جاي سوزن انداختن نبود و همه با شور و شوق مثال زدني فوتبال بازي مي كردند يا مشغول تماشاي بازي بودند. حيف است كه اين فضاها از نوجوانان و جوانان مشهدي گرفته شود."

-آقاي سخندان در خانواده اي كاملا ورزشي فوتباليست و در ادامه داور شد:"پدر و مادرم ورزشي نبودند اما اجازه مي دادند تا ورزش كنيم. آنها به شكلي مشوق من و برادرانم در فوتبال بودند و شرايطي فراهم كردند تا ما به علايق مان برسيم.البته من درس خوان بودم و فوتبال را هم خيلي دوست داشتم.تمامي برادارنم فوتباليست بودند. اسماعيل سخندان از فوتباليست هاي خوب مشهد بود . آقا اسماعيل هم دوره خداداد عزيزي بود و متاسفانه به علت آسيب ديدگي شديد مجبور شد فوتبال را كنار بگذارد.ضمنا پسر آقا اسماعيل هم شهيد شد.يعقوب سخندان ديگر برادرم فوتبال بازي مي كرد و الان داور است و حدود چهار سال است كه داور ملي شده است.داوود سخندان هم برادر ديگرم است كه فوتبال بازي مي كرد .

شاگرد ممتاز بودم

-آقا رضا درباره برادرزاده شهيد خود به كيهان ورزشي گفت:محمد سخندان برادرزاده ام شهيد شد. ايشان مدافع حرم بودند و توسط تكفيري ها به شهادت رسيدند.شهيد سخندان به فوتبال و داوري علاقه مند بود اما علاقه زيادي داشت تا سرباز اهل بيت باشد.

-پدر آقاي سخندان كارگر كارخانه سيمان مشهد بود:" سالهاست كه پدرم بازنشسته شده و مادرم خانه دار است. اين دو عزيز با وجود آن كه جزو افراد باسواد نبودند اما هرگز ما را از ورزش كردن منع نمي كردند و حقيقتا مشوق من و برادرانم بودند.انصافا طرز تفكر بالايي داشتند.الان كه مي بينند فرزندان شان داور شده اند از اين اتفاقات خوب لذت مي برند . آنها طوري مرا تربيت كردند كه هم درس مي خواندم و هم ورزش حرفه اي انجام مي دادم."

-وي ادامه داد: من از دبستان تا دانشگاه هميشه جزو شاگردان ممتاز مدرسه بودم و زماني هم كه وارد دانشگاه شدم فوتبال را پيش از گذشته جدي گرفتم اما همواره جزو شاگرداني بودم كه نمرات بالايي از استادانم مي گرفتم.

مدافع آخر بودم

-بيشتر كساني كه رضا سخندان را مي شناسند مي گويند كه او يكي از فوتباليست هاي خوب مشهد بود:"پيش از آن كه داور شوم فوتبال بازي مي كردم.انصافا از نظر فوتبالي خوب بودم و اگر فوتبال را ادامه مي دادم مي توانستم به تيم ملي هم برسم.من در دوران بازيگري ام عضو تيم اميد خراسان بودم.من و آقاي قاسم عطايي بازيكن اسبق تيم پرسپوليس در مسابقات كشوري همدان حاضر بوديم.من با آقاي علي موسوي فوروارد تيم استقلال در دهه هفتاد همبازي بودم و ما در مسابقات مشهد كنار هم بازي مي كرديم.شرايط طوري رقم خورد تا من به سمت داوري بروم در حالي كه از نظر فني فوتباليست خوبي بودم و اگر فوتباليست مي شدم مي توانستم به تيم ملي دعوت شوم و حتي در تيم ملي بازي كنم. انصافا فوتبالم خوب بود اگر امروز در داوري پيشرفت كرده ام تنها دليلش اين است كه فوتباليست بودم و فوتبال را خوب مي شناسم."

-آقاي سخندان درباره پست خود در فوتبال به كيهان ورزشي مي گويد:من در تمامي پست ها بازي كرده ام و آشنايي كامل دارم ولي پست اصلي ام در زمين مدافع آخر بود.اگر الان به عنوان كمك داور مي توانم بموقع اعلام افسايد كنم يكي از دلايلش اين است كه من دفاع آخر بازي كرده ام .من از دوران نوجواني به كمك داوري علاقه مند بودم و زماني فوتبال هاي اروپايي را از تلويزيون تماشا مي كردم دائما حواسم به كار كمك داوران بود و اين كه كدام بازيكن در آفسايد است و كدام بازيكن مي تواند از تله آفسايد خارج شود. حتي زماني كه در زمين بازي مي كردم خيلي خوب مي توانستم آفسايدگيري كنم. فكر كنم همين علاقه ها باعث شده تا در كمك داوري بين المللي رشد كنم.

گفتند يا فوتبال بازي كن يا داور باش!

-در حال حاضر فوق ليسانس مديريت تربيت بدني است:"علاقه زيادم به ورزش باعث شد تا رشته تربيت بدني را انتخاب كنم و تا مقطع كارشناسي ارشد ادامه دهم."

-آقاي سخندان ازدواج كرده و صاحب دو فرزند پسر است:"سينا سخندان يازده ساله است كه اتفاقا به فوتبال علاقه دارد و پرهام پسر دوم است كه الان يك سال از تولدش مي گذرد. پرهام در يازده شهريور روز داور به دنيا آمد .

-آقا رضا سخندان درباره نحوه ورودش به داوري فوتبال گفت:زماني كه مقطع راهنمايي را به پايان رساندم دبيرستان ورزش در مشهد بازگشايي شد. من شاگرد اولين دوره دبيرستان ورزش در مشهد بودم و بيشتر همشاگردي هايم يا ورزشكار شدند يا امروز جزو خانواده داوري كشور هستند.يادم است كه 80 دانش آموز در اولين دوره دبيرستان ورزش شركت كردند.من با آقايان محسن تركي، حسن كامراني فر و محسن قهرماني در دبيرستان ورزش هم كلاس بودم و اتقاقا ما چهار نفر داور شديم.مرحوم بيهقي كه از استادان مطرح داوري شهر مشهد بودند در كلاس هاي 35 نفره براي دانش آموزان كلاس هاي داوري برگزار مي كرد و من از همان جا به داوري علاقه بيشتري پيدا كردم گرچه در همان برهه فوتبال هم بازي مي كردم.حضور در كلاس هاي داوري درجه سه شروع من و همكلاسي هايم بود و چندي نگذشت كه من هم فوتبال بازي مي كردم و هم در مدرسه و مسابقات خارج از دبيرستان داور بودم.

- داور فينال المپيك 2016 ريو به كيهان ورزشي مي گويد:وقتي به دانشگاه تربيت بدني رفتم آقايان گفتند يا بايد فوتبال بازي كنم يا داور باشم.من به هر دو علاقه داشتم اما اين راهي بود كه مقابلم گذاشتند و هم اين طوري بود كه داوري را انتخاب كردم.من دانشجوي دانشگاه اصفهان بودم و از همان جا داوري ام كليد خورد.البته از دوران نوجواني به كمك داوري علاقه بيشتري داشتم و همانطور كه خدمت تان عرض كردم كار كمك داوران در هر بازي را جدي مي گرفتم و روي تصميماتشان فكر مي كردم. ليگ هاي اسپانيا، انگليس ، آلمان را با دقت نگاه مي كردم و روي كار كمك داوران شان زوم مي كردم . اين علاقه باعث شد تا يواش يواش از داوري به كمك داوري برسم . وقتي وارد دانشگاه شدم علاقه ام به كمك داوري دوچندان شود و تصميم گرفتم كمك داوري را دنبال كنم و امروز هم به عنوان يك كمك داور بين المللي در خدمت تان هستم.البته بنده هميشه شكرگذار خدا بوده و هستم.اين موفقيت ها بدون لطف خداوند شامل حالم نمي شد.

شانزده سال است كه كمك داور ليگ برتر هستم

-آقاي سخندان درباره نحوه حضور خود به عنوان داوري ملي در ليگ برتر به كيهان ورزشي گفت:سال 1368 بود كه وارد فضاي داوري كشور شدم و در مسابقات دسته هاي پايين تر داوري مي كردم.اولين قضاوتم به عنوان كمك داور در بالاترين دسته كشور به سال 1378 برمي گردد.آن روزها ليگ برتر نداشتيم و تيم هاي مطرح در ليگ آزادگان به ميدان مي رفتند. اولين كمك داوري ام در ديدار دوتيم پاس و تراكتورسازي تبريز رقم خورد.بازي اولم بود كه خيلي بادقت كمك داوري كردم تا در اولين بازي نمره خوبي دريافت كنم.سال بعد ليگ برتر آغاز شد و من به عنوان كمك داور وارد ليگ برتر شدم و الان 16 سال است كه به عنوان كمك داور در ليگ برتر حاضر هستم.

-سالها بود كه دربي پايتخت توسط داوران خارجي برگزار مي شد در حالي كه داوري كشورمان پتانسيل بالايي داشت و مي توانست اين بازي معروف ايران را قضاوت كند. رضا سخندان اولين كمك داوري است كه پس از پانزده سال در دربي معروف پايتخت پرچم زد و دراين خصوص به كيهان ورزشي مي گويد:به هرحال داوران خارجي پانزده سال دربي را قضاوت كرده اند.داوران ايراني به خاطر يك بازي از قضاوت دربي كنار رفتند در حالي كه داوران ما در سالهاي گذشته ثابت كردند كه جزو بهترين هاي آسيا و جهان هستند و سطح بالايي دارند.به هر حال آقاي محسن تركي به عنوان داور دربي انتخاب شد و من هم پس از پانزده سال كمك داور ايراني دربي شدم و قضاوت خوبي انجام داديم.دربي يك يك شد و من يك تصميم درست گرفتم و اعلام پنالتي كردم و آقاي تركي همزمان با پرچم زدنم نقطه پنالتي را نشان داد.يادم نيست چه كسي پنالتي زد اما پنالتي گل شد و بازي با نتيجه مساوي به پايان رسيد.

خاطره اي از فينال جام باشگاههاي جهان

-آقاي سخندان از سال 1383 به عنوان كمك داور بين المللي وارد ميادين بزرگ جهان شد:"من و آقاي محسن تركي داور باتجربه مان از قديمي ترين قاضيان بين المللي كشور هستيم. از سال 2003 ميلادي در ميادين بين المللي كمك داوري كرده ام و در سالهاي آغازين كمك آقاي تركي بودم.تاكنون در بيشتر ميادين بزرگ فوتبال به عنوان كمك داور حضور داشته ام . من امسال به همراه آقايان عليرضا فغاني و محمد رضا منصوري فينال المپيك ريو را قضاوت كرديم و سابقه حضور در فينال باشگاههاي جهان را دارم . دو تيم بارسلونا و ريوپلاته آرژانتين فينال را برگزار كردند و از آن جايي كه دو تيم فيناليست داوران ايراني مسابقه را نمي شاختند در دقايق ابتدايي دائما به تصميمات داوران اعتراض مي كردند تا اين كه آقاي فغاني با چند تصميم صحيح و كارت زردهاي بموقع اجازه نداد بازي خراب شود. بازيكنان تيم ريوپلاته خشن بودند و دائما اعتراض مي كردند اما با اخطارهاي فغاني فهميدند كه بازي يك داور جدي دارد . بطوركلي طبيعت بازيكنان آمريكاي جنوبي اين است كه با خشونت فوتبال بازي مي كنند و اين نحوه رفتار در زمين كار داوري را سخت مي كند. به هر حال تيم داوري فينال جام باشگاههاي جهان قضاوت خوبي داشت و همين داوري باعث شد تا ما در ميادين بزرگ داوري كنيم."

-وي ادامه داد: در فينال جام ملت هاي آسيا هم حاضر بودم و تيم داوري ما قضاوت خوبي داشت.هم چنين فينال ليگ قهرمانان آسيا را هم قضاوت كرده ايم و روي هم رفته در تمامي فينال ها توانستيم قضاوت كم نقصي داشته باشيم.

-آقا رضا به همراه آقاي فغاني در جام جهاني 2014 هم حضور داشته است:"به هر روي قضاوت كردن در جام جهاني افتخار هر داوري است و ما توانستيم به عنوان داوران ايراني در جام جهاني به ميدان برويم و انصافا قضاوت خوبي در جام جهاني داشتيم.اگر كارمان ضعيف بود قطعا براي مسابقات اخير در جهان انتخاب نمي شديم اما به لطف خداوند موفق شديم قضاوت خوبي انجام دهيم و در كارمان پيشرفت كنيم.

بي احترامي ها را فراموش مي كنيم

- داوران ايراني در ميادين جهاني جزو بهترين هاست هستند اما مربيان و بازيكنان ايراني در ليگ برترمان مدام به تصميمات داوران اعتراض مي كنند و برخي شان با حاشيه سازي مي خواهند در كار داور دخالت كنند. آقاي سخندان دراين باره به كيهان ورزشي مي گويد:متاسفانه در بازيهاي داخلي حاشيه هاي فراواني وجود دارد و گاهي مي بينيم كه به داوران احترام نمي گذارند.به عنوان مثال، پس از بازگشت از المپيك ريو به عنوان تيم داوري ديدار نفت تهران و صنعت نفت آبادان انتخاب شديم.متاسفانه يكي ار مربيان شناخته شده تيم صنعت نفت آبادان از عباراتي در كنار خط طولي استفاده مي كرد كه برايم به عنوان كمك داوري كه چند هفته پيش در فينال المپيك قضاوت كرده بود بي نهايت توهين آميز بود. اين مربي مي خواست با جملاتش حرص آقاي علي دايي سرمربي محترم تيم نفت تهران را درآورد كه آقاي دايي توجهي نكرد. پس از خاتمه بازي از عبارات اين مربي خيلي ناراحت شدم و از فرط ناراحتي به ناظر مسابقه گفتم كه حالم از اين فوتبال بد شد. البته از مجله وزين كيهان ورزشي خواهش مي كنم اين مطلب را تيتر نكند زيرا براي فوتبال ما خوب نيست اما متاسفانه حاشيه ها در فوتبال ما بسيار است و برخي عادت ندارند به فوتبال و عناصرش در زمين احترام بگذارند.

-سخندان اضافه كرد: از اين موارد در فوتبال بسيار است و خيلي ها با عبارات زشت مي خواهند روي كار داوران و تيم مقابل تاثير منفي بگذارند.اگر بخواهيم اين رفتارها و جملات زشت را به دل بگيريم روي قضاوت مان در آينده تاثير مي گذارد. عادت كرده ايم كه در اين زمينه حرفه اي رفتار كنيم و بي احترامي ها را به دست فراموشي بسپاريم تا قضاوت عادلانه در زمين داشته باشيم.

-از كمك داور فينال فوتبال المپيك ريو سوال كرديم كه پس از هر تصميم اشتباه -كه در داوري اتفاقي متداول است- چكار مي كنيد به كيهان ورزشي گفت:معمولا سعي مي كنم صحيح ترين تصميم را در جريان بازي بگيرم تا تيمي متضرر نشود.داوران در لحظه اي سوت مي زنند همان لحظه فكر مي كنند كه بهترين تصميم را اتخاذ كرده اند و به همين علت است كه از تصميم خود دفاع مي كنند. بارها شده كه اشتباه پرچم زده ام اما مربي، بازيكن ، تماشاگر و دوربين هاي تلويزيوني متوجه نشده اند .به هر روي اين مسائل در داوري وجود دارد و داور بايد بهترين تصميم در جريان بازي را بگيرد.

-سخندان اضافه كرد:داوري كار سختي است يك تصميم اشتباه سبب مي شود جو ورزشگاه بهم بريزد و ما بايد حواسمان به همه چيز باشد. ما بايد به چند نكته توجه كنيم تا جو ورزشگاه خراب نشود.

دوست داشتم كمك داور "كولينا " باشم

-از رضا سخندان درباره شرايط پيش بازي هاي حساس پرسيديم و ايشان به كيهان ورزشي مي گويد:تاكنون پيش نيامده پيش از مسابقه تهديدم كنند يا درخواستي از بنده داشته باشند. من هميشه به اقشاري كه در فوتبال زحمت مي كشند احترام گذاشته ام. رابطه ام با همه خوب است.معمولا پيش از بازيهاي حساس از دسترس خارج مي شوم و با خاموش كردن تلفن همراهم روي داوري ام تمركز مي كنم تا وارد حاشيه نشوم. آنقدر باتجربه شده ام كه وارد بازيهاي مختلف نشوم.

-سخندان درباره اين كه آرزو دارد كمك داور كدام داور مطرح جهان باشد به كيهان ورزشي مي گويد: الان آقاي فغاني بهترين داور جهان است . در حال حاضر تيم داوري ما در اوج است و چند سال است كه تمامي فينال مهم جهان را قضاوت مي كنيم .حقيقتا الان داوري تاپي در جهان نداريم كه بنده آرزو داشته باشم كمك داورش باشم . كوليناي ايتاليايي در گذشته بهترين داور جهان بود و دوست داشتم در يك بازي به كولينا كمك كنم.پس از او شاهد ظهور داور خوبي مثل او در جهان نبوده ايم.

-آقا رضا درباره فاصله به وجود آمده در داوري ايران گفت:اين شرايط در تمامي كشورها وجود دارد. يك سري از داوران در سطح بالايي قضاوت مي كنند و ساير داوران از نظر فني با فاصله سوت مي زنند. ما بايد طوري براي داوري برنامه ريزي كنيم كه هر سال چند چهره در داوري معرفي شود.متاسفانه سالهاست كه داوري ما به روزمرگي افتاده است و به داوران جوان بها نمي دهيم. البته اميدواريم با حضور آقاي حسن كامراني فرد در تشكيلات داوري شاهد وضع بهتري باشيم و داوري ما روز به روز پيشرفت كند.همه بايد به كامراني فر كمك كنيم تا شاهد پديده ها در داوري باشيم.

-او ادامه داد:فيفا براي ما سالي چند كلاس استاندارد با تمامي امكانات برگزار مي كند و ما بر سر كلاس ها هيچ دغدغه اي غير از آموزش نداريم ولي در كشورمان مي بينيم كه فدراسيون براي برگزاري كلاس ها كمبود بودجه دارد و قادر نيست مثل فيفا كلاس هايي با تمام امكانات حرفه اي برگزار نمايد.متاسفانه از جامعه داوري فوتبال حمايت نمي شود و حمايت ها نبايد در حد شعار باشد .

- آقاي سخندان با تشكر از چند مربي مي گويد:آقاي محمد مايلي كهن هميشه به داوران احترام گذاشته و با اين مربي رابطه خوبي دارم.هم چنين آقايان حسين فركي و يحيي گل محمدي هميشه به داور احترام مي گذارند و رفتارشان حرفه اي است.اگر داور اشتباهي مي كند اين عزيزان به داور هجمه وارد نمي كنند .

-وي در پايان به كيهان ورزشي گفت:لازم است از حمايت هاي كيهان ورزشي از داوري تشكر كنم. چندي پيش بود كه كيهان ورزشي با چاپ عكس تيم داوري فينال المپيك ريو كار ارزشمندي كرد و از اين رو تشويق شديم. شما هميشه به داوري لطف داريد و مي خواهيد حرمت داوري را حفظ كنيد. ما با همين تشويق ها روحيه مي گيريم .سپاسگزارم.

* کیوان طباطبایی