غولهای اروپایی در صف صعود به جامجهانی
دو دور پایانی مرحله انتخابی جامجهانی در قاره اروپا از راه رسیده و حالا همه به گروههایی چشم دوختهاند که رقابت میان دو تیم برای صعود به عنوان تیم صدرنشین داغ است و تقابلهای رودررو و مستقیم تاثیر بسزایی در عبور از این مرحله دارد. در ماه قبل آلمان توانست به عنوان اولین تیم اروپایی صعودش را به جامجهانی نهایی کند و به دنبال این تیم، دانمارک هم راه قطر را در پیش گرفت. این بدین معناست که 8 تیم دیگر به صورت اتوماتیک راهی جامجهانی خواهند شد و ده تیم دیگر به پلیآف میروند تا تکلیف 13 تیم اروپایی دوره بعدی جامجهانی مشخص شود. دانمارک و آلمان در حالی صعودشان را قطعی کردهاند که چند تیم بزرگ اروپایی برای رسیدن به جامجهانی بازیهای مرگ و زندگی را در پیش دارند و ممکن است چند مدعی در همین مرحله حذف شوند. اسپانیا، ایتالیا، هلند و کرواسی چهار تیمی هستند که بیشترین مشکل را در این میان دارند. این چهار تیم باید دیدارهای مستقیم خود را که پر از هیجان و جذابیت خواهد بود با پیروزی پشت سر بگذارند تا بتوانند شرایط را به صورتی که میخواهند تغییر دهند. اسپانیا به طور خاص باید در دیدار برابر یونان به پیروزی برسد.
تیمهای صدرنشین گروههای ده گانه مقدماتی، مستقیما راهی جام جهانی میشوند. 10 تیم دوم گروهها به همراه دو تیم برتر لیگ ملتهای اروپا، به سه مسیر حذفی تقسیم می شوند که هر مسیر، متشکل از چهار تیم است. برنده بازی فینال در مسیرهای سه گانه نیز راهی جام جهانی می شوند. پلیآف مقدماتی قاره اروپا با حضور دوازده تیم برگزار میشود که به غیر از ده تیمِ دومِ هر گروه، دو تیم برتر چهار سطح لیگ ملتهای اروپافصل 2020-2021 کهاز طریق مسابقات مقدماتی جام جهانی در گروه های خود اول و دوم نشدهاند،به پلیآف اضافه میشوند.
نحوه سیدبندی و قرعه کشی مسابقات پلیآف، براساس نتایج تیم ها رقم میخورد. شش تیم دوم مقدماتی که بیشترین امتیاز را داشته باشند در سید یک و چهار تیم مقدماتی که امتیازات کم تری دارند، به همراه دو تیمی که از لیگ ملت های اروپا اضافه میشوند، در سید دو قرار میگیرند. پس از تکمیل مسابقات مقدماتی جام جهانی، دوازده تیم راه یافته به پلیآف،به سه مسیر حذفی چهار تیمی تقسیم میشوند. شش تیم دارای بیشترین امتیاز در میان تیم های دوم در سید یک، به ترتیب میزبان خواهند بود و چهار تیم دارای کم ترین امتیاز در میان تیمهای دوم به همراه دو تیم برتر لیگ ملت های اروپا در سید دو،به ترتیب امتیازات شان مهمان میشوند. این یعنی بازیهای نیمه نهایی و فینال هر مسیر، تک حذفی است و حضور در سید یک و کسب بیشترین امتیازات، میتواند مزیت مهمی داشته باشد.
پلیآف مسیر A از دو نیمه نهایی بازی شماره یک و بازی شماره دو تشکیل شده که برنده این بازیها به فینال A می رسند. پلیآف مسیر B از دو نیمه نهایی بازی شماره سه و بازی شماره چهار تشکیل شده که برنده این بازی ها به فینال B راه می یابند و پلیآف مسیر C نیز از دو نیمهنهایی بازی شماره پنج و بازی شمارهشش تشکیل شده که برنده شان به فینال C میرسد. برنده هر فینال نیز راهی جام جهانی خواهد شد. میزبان فینالهای A, B و C از طریق قرعهکشی مشخص ونیمه نهایی و فینال سه مسیر، در فروردین 1401 برگزار میشود. اما در ادامه نگاهی میاندازیم به وضعیت گروههای دهگانه و احتمالات پیشرو برای صعود تیمها.
گروه A
در این گروه رقابت مستقیم میان صربستان 17 امتیازی و پرتغال 16 امتیازی است. پرتغال یک بازی بیشتر از رقیب صرب خود دارد و همین کمک میکند که صعود این تیم در دستان خودش باشد. یاران رونالدو اگر بتوانند در خانه ایرلند به برتری برسند، در بازی آخر مقابل صربستان با یک امتیاز خانگی هم بلیت جامجهانی را بدست میآورند. اگر پرتغال مغلوب ایرلند شود، آنوقت برای صعود محکوم به شکست دادن صربستان هستند. در سوی مقابل صربستان میداند که برای صعود حتما باید در لیسبون، پرتغال را شکست دهد تا خودش مستقیم بالا برود و از پلیآف اجتناب کند.
گروه B
تنها سوئد 15 امتیازی و اسپانیا 13 امتیازی میتوانند فاتح این گروه باشند. اگر اسپانیا در شکست یونان ناکام باشد و سوئد بر گرجستان غلبه کند، مردان اسکاندیناوی به قطر سفر خواهند کرد. اما اگر هر دو کشور رقبایشان را شکست دهند، آنوقت بازی آخر در سویل، تکلیف تیم صعودکننده را مشخص خواهد کرد. اگر سوئد بتواند در بازیهای باقیمانده بدون شکست باشد، به طور مستقیم به جامجهانی میرود و در کمال تعجب اسپانیا را به پلیآف میفرستد. البته یونان همچنان شانس رسیدن به پلیآف را دارد و همین کار شاگردان لوئیز انریکه را دشوارتر میکند. یونان برای این ماموریت باید اسپانیا را شکست دهد و پس از آن به سراغ کوزوو برود و امیدوار باشد که سوئد از پس اسپانیا برآید. اسپانیا با توجه به اینکه در میان دو تیم نهایی لیگ ملتهای اروپا قرار گرفته، حضور خود در پلیآف را تضمین کرده است. گزینه دیگر اسپانیا این است که امیدوار باشد سوئد در بازی خود برابر گرجستان به پیروزی نرسد و بدین ترتیب بتواند با پیروزی برابر یونان پیش از برگزاری این دیدار سرنوشتساز، جانشین سوئد در صدر جدول ردهبندی شود.
گروه C
یک رقابت نفسگیر هم در این گروه جریان دارد. دو تیم در رقابت مستقیم با یکدیگر قرار دارند. ایتالیا و سوئیس 14 امتیازی در هفته یکی مانده به آخر مقابل هم قرار میگیرند و ممکن است قفل این گروه در این بازی باز شود. شاگردان روبرتو مانچینی تنها به لطف تفاضل گل صدرنشین هستند اما این اختلاف فقط دو گل است. دو تیم در رم مقابل هم قرار میگیرند و برنده این بازی در روز آخر برای صعود مستقیم تنها به یک امتیاز نیاز خواهد داشت. اگر این بازی به تساوی برسد، در آن شرایط سوئیس نیاز دارد تا در روز آخر نتیجه بهتری از ایتالیا کسب کند که کمی این اتفاق غیرممکن است. اگر دو تیم از نظر امتیاز، تفاضل و گل زده برابر شوند و با فرض اینکه در رم به تساوی همراه با گل برسند، سوئیس در مصافهای روبرو برنده میشود و صعود میکند اما اگر بدون گل مساوی شوند، شرایط انضباطی دو تیم تعیین کننده میشود.
گروه D
بعید است که مدافع عنوان قهرمانی در قطر حضور نداشته باشد. یک پیروزی ساده مقابل قزاقستان صعود آنها به جام جهانی را قطعی میکند. اوکراین و فنلاند شانسی برای ایجاد دردسر برای تیم دشان ندارند. با این حال در این گروه 4 تیم در رقابت با یکدیگر برای صعود هستند. فرانسه 12 تیمی در صدر است و با برد مقابل قزاقستان راهی قطر میشود. اوکراین 9 امتیازی در رده دوم است اما یک بازی کمتر دارد و در روز آخر بازی سختی مقابل بوسنی در خاک این کشور دارد. اینگونه اوکراین تنها در شرایطی میتواند صدرنشین شود که فرانسه هر دو بازی خود را ببازد. با توجه به تقابل فنلاند و فرانسه در روز آخر، برد دربرابر بوسنی برای دوم شدن اوکراین به نظر کافی میرسد.
گروه E
بلژیک با 16 امتیاز خیالش از قرار گرفتن در بین دو تیم صدرنشین راحت است. این تیم 16 امتیازی برای صعود به یک پیروزی خانگی مقابل استونی نیاز دارد. حتی اگر ولز نتواند بلاروس را در کاردیف شکست دهد، بلژیک صعود خواهد کرد. رقابت اصلی برای رده دوم است؛ جایی که چک و ولز 14 امتیازی قرار دارند و به دلیل تفاضل گل در ردههای دوم و سوم قرار گرفتهاند. البته ولز یک بازی بیشتر دارد و باید برای صعود از هر دو بازی مانده خود حداکثر امتیازات را کسب کند. آنها در بازی آخر میزبان بلژیک هستند و اگر بلاروس را از پیش بردارند، برای صعود به پلیآف فقط نباید مقابل بلژیک شکست بخورند. اگر ولز در خانه مقابل بلژیک شکست بخورد آنوقت درها به روی چک باز میشود و آنها با برد مقابل استونی میتوانند با تفاضل گل بهتر در رده دوم قرار بگیرند. البته بخاطر عملکرد دو تیم در لیگ ملتهای اروپا، تیم سوم هم میتواند شانس حضور در پلیآف را داشته باشد.
گروه F
دانمارک صعودش را قطعی کرده و برای این کار رکورد 100 درصد برد را بر جای گذاشته است. بنابراین رقابت اصلی میان تیمهای دوم است. اسکاتلند 17 امتیازی و رژیم اشغالگر قدس 13 امتیازی. اسکاتلند با برد مقابل مولداوی راهی پلیآف میشود. اما اگر ببازد کار به روز آخر میکشد و آنوقت رژیم اشغالگر قدس برای صعود امیدوار میشود. اتریش در این رقابت جایی ندارد اما این تیم شانس این را دارد که به عنوان صدرنشین گروه در لیگ ملتهای اروپا، راهی پلیآف شود.
گروه G
شاگردان لوییس فن خال باید در دیدار بعدی برابر مونتهنگرو به پیروزی برسند تا با خیال آسوده به بازی آخر برابر نروژ قدم بگذارند. درواقع انتظار میرود که هردو بازی بعدی خود را با پیروزی پشت سر گذاشته و در روز آخر نبردی رودررو را برگزار کنند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، هلند فقط به یک تساوی برابر یاران هالند نیاز دارد تا در قطر حضور پیدا کند. در این گروه یک جدال واقعی در جریان است و 3 کشور به صعود امیدوار هستند. هلند اگر نروژ نتواند لتونی را شکست دهد، صعود خواهد کرد. نروژ نزدیکترین تعقیبکننده این تیم است و اگر لتونی را از پیش بردارد، در روز آخر در روتردام تکلیف صعود را با هلند روشن میکند. حتی اگر در روز آخر پیروزی برای نروژ نباشد، این تیم شانس زیادی برای قرار گرفتن در رده دوم خواهد داشت. ترکیه 15 امتیازی رده سومی هم شانسی برای خودش قائل است اما تقابل با هلند در خاک این کشور، مسیری نیست که بتواند ترکها را به سادگی مسافر جامجهانی کند. مونتهنگرو 11 امتیازی هم از نظر ریاضی برای رتبه دوم شانس دارد اما این شانس فقط در حد همان اعداد است نه بیشتر.
گروه H
نایب قهرمانفعلی جهان باید در بازی خود به پیروزی رسیده و در انتظار رویارویی با روسیه در بازی آخر باشد. یاران لوکا مودریچ باید در بازی بعد پیروز شده و به لغزش روسیه امیدوار باشند یا منتظر بازی آخر بمانند و سعی کنند در نبرد مستقیم برابر این تیم به پیروزی برسند تا به عنوان تیم اول گروه به جام جهانی بروند. رقابت میان روسیه 19 امتیازی و کرواسی 17 امتیازی واقعا داغ است. برد خانگی روسها مقابل قبرس و شکست کرواسی دربرابر مالت، صعود زودهنگام روسیه را فراهم میکند.
گروه I
انگلیس با 20 امتیاز خود را در قطر میبیند. یک برد خانگی دربرابر آلبانی کار را تمام میکند. لهستان اگر نتواند آندورا را شکست دهد، صعود انگلستان زودتر هم رقم میخورد. حتی اگر مقابل آلبانی هم شاگردان ساوتگیت شکست بخورند و لهستان پیروز شود، بازی آخر مقابل سنمارینو چیزی نیست که بتواند از صعود سهشیرها به جامجهانی جلوگیری کند. آلبانی 15 امتیازی برای حفظ شانس صعود باید انگلیس را در ویمبلی شکست دهد که این یک ماموریت غیرممکن است اما در فوتبال هیچ چیز بعید نیست. هر اتفاقی غیر از این، آلبانی را از رقابت صعود کنار میزند.
گروه J
آلمان صعودش را قطعی کرده و 4 تیم دیگر برای رده دوم میجنگند. رومانی 13 امتیازی صعودش در دستان خودش است و با برد خانگی مقابل ایسلند و یک بازی ساده دربرابر لیختناشتاین، میتواند راهی پلیآف شود. مقدونیه شمالی و ارمنستان با 12 امتیاز یک بازی رودررو دارند و برنده میتواند در کنار رومانی به پلیآف فکر کند. البته اگر ارمنستان برنده این مسابقه باشد، با توجه به تقابل روز آخر با آلمان، شانس کمی برای صعود خواهد داشت.
*عرفان خماند