بهترین داور آسیا در پیست خاکی تمرین می کند!

بچه "شهرری"

-"سید مهدی سید علی" داور ملی فوتبال کشورمان متولد تهران است و در 26 تیر 1357 دیده به جهان گشود:"شناسنامه ام در شهر ری صادر شده است. در محله شاپور به دنیا آمده ام اما همه می دانند که من بچه شهرری هستم."

-او در خانواده ای ورزشی داور شد:"پدرم کشتی گیر بود و در مسابقات کارگری کشتی می گرفت.او از سال 1356 تا 1374 در مسابقات کشتی کارگران شرکت می کرد.او هم آزادکار بود و هم فرنگی کار و در شرکت خاور سابق که هم اکنون "ایران دیزل" نامیده می شود کار می کرد."

-سید مهدی ادامه داد:دو برادر و یک خواهر دارم. برادرانم به فوتبال علاقه دارند و برای حقظ سلامتی شان فوتبال بازی می کنند.

-آقای سید علی مثل بیشتر قشر داوری فوتبال ایران تحصیلکرده است و در حال حاضر دانشجوی دکترای تربیت بدنی است. جالب اینجاست که تحصیلات داوران ما به مراتب بالاتر از فوتبالیست ها است ولی درآمد حرفه ای شان از فوتبالیست ها بسیار کمتر است:" بیشتر داوران فوتبال ادامه تحصیل داده اند و داوران به تحصیلات عالیه علاقه نشان می دهند.بنده هم اینک دانشجوی دکترای رشته تربیت بدنی هستم . در مورد مقایسه درآمد فوتبالیست ها با داوران حرفی نزنم بهتر است. الان همه می دانند که داوران با وجود آن که در لیگ حرفه ای سوت می زنند اما درآمدشان کمتر از فوتبالیست های حرفه ای است.این مقایسه ها را می توان با آمارگیری متوجه شد.

-سید مهدی متاهل است و یک فرزند پسر دارد:" پرهام شش ساله است و به ژیمناستیک علاقه دارد."

از دروازه بانی تا کلاس های مرحوم بهلولی

-سید علی درباره نحوه ورودش به جامعه داوری می گوید:زمان کاری پدرم در شرکت خاور به پایان رسید و ما به محله چهاردانگه ساوه نقل مکان کردیم. من به تیم ایثار ساوه ملحق شدم و در این تیم بازی می کردم. دروازه بان تیم بودم و به همراه تیم ایثار در مسابقات دسته اول توابع ساوه بازی می کردم.یک روز روزنامه ای ورزشی ، اطلاعیه ای برای حضور جوانان در کلاس های داوری منتشر کرد و پس از خواندن این اطلاعیه به ورزشگاه استقلال جنوب رفتم و در کلاس های داوری ثبت نام کردم. مرحوم بهمن بهلولی داور اسبق فوتبال ایران در این کلاس ها مدرس بود و به این طریق وارد عرصه داوری شدم. سال 1375 بود که رسما به عنوان داور پا به عرصه دنیای حرفه ای گذاشتم .تصور می کنم که خرداد 1375 بود که کارت درجه سه داوری را دریافت کردم و فعالیت خود را به عنوان داور شروع کردم.

-وی ادامه داد:اولین قضاوتی که در عالم داوری انجام دادم در بازیهای حوزه های ورزشی غرب تهران بود.محل مسابقه در سه راه سرگردون قرار داشت و سعی کردم در اولین قضاوت طبق قانون داوری عمل کنم. الان با گذشت سالها نام دو تیم حاضر در مسابقه را فراموش کرده ام.

-"سید مهدی سیدعلی" درباره جایگاه کنونی در داوری به کیهان ورزشی می گوید:الان داور ملی به شمار می آیم.داوران ملی در لیگ برتر قضاوت می کنند .من از سال 1387 به عنوان داور وسط در لیگ برتر سوت زده ام و هنوز به عنوان داور بین المللی فوتبال ایران شناخته نشده ام.

-وی در پاسخ به این سوال که چطور پس از سالها داوری نتوانسته داور بین المللی شود به " نگاه چند بعدی" گفت:این طور موارد را می بایست مسئولان محترم کمیته داوران پاسخ دهند . دلیلش را نمی دانم اما همانطور که خدمت تان عرض کردم بنده از سال 1387 در لیگ برتر قضاوت می کنم و راستش جزو کسانی هستم که دوست ندارم وارد حاشیه شوم و به هر دلیلی به حوزه های مختلف ورود کنم .بنده تلاشم را می کنم که به عنوان داور بین المللی در آینده معرفی شوم. امیدوارم مسئولان محترم کمیته داوران نیز در این زمینه دقت کنند.

اصلا به سکوها و شعارها توجه نمی کنم

-سید مهدی درباره نخستین قضاوتش در لیگ برتر خاطر نشان کرد:اولین داوری را در بازی دو تیم فجرسپاسی شیراز و ملوان بندر انزلی انجام دادم و تیم فجر با نتیجه چهار بر یک بر تیم ملوان غلبه کرد.

-اهانت به داوران در میادین فوتبال سالهاست که یکی از معضلات به شمار می آید. سید علی دراین باره به کیهان ورزشی می گوید:هر فردی که در میدان فوتبال رفتار ناشایستی از خود نشان می دهد بدون شک بیانگر شخصیت اجتماعی و خانوادگی اش است.کار ما قضاوت بر اساس کتاب قانون است و تصمیم ما با بداخلاقی عوض نمی شود . بگذارید از اولین کلاس های داوری مرحوم بهلولی مطلبی را عرض کنم.ایشان همیشه به داوران یادآوری می کردند که وقتی وارد میدان مسابقه می شوند در وهله اول باید تصور کنند که در ورزشگاه خالی سوت می زنند و افراد دیگری در محل مسابقه غیر از داور و بیست ودو بازیکن وجود ندارد.وقتی وارد زمین می شوم تمرکزم روی بازی است و اصلا به سکوها توجهی ندارم.اگر بخواهم به صدای تماشاگران و شعارهایشان توجه کنم قطعا قضاوت از دستم درمی رود.هر داوری که سوت می زند اصلا به معضلات جاری بر روی سکوها توجه نمی کند تا تصمیمات درستی بگیرد.

-او اضافه کرد:باورتان نمی شود هنگام قضاوت آنقدر حواسم به مسابقه است که اصلا صدای تماشاگران را نمی شنوم و اصلا نمی دانم روی سکوها چه خبر است. اگر بخواهم یک لحظه به سکوها و اهانت ها توجه کنم تمرکزم بهم می ریزد.ضمن این که داور در حین بازی نباید نگاهش را از روی توپ و بازیکنان بردارد. اگر داور یک پلک بزند امکان دارد تصمیم اشتباهی بگیرد.البته داور هم انسان است و هر لحظه ممکن است اشتباه کند.

رفاقت با فوتبالیست ها تبعات دارد!

-سید علی ادامه داد:یادمان باشد که با وجود هزینه های میلیاردی در تیم ها چه وضعیتی بر روی سکوها وجود دارد و اینها بهتر است که از نظر فرهنگی آسیب شناسی شود.

-میهمان این هفته ما درباره دوستان نزدیک خود در جامعه داوری گفت:من با آقایان علیرضا فغانی،محمد رضا فغانی،محمد رضا منصوری،ایلدورم صمیمی تر هستم و با این دوستان تمرینات آماده سازی مان را انجام می دهیم.ارتباط صمیمانه ام در بین داوران با این عزیزان بیشتر است .

-از آقای سید علی پرسیدیم که آیا با فوتبالیست های لیگ برتر هم ارتباط صمیمانه دارید که او در جواب به کیهان ورزشی گفت:خیر، باتوجه به موقعیتی که یک داور در جامعه فوتبال دارد و متاسفانه به علت برخی حاشیه سازی ها و فرهنگ غلطی با فوتبالیست ها ارتباط صمیمانه ندارم.متاسفانه فرهنگی در مملکت ما جاری است که اگر یک داور با یک فوتبالیست رفاقت داشته باشد فردا برایش حرف درمی آورند و ما برای این که وارد حاشیه نشویم و حساسیتی علیه ما به وجود نیاید با فوتبالیست ها صمیمی نمی شویم.البته بنده هر جا فوتبالیست یا مربی ای را ببینم عرض ادب می کنم و آنها نیز متقابلا به بنده لطف دارند. الان بنده در سازمان ورزش شهرداری تهران کار می کنم با فوتبالیست های سابق دو باشگاه استقلال و پرسپولیس همکار هستم.آقایان رضا حسن زاده،محمد مومنی،بهنام ابوالقاسم پور و مهدی امیر آبادی همکارم و گاهی با این عزیزان درباره داوری و فوتبال صحبت می کنیم.به هر حال صمیمت یک داور با مربیان و فوتبالیست ها در جامعه فوتبال ما تبعات دارد.

مدیر بازرگانی هستم

-آقای سیدعلی درباره شغل خود به کیهان ورزشی می گوید:در حال حاضر مدیر بازرگانی سازمان ورزش شهرداری تهران هستم.درآمد اصلی ام از کار کردن در شهرداری تامین می شود. داوری شغل اصلی ام نیست و اگر بخواهم بر روی درآمد داوری حساب کنم قطعا از نظر مالی در جامعه با مشکل مواجه خواهم شد.

-سید مهدی درباره درآمد داوران در کشورهای در حال توسعه فوتبال آسیا ابراز بی اطلاعی کرد ولی درباره مبلغ درآمد داوران در لیگ مطرح جهان خاطر نشان کرد:انصافا آماری وجود ندارد که بخواهم بر اساس آن درباره درآمد داوران در لیگ های حرفه ای آسیا بطور مستند صحبت کنم اما این را می دانم که داوران در چند لیگ مطرح درآمد قابل توجهی دارند و حتی برای قضاوتشان در لیگ های سرشناس قرارداد سالانه امضا می کنند.

-او درباره درآمد داوران لیگ برتر ایران می گوید:هر داوری در طول یک فصل از مسابقات لیگ برتر حدود 15 یا 16 قضاوت بیشتر نمی کند و بابت داوری اش در هر بازی 585 هزار تومان می گیرد.مبلغی به عنوان مالیات کسر می شود.ضمن این که داوران مجبورند که کفش ورزشی ،سوت و پرچم خریداری کنند و هیچ پولی بابت خرید اینها به داوران داده نمی شود.البته لازم است از حامی ملی داوران در لیگ برتر تشکر کنم که سیستم ارتباطی و رادیویی را تهیه کرد و دراختیار داوران لیگ برتر قرار داد.کمک قابل توجهی به داوران شد.

- سید مهدی درباره تصمیم گیری داوران با وجود سیستم رادیویی توضیح داد و گفت:طبق قانون داور مسئول قضاوت بازی است.کمک داور با تماشای هر صحنه در بازی از طریق سیستم رادیویی به اطلاع داور می رساند اما داور است که تصمیم نهایی را می گیرد.اگر داور به صحنه نزدیک باشد گاهی ممکن است که نظر کمک خود را رد کند و سوت نزند.الان کمک داور به معنای امروزی اش مشاور قاضی میدان است و داور است که نظر کمک یا مشاورش را تایید یا رد کند.به هر حال داور با وجود سیستم رادیویی نظر کمکش را می شنود اما داور است که تصمیم نهایی را اتخاذ می کند.

هفت داور "الیت " داریم

-بیشتر داوران لیگ برتر به زبان انگلیسی مسلط هستند زیرا زبان در فوتبال کاربرد دارد:"در حال حاضر بازیکنان خارجی در لیگ برتر شاغل هستند و داور برای ارتباط با بازیکنان خارجی لازم است که به زبان انگلیسی مسلط باشد. گاهی داور لازم است که به زبان انگلیسی به بازیکنان خارجی نکته ای را بگوید . اگر داور زبان بلد نباشد در این خصوص با مشکل روبرو خواهد شد."

-آقای سید علی با توضیح درباره تعداد داوران بین المللی در لیگ برتر گفت:در حال حاضر هفت داور بین المللی در لیگ برتر قضاوت می کنند.داورانی که وارد "الیت" شده اند می توانند در بازیهای بین المللی سوت بزنند."الیت" به معنای نخبه و افراد خاص است.

-دوباره بحث مقایسه دستمزد حرفه ای داوران و اعضای تیم ها به میان آمد و "سید علی" دراین خصوص گفت:یک داور در طول یک سال در نهایت پانزده یا شانزده قضاوت انجام دهد و مبلغی که برای قضاوت هایش دریافت می کند مبلغی حدود هشت یا 9 میلیون تومان می باشد در حالی که مبلغ قرارداد یک عضو تیم باشگاهی کمتر از 35 میلیون تومان نیست.بنده قصدی ندارم اما می خواهم بگویم درامد سالانه داوران از قضاوت ها در مقایسه با اعضای تیمی باشگاهی پایین است.حق الزحمه داوران در زمانی که آقای مهدی تاج رئیس سازمان لیگ بودند افزایش یافت و الان چند سالی است که ثابت مانده است. البته قرار است حق الزحمه داوران در فصل جاری افزایش یابد.

داور با هیچ بازیکنی خصومت ندارد

-گاهی از زبان فوتبالی ها می شنویم که داوران بطور سلیقه ای به بازیکنان حاضر در زمین کارت زرد می دهند. سید مهدی دراین باره می گوید:ما بر اساس کتاب قانون داوری به بازیکن خاطی کارت می دهیم.اگر داور متوجه شود که دو تیم حاضر در میدان به دنبال بازی جوانمردانه هستند داور در این خصوص سعی می کند که بازی را مدیریت کند اما اگر متوجه شود که خشونت در بازی محسوس است و امکان دارد سلامتی بازیکنان به خطر بیفتد داور در این مواقع از کارت های رنگی خود استفاده خواهد کرد.

-وی ادامه داد: داور با هیچ بازیکنی خصومت ندارد. اگر به بازیکنی در زمین کارت می دهم قطعا با بازیکن خصومتی ندارم که بخواهم او را در زمین مجازات کنم.هر کارت که به بازیکنی داده می شود بازتاب رفتار بازیکن خاطی در زمین است.

-"سید علی" اضافه کرد:بازیکنان و مربیان خارجی در اوائل فعالیت شان در لیگ برتر ایران به تصمیمات داور اعتراضی ندارند و رفتارشان به بازیکنان لیگ های معتبر خارجی شباهت دارد اما پس از مدتی به تصمیمات داور معترض می شوند. آنها با اعتراض بازیکنان داخلی به داور یاد می گیرند که به داور اعتراض کنند و رفتارشان 180 درجه تغییر می کند.آنها با دیدن رفتار شکایت آمیز بازیکنان داخلی یاد می گیرند که از داور تمکین نکنند.

معلم دانشگاه هستم

-او می گوید: داوران یک تیم فوتبال دارند که هر هفته گردهم می آیند و فوتبال بازی می کنند. هرازگاهی با تیم های هنرمندان و رسانه ها بازی دوستانه برگزار می کنیم.البته من مثل گذشته دروازه بان نیستم و به عنوان بازیکن وسط برای تیم داوران بازی می کنم.

-آقای " سید علی" به قول خودشان معلم دانشگاه نیز است و دراین باره می گوید:من در دانشگاه آزاد دوره مدیریتی را تدریس می کنم و در این زمینه نیز دستی بر آتش دارم.البته هر بار که بر سر کلاس می رویم قطعا با سوالات دانشجویان علاقه مند به فوتبال مواجه می شویم و در زمینه داوری هایم با بازیکنان صحبت می کنم.البته پاسخ بنده به دانشجویان و دیگران این است که یک بازی تمام می شود یک بازی بزرگتر شروع خواهد شد و تعبیرش این است که می بایست در بازی بزرگتر به سوالات مردم و علاقه مندان در جامعه پاسخ دهیم.

از آقای "سیدعلی " سوال کردیم که در هفته چقدر مطالعه می کند:"من بیشتر دروس دانشگاهی ام را مطالعه می کنم و بیشتر کتاب هایی می خوانم که در خصوص علوم تربیت بدنی رشته تخصصی ام باشد."

-آقای سید علی درخصوص جوانگرایی در داوری لیگ برتر به کیهان ورزشی گفت: از مربیان و بازیکنان تیم ها انتظار داریم که به مقوله جوانگرایی در داوری دقت کنند.جوانگرایی در هر حوزه ای مفید است و مربیان با سعه صدر می توانند به داوران جوان لیگ برتر کمک زیادی کنند.

-سید مهدی درباره محل تمرینات هفتگی خود در شهرری توضیحاتی داد که جای تامل دارد:"بنده به همراه علیرضا فغانی، محمد رضا فغانی، رضا کرمانشاهی و ایلدورم هر هفته در پیست خاکی ورزشگاهی در شهرری تمرینات آماده سازی مان را برگزار می کنیم.آقای فغانی که افتخار داوری ایران در جهان هستند در یک پیست خاکی و خراب تمریناتشان را انجام می دهند.جای پرسش دارد که چرا داور برتر قاره آسیا باید در یک پیست خراب و خاکی تمرین کند.به نظر من علیرضا فغانی در داوری ایران یک جرقه است زیرا داوران قشر مظلوم فوتبال ایران هستند و تنها به توجه رسانه ها دلخوش کرده اند.می گویند قرار است دستمزد داوران در هر بازی به هفتصد هزار تومان برسد بازهم از آقای مهدی تاج رئیس محترم فدراسیون فوتبال تشکر می کنم اما داوران با کمترین ها در فوتبال فعالیت می کنند. البته ناگفته نماند که داوران همیشه در دوره مدیریت آقای تاج در سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال با افزایش حقوق و مراسم تقدیر روبرو شده اند و اینجا لازم است از آقای تاج تشکر کنم.داوران ایران بنا به آمار ارائه شده کمترین دستمزد را در لیگ های حرفه ای قاره آسیا دریافت می کنند.

-وی در پایان گفت: از نشریه وزین و باسابقه کیهان ورزشی تشکر می کنم که به خانواده داوری فوتبال ایران توجه می کند و پای صحبت های داوران می نشیند.نگاه مثبت کیهان ورزشی به داوری از دیرباز وجود داشته است و خوشحالم که کیهان ورزشی، حامی قشر مظلوم داوری بوده است.

* کیوان طباطبایی