میراث بوفون

زمانیکه در نوامبر 1995 جیان لوئیجی بوفون فوتبال حرفه‌ای اش را آغاز کرد، هنوز خیلی از هم تیمی‌های فعلی او، متولد نشده بودند. قطعا جستجوگر گوگل این قابلیت را ندارد که اطلاعاتی در مورد آن دوران و حقایق مربوط به آن در اختیار ما قرار دهد و احتمالا به چیزهایی مانند وب کراولر یا برنامه موزاییک نیاز داریم و باید امیدوار باشیم که در آن سالها کسی عکسی از فرزاندان متولد شده خود که اکنون در پارما بازی می‌کنند، آپلود کرده باشد تا سندی برای این مدعا داشته باشیم. اما چیزی که مشخص است همبازی شدن بوفون با افرادی هست که به تعداد سالهای دوران فوتبال حرفه‌ای او، عمر کرده‌اند و اکنون تلاش دارند تا در کنار بازیکن افسانه‌ای پارما، این تیم را دوباره به سطح اول فوتبال ایتالیا برگردانند. بوفون در سال‌هایی به دنیا معرفی شد که نه اینترنت جایگاه سفت و محکمی در دنیا داشت و نه حتی باشگاه‌ها سایت‌های اینترنتی داشتند که بتوانیم به گذشته آنها استناد کنیم.

بوفون 5 سال و نیم پس از اینکه اولین بازی خود را برای تیم ملی ایتالیا انجام داد و خودش را به عنوان یکی از بهترین دورازه‌بان‌های دنیا معرفی کرد، در سال 2001 به یوونتوس منتقل شد و این انتقال برای تورینی‌ها 5/54 میلیون یورو آب خورد. این مبلغ نه تنها رکورد خرید یک دروازه‌بان بود بلکه به مدت 17 سال رکورد نقل و انتقالات دروازه‌بان‌ها را در اختیار بوفون قرار داده بود تا اینکه آلیسون بکر با 5/62 میلیون یورو به لیورپول پیوست و دو سال بعد کپا آریزابالاگا با 80 میلیون یورو راهی چلسی شد. بوفون پس از دو دهه و با یازده قهرمانی لیگ، 5 قهرمانی مسابقات داخلی و یک قهرمانی جهان به جایی برگشت که کارش را از آنجا شروع کرده بود. اصلا جای تعجبی نداشت که بوفون در سال‌های آخر فوتبالش چنین تصمیمی بگیرد. این همان کاریست که بسیاری از ستاره‌های دنیای فوتبال در اواخر دوران فوتبال خود انجام می‌دهند. پارما هم با هشتگ بازگشت سوپرمن به استقبال ستاره قدیمی خود رفت. بوفون در مورد بازگشت خود به پارما گفته بود "حس فوق‌العاده‌ای دارم. این که یک ورزشکار می‌تواند بعد از 20 سال به همان جای قبلی خود برگردد و همان نقش همیشگی خود را داشته باشد، ایده بی‌نظیری است. نمی‌دانم چند ورزشکار شانس داشتن چنین مزیتی را داشته‌اند اما این همان چیزی است که همیشه می‌خواستم".

بوفون حالا 43 ساله است و طی دو فصل گذشته دروازه یوونتوس را به ووژیک شزنی سپرده بود. با این حال او در 29 بازی به میدان رفت تا نشان دهد همچنان می‌شود رویش حساب باز کرد. برای بازیکنی در این سن و سال چنین تعداد حضوری در ترکیب اصلی تیم، نشان دهنده قابلیت‌هایی است که هنوز می‌تواند به خوبی نمایان باشد. البته که سن یک عدد است و این را بوفون بیش از همه ثابت کرده است. همانطور که زلاتان ابراهیموویچ در 39 سالگی و کریستیانو رونالدو در 36 سالگی همچنان در بالاترین سطح فوتبال می‌درخشند و این حقیقت را بیش از پیش اثبات می‌کنند. البته یقینا دروازه‌بان‌ها دوره فوتبالی طولانی‌تری دارند اما بوفون حد و مرزهای قبلی و قدیمی را هم جابجا کرده است. او تشنه رقابت و آمادگی است و شاید اگر بدانیم او می‌خواهد تا کجا این مسیر را ادامه دهد، قلبمان از تعجب بایستد. "امیدوارم کریستیانو اجازه دهد من زودتر از او فوتبال را ترک کنم. من در ذهنم یک ایده دارم و وقتی زمانش برسد درباره آن صحبت می‌کنم. اما برای خودم این حق را قائل هستم که آن روز را به جلو بیاورم یا برای مدتی دیگر به تعویق بیندازم".

او هر وقت با سوالی درباره علت دوامش در فوتبال یا از این دسته سوال‌ها مواجه می‌شود، همان جواب‌های کلیشه‌ای و مورد انتظار را می‌دهد. حرفه‌ای بودن، مراقبت از بدن و سلامتی، خوش شانسی در اجتناب از مصدومیت‌های سنگین و سخت، انسان‌دوستی، ژن‌خوب، تلاش و خواسته و... همه اینها حقایقی انکارناشدنی هستند که در مورد ورزشکاران ممتاز و برجسته به کار می‌روند؛ چیزهایی که در پس تلاش‌های طولانی‌مدت آنها پنهان شده است. اما بوفون از اینها هم عبور کرده و شما را به این مصداق می‌رساند که چطور می‌شود با وجود داشتن سن بالا، همچنان در زندگی پیشرفت کرد و امیدوار بود؟ "صادقانه باید بگویم که جنبه‌های زیادی در زندگی وجود دارد که شما با گذشت زمان می‌توانید در آنها بهتر شوید. وقتی 36 یا 37 سال داشتم، این موضوع را در زندگی آموختم. یاد گرفتم که اگر در مورد چیزی جدی باشم، آنها را در مسیر بهتری انجام می‌دهم و از نظر ذهنی در شرایط مناسبی قرار می‌گیرم و وقتی شما در این موقعیت قرار بگیرید، هیچ وقت از یاد گرفتن و پیشرفت کردن دست نمی‌کشید. وقتی شرایط فعلی خودم را با آنچه در گذشته بودم، مقایسه می‌کنم، در مورد آن با خودم کاملا روراست هستم. من از چندین نظر بهتر شدم، جاهایی که قبلا در آنها ضعیف بودم. من به ضعف‌هایم به دقت نگاه می‌کنم و فکر نمی‌کنم شش یا هفت سال قبل خیلی دروازه‌بان بدی بوده باشم".

همه به خوبی می‌دانیم که سن و سال با ما چه می‌کند. در یک سن مشخص شما تقریبا قدرت و حجم عضلات خود را از دست می‌دهید، قدرتتان رو به افول می‌رود و دوران بهبودتان طولانی‌تر می‌شود. همه اینها تقریبا با هم به سراغتان می‌آید. اینها همه بخشی از زندگی یک دروازه‌بان است اما تجربه، قدرت ذهنی و توانایی خواندن بازی، چیزهایی هستند که بوفون آنها را دارد و با کمک همان‌ها دوران افول خود را عقب انداخته است. "برایتان یک مثال عینی می‌زنم تا این موضوع را کاملا درک کنید. من همیشه پای راستم در دادن پاس بهتر بود. زمانیکه به عنوان یک هافبک بازی می‌کردم، این مساله کاملا مشهود بود. فوتبال طی 25 سال گذشته تغییرات زیادی داشته و اکنون شما به عنوان یک گلر نیاز دارید که پاهای توانمندتری نسبت به گذشته داشته باشید و از آنها به خوبی استفاده کنید. من با آن مشکلی نداشتم چراکه به پای راستم اعتماد زیادی دارم. پای چپم هم بد نیست اما از آن فقط برای زدن شوت‌های مطمئن یا پاس‌های کوتاه استفاده می‌کنم. به همین خاطر سعی کردم روی آن کار کنم و تمریناتم را شروع کردم. این اتفاق در واسط دهه چهارم زندگی‌ام رخ داد و هیچ وقت فکر نمی‌کردم قدرت و توانایی دو پایم مانند یکدیگر شود اما الان که با شما صحبت می‌کنم، این اتفاق افتاده است. من واقعاً معتقدم که از طریق تکرار، تمرینات جدی و حافظه عضلانی و با داشتن طرز فکر مناسب، تقریباً هیچ چیزی برای یک انسان غیر ممکن نیست".

به پارما برگردیم وقتی او در سال 2001 این تیم را ترک کرد. او از دل نسلی طلایی بیرون آمده بود که با اتکا به ستاره‌هایی مانند جان فرانکو زولا، لیلیان تورام، هرنان کرسپو، فابیو کاناوارو، کلودیو تافارل و تینو آسپیریلا توانسته بودند قهرمانی جام حذفی ایتالیا، جام یوفا و جام برندگان جام اروپا را فتح کنند. حدود 15 سال بعد از آن دوران باشکوه، باشگاه دچار ورشکستگی اقتصادی و بدهی بانکی فراوان شد و دو مالک آن به زندان انداخته شدند و پارما به حالت یک باشگاه آماتوری درآمد. سال گذشته کایلی کراوس، تاجر آمریکایی این باشگاه را خریداری کرد اما سقوط این تیم به دسته پایین حتمی شده بود تا بوفون بازگشت خود به تیم اولش را در «سری بی» جشن بگیرد.

جیان لوئیجی در مصاحبه با روزنامه گاتزتا دلو اسپورت از رویاهایش می‌گوید"من به کارم ادامه می دهم زیرا یک رویا دارم. اما این بستگی به کسب نتایج دارد. به محض اینکه نشانه ای از افت را در خودم تشخیص دادم، یک دقیقه بعد فوتبال را کنار می گذارم. به دلیل اینکه من در خانه با همسر و فرزندانم، با دوستانم احساس خوبی دارم، پس خداحافظی از فوتبال ضربه روحی به من نخواهد زد. وقتی این اتفاق می افتد، من خوشحال نخواهم شد. اما احساس می کنم نیاز و علاقه به انجام کار دیگری دارم. من از این ایده که می توانم به سرگرمی هایم بپردازم و برایشان وقت بگذارم بسیار هیجان زده هستم. اما احساس می کنم هنوز کار خاصی دارم که باید انجام دهم. من یک آرزو دارم، شاید یک مدینه فاضله، که مرا به سمت جلو سوق می دهد".

یک جام جهانی برای زنده ماندن. بوفون توضیح می دهد که حضور در جام جهانی 2022 قطر محرک و انگیزه ایی برای او است. بوفون ادامه داد: "مانچینی کار خارق العاده ای انجام داد. ما فقط می توانیم از او تعریف و تمجید کنیم و من در سن 43 سالگی، به دلیل احترام به کار مربی، هرگز کسی نخواهم بود که از او درخواست کنم مرا به تیم ملی دعوت کند، هرگز. اما برای دیدن یک رویا، به یک جام جهانی احتیاج دارم. در غیر این صورت برای چه بازی می کنم؟ البته پارما را به سری آ برگردانم. و بعد؟ تقریباً مطمئناً مانچینی با من تماس نخواهد گرفت، او بازیکنان و گروه خود را دارد. اما باید بدانم که یک جام جهانی در قطر برگزار می شود تا به رویایم ادامه دهم. من معتقدم که آندره با پشت سر گذاشتن مشکلات عادی و قابل پیش بینی 3-4 ماه اول، کاملاً از نقش خود بازیکنان آگاه و با آنها آشنا شد. باید قبول کنیم هر تیم دیگری جای ما بود، پس از پشت سر گذاشتن فصل قبل، جشن می گرفت. اما فقط به دلیل از دست دادن 9 قهرمانی در لیگ و دو فینال لیگ قهرمانان، نتایج به دست آمده ناامید کننده به نظر می رسید. اما آیا همه اینها تقصیر پیرلو است؟"

او در پایان با تمجید از عملکرد فدریکو کیه زاد و دوناروما در جام ملت های اروپا گفت: "غافلگیری از عملکرد دوناروما از مسابقات قبلی اروپایی بود. وقتی او مقابل یووه قرار گرفت، فکر نمی کردم که او اینقدر قدرتمند باشد. من صادق هستم و شروع فینال برابر انگلیس شرم آور بود. اما بچه ها در ادامه موفق عمل کردند. در مورد کیه زا نیز پس از یک سال هم بازی بودن با او در یووه، از عملکردش در یورو تعجب نکردم. او واقعا بازیکن خاصی است".

*عرفان خماند