خیلی دور خیلی نزدیک از جام‌جهانی

مرحله انتخابی جام‌جهانی 2022 قطر تقریبا به روزهای آخر خود نزدیک شده و حالا که یازده تیم توانسته‌اند جایگاهشان در مسابقات پیش‌رو را قطعی کنند، رقابت برای بدست آوردن دیگر جایگاه‌های باقیمانده حساس‌تر شده است. به جز قاره اروپا و آفریقا که تیم‌های حاضر در مرحله پلی‌آف خود را نمایان کرده‌اند، در دیگر نقاط دنیا همچنان رقابت‌ها در مراحل گروهی در حال انجام است و تا فروردین سال آینده تقریبا تمام تیم‌ها راهشان به قطر یا کنار رفتن از این مسیر را خواهند یافت. در عین حال تا همین جای کار کشورهای بزرگی صعودشان در حال تهدید است و ممکن است کشورهایی که حتی فاتح جام‌جهانی شده‌اند، نتوانند به این رویداد مهم راه پیدا کنند. البته تیم‌هایی نیز همین حالا کنار رفتند و ستارگان سرشناسی را از رسیدن به جام‌جهانی بازداشته‌اند. دقیقا دوازده ماه تا آغاز جام‌جهانی باقی مانده و تیم‌های مدعی قهرمانی بلیت سفر به قطر را به دست گرفته‌ و حالا فرصت دارند تا در تعطیلات فیفادی در پیش، مسابقات خود را جهت کسب آمادگی بیشتر برای جام‌جهانی برگزار کنند. تاریخ به ما می‌گوید که برای تیم‌های باقی مانده هر اتفاقی ممکن است همانطور که ایتالیا در دوره قبلی به عنوان فاتح 4 باره جام‌جهانی نتوانست به روسیه سفر کند. همین طور آمریکا نتوانست به جام‌جهانی 2018 برسد و پیش از آن هم در سال 2002 هلند نتوانست مسافر جام شود. حتما به یاد دارید که انگلیس هم در جام‌جهانی 1994 نتوانست مجوز حضور در مسابقات را پیدا کند. حالا شکی نیست که ممکن است این اتفاق در این دوره هم پیش بیاید و یکی از نام‌های بزرگ مانند ایتالیا و پرتغال که قهرمانی دو دوره قبلی یورو بوده‌اند، نتوانند به جام‌جهانی برسند.

ایتالیا

چند ماه قبل مردم ایتالیا در خیابان‌های لندن می‌رقصیدند و از اینکه تیمشان توانسته پس از سالها، در اروپا سری میان بزرگان بلند کند، سر از پا نمی‌شناختند. آنها پس از رسیدن به دومین قهرمانی اروپا، حالا در مسیر صعود به جام‌جهانی با یک چالش مهم مواجه شدند و ممکن است نتوانند برای دومین دوره متوالی طعم این مسابقات را بچشند. شاگردان مانچینی در مرحله انتخابی بدون شکست بودند که به نظر آنها بد نبودند اما کسب 4 تساوی در 8 بازی آنها را رمق انداخت و جایگاه نخست گروه را به سوئیس داد. ایتالیایی‌ها در هر دو بازی توان شکست سوئیس را نداشتند هر چند در یورو این تیم را از پیش برداشته بودند و از دست دادن امتیاز مقابل بلغارستان و ایرلند شمالی شانس آنها را به شدت کم کرد. اکنون ایتالیا یکی از تیم‌های مرحله پلی‌آف است و باید برای رفتن به جام‌جهانی، از این مرحله عبور کند. مقابله با دو تیم یا بیشتر چیزی نبود که روبرتو مانچینی برای رسیدن به جام‌جهانی خود را برایش آماده کرده باشد.

پرتغال

در جام‌جهانی آینده، رونالدو 37 ساله خواهد بود اما ممکن است او به عنوان یک تماشاچی 37 ساله در قطر حضور داشته باشد نه یک فوق‌ستاره رو به پایان. یکبار دیگر پرتغال در مرحله انتخابی، تعریفی نداشت اما آخرین بازی‌های این مرحله واقعا یک افتضاح کامل بود. تساوی بدون گل در خانه ایرلند و شکست خانگی مقابل صربستان، قهرمانی یورو 2016 را از رایابی مستقیم به جام‌جهانی بازداشت و حالا آنها برای رفتن به قطر یک بازی حیاتی را در پیش دارند. الکساندر میتروویچ آنقدر آماده بود که صعود کشورش به جام‌جهانی و مانع‌تراشی برای یاران رونالدو را رقم بزند؛ نقشی که معمولا رونالدو برای تیمش به عهده داشت. رونالدو تجربه حضور در جام‌هاي جهاني 2006، 2010، 2014 و 2018 را در كارنامه دارد و مي‌خواهد پنجمين جام جهاني‌اش را هم تجربه كند. او كه همين اواخر عنوان بهترين گلزن تاريخ فوتبال ملي دنيا را از علي دايي گرفت، قصد دارد با گلزني در پنجمين جام جهاني متوالي يك ركورد بزرگ ديگر از خودش به ثبت برساند. تيم پرتغال فعلا در سيد يك تيم‌هاي راه يافته به پلي‌آف انتخابي جام جهاني قرار دارد. ليست تيم‌هاي برتر دوم راه يافته به پلي‌آف انتخابي جام جهاني سه‌شنبه شب تكميل مي‌شود و پرتغال نيز حريف خود را در راه رسيدن به جام جهاني خواهد شناخت.

سوئد

سوئد در حالی به دو بازی نهایی مرحله انتخابی خود وارد شد که برتری محسوسی داشت و سرنوشتش در دستان خودش بود اما آنها پس از متحمل شدن شکست دو بر صفر برابر گرجستان، شانس‌های خود را از کف دادند. پیروزی یک بر صفر اسپانیا برابر یونان بدان معنا بود که در آستانه نبرد ماتادورها برابر یاران زلاتان ابراهیموویچ در آخرین بازی گروه، اسپانیایی‌ها از روی سر سوئد، جهش کرده و به صدر جدول رسیدند. سوئد سهمیه پلی‌آف را برای خود قطعی کرده بود اما صعود مستقیم برای تیم تحت هدایت یان اندرسون حالا به مسوولیتی بسیار دشوار بدل شد. آنها می‌دانستند که تنها یک برد برابر اسپانیا در سویل بلیت‌شان را برای تورنمنت سال آینده رزرو می‌کرد اما اسپانیا کار را در خانه تمام کرد و با گل دیرهنگامی که زد، راه قطر را در پیش گرفت. سوئد و زلاتان هم به پلی‌آف رفتند تا در صورت صعود نکردن سوئد، بعد از ناکامی آنان در راهیابی به جام جهانی 2014 برزیل، این نخستین جام بزرگ از دست رفته برای آنها باشد و شاید زلاتان در آخرین روزهای فوتبالش، دیگر نتواند طعم جام‌جهانی را بچشد. سوئد اگرچه در یورو اسپانیا را متوقف کرد اما دو شکست در مرحله انتخابی، کار صعودشان را پیچیده و ناممکن کرد.

مکزیک

از جام‌جهانی 1994 مکزیک توانسته در هر دوره به مرحله یک هشتم نهایی برسد اما حالا ممکن است در نسخه 2022 مسابقات، حتی نتواند در مرحله گروهی جایی داشته باشد. با انجام هشت بازی در منطقه کونکاکاف، ال‌تری در جایگاهی نیست که انتظارش را داشته باشیم و پس از کانادای شگفتی‌ساز و آمریکا در رده سوم ایستاده است. پاناما در رده چهارم در نزدیکی مکزیک قرار دارد که کمی هشدار دهنده است و بازی‌های مهمی پیش‌روی مکزیک قرار دارد. کاستاریکا و آمریکا رقبای بعدی مکزیکی‌ها در این مرحله هستند و مسیر دشوارتری برای صعود دارند. احتمالا در موقعیت دشوارتری نسبت به سال 2014 قرار دارند و در مسیر تکرار همان سناریو هستند. شکست آنها در روز پایانی مقابل کاستاریکا به این معناست که پاناما با برد مقابل آمریکای از پیش صعود کرده، برای اولین بار می‌تواند سفر جذابش در جام‌جهانی را آغاز کند.

ساحل عاج

این همان تیمی است که از همین حالا می‌دانیم در جام‌جهانی سال بعد آن را نخواهیم داشت. در قاره آفریقا تیم‌ها در 10 گروه 4 تیمی قرار داشتند و یک تیم از هر گروه می‌توانست به مرحله پلی‌آف برسد؛ مرحله‌ای که در 5 بازی رفت و برگشت تکلیف 5 تیم صعود کننده از این قاره مشخص خواهد شد. اما ساحل عاج آنقدر بدشانس بود که در همان مرحله گروعی اسیر یک رقیب سرسخت به نام کامرون شود و شانسش برای صعود کمرنگ گردد. هر دو تیم مقابل هم به پیروزی رسدند اما پسران ویلف زاها با یک تساوی ناامیدکننده مقابل تیم ناآشنای موزامبیک، در صعود را برای کامرون گشودند و خود را از صعود محروم کردند.

استرالیا

در واقع استرالیا یک قدرت بزرگ در فوتبال نیست اما به عنوان تیمی که به طور متوالی در 4 دوره قبلی جام‌جهانی حضور داشته و آنقدر خوب بوده که بتواند همیشه از قاره آسیا و یا اقیانوسیه به جام‌جهانی برسد، قابل احترام است و نرسیدن این تیم به دوره بعدی مسابقات، می‌تواند فقدان بزرگی برای فوتبال دنیا باشد. کانگوروها در آخرین مرحله گروهی مسابقات انتخابی قاره آسیا با ژاپن و عربستان هم گروه است؛ تیم‌هایی که در رسیدن به جام‌جهانی قدرتمند هستند و برای گرفتن بلیت صعود، کم کاری نمی‌کنند. در حال حاضر استرالیا در رده سوم گروهش قرار دارد و در همین حالت باید به مصاف امارات از گروه دیگر برود تا در صورت برتری مقابل این تیم، با نیوزلند، مکزیک، پرو، شیلی یا اروگوئه مواجه شود. این مسیر شاید ایده‌آل نباشد اما آنقدر هم بد نیست. قطعا نه به اندازه جام‌جهانی 1998 که آنها در مرحله انتخابی قاره اقیانوسیه شکست‌ناپذیر بودند اما در تقابل با ایران در دو بازی رفت و برگشت، از صعود به جام‌جهانی فرانسه بازماندند.

شیلی

احتمالا برتون دیاز نمی‌تواند صعود شیلی به جام‌جهانی قطر را تضمین کند. شیلی در حال حاضر با جمع 4 تیمی که می‌توانند از منطقه آمریکای جنوبی به طور مستقیم راهی جام‌جهانی شوند، فاصله دارد و البته برای قرار گرفتن در رده پنجم که صاحب آن را به بازی پلی‌آف این منطقه می‌رساند، کاری راحتی ندارد و رقبایش سرسخت هستند. کلمبیا و اروگوئه هم به این رتبه چشم دوخته‌اند و در دو بازی باقیمانده شیلی باید با همین دو رقیب اصلی رقابت کند. اگرچه هنوز بار تیم به روی شانه‌های الکسیس سانچز و آرتور ویدال است اما پیروزی مقابل این دو حریف گردن کلف، قطعا کار ساده‌ای نیست. بازماندن از صعود در دوره قبلی، برای بسیاری شوکه‌کننده بود اما شاید در این دوره هم منتظر همان اتفاق باشیم و قطعا دیگر آن اندازه شوکه نخواهیم شد.

اروگوئه

اگرچه اروگوئه دو بار قهرمان جهان شده اما نباید فراموش کنیم که این تیم شش بار هم نتوانسته به این مسابقات برسد و بعید نیست این ناکامی تعدادش به عدد هفت برسد. این تیم پایین‌تر از شیلی در جدول قرار دارد و باید با این تیم و همچنین پاراگوئه روبرو شود تا شانس صعودش به قطر را حفظ کند. البته این اولین بار نیست که اروگوئه برای صعود به جام‌جهانی با چنین چالشی مواجه می‌شود. در سال 2014، لاسلسته در کسب پیروزی در 5 بازی ابتدایی خارج از خانه خودش ناکام بوده و در بازی مقابل بولیوی و کلمبیا 4 گل پذیرفت اما روند شکست‌ناپذیری آنها در خانه موجب شد تا جایگاه پنجم برایشان حفظ شود و در پلی‌آف اردن را شکست داد تا مسافر جام‌جهانی شود. این چالش دوباره به سراغ اروگوئه آمده و باید منتظر بمانیم تا ببینیم شانس دیدن لحظه‌های عجیب از لوئیز سوارز در جام‌جهانی را خواهیم داشت یا نه؟

*عرفان خماند