ویرانی تاج و تخت کاتالان

به نظر می‌رسد ماجراجویی مربی هلندی بارسلونا در ایالت کاتالان روزهای پایانی خود را پشت سرمی‌گذارد. رسانه‌ها فشار را بیشتر کرده‌اند و بعید است رونالد کومان بتواند زیر تیغ انتقادات خبرنگاران پرتوقع بارسلون، دوام بیاورد. او بدترین شروع 19 سال اخیر بارسلونا در لیگا را ثبت کرده و جایی برای دفاع باقی نگذاشته است. آنها تا هفته قبل از 6 بازی تنها دو برد بدست آورده و 9 امتیاز را از دست داده بودند. آنها حتی در گلزنی هم افتضاح بودند و طبق آماری که بر جای مانده، این تیم از حیث گلزنی ضعیف‌ترین عملکردش را از فصل 2003-2004 بر جای گذاشته؛ جایی که در 5 بازی آنها فقط 5 گل وارد دروازه حریفان خود کردند و تساوی بدون گل هفته گذشته مقابل کادیز، این روند ناامیدکننده را استمرار بخشید. تیم کومان مقابل یک تیم متوسط دو امتیاز دیگر را از دست داد تا دومین تساوی متوالی و سومین تساوی از ابتدای فصل برای این تیم ثبت شود. بارسا در حالی امتیازات زیادی را از دست داده که رقبای مادریدی‌اش تلاش کردند که همه امتیازات ممکن را بدست آورند و در صدر جدول قرار بگیرند. بارسا در 3 بازی آخر خود رنگ پیروزی را نادیده و شکست 3 بر صفر مقابل بایرن مونیخ در لیگ قهرمانان اروپا و تساوی دربرابر کادیز و گرانادا، حاصل نمایش ضعیف این تیم بوده است.

روزنامه مارکا در گزارشی به جایگاه لرزان و متزلزل رونالد کومان اشاره داشته و بر اساس آن پیش بینی کرده که کومان به پایان راه خود در بارسلونا رسیده است. تیمی که روزگاری تاج و تخت فوتبال در ایالت کاتالان بود و به رهبری لیونل مسی همه جام‌ها را فتح می‌کرد، حالا همچون میراثی گرانبها اما ویران شده به دست کومان افتاده و فشارهای اقتصادی یکی دو سال اخیر این تیم را بیش از پیش به ورطه سقوط کشانده است. کومان در لحظات پایانی بازی قبل از زمین اخراج شد و به دنبال آن دو جلسه محرومیت هم نصیبش شد و با صحبت‌هایی که پس از بازی داشت، ممکن است تعداد جلسات محرومیت او تا 6 بازی هم افزایش پیدا کند. اما برخی رسانه‌ها می‌گویند بعید است پس از این محرومیت او یکبار دیگر رنگ نیمکت بارسا را ببیند و از حالا پیش‌بینی‌هایی هم در مورد جانشین او زده می‌شود. در صورت جدایی کومان نام‌هایی مانند ژاوی هرناندز، روبرتو مارتینز سرمربی تیم ملی بلژیک و آنتونیو کونته ایتالیایی می‌توانند جانشین او شوند. حتی مارتینز پا را هم فراتر گذاشته و به فدراسیون بلژیک اعلام کرده که پیوستن به بارسلونا شانس بزرگی برایش می‌تواند باشد. این در حالیست که او تا پایان جام‌جهانی 2022 با فدراسیون بلژیک قرارداد دارد.

بارسلونا در حالی اوضاع خوبی در لیگا ندارد که در بازی مقابل کادیز این تیم تنها دو شوت به چارچوب داشت که هیچ کدام رنگ و بوی گل را نمی‌داد. خط حمله این تیم دیگر زهردار نیست و خلاقیت در این تیم مرده است. یک تیم بی جان و از نفس افتاده که بازیکنان هجومی این تیم کمتر از مدافعنش صاحب توپ می‌شوند. برای باشگاهی که روزی خانه خطرناک‌ترین و ویرانگرترین مهاجمان تاریخ فوتبال بوده، افتادن به چنین روزی فاجعه بار است. بسیاری این شرایط بد را به حواشی بیرون از زمین بارسا در چند ماه اخیر نسبت می‌دهند. مشکلات اقتصادی و دستمزدهای بالای بازیکنان باعث شد تا خوان لاپورتا به فروش مسی هم راضی شود اما این موضوع هم گره‌ای از مشکلات آبی و اناری‌ها باز نکرد و بروز مشکلات فراوان در قسمت‌های مختلف، شرایط را برای بارسا پیچیده کرد. با رفتن مسی، بارسا از نظر بنیادی و ساختاری دچار مشکلات زیادی شد و بعید است تا مدت‌ها کسی بتواند این خلا را برطرف کند. بارسا در بدترین دوران 20 سال گذشته خود قرار دارد. این تیم در 18 فصل اخیر همواره بین 3 تیم بالای جدول قرار داشته اما ممکن است تیم کنونی برای ادامه دادن به این شرایط، با چالش‌های جدی مواجه باشد.

در اوایل هزاره جدید بارسلونا یک تغییر نسل دردناک را تجربه می‌کرد و همین باعث شد تا این تیم فصل 2002-2003 را در رده ششم به اتمام برساند. به نظر می‌رسد تغییر نسل فعلی مقیاس کوچکتری از همان دوران باشد. این تیم نه تنها بزرگترین بازیکن تاریخ خود را از دست داده بلکه هویتی که بواسطه آن از دیگر تیم‌ها متمایز می‌شد را هم به فراموشی سپرده است. کومان اگرچه مشکلات زیادی پیش روی خود می‌بیند اما باید بپذیرد که برای نشستن روی نیمکت بارسا به اندازه کافی جاه طلب نیست و باید بهتر از اینها باشد. این مربی هلندی در رختکن نفوذ ندارد و به جز بازیکنان هلندی تیم، سایر افراد رویش حساب نمی‌کنند. تیم او بدون هدف بازی می‌کند و استانداردهای کیفیتی بارسا کاملا افت کرده است.

فوتبال قوانین خود را دارد و شما نمی‌توانید فقط با امید، تیم خود را سرپا نگه دارید. کومان وقتی بارسا آمد، تمام حرف‌هایی را زد که هواداران منتظر شنیدنش بودند. او قول داد تا روحیه تیمی را بالا ببرد و در میان بازیکنان انگیزه قهرمانی و روحیه جنگندگی ایجاد کند. کومان هلندی اینگونه خودش را به هواداران معرفی کرد و با اعتماد که از زمان بازی در بارسلونا داشت، امید موفقیت را میان هواداران بارسا زنده کرد. اما همه چیز خیلی موقتی بود و خیلی زود در هم فروریخت. واقعا قابل کتمان نیست که کومان علاقه زیادی بارسلونا دارد و این ارزش غیر قابل ارزیابی است اما این علاقه نمی‌تواند التیامی برای تیم زخم خورده از رفتن مسی و دیگر ستاره‌هایش باشد. کومان انتقادات را تندتر پاسخ می‌دهد و دیگر اتفاقات عجیب هم در کنفرانس‌های او رخ نمی‌دهد. دیگر هیچ چیز عجیب‌تر از نحوه پاسخ گویی و صحبت‌های او نیست‌. مثل آن‌جا که در کنفرانس خبری بازی با بایرن مونیخ گفت به لطف من، بارسلونا آینده روشنی دارد. اگر چه پس از این صحبت، رسانه‌ها و هواداران بارسلونا کمی به کومان خرده گرفتند که به جای پاسخ گویی برای نتایج ضعیف، خودستایی می‌کند.

اگر بارسلونا نخواهد قرارداد رونالد کومان را برای فصل 2023-2022 تمدید کند باید شش میلیون یورو به وی به عنوان غرامت بپردازد. در حقیقت بندی در قرارداد کومان با امضای جوزپ ماریا بارتومئو مدیر سابق بارسلونا وجود دارد که بر اساس آن اگر بارسا نخواهد در زمان اتمام قرارداد دو ساله مربی هلندی، قراردادش را برای فصل سوم تمدید کند باید به او شش میلیون یورو به عنوان غرامت بپردازد. در حقیقت خود کومان در زمان استعفا از هدایت تیم ملی هلند برای هدایت بارسلونا این مبلغ را به عنوان جریمه به فدراسیون فوتبال هلند پرداخته است. البته این بند تاثیری روی تصمیم لاپورتا ندارد چرا که اگر مدیر بارسلونا قصد اخراج کومان را داشته باشد، این کار را می کند اما نکته این جاست که با این بند، اگر بارسا قصد اخراج مربی هلندی را در این روزها داشته باشد باید مبلغی در حدود 13 تا 14 میلیون یورو به عنوان غرامت بپردازد. در حقیقت لاپورتا در تابستان قبلی نیز به اخراج کومان فکر می کرد اما بندهای قراردادش و مشکلات مالی تیم کاتالان باعث شد تا این کار را نکند و حالا نیز به نظر می رسد که غرامت بالایی که در قرارداد کومان وجود دارد، سد بزرگی برای اخراجش خواهد بود.

بارسلونا در چند وقت اخیر ثبات چندانی نداشته است. ارنستو والورده با وجود کسب 2 قهرمانی پشت سر هم در لالیگا اخراج شد. کیکه ستین، جانشین والورده در بارسلونا هم در دوران سرمربیگری خود نشان داد توانایی کافی برای هدایت کاتالان‌ها را ندارد. با این شرایط اخراج رونالد کومان که تنها یک فصل در بارسلونا بوده، بی ثباتی نیمکت این تیم را بیشتر خواهد کرد. در باشگاه‌هایی که فرهنگ جابجایی سرمربیان در آن‌ها نهادینه شده، فشار بیشتری به مدیران وارد می‌شود و همین موضوع کسب نتیجه در کوتاه مدت را مهم‌تر از هر چیز دیگری می‌کند. مسلما این هدفی نیست که باشگاه بزرگی مانند بارسلونا به دنبال آن باشد.

یکی از اصلی‌ترین انتقاد‌هایی که به کومان وارد شده، این است که ریکی پویگ در دوران او فروغی نداشته است. با این حال سرمربی بارسلونا در فصل جاری ارتباط خوبی با بازیکنان جوان تیمش داشته است.پِدری که 18 ساله است، به یک مهره کلیدی در ترکیب آبی و اناری پوشان تبدیل شده و آنسو فاتی قبل از این که درگیر مصدومیت زانو شود، فصل خوبی را در ترکیب کاتالان‌ها گذراند. در غیاب جرارد پیکه و ساموئل اومتیتی، رونالد آراخو و اسکار مینگوئزا قلب خط دفاعی را پوشش دادند. سرجینیو دِست، مدافع راست 20 ساله بارسلونا هم خوب بازی کرده و در چندین پُست از جمله هافبک دفاعی و دفاع چپ به کار گرفته شده است. ایلیکس موریبا فرصت حضور در ترکیب را به دست آورد و عملکرد قابل قبولی داشت. همه این‌ها نشان می‌دهد که اراده جدیدی در زمینه جوانگرایی در این باشگاه وجود دارد و این اتفاق در زمان حساسی رخ می‌دهد.

پس از رفتن اینیستا و ژاوی بالاخره یک مربی پیدا شد که جرات کند به یکی از هافبک‌های جوان و مستعد تیم فرصت حضور ثابت در ترکیب اصلی را بدهد. بر خلاف مربیان قبلی که تجربه هافبک‌هایی امثال ویدال و راکیتیچ را بر همخوانی بازی این بازیکنان با سبک بارسا ترجیح می‌دادند، رونالد کومان روی پدری ریسک کرده است تا هافبکی متناسب با سبک بازی این تیم را بسازد. در خطوط دیگر نیز اوضاع به همین شکل است. فصل پیش و قبل از مصدومیت آنسو فاتی، کومان جایگاهی ثابت در برنامه‌هایش برای او در نظر گرفته بود و قبل از مصدومیت همواره در ترکیب اولیه این تیم حضور داشت. پست دیگری که بارسلونا بعد از خداحافظی پویول و حالا با بالا رفتن سن پیکه در آن ضعف پیدا کرده است، پست دفاع وسط است. همان جایی که خود رونالد کومان بازی می‌کرد و سبکی خاص از بازی را به اجرا می‌گذاشت. اکنون کومان از سه مدافع وسط کم تجربه به صورت چرخشی در خط دفاع استفاده می‌کند که هر سه پتانسیل تبدیل شدن به مدافع وسطی با همان سبک بازی خاص کومان را دارند و می‌توانند از همان عقب زمین بازیسازی و پخش توپ را انجام دهند. همچنین در دو پست دفاع چپ و راست به بازیکنان جوانی مثل بالده و سرجینیو دست فرصت می‌دهد. بازیکنانی که بی اشتباه نیستند ولی مواجه کردن تیم و هواداران با حذف بازیکن با کیفیتی مثل آلبا، شجاعتی می‌خواهد که هر سرمربی ندارد ولی کومان این شجاعت را داشت که اشتباهات و کم تجربگی‌های بازیکنان جوان را بپذیرد ولی تیم را برای جدایی گریز ناپذیر امثال آلبا آماده کند و همچنین پس از چندین فصل بالاخره هافبکی متناسب با سبک بازی این تیم را در ترکیب ثابت قرار دهد.

*عرفان خماند