آینده پیش روی ماست!

پرونده بیست و یکمین دوره مسابقات فوتبال جام جهانی هم بسته شد و این دوره هم به دفترچه تاریخ پیوست و برگی دیگر بر آن افزود. حالا آینده پیش روست . پیش روی همه. دیگران و ما. ما که حضور پنجم خود را در این دوره از مسابقات تجربه کردیم. که تجربه ای خوب و شیرین هم بود. تجربه ای مملو از درس ها و عبرت های فراوان. جام جهانی با همه اتفاقات تلخ و شیرین وبرد وباخت ها و اشک ولبخندهایش تمام شد و به تاریخ پیوست اما این مقطع از تاریخ و اصلا همه تاریخ فوتبال چه انجا که ما مستقیم حضور داشتیم نقش آفرینی کردیم و بالاخره به سهم خود بر روند ونتایج مسابقات اثرگذاشتیم و چه در ان دوره هایی که نبودیم و از بیرون و کنار و از دور نظاره گر بودیم ، باید با تیزبینی و زیرکی چنان آئینه ای همواره در جلوی دیدگانمان قرار داشته باشد و چون چراغی روشن کننده راه آینده. باید کاری کنیم در فرآیند یک همت همگانی و اراده جمعی که علی رغم اختلاف نظرها ونا همخوانی سلیقه ها حتما فردا وآینده فوتبال ما بهتر از امروز و گذشته آن باشد که اگر نباشد مغبون وسرافکنده ایم در برابر همه چیز و همه کس! خیلی در فرهنگ منبعث از مکتب و آیین ما سفارش شده که مبادا امروزتان بدتر وحتی مساوی دیروزتان باشد وبکوشید فردایتان بهتر از امروزتان باشد.نشانه سر زندگی و بیداری ونشاط هر جامعه ای نیز به همین است به اینکه هر لحظه و هر آن در مسیر رشد وپویایی و پیشرفت قرار داشته باشد. سخن به پویائی و پیشرفت رسید برویم و برگردیم به بحثی که از دو شماره پیش در این صفحه آغاز کرده ایم.

جبران ناداشته ها

فوتبال ایران بارها و بار آخر در کوران رقابت های فوتبال جام جهانی۲۰۱۸ در کشور روسیه ثابت کرده است که مستعد پیشرفت است و در خود از ظرفیت ها وتوانائی هایی بهره مند است که با کمی توجه و برنامه ریزی دلسوزانه برای عینیت بخشیدن و شکوفا کردن این داشته های ذاتی و این توانایی های نهفته قادر است بسیاری از ناداشته های غالبا مادی را جبران کند و نادیده بگیرد ودست به کار های بزرگی بزند. مثال زنده برای اینکه حرفمان جنبه شعار و انشا نویسی نداشته باشد خود تیم ملی و کارنامه و سابقه ان است . و برای اینکه کسانی که در این باره می خواهند خود بررسی و تحقیق کنند پیشنهاد می دهیم که راه دور نروند و زیاد خودراخسته نکنند و کافی است به کارکرد و کارنامه همین تیمی که به تازگی از روسیه بازگشته نگاهی بیندازند. ما به سهم و بضاعت وتوان خود این کار را طی دوشماره گذشته در همین صفحه انجام داده ایم. گفتیم وقتی بر کار وبار تیم‌ملی اراده برای تحقق هدف به کار افتاد همت و تلاش در دستور کار قرار گرفت و بالاخره مدیریت و جدیت عنان کار را به دست گرفت و کار را از دست آدم ها و جریانات اضافی و انگل های آویزانی که جز به نفع و سود خود ازکنار تیم ملی بودن نمی اندیشیدند گرفته شد وعرصه چنان بر آنها تنگ شد که دیگر دور وبر تیم‌‌ملی آفتابی نشدند چه برسد که بخواهند چون گذشته در کار وبار آن دخالت کنند و خط وربط تعیین نمایند و از مربی آن"مترسکی" در خدمت خرده فرمایشات خود بسازند؛ آنوقت فضا برای کار کردن و رفتن به سوی هدف مساعد وبستر مناسب فراهم شد. و گفتیم این کاری نیست که یکشبه صورت گرفته باشد. کاری است به طول آغاز به کار کروش در تیم ملی تا همین امروز. کاری که به نتیجه رسیده اما بدون هزینه و چالش و درگیری هم نبوده است.

کروش می داند در فوتبال ما چه خبر است؟

والبته اگر هم این اقدامات غالبا توام با درگیری و چالش هم نبود و می خواستیم با روال و شرایطی که بر فضای عمومی و کلیت فوتبال ما حاکم است پیش برویم بدون تردید نه صعود به جام جهانی آن هم دو بارپیاپی ممکن بود و نه به طور طبیعی ارائه بازی های قابل قبول و کسب نتایج ابرومندانه و مورد رضایت مردم و کارشناسان. اغلب انتقاداتی هم که به کروش وارد می شود بیشتر به خاطر همین درگیری ها و چالش هایی است که یکطرف آن کروش و طرف مقابل دست اندر کاران فوتبال و ورزش است.البته اینجا منظور ما از "انتقاد" و "منتقد" آن دسته مسائلی است که از سوی دلسوزان و کارشناسان واقعی مطرح می شود نه غر زدن ها و نق زدن ها و جریان سازان وسناریو نویسانی که حضور و بیداری و قاطعیت کروش دست آنها را بر خلاف گذشته در امور تیم ملی قطع کرده است.کروش به عنوان یک مربی حرفه ای شناخته شده در فوتبال دنیا که با چهره های نامداری چون آلکس فرگوسن کار کرده واز حیث فنی هم مورد تایید و تمجید وی نیز قرار گرفته است به طور طبیعی از شناخت و قدرت تجزیه و تحلیل مسایل و رفتار آدمها برخوردار است و در هر محیطی قرار بگیرد با تکیه بر تجربه و نگاه جامعه شناسانه خود خیلی زود متوجه می شود کجا آمده است؟!او که مثل هر مربی در این سطح بیش و پیش از هر کس برای خود واعتبارو شخصیت کاری خود احترام قائل است و همچنین باز مثل مربیانی در این سطح و اعتبار نسبت به ماموریت و‌ کاری که قبول کرده عمیقا تعهد دا رد واحساس وظیفه می کند به طور طبیعی مجبور می شود با پلشتی ها و تنبلی ها مسئولیت نشناسی ها و سوُاستفا ه چی ها و زیاده خواه ها و ا ویزان ها و عزیز بی جهت ها و باج خواهان و قداره کش های قلم و میکروفون به دست و...در گیرشود. چرا که او برای کار آمده و برای پاسخگویی به مطالبات و توقعات مسئولانی که او را استخدام کرده و مردم و کارشناسانی که از وی موفقیت ومثلا صعود به جام جهانی می خواهند و آن جماعت انگل برای سوُ استفاده و کسب منفعت وباج گیری و... وبا توجه به آنچه آمد کروش نمی تواند مطابق میل و خواست جریانات آویزان و انگل های منفعت جو حرکت کند .

نتیجه کار اصولی

او به عنوان یک مربی حرفه ای تجربه کرده و با تمام وجود می داند و باور دارد که موفقیت تنها در سایه رعایت"اصول" به دست می اید و لا غیر. برای رسیدن به هدف با کار باری به هرجهت ولا ابالیگری و بی مسئولیتی و تنبلی و... نمی شود کاری کرد و هیچ چیز را نباید به شانس و بخت و تقدیر واگذار کرد. این است که هر چقدر در دفع آدم های مزاحم و عناصر مخل تلاش می کند سعی می کند با رعایت اصل شایسته سالاری تیم و نفرات و همکاران خود را بچیند. این است که در فضا و شرایطی که او در تیم ملی فراهم کرده ادم ها حتی المقدور و امکان سر جای خودشان نشسته اند. هیچ آدم اضافه و چسبیده ای را پیرامون و نزدیک تیم ملی پیدا نمی کنیم. در تیم او از دستیار وتدارکات گرفته تا بازیکن همه حد و اندازه خود را می شناسند و با همه وجود به ان مشغول هستند و کسی حق ندارد پایش را از گلیم خود درازتر کند و... قس علیهذا. نتیجه حاکمیت کار اصولی را هم همه داریم می بینیم. مهمترین آن فریاد شادی است که از حلقوم و از عمق جان میلیون ها ایرانی به هنگام برگزاری بازی های تیم ملی در روسیه شنیده شد. کروش با رعایت اصول و ترجیح منافع جمعی و ملی، تیمی ساخت در شان وشخصیت ملت بزرگ ایران. واین انتظاری است که مردم و علاقمندان از مسئولان ورزش و فوتبال خود دارند که با رعایت اصول ورزش و فوتبالی در شان و شخصیت این ملک و ملت بزرگ و در عین حال مظلوم بسازند.

راه طولانی مقابل فوتبال ایران

البته همانطور که بالاتر آمد رعایت و عمل به اصول هر چند به زبان و حرف اسان و امری بدیهی به نظر می رسد امامثل هر حرف حقی در عمل سخت است وهزینه های گاه سنگین به دنبال دارد. سخن جاودانه مولای متقیان علی (ع ) در این باره بسیار رساست که فرمود:" اَلْحَقُّ اَوْسَعُ الْاَشْیاءِ فِی التَّواصُفِ وَ اَضْیَقُها فِی التَّناصُفِ"( حق آسانترین و وسیع ترین است در حرف و سخن و سخت ترین است در عمل).

اما برای پیشرفت امور و تحقق اهداف و عمل خالصانه و خداپسندانه و در جهت مقاصد اجتماعی و منافع ملی چاره ای جز عمل به حق و رعایت اصول وجود ندارد.راستی آن است که در فوتبال ما و برای این رشته جذاب ورزشی کار زیاد می شود. پول خوب خرج می شود وقت و انرژی زیاد صرف می شود اما هنوز برای سروسامان یافتن و روبه راه شدن آن کار های زیادی باید انجام شود و اصول وضوابط بسیاری باید رعایت شود و راهی طولانی باید طی شود. در قسمت های قبلی این نوشته وحتی در این شماره نیزسعی کردیم بی تعارف و خیلی صریح بگوئیم اگر تیم ملی ما دو بار پیاپی به جام جهانی راه پیدا می کند این را نباید به حساب کارکرد طبیعی فوتبال ایران گذاشت. بله می پذیریم در صعود تیم ملی به جام جهانی خیلی عوامل دخیل و خیلی عناصر موثرتر از آن مربی زحمتکش وبی نام ونشان روستایی یا شهرستانی یا تهرانی گرفته تا مدیریت ارشد فوتبال و ورزش، اما این را هم باید بپذیریم که اگر در طی مسیر و به ویژه آخرین مرحله مجموعه این تلاش ها و عملکردها درست مدیریت و به سمت هدف نهایی و مشترک هدایت نشود تمام آن زحمات به هدر می رود وفرصت سوزی و سرمایه بر باد دهی در این صورت اتفاق می افتد و خلاصه اینکه نمی توانیم از داشته های مادی و انسانی واز فرصت ها و سرمایه ها به درستی ودر جهت دلخواه استفاده ببریم.حرف ما در این نوشته ها این است که خوشبختانه این مدیریت و هدایت در تیم ملی و بی تعارف به وسیله شخص کارلوس کروش در حد قابل قبول و راضی کننده صورت می گیرد اما متاسفانه در اکثر بخش های فوتبال، نه!

کار های انجام نشده و معطل مانده

گفتیم در فوتبال ما( این بحث ما در باره اکثر رشته های ورزشی ما مصداق دارد منتهی اینجا چون بحث ما به بهانه جام جهانی فوتبال مطرح می شود مستقیم از فوتبال حرف می زنیم) کارهای زیادی باید انجام شود‌ تا به استاندارهای جهانی نزدیک شود. کارهایی که در همه جای دنیای صاحب فوتبال و پیشرفته در این ورزش انجام شده و می شود. مثلا در همین قاره خودمان آسیا سال هاست ژاپنی ها و پیش از انها کره ای ها برای ایجاد تحول در فوتبال خود انجام می دهند و نتایج مثبت آن را هم دارند می بینند. کارهایی که در فوتبال ما یا انجام نشده و سال هاست معطل مانده و کسی سراغش نرفته یا اگر هم انجام شده ناقص و برای خالی نبودن عریضه به طور سطحی و نمایشی انجام شده است و به عمق نرفته و معنا و کارکرد اصلی خود را نیافته است. در باره هردو دسته این کارها حداقل این قلم و نشریه بارها به سهم خود نوشته ودر باره انجام آنها و یا درست انجام دادن و سرسری نگرفتن کارها تذکر داده است. آیا ما مثلا در باره باشگا هداری کم نوشته ایم؟ آیا ما در باره روشن کردن تکلیف تیم های ریشه دار و بالقوه کارآمد و موثر در پیشرفت کلیت ورزش- و نه فقط فوتبال- و سرآمد همه استقلال پرسپولیس چندین و چند بار ننوشته ایم؟ ایا ما در باره اینکه به جای رفتن دنبال کمیت و اعداد و بزک کردن ظواهر از تلاش برای ارتقای کیفی لیگ ننوشته ایم؟ لیگی که الان بیش از چهل سال است با ‌هر فرار ونشیبی در فوتبال ما حیات و تداوم دارد اما کارلوس کرو ش- به گمان ما به درستی- آن را فاقد کیفت های لازم استاندارد می داند و نیمی از تمرکز خود را برای سر وشکل دهی تیم ملی به لیگ های خارجی بازیکنان ایرانی و یا نیمه ایرانی شاغل در آن لیگ ها معطوف می کند.ما اکنون در آستانه شروع لیگ برتر هستیم. قرار است ار ۵ مردادماه سوت آغاز این رقابت ها به صدا در آید بررسی کنید ببینید چند تا از تیم های لیگ برتری که قرار است تیم ملی کشور را بسازند دچار دردسرهای پیش پا افتاده و قدیمی هستند. مشکلات مدیریتی استقلال را که از قدیمی ترین باشگاه های کشور است نگاه کنید.چند بار نوشته ایم یکبار برای همیشه همت کنید، جرات کنید و تکلیف این تیم و همچنین پرسپولیس رااز حیث مالکیتی و مدیریتی مشخص و روشن کنید وبه این حالت برزخی و بلا تکلیفی پایان دهید.

دردهای بی درمان فوتبال

چرا این کار بدیهی و منطقی و عقلایی انجام نمی شود. چرا سعی نمی کنیم و اصلا نمی خواهیم ساختار و تشکیلات و در یک کلمه کلاس کار این تیم ها را که ریشه در و رزش دارند ودر میان مردم به طور عمیق پایگاه دارند ارتقا دهیم و از قابلیت های نهفته و ظرفیت آنها جهت پیشرفت ورزش و فوتبال بهره بگیریم.در این باره ما و دیگران چقدر نوشته ایم و گفته ایم؟! همین چند روز پیش بود که یکی از نمایندگان مجلس( آقای نعمتی) در این باره تذکراتی داد و به نکات جالبی به عنوان دلایل حل نشدن تکلیف پرسپولیس و استقلال اشاره کرد. دلایل که بیش از آنکه خاستگاه فنی و مالی و ساختاری داشته باشد ریشه در بی حالی وبی ارادگی و بالاخره خود خواهی کسانی دارد که به عنوان مسئول نفع و نام خود را در تداوم وضعیت فعلی این دو تیم می دانند. و باز در آستانه شروع لیگ ببینیم و بررس کنیم وضعیت تیم های مردمی و ریشه داری چون سپید رود رشت و نساجی قائمشهر و... را. اتفاقاتی در این تیم ها می افتد و مشکلاتی دست و پا گیر آنها شده است که هیچ تناسب و توازنی با جایگاه یک تیم پرتماشاگر حاضر در بالاترین سطح فوتبال یک کشور که خود را صاحب فوتبال می داند و پنج بار در مرحله نهائی جام جهانی شرکت داشته است، ندارد. کی قرار است این گونه مشکلات کهنه و تکراری در فوتبال ما حل شود و تا کی قرار است این مشکلات ابتدایی بلای جان و مانع سرو سامان یافتن و پیشرفت فوتبال ایران شود. این مشکلات لاینحل و این کارهای انجام نشده و بلا تکلیف و روی زمین مانده ریشه در حاکم بودن تفکر و نگرش مدیریتی کلان ورزش دارد که روزمرگی و دم غنیمتی ونه اینده نگری را پیشه و روش خود کرده است. و...

کار دست کاردان نیست!

ما چقدر در باره رعایت اصل شایسته سالاری به نوبه خود تکیه و تاکید کرده ایم؟ این همان کاری است و درواقع یکی از کارهایی است که در تیم ملی و برای تیم ملی کروش انجام میدهد آن هم با جدیت تمام و قاطعیت شدید. ایا در کلیت فوتبال ما هم این اصل رعایت می شود. ما بارها به سهم خود پاسخ داد ه ایم که"نه"!! و این خود ریشه بسیاری از گرفتاری ها و دلیل عمده و اساسی درد های به ظاهر بی درمان فوتبال ماست. در بسیاری از بخش های فوتبال ما - که اگر روزی لازم باشد به صراحت اسم خواهیم برد- کار دست کاردان نیست و توصیه ها و سفارش ها و یا رودر بایستی ها و تعارفات و بدتر از همه سهم طلبی و باج خواهی عناصر نخود هر اش و بوقلمون صفت و مذبذب که مدیران و مسئولان و دراینجا به ویژه اقای تاج رئیس فدراسیون فوتبال را تحت فشار قرار می دهند تکلیف پست ها و صندلی ها را مشخص می کند.

فصل جدید فوتبال ایران

این مسایل و مشکلات و ده ها مثل ان چیز هایی است که همه دلسوزان فوتبال و ورزش از جمله این نشریه بارها در باره آن نوشته و گفته و تذکر دا ده اند. کارهایی که تا انجام نشود وتا اراده ها برای عملی ساختن آنها به کار نیفتد نمی توان به داشتن فوتبالی با ساختار اصولی وسیستمی کارآمد مطمئن باشیم.

جام جهانی بیست و یکم به پایان رسید. اما زندگی ادامه دارد و فردا در راه است و آینده پیش روی ماست.فوتبال ایران در روسیه خوش در خشید و مردم را شاد و کارشناسان را راضی و همه را به آینده بهتر و روشن تر امیدوار کرد. این آینده حتما از راه خواهد رسید به شرط آنکه مسئولان و مدیران فوتبال و ورزش ایران اصولی تروراحت تر بگوئیم چه در برنامه ریزی چه در انتخاب یاران و همکاران وچه در مرحله عمل و اجرا"حرفه ای تر" رفتار کنند. آنچنان که کروش در تیم ملی و در حوزه کاری خودش عمل می کند. آن چنان که در کشورهای روبه پیشرفت و ممالک صاحب فوتبال عمل می کنند. فصل جدید فوتبال در راه است امیدواریم با همت و درایت و مسئولان و همه؛ هرکس که در باره فوتبال ایران دستی به آتش دارداین فصل به معنای واقعی آغاز سر فصل جدیدی در فوتبال مستعد و آماده برای پیشرفت ایران باشد.انشاالله.

*سیدمحمدسعید مدنی