... از صفر تا سکو
در میان داستانهای پرفروش ورزشی، احتمالا داستان راکی بالبوآ در برابر داستان ادوارد مندی حرفی برای گفتن نداشته باشد. هفت سال پیش، به نظر می رسید که دوران حرفهای او در سن 23 سالگی با شکست به پایان میرسد – البته این داستان برای بسیاری از بازیکنان در دوران جوانی در دنیای فوتبال وجود ندارد؛ جایی که اعجوبههایی مانند وین رونی در 16 سالگی قهرمان میدان میشوند. ادواردو مندی طی سه سال حضور در تیم کوچکی در فرانسه به نام شیربورگ به جایی نرسید. او در پایان قراردادش در سال 2014 بازیکن آزاد شد. هیچ باشگاهی او را نمیخواست و بعد از یک سال به عنوان یک بازیکن بیکار، او پیشنهاد یکی از دوستانش را برای کار در یک فروشگاه لباس پذیرفت. اما پیشنهاد دوست دیگری دورنمای دیگری برایش داشت. یکی از هم تیمیهای سابقش در شربورگ با مربی دروازهبانان مارسی، دومینیک برناتوویچ دوست بود؛ او هم به دنبال یک دروازهبان ذخیره میگشت. برناتوویتز بلافاصله متوجه شد که یک ستاره روی دستانش است: "از اولین جلسه تمرینی، میتوانستم ببینم که او به طور محسوسی استعدادی پنهان در خود داشت." برناتوویچ، مندی را با یک کارگزار در تماس قرار داد که بتواند او را به یک باشگاه لیگ 2 منتقل کند و بازی کردن پیوسته را برای او به ارمغان بیاورد. او در شروع فصل 2016-2017 به ریمز پیوست. شانس یک بار دیگر به مندی روی کرد، زیرا یوهان کاراسو، دروازهبان سرسخت ریمز، پنج دقیقه بعد از اولین بازی فصل اخراج شد و اینگونه به مندی اجازه داد وارد عمل شود و توانایی رو به رشد خود را ثابت کند.
در فصل بعد مندی به عنوان دروازهبان اول ریمز انتخاب شد و نقش مهمی در قهرمانی این باشگاه شرقی فرانسه در فصل 18-2017 لیگ 2 داشت. مندی پس از آن خود را به عنوان یکی از بهترین دروازهبانان در لیگ برتر فرانسه معرفی کرد، زیرا ریمز در لیگ 19-2018 در جایگاه هشتم قرار گرفت. مهارتهای در حال بهبود مندی در شوتزنی، قدرت هوایی و اقتدار در مهار توپ، همگی در صعود ریمز به لیگ موثر بودند زیرا او 14 کلین شیت به ثبت رساند که سومین آمار برتر در لیگ یک آن فصل بود. مندی پس از کمک به خیزش ریمز از گمنامی به ردههای میانی تیمهای برتر فرانسه، با پیوستن به رن در آغاز فصل 2019-2019 یک پله در زندگی فوتبالی خود ترقی کرد. این باشگاه منطقه برتون در لیگ 1 پیشتاز بود و در عین حال در بازیهای اروپایی نیز حضور داشت اگرچه پیش ازآن هرگز در لیگ قهرمانان اروپا بازی نکرده بود.
مندی در اولین بازی خود در برابر استراسبورگ نشان داد که چقدر پیشرفت کرده است: مدت کوتاهی پس از بهبودی از شکستگی انگشت، او یک پنالتی را مهار کرد تا در پیروزی 2-0 رن، سهم ویژهای داشته باشد. مندی ترکیبی از تسلیمناپذیری و مهارت گلری بی نقص را در طول فصلی که به ویروس کرونا آلوده شده بود به نمایش گذاشت و باعث شد رن به مقام سوم صعود کند و اولین بار در میان صدرنشینان یکی از معتبرترین رقابتهای فوتبال باشگاهی اروپا را به دست آورد. با نگاهی به دوران حرفهای و حیرتانگیز فوتبال مندی، شاید شگفتانگیزترین چیز این باشد که یک غول بزرگ فوتبال او را به موقع ندید و زودتر او را به خدمت نگرفت. اما سرانجام تابستان 2020 فرا رسید. چلسی که نسبت به فرم نامنظم خود تحت هدایت فرانک لمپارد، بیقرار بود، به یک دروازهبان در کلاس جهانی نیاز داشت تا کپا آریزابالاگا را که تا آن مقطع مرد شماره یک سنگر آبیها بود، جابجا کند. پتر چک، هم تیمی سابق لمپارد که اکنون در پشت صحنه به عنوان مشاور فنی و عملکردی چلسی کار می کند، به باشگاه سابق خود رن نگاهی انداخت و در آنجا کسی را دید که می تواند دقیقاً همین تحولات را بوجود آورد. به توصیه چک، چلسی مندی را با 22 میلیون پوند به خدمت گرفت.
باشگاهی با ابهت و بزرگی چلسی، دقیقاً سکوی مورد نیاز مندی را برای پرتاب فراهم کرد تا استعداد خود را به اوج برساند. مندی در بازیهای ابتدایی خود در استمفورد بریج نشان داد که چقدر به بازیکنان آیندهدار و درخشان لیگ برتر تعلق دارد. او پنج بازی متوالی را در لیگ انجام داد که اولین بازیاش در لیگ برتر، شکست 4-0 چلسی بر کریستال پالاس و آخرین آن چند هفته بعد پیروزی 3-0 آبیها مقابل رن در لیگ قهرمانان بود. مندی در فصل 2020-21 قدرتمندتر شد و حضوری مقتدرانهای در دفاع از دروازه چلسی نشان داد و قدرت عملکرد هوایی خود که حالا با اعتماد به نفس بیشتری بروز میکرد را افزایش داد. تبحر و توانمندی مندی برای مهار توپهایی که به ظاهر غیرقابل مهار بود، شهرت او را به عنوان یکی از بهترین دروازه بانان امروزی تثبیت کرد مانند آن پنالتی معروف در مقابل سرخیو آگوئرو از منچسترسیتی در ماه می که او را بیبدیل نشان داد.
بازیهای باشکوه مندی در چلسی، طرفدارانش را مشتاق میکند که او را در مسابقات بیشتری ببینند. زمانی که استعدادهای مندی در اواسط دهه قبل شروع به شکوفا شدن کردند، مشخص نبود که او برای کدام تیم ملی بازی خواهد کرد. این بازیکن 29 ساله در فرانسه از پدری اهل گینه بیسائو و مادری اهل سنگال به دنیا آمد و او را واجد شرایط بازی برای هر سه کشور کرد. گینه بیسائو مندی را برای چند بازی دوستانه در سال 2016 فراخواند و او موافقت کرد که برای ادای احترام به پدرش که در آن زمان بیمار لاعلاج بود، برای آنها بازی کند. گینه بیسائو و سنگال هر دو میخواستند او در جام ملتهای آفریقا 2017 برای آنها بازی کند. مندی دومی را انتخاب کرد و به روزنامهنگاران گفت که "همیشه میخواستم برای سنگال، کشور مادرم بازی کنم".
افتخارات چند ماه گذشته برای مندی رویایی غیرممکن به نظر می رسید، زیرا او در 22 سالگی به فکر یک حرفه جایگزین به غیر از فوتبال بود. مندی پس از اینکه تابستان سال گذشته از رن به چلسی پیوست و به سرعت به عنوان دروازهبان اول انتخابی آنها در فصلی که با قهرمانی لیگ قهرمانان به پایان میرسد، انتخاب شد، با تاخیری طولانی تبدیل به یک داستان معجزهگونه در فوتبال شد. آن پیروزی باعث شد مندی جایزه بهترین دروازهبان سال یوفا را قبل از پنجاهمین بازی خود برای آبیها دریافت کند. به دنبال آن رده دوم بهترین دروازهبان سال فیفا و بهترین بازیکن سال کشور سنگال هم برای مندی از راه رسید. او که تا فصل قبل ذخیره کپا آریزابالاگا بود، تنها در یک سال تقویمی موفق شد لیگ قهرمانان اروپا، سوپرکاپ یوفا و جام ملتهای آفریقا و جام باشگاههای جهان را فتح کند.
او میگوید "بسیار خوشحالم که در باشگاه چلسی هستم و بخشی از این تیم محسوب می شوم. سال گذشته کاری فوق العاده انجام دادیم و امسال نیز در حال ادامه دادن به این روند هستیم. امیدوارم همه چیز همچنان خوب پیش برود و سال دیگر مجددا در این مراسم باشم. از نظر فوتبال سال 2021 بهترین سال زندگی من بود چون فصلی فوق العاده را سپری کردم. بزرگترین جام اروپا را در اولین فصل حضورم در یک باشگاه بزرگ بردیم. در حال حاضر این بهترین سال من است اما امیدوارم سال های بعدی بهتر باشند. خاطرات خوب زیادی دارم. از بازی مقابل رن، تیم سابقم گرفته تا بازی در نیمه نهایی مقابل رئال مادرید و فینال پورتو. خاطرات خوب زیادی دارم و از این بابت خوشحالم. در مورد بهترین مهارم در چلسی هم باید بگویم مقابل رئال مادرید اتفاق افتاد. در مرحله نیمه نهایی در خانه بودیم و نتیجه بدون گل دنبال می شد و رئال مادرید یک موقعیت عالی به دست آورد. شوت بنزما را مهار کردم و تیم در بازی ماند و توانستیم سه دقیقه بعد گلزنی کنیم. به همین خاطر این بهترین مهاری است که تا به حال انجام دادهام".
مندی فرمانده جعبه
ادوارد مندی به طور متوسط 10% از سانترهای بازی را در محوطه جریمه مهار میکند که او را در این زمینه بهترین در جهان میکند. برای مقایسه، ادرسون دارای درصد 5/6 درصد و مارک آندره تر اشتگن 2/6 درصد مهار توپهای هوایی هستند. توانایی او در خواندن بازی حریف و جمع کردن توپ در محوطه جریمه یکی از دیگر از مولفههایی است که او را نسبت به سایر دروازهبان شاغل در لیگ برتر در رده بالاتری قرار میدهد. زمانی که صحبت از رفلکسها به میان میآید، مندی در فصل گذشته نیز جزو بهترینها بود. درصد مهار 85 درصدی او کل داستان و توانایی او را نشان می دهد. در مورد موقعیتیابی، او در مورد در نحوه حرکت یک مهاجم و شناسایی آن خوب است که به او زمان بیشتری برای قرار گرفتن در موقعیت یا حتی مهار یک موقعیت گلزنی میدهد. بازی موقعیتی مندی کمک زیادی به مدافعان میکند و تیم برای خواندن موقعیتهای تهدید آمیز هر از چند گاهی به او تکیه می کند. یکی از بهترین ویژگیهای کیفی مندی، توانایی او در مهار شوت است. او در موارد زیادی کیفیت خود را نشان داده است. او نه تنها در مهار شوتهای از راه دور خوب است، بلکه در موقعیت های تک به تک نیز عالی است. تمرکز مندی در طول بازی قابل قبول است زیرا به چلسی کمک کرده است از بسیاری از موقعیت های بد فرار کند.
*عرفان خماند