تحول در مدیریت ورزش

آندره ژید متفکرو نویسنده معروف فرانسوی جمله معروفی دارد به این مضمون که" همه حرف ها گفته شده است،اما چون گوش شنوایی نبوده دوباره باید گفت". یکی از حرف هایی که در باره ورزش ایران بسیار تکرار و شنیده شده است، این حرف است که ورزش ما برای رشد وپیشرفت ازشرایط و امکانات مادی و سرمایه های بزرگ انسانی برخوردار است و وضعیت اقلیمی و جغرافیایی این کشور آنچنان است که با کشف و پرورش استعدادهای فراوان وپراکنده در جای جای این سرزمین پهناور، می توان در بسیاری از رشته های مطرح و رسمی در ورزش دنیا، حضوری فعال و موثر داشت و در سطح بالا درخشید و افتخار آفرینی کرد.

اگر بخواهیم این سخن تکراری را خلاصه تر هم بیان کنیم می توانیم بگوییم که کشور ما با توجه به داشته ها و امکانات مادی و انسانی می تواند در عرصه ورزش جهان و میادین بزرگ بین المللی حضوری پررنگ و ملموس داشته باشد و خیلی زود در صف و جرگه کشورهای صاحب ورزش دنیا، قرار بگیرد.

جمله ای هم که این سخن تکراری را می بندد وتمام می کند، این است که:...اگر قدر این استعدادها و امکانات را بدانیم و با”مدیریت”درست و کارآمد ظرفیت های بالقوه رابه فعل در آوریم ، توانایی های نهفته را آشکار خواهیم ساخت.

این سخن،حرف و نظر بسیاری از کارشناسان و آشنایان به امور و واقعیت های ورزش این مرزوبوم است. این مجله نیز با این نظر کاملا موافق است و به سهم و توان خود این معنی را سال هاست به اشکال مختلف و درقالب مقاله و تحلیل و گزارش و ...تکرار و باز هم تکرار می کند.سخنی که به هیچ وجه از سر احساسات و تعارفات و رویابافی نیست و مستند به اسناد روشن و مدارک غیرقابل کتمان است. نقش و تاثیر مدیریت در ساماندهی و پیشرفت امور نکته ای روشن و کاملا بدیهی است که کمتر کسی در باره آن شک دارد.در ورزش نیز مدیریت، علت العلل بسیاری از اتفاقات و واقعیت های تلخ و شیرین است.اگر در جایی وضع ورزش روبراه و بسامان است، علت اصلی را باید در اعمال مدیریت اصولی و علمی جستجوکرد واگر غیر از این است و ورزش با مشکلات و گرفتاری های مختلف فنی و فرهنگی دست به گریبان است باز باید علت را در شرایط مدیریتی تحلیل و ریشه یابی نمود.

نقش مدیریت وفرهنگ مدیران و رفتار مدیریتی و نحوه اداره امور تا آنجاست که مولای متقیان علی(ع) می فر ماید:”الناس بامرائهم اشبه منهم بابائهم”.معنی سخن خیلی روشن است:”مردم به دولتمردان و مدیران خود شبیه تر از پدران خودهستند.” در اهمیت و تاثیر مدیریت، هم در کلام الهی و مردان خداوهم در سخن و نظر دانشمندان مکاتب علمی ،تاکیدات و توصیه های فراوان دیده می شود سخنانی مترادف با این مضمون که” الناس علی دین ملوکهم”.سخنانی که پیام مشترک کلی همه آنها این است که مدیریت امری حساس و حیاتی است و مدیریت صحیح اصول و شرایطی دارد که در صورت رعایت آنها می توان نتایج بایسته و مثبت را انتظار داشت.

این مقدمه را آوردیم تا به این نتیجه منطقی برسیم که اگر واقعا وبه راستی می خواهیم وضع ورزش بهتر از این باشد و در مسیر پیشرفت و ارتقا حرکت نماید، اگر واقعا قصد و اراده صادقانه داریم که از امکانات وسیع خدادادی و سرمایه های عظیم مادی و انسانی که در ورزش موجود است به درستی و در خدمت خود ورزش استفاده کنیم واگر و اگرو... حتما باید در شیوه اداره و روش مد یریتی خود تجدید نظر کنیم و در مدیریت ورزش تحول ایجاد نماییم.

با عنایت به آنچه آمد می توانیم به صراحت بگوییم که اگر ورزش ما با وجود شرایط مساعد و امکانات مناسب، هنوز از رشد و پیشرفت بایسته و مورد انتظار برخوردار نیست و اگر از بسیاری از این داشته ها و نعمت ها به درستی استفاده نمی شود و لاجرم نفله و به نقمت تبدیل می شود و اگر همه بضاعت بالفعل ما در عرصه های جهانی و المپیکی و حتی قاره ای در سه یا چهار رشته محدود و منحصر است، دلایل بسیاری را می توان برای چرایی آن برشمرد، امادلیل عمده و ریشه اصلی این موضوع در نحوه مدیریتی است که تاکنون در باره ورزش اعمال کرده ایم.

وزیر محترم ورزش در سفری که هفته گذشته به استان قهرمان خیز کردستان ( داخل پرانتز عرض کنیم که همین کردستان عزیز، مصداق بارز وروشنی است از سرمایه های سرشاری که در ورزش داریم و نمی توانیم و یا نخواسته ایم از آنها درست استفاده کنیم و...) داشته ، گفته است:”نظام ارزیابی مدیر کل های استان و فدراسیون ها را هر سه ماه یکبار برگزار می کنیم ودر صورتی که مدیری ضعیف باشد اورا کنار خواهیم زد.»

در باره این سخن وزیرمحترم- که باعث شد سرمقاله این شماره را به بحث مدیریت اختصاص دهیم و به گمان ما” ام المسائل” در همه جا از جمله در ورزش است - دو نکته را در فراز آخر مطرح می کنیم.

اولا امیدواریم این صحبت ها و اظهار نظرها جدی باشد و جزو حرف های گذرا و تشریفاتی و فرمالیته ای که معمولا در این گونه سفرها از سوی مسئولان مطرح می شود، نباشد! وثانیا عرض می کنیم که اگر همین یک کار در باره ورزش و مدیریت ورزش انجام شود بدون اغراق و تعارف بسیاری از مشکلات ورزش کشور حل خواهد شد و موانع مهمی که ناشی از سوء مدیریت و غیر مسئولانه است، از سر راه ورزش کنار می رود. اینکه در باره سازوکار و نحوه عملکرد مدیریتی ورزش پای” نظام ارزیابی” آن هم” هر سه ماه یک بار” به میان آید و این حرف تبدیل به برنامه و بعد ، اجرا شود کاری که اصلاً یا کمتر در ورزش ملی اتفاق افتاده، تردیدی نباید کرد که با تحول وضعیت مدیریتی ، وضع ورزش ایران هم به شکل مثبت متحول خواهد شد.

* ‌ سیدمحمدسعید مدنی