پورتو و جادوی پولسازی

وقتی صحبت از تمرکز بر روی رده‌های جوانان تیم‌های بزرگ اروپایی به میان می‌آید، ممکن است بسیاری به لاماسیای معروف بارسلونا یا رئال مادرید و ماشین ستاره‌سازی آن فکر کنند، اما یکی از آکادمی‌هایی که در دوران اخیر به بهترین نحو بازیکنان خود را تربیت کرده ، مربوط به پورتو است. سال هاست که پورتو در لیگ برتر پرتغال، توانسته است از دست پرورده‌های جوان خود استفاده کند. کوستودیو پینتو، برونو آلوز یا دکو برخی از نام‌هایی هستند که کار شکل‌دهی بازیکنان را در این باشگاه سرشناس پرتغالی در طول تاریخ برجسته کرده‌اند. اما همه استراتژی‌های پرتغالی‌ها فقط به این بخش محدود نمی‌شود، زیرا در پورتو آنها روی بخش شناسایی استعدادها هم سرمایه‌گذاری قابل توجهی داشته‌اند. خیلی از اوقات، باشگاه‌ها آنقدر خوش شانس نیستند که ستاره تولید کنند و اینجاست که استعدادیاب‌ها وارد بازی می‌شوند. استعدادیاب‌ها وظیفه دارند به دنبال استعدادهای جدید در سراسر جهان باشند و سپس آنها را با هم ادغام کنند. در مورد پورتو، این تیم متشکل از آنتونیو آندره، کارلوس پینتادو و نلسون اولیویرا است. چگونه این سه نام با هم مطابقت دارند؟ هر سه آنها می‌دانستند که چگونه مربی شوند و امروز بخشی از یکی از مهمترین استعدادیاب‌ها در اروپا هستند.

مبالغی که پورتو از این راه درآمدزایی کرده، بسیار زیاد است. پورتو در پنج فصل گذشته بیش از 300 میلیون یورو دریافت کرده است، درآمدی که به واسطه آن یقینا در سطح ملی بالاتر از هر باشگاه دیگری قرار گرفته و برای رسیدن به رکوردهای موجود در کل قاره اروپا، این درآمد ، کافی بوده است. نکته عجیب این است که وقتی 10 فروش مهم پورتو در این پنج فصل را مرور می‌کنید، فقط نیمی از آنها مربوط به بازیکنان رده‌های جوانان است. واقعیت دیگری که طرفداران پورتو می‌توانند به آن افتخار کنند مربوط به لیگ‌هایی است که پورتو بازیکنان خود را به آنها صادر می کند . رئال مادرید، اتلتیکو مادرید، لیورپول، منچستریونایتد و آث میلان در چند وقت اخیر تقریبا به طور انحصاری وظیفه خرید بسیاری از بازیکنان پورتو را بر عهده داشته‌اند. در واقع، در حالی که هنوز کل تابستان در پیش است، باشگاه پورتو فابیو ویرا را به مبلغ 35 میلیون یورو فروخته است. احتمالا حدس می‌زنید کجا . بله ، آرسنال انگلیس. ویرا بعد از لوییز دیاز، دومین ستاره مطرحی است که در یک سال گذشته از پورتو به تیمی بزرگ در لیگ جزیره می‌پیوندد.

ژرژ نونو پینتو دا کاستا، رئیس 84 ساله پورتو که یکی از باتجربه‌ترین مدیران فوتبالی دنیاست، در خصوص فروش جواهرهای پورتو هر ساله می‌گوید که ما فقط به بند جداسازی نگاه می‌کنیم و بازیکنی را پایین‌تر از آن مبلغ نمی‌فروشیم. آرسنال نیز همین مسئله را خیلی زود فهمید و 35 میلیون یورو برای ستاره 22 ساله پرداخت. پورتو همچنان انبار استعداد فوتبال اروپاست، فقط کافی است به لیست انتقال‌های احتمالی فوتبال اروپا نگاهی کنیم. بازیکنان پورتو مثل طارمی، اوتایو، اوانیلسون، ویتینیا و تونی مارتینز زیر نظر بهترین تیم‌های اروپا و در لیست خرید آنها جای دارند. البته هنوز خبر فروش ویرا کاملا هضم نشده بود که خبر فروش ویتینیا به قهرمان فرانسه هم مخابره شد. احتمالا ویتینیا را باید بزرگ‌ترین خروجی پورتو برای سال آینده نامید. بازیکن 22 ساله‌ای که با قراردادی پنج ساله به ارزش 5/41 میلیون یورو به پاری‌سن‌ژرمن پیوست تا بعد از ویرا، دومین ستاره جداشده پورتو باشد.

ویتینیا محصول آکادمی پورتو است و در سن 11 سالگی به استخدام غول‌های پرتغالی درآمد. او اولین بازی بزرگسالان خود را در یک مسابقه جام حذفی با ورزیم در 14 ژانویه 2020 انجام داد و سپس دو هفته بعد در دیدار با ژیل ویسنته ، اولین حضورش در لیگ را تجربه کرد. با توجه به کمبود زمان بازی در پورتو و اینکه پورتو باید قوانین بازی جوانمردانه مالی را رعایت می‌کرد، در سپتامبر 2020 او به طور قرضی به وولورهمپتون پیوست . ویتینیا تا زمان رویارویی با منچستریونایتد در ماه دسامبر، تجربه بازی‌ در لیگ برتر را به دست نیاورده بود و در 22 بازی در همه رقابت‌ها تنها یک گل به ثمر رساند. وولوز تصمیم گرفت گزینه خرید 20 میلیون یورویی خود را فعال نکند، اما ممکن است اکنون از این تصمیم پشیمان شده باشد. پس از بازگشت به پورتو، ویتینیا به سرعت در قلب سیستم 4- 4 -2 سرجیو کونسیسائو قرار گرفت. یک دوره سازنده در سطح باشگاهی باعث شد که ویتینیا در مارس 2022 به تیم ملی پرتغال دعوت شود و برای اولین بار برای کشورش در مرحله پلی آف مقدماتی جام جهانی مقابل مقدونیه شمالی بازی کرد.

از سوی دیگر بر اساس گزارش های منتشر شده در پرتغال، منچستریونایتد پیشنهادی 60 میلیون یورویی برای اوانیلسون ، مهاجم پورتو ارائه کرده است. این بازیکن 22 ساله برزیلی در فصل گذشته 21 بار در تمامی رقابت‌ها برای پورتو گلزنی کرد، از جمله 14 بار در 30 بازی لیگ برتر. پورتو برای اینکه بتواند بر مشکلات مالی خود غلبه کند، نیاز دارد تا 100 میلیون یوروی دیگر در این تابستان از راه فروش بازیکنان درآمد کسب کند و به همین دلیل بعید نیست که اوانیلسون هم به تیم دیگری نقل مکان کند. مشخصا منچستریونایتد به دنبال گزینه‌های مورد اعتمادی برای حمایت از کریستیانو رونالدو است، اگرچه اولویت آنها در خط هافبک است؛ جایی که سرمربی جدید ، اریک تن هاگ بیشتر تمرکز خود را در نقل و انتقالات در آنجا گذاشته است. گزارش‌ها در پرتغال حاکی از آن است که آنها چهار ماه است که اوانیلسون را توسط رالف رانگنیک که اکنون جدا شده است، زیر نظر داشته‌اند. البته داروین نونز، مهاجم بنفیکا را که با 100 میلیون یورو به لیورپول نقل مکان کرد، از دست دادند.

اگر یک چیز مشخص باشد، این است که پورتو توانسته ابزارهای خود را به خوبی مدیریت کند تا با دیگر اروپایی‌های بزرگی که از نظر اقتصادی همیشه بالاتر هستند مبارزه کند. اما این منحصر به یک باشگاه نیست، بلکه به یک لیگ اختصاص دارد. در مورد پورتو می‌توان به عنوان مثال بزرگترین رقیب آنها یعنی بنفیکا را اضافه کرد. لیسبون نیز از این قاعده مستثنی نیستند و از فصل 2010 -11 تاکنون 1233 میلیون یورو از فروش بازیکنان به دست آورده است. ژائو فلیکس، داروین نونز، دی ماریا ، برخی از نام‌هایی که بخشی از لیست بنفیکا هستند؛ باشگاهی که مدل کسب و کار بیش از اندازه شفافی دارد. ایده؟ خرید بازیکن ارزان و فروش او به بالاترین قیمت ممکن به لطف مداخله استعدادیاب‌ها که بار دیگر توانستند فوتبال آمریکای لاتین و به طور دقیق‌تر برزیل و آرژانتین را مورد توجه قرار دهند. در اسپورتینگ لیسبون، فروش برونو فرناندز، نانی و کریستیانو رونالدو و دیگران تایید می‌کند که آنچه در پرتغال اتفاق می‌افتد، تصادفی نیست. غول‌های اروپا قبلاً متوجه این موضوع شده‌اند و نمونه بارز آن پاری‌سن‌ژرمن است که با وجود پیچ و خم‌ها، در آستانه بستن قرارداد با لوئیس کامپوس پرتغالی، بهترین مدیر ورزشی قاره کهن است.

اما اگر چیزی وجود دارد که پورتو را از رقابت‌ها متمایز می‌کند، این است که در فصول اخیر آنها توانسته‌اند زمان را بهتر مدیریت کنند و به همین دلیل، با اینکه مدام بازیکنان خود را فروختند اما توانستند در همه جبهه‌ها بجنگند و با سه قهرمانی، دو جام و دو سوپرجام دیگر در سطح فوتبال ملی، خود را بالا نگه دارند و در سطح بین المللی در دو فصل اخیر توانستند به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا راه یابند. بنابراین، با رهبری پورتو دست در دست استعدادیاب‌ها و کار با افراد پایین‌تر، فوتبال پرتغال می‌آموزد که چگونه با قدرت‌های بزرگ اقتصادی رقابت کند. در واقع، از این نظر، نتایج بسیار شگفت‌آور است. اگر روی سه دوره اخیر قهرمانی زیر 19 سال اروپا تمرکز کنیم، می‌بینیم که پرتغال یک عنوان قهرمانی و دو نایب قهرمانی را به دست آورده است. اما با نگاهی به فصول بعدی، پورتو می‌داند که باید پرواز کند و پس از شاهکار سال 2004 - که آنها با دستان مورینیو ، قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شدند - باید برگردند تا قدرتی را ارائه دهند که نشان می‌دهد در فوتبال ، آنها بردن را به شکل‌های مختلف بلد هستند. نکته جالب در خصوص پورتو ، اما درآمد بالای این تیم از فروش ستارگان خط جلوی خودش است. آنها در ابتدای فصل گذشته تکاتیتو را به سویا فروختند و 3 میلیون یورو از این انتقال سود بردند. در نیم فصل ، این لوییز دیاز کلمبیایی بود که در انتقالی فوق‌العاده و دو سر برد، از پورتو به لیورپول پیوست تا به عنوان بازیکن فیکس در فینال لیگ قهرمانان ، قرمزهای آنفیلد را همراهی کند. سفید - آبی‌پوشان از این انتقال مبلغ 47 میلیون یورو عایدی داشتند تا بزرگترین ترانسفر تاریخ باشگاه را بعد از فروش ادر میلیتائو به رئال مادرید تجربه کنند. کونسیسائو، 2 هفته پیش شدیدا به باشگاه پورتو هشدار داد که نباید طارمی، اوانیلسون و تونی مارتینز را بفروشند و اجازه چنین تصمیمی را ندارند. به همین دلیل انتقال ستاره کشورمان به تیمی دیگر در پنجره نقل و انتقالات ، دور از تصور است. در این سال‌ها پورتو ستاره‌ها و استعدادهای زیادی را به تیم‌های اروپایی فرستاده و توانسته پول خوبی نیز به دست آورد.

*آرمین زمانی