بازگشت لیدز به لیگ برتر با مرد دیوانه!

شاگردان مارسلو بیلسا که سال گذشته به شکلی دراماتیک از صعود بازماندند، هفته گذشته موفق شدند در الند رود با تک گل مایکل سول باوئر، 1-0 بارنزلی را شکست بدهند و برای صعود به لیگ برتر تنها به یک امتیاز نیاز داشته باشند. اما پیش از دیدار بعدی شان مقابل دربی کانتی، رقیب اصلی شان، وست بروم، مقابل هادرسفیلد با نتیجه 2-1 شکست خورد تا صعود لیگ در همان شب قطعی شود. بیلسا موفق شد یکی از دشوارترین ماموریت‌هایش را با موفقیت به پایان برساند؛ بازگرداندن لیدز به لیگ برتر. 16 سال طول کشید تا این تیم قدیمی و پرطرفدار انگلیسی دوباره به سطح اول لیگ این کشور برگردد. آخرین بار آنها در دورانی در لیگ برتر حضور داشتند که رون آبراموویچ تازه یک سال بود چلسی را خریده بود، ژوزه مورینیو با پورتو فاتح لیگ قهرمانان شده بود و مارچلو بیلسا نیز به‎همراه تیم ملی آرژانتین مدال طلای المپیک آتن را کسب کرده بود. لیدز در طول این مدت 5 مالک و 15 سرمربی به خود دید اما درنهایت این سرمربی آرژانتینی بود که توانست آنها را به لیگ برتر برگرداند. آنها در این مدت حتی به لیگ یک (سطح سوم فوتبال انگلیس) نیز سقوط کردند اما تنها چند ماه پس از جشن صد سالگی باشگاه حالا برای رقابت با تیم‌‌های بزرگ فوتبال جزیره آماده می‌شوند.

لیدزیونایتد پس از 16 سال به لیگ برتر فوتبال انگلیس رسید تا هواداران متعصب این تیم را در روزهای سخت بیماری کرونا در کشور انگلیس خوشحال کند. تیمی که با پیرمرد جذاب و البته مرموز خود می خواهد حرف های تازه ای را در فوتبال جزیره بزند. هوادارانی که چشم انتظار ادامه موفقیت های لیدز با مارچلو بیلسا هستند. بیلسا به خاطر فوتبال زیبا و تهاجمی، اصول جالب و فلسفه خاص در مربیگری و رفتارهای منحصر به فردش، محبوبیت ویژه‌ای در جهان فوتبال دارد. این مرد 64 ساله متولد روزاریو آرژانتین، با وجود افتخارات کم، هر جا مربیگری کرده است هواداران و حتی مدیران از عملکرد او راضی بوده اند. بیلسا سال های موفقی در تیم ملی آرژانتین، شیلی و تیم اتلتیک بیلبائوی اسپانیا داشته است. وی از سال 2018 به عنوان سرمربی لیدزیونایتد در لیگ چمپیونزشیپ (دسته اولانگلیس) منصوب شد. در اولین فصل حضور او (2019-2018) در بازی آخر در پلی آف قافیه را به شفیلد واگذار کردند و با حضور در رده سوم نتوانستند مستقیم به لیگ برتر صعود کنند و به پلی آف رفتند.آنجا هم با شکست مقابل دربی کانتی از صعود باز ماندند. لیدزی ها فصل اخیر (2020-2019) با هدایت بی یلسا قهرمان چمیونزشیپ شدند و فصل 2021-2020 در لیگ برتر خواهند بود.

مهم ترین افتخارات لیدز یونایتد

سه عنوان قهرمانی در لیگ سطح اول انگلستان: 1968/69 - 1973/74 - 1991/92 (و 5 عنوان نایب قهرمانی)

یک عنوان قهرمانی در جام حذفی انگلستان: 1971/72 (و 3 عنوان نایب قهرمانی)

یک عنوان قهرمانی در لیگ کاپ انگلستان: 1967/68 (و 1 عنوان نایب قهرمانی)

دو عنوان قهرمانی در جام خیریه انگلستان: 1969 و 1992 (و 1 عنوان نایب قهرمانی)

نایب قهرمانی در فصل 1974/75 جام باشگاه های اروپا

نایب قهرمانی در فصل 1972/73 جام در جام اروپا

نکات آماری بازگشت لیدز یونایتد به لیگ برتر

میان سقوط لیدز یونایتد به چمپیونشیپ و صعود مجدد به لیگ برتر، 16 سال فاصله است. در تاریخ لیگ برتر، هیچ تیمی به اندازه لیدز یونایتد برای بازگشت به این رقابت ها منتظر نماند. در تاریخ 100 ساله لیدز یونایتد، مارچلو بیلسا بهترین درصد برد را در میان سرمربیان تاریخ باشگاه در اختیار دارد. (54 برد از 98 بازی | 55% برد)

در آخرین فصل حضور لیدز یونایتد در لیگ برتر، دنیای فوتبال چه شکلی بود؟

لیدز یونایتد آخرین بار در فصل 2003/2004 در لیگ برتر بود. آرسنالبرای آخرین بار فاتح لیگ برتر شد و بدون شکست، به تنها جام طلایی تاریخ لیگ برتر رسید.رئال مادریدبا یکی از کهکشانی ترین ترکیب های تاریخ خود، تحت هدایت کارلوس کی روش در رتبه چهارم لالیگا قرار گرفت. در آن فصل، والنسیا قهرمان لالیگا شد.لیونل مسی به عنوان استعدادی ناشناخته، تازه به تیم رزروبارسلوناپیوسته بود.دوران آقای خاص شروع شد و ژوزه مورینیو، پورتو را قهرمان جام باشگاه های اروپا کرد.کارلو آنچلوتی تنها قهرمانی خود در سری آ به عنوان سرمربیمیلانرا جشن گرفت.وردربرمن با هدایت توماس شاف و درخشش آیلتون، قهرمانبوندسلیگاشد.در فصلی کهلیدز یونایتدسقوط کرد، کریستیانو رونالدو اولین فصل حضور خود درمنچستریونایتدرا تجربه می کرد.40 روز پس از سقوطلیدز یونایتد، یونان قهرمانی تاریخی خود در یورو 2004 را با اوتو رهاگل جشن گرفت.

پیرمرد ناشناخته

بیلسا علیرغم همه رفتار های عجیب و غریبی که از او دیده شده، همواره دست به کارهای شوک برانگیز جدیدی زده است. در سال 2016، شهر رم در آماده شدن برای تب «ال لوکو» بود، زیرا قرار بود مارچلو بیلسا به عنوان سرمربی لاتزیو انتخاب شود، اما او تنها دو روز بعد، از سمت خود استعفا داد. این دوره کوتاه یک روز بیشتر از دومین فصل حضورش در مارسی به طول انجامید، هنگامی که او به طرز رازآلودی قبل از رفتن به رسانه گفت: "کارمن اینجا تمام است، به کشورم باز خواهم گشت".

این ها همه ثابت می کند که با وجود هر شرایطی، مرد آرژانتینی به روش خودش حرکت می کند. بیلسا بنا به دلایلی آقای دیوانه خوانده می شود.بهترین راهِ آماده شدن برای مواجه با مارچلو بیلسای لیگ برتر، فقط نشستن به انتظارِ چیزهای غیر منتظره است. مردی که همه برای او به نشانه تشویق و احترام، دست خواهند زد.

مارچلو بیلسا در کشورش لقب «دیوانه» را دارد. یک مربی باتجربه با فلسفه‌ای منحصربه‌فرد در فوتبال که تعداد جام‌هایش قابل‎قیاس با مربیان بزرگ فوتبال دنیا نیست اما صاحب سبک و الهام‌بخش بسیاری از مربیان ازجمله پپ گواردیولا بوده است. بیلسا مربیگری را در نیوول اولدبویز آرژانتین آغاز کرد، تیمی که لیونل مسی را پیش از پیوستن به بارسلونا در اختیار داشت. او فوتبالش را نیز از همین تیم آغاز کرده بود. در همان دو سال ابتدایی توانست این تیم را قهرمان آرژانتین کند و باشگاه نیز در تقدیر از او، نام ورزشگاه خود را به «مارچلو بیلسا» تغییر داد.

مارچلو از همان ابتدا مربی متفاوتی بود و فلسفه کاری‌اش با بسیاری از همکارانش تفاوت داشت. در سال نخستی که هدایت اولدبویز را برعهده داشت، پیش از دربی مهم این تیم برابر روساریو یکی از بازیکنان جوان تیمش به نام «فرناندو گامبوا» را کنار کشید و از او پرسید چقدر دوست دارد که تیمش این دربی را ببرد و مدافع 20 ساله در پاسخ گفت اشتیاق زیادی برای آن دارد اما بیلسا قانع نشد و دوباره پرسید آیا حاضری به ازای بردن این مسابقه یکی از انگشتانش را از دست بدهی؟ و مدافع کم‎تجربه نیز گفت اگر قرار باشد برای بردن هر دربی یک انگشتش را بدهد خیلی‎زود باید دستش را قطع کند. بیلسا در آن زمان به «گامبوا» گفت که هنوز مفهوم شور و اشتیاق برای پیروزی را درک نکرده است. فردای آن روز گامبوا گل نخست تیمش را به ثمر رساند و نیوویل بازی را 4 بر 3 برد. فصل بعد از آن نیوویل در یکی از دیدار‌های جام لیبرتادورس 6 بر صفر به سن‌لورنزو باخت و همان شب گروهی از هواداران متعصب و عصبانی باشگاه مقابل خانه بیلسا تجمع کردند و از او خواستند که با آنها رودررو شود. بیلسا هم درحالی‎که یک نارنجک جنگی در دست داشت، در خانه را گشود و به آنها گفت: «اگر همین حالا اینجا را ترک نکنید، ضامن آن را می‌کشم!» پس از این اتفاق بود که در کشورش ملقب به ال‌کولو (دیوانه) شد.

بیلسا بی‌شک دیوانه فوتبال است. عد‌ه‎ای معتقدند او بیش از هر انسان دیگری در دنیای فوتبال فیلم‌‌های مسابقات را تماشا کرده است. حتی گفته می‌شود او این توانایی را دارد که همزمان دو مسابقه فوتبال را در دو تلویزیون جداگانه و با دقت روی تمام جزئیات آن تماشا کند. بی‌دلیل نیست که او را یکی از پیشگامان در تغییرات سال‌‌های اخیر دنیای فوتبال می‌دانند و مربیان و بازیکنان بزرگی را به فوتبال دنیا تحویل داده است. ستاره‌‌هایی چون گابریل باتیستوتا، مائوریتسیو پوچتینو، بنجامین مندی، آیمریک لاپورته و دیه‌گو سیمئونه همگی درک بالای خود از فوتبال را مدیون این مربی آرژانتینی می‌دانند. این باتیستوتا بود که پپ گواردیولای جوان را متقاعد کرد پیش از آغاز دوران مربیگری خود راهی آرژانتین شود تا دیداری با بیلسا داشته باشد. مکالمه 11 ساعته آنها که بسیار نیز معروف است درنهایت یکی از بزرگ‎ترین مربیان فعلی فوتبال را به دنیا معرفی کرد.

دشمنی با یونایتد و چلسی

بیلسا امسال توانست ماموریت شکست‎خورده خود در فصل قبل را با موفقیت به پایان برساند. صعود با لیدز به لیگ برتر آن هم پس از 16 سال برای هواداران این تیم بسیار باارزش است و به‎شدت از عملکرد او در این باشگاه راضی هستند. محبوبیتی که شاید خیلی زود و پس از چند نتیجه بد در لیگ برتر از بین برود اما نباید فراموش کرد که او تیمی را احیا کرده که با مشکلات مالی زیادی روبه‎رو بود و حتی در آستانه ورشکستگی قرار داشت. عد‌ه‎ای معتقدند لیدز قرار نیست سرنوشتی مثل واتفورد یا نوریچ در انتظارش باشد که پس از یک فصل حضور در لیگ در آستانه بازگشت به دسته پایین‌تر هستند و حتی برخی لیدز او را با تاتنهام پوچتینو مقایسه می‌کنند. او به لطف ایده‌‌های تاکتیکی خود و تمایلی که به مالکیت بالای توپ در بازی‌‌ها دارد می‌تواند تیمش را به یکی از رقبای سرسخت تیم‌‌های بزرگ در لیگ جزیره تبدیل کند. لیدز دشمنی دیرینه‎ای با منچستریونایتد و چلسی دارد و رویارویی بیلسا با فرانک لمپارد در چلسی از دیدار‌های جذاب فصل آینده خواهد بود، چراکه لمپارد در جریان رسوایی جاسوسی از تمرینات دربی‌کانتی، سرمربی آن زمان این تیم بود.

بیلسا در رویارویی با منچستریونایتد نیز سابقه خوبی دارد. در سال 2012 و زمانی که هدایت اتلتیکوبیلبائو را برعهده داشت در یک‌هشتم نهایی لیگ اروپا در هر دو دیدار رفت و برگشت موفق شد شاگردان سرالکس فرگوسن را شکست دهد تا این مربی اسکاتلندی اعتراف کند که بیلبائوی بیلسا با نفراتی چون فرناندو یورنته، خاوی مارتینز و آندر هررا که در آن زمان کمتر شناخته شده بودند، یکی از بهترین تیم‌‌های سال‌‌های اخیر این باشگاه بوده است. با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد تیم‌‌های لیگ برتری باید خود را برای رویارویی با رقیبی جدی آماده کنند و البته حصار‌های زمین‌‌های تمرینی خود را نیز بازبینی کنند تا از شر جاسوس‌‌های لیدز در امان باشند. همچنین باید مکانی مناسب را برای کلمن آبی که بیلسا معمولا در تیم‌هایش عادت دارد روی آنها نشسته و تیمش را هدایت کند، مهیا کنند.

رکوردی که هواداران لیدز دوستش دارند

در حین اینکه زمین های تمرین تیم های لیگ برتری، حصارهای امنیتی جدیدی نصب می کند تا از نگاه عقاب جاسوسی بیلسا به جلسات تمرینی در امان باشند؛ زمین های بازی لیگ برتر هم باید یک کلمن یا سطل کنار زمین برای بیلسا آماده کنند. اما یکی از باشگاه هایی که قبلاً با آقای دیوانه دیدار کرده است، منچستر یونایتد است و اتفاقا یک لقمه گلو گیر برای آن ها شد. در سال 2012، یونایتد از لیگ قهرمانان اروپا بیرون ماند و در لیگ اروپا حضور پیدا کرد و در مرحله یک هشتم پایانی مقابلبیلبائو با بیلسا قرار گرفت. تیمی که فرناندو یورنته، خاوی مارتینز و آندر هررا (که دو سال بعد به منچستر پیوست و از 2014 تا سال 2019 در این تیم بازی کرد) در آن ایفای نقش می کردند؛ در هر دو بازی رفت و برگشت به شیاطین سرخ درس خوبی دادند، آتلتیک بیلبائو با نتیجه 3 بر 2 در اولدترافورد منچستر را شکست داد و در بازی برگشت با نتیجه 2 بر 1 در خانه نیز پیروز شد و جایگاه خود در مرحله یک چهارم نهایی ثبت کردند. ازدحام رسانه های پر سر و صدا اطرف تیم باسکی در کنفراس خبری روبروی آلکس فرگوسن بسیار زیاد بود؛ سرالکس در جمع آن ها اقرار کرد: "این بهترین تیم ورزشی است که من در این سال‌ها دیده ام". هواداران لیدز چقدر دوست دارندسرمربیشان، فصل آینده هم رکورد خود را مقابل یونایتد حفظ کند؟

دیدار دوباره با پپ

هنگام تقابل بیلبائو با بارسلونا در لالیگا، پپ گواردیولا، مربی وقت بارسلونا، از سطح جزئیات بسیار زیادی که مارچلو بیلسا درباره بارسلونا آماده کرده بود شوکه شد و اعتراف کرد بیلساباشگاه کاتالونیایی را بهتر از خودش می شناسد. پپ با حرارت گفت: «ما سرمربی هابا توجه به تعداد عناوینی که کسب کرده ایم، داوری می شویم. اما این بسیار کمتر از تأثیری است که بیلسا بر فوتبال و بازیکنانش، گذاشته است. به همین دلیل، برای من، او بهترین مربی جهان است.» گواردیولا، حتی صحبت های بیلسا را روی دیوار دفتر خود در باشگاه منچستر سیتی، چسپانده است.گواردیولا در مصاحبه ای آمدن بیلسا به لیگ برتر را فوق العاده دانست و بازهم به تمجید از این مرد صاحب سبک پرداخت. در فصل آتی در تقابل پپ و آقای بیلسا،احتمالاً شاهد بازی های فانتزی زیادی خواهم بود.

یک سیستم منحصر به فرد

آنتونیو کونته با سیستم 3-4-3 چلسی را متحول کرد و به قهرمانی لیگ برتر رساند. سیستم خاص مارسلو بیلسا هم نزدیک به آن است. سیستم 3-1-3-3 که خاصِ بیلسا بوده و به نوعی می‌گویند اختراع اوست. بیلسا اصرار به تشکیل گروه‌های 3 نفره در زمین دارد. علاوه بر این گروه‌های 3 نفره در خط دفاعی، خط میانی و خط حمله، یک بازیکن خلاق و بازیساز هم تیمش دارد که مرد شماره 10 است. بازیکنی که آزادانه پرسه می‌زنه و باهوش است. البته لیدز همیشه 3-1-3-3 بازی نمی‌کند و با سیستم 1-4-1-4 هم این فصل به میدان رفته. احتمالاً در کنار سیستم 1-3-6 ژوزه مورینیو در منچستریونایتد، سیستم بیلسا عجیب‌ترین سیستم لیگ برتر خواهد بود.

ریاضت خودخواسته

بیلسا در سال 1998 هدایت تیم ملی آرژانتین را برعهده گرفت. مهم‌ترین تجربه‎ای که تا آن زمان داشت و قرار بود آرژانتینی‌‌ها را در دوران پس از مارادونا به موفقیت برساند. شاید این بزرگ‎ترین بدشانسی او بود که زمانی هدایت تیم ملی کشورش را برعهده داشت که مارادونا بازنشسته شده و هنوز لیونل مسی ظهور نکرده بود. آرژانتین در جام‌جهانی 2002 از مرحله گروهی صعود نکرد اما او همچنان روی نیمکت تیم باقی ماند تا اینکه در سال 2004 نخستین مدال طلای آرژانتین در المپیک را برای این تیم کسب کرد و این بزرگ‎ترین افتخار او در طول دوران مربیگری‌اش محسوب می‌شود. تنها چند ماه بعد به‎دلیل نتایج ضعیفی که با آرژانتین در مقدماتی جام‎جهانی 2006 گرفت، از سمت خود کناره‌گیری کرد.

بیلسا پس از استعفا تصمیم عجیبی گرفت و برای مدت سه ماه راهی یک صومعه شد تا درباره اشتباهاتش و اینکه چرا نتوانسته تیمش را به‎عنوان بهتر از قهرمانی المپیک برساند، فکر کند. در این مدت او تنها مشغول مطالعه بود و به تلفن و تلویزیون هم دسترسی نداشت. پس از این دوره ریاضت خودخواسته، چند سال هم از قبول پیشنهادهای مربیگری امتناع کرد و تنها به مطالعه درباره فوتبال و تحقیقاتش درمورد مربیگری پرداخت. اتفاقات عجیب در زندگی او کم رخ نداده است. او معمولا در روز زمانی را به دویدن اختصاص می‌دهد و حین همین تمرینات یک روز با مردی مواجه شد که همسرش او را ترک کرده بود و شرایط مالی مناسبی هم نداشت. بیلسا به او پیشنهاد داد تا زمانی که شغل مناسبی پیدا کند به خانه او بیاید و برایش غذا درست کند.

بسیاری او را مردی به‎شدت اخلاق‌‌گرا می‌دانند اما رسوایی جاسوسی کادرفنی تیمش از تمرینات دربی کانتی در فصل گذشته بسیار جنجالی شد. لیدز در این پرونده محکوم به پرداخت 20 هزار پوند شد که بیلسا آن را شخصا پرداخت. پس از آن نیز در یک نشست خبری عجیب تمام متد‌ها و برنامه‌‌های آماده‌سازی تیمش برای هر مسابقه را با جزئیات توضیح داد و گفت که این کار را به این دلیل انجام می‌دهد که بابت اتفاق رخ‎داده احساس گناه می‌کند. البته او همچنین گفت که این کار در آمریکای جنوبی مرسوم است.

بیلسا و تیمش پس از آن حتی جایزه بازی جوانمردانه فیفا را هم دریافت کردند. البته نه به‎دلیل جاسوسی از تمرینات حریف بلکه به‎دلیل اینکه در دیدار برابر استون‌ویلا زمانی که یکی از بازیکنان حریف مصدوم شده بود، لیدز بدون‎توجه به او حمله خود را ادامه داد و به گل رسید و در ادامه بیلسا از بازیکنانش خواست اجازه دهند تیم حریف یک گل بزند.

عرفان خماند*