... از روماریو و مارادونا تا باجو و بنزما

زننده یکی از زیباترین گل‌های تمام ادوار جام‌جهانی در فینال 1970 که کاپیتان " سله‌سائو " نیز بود، به طرز تعجب‌اوری از فهرست 44 نفره اولیه تیم ملی برزیل برای جام‌جهانی 1966 کنار گذاشته شد. این در حالی بود که مدافع راست برزیل در همان موقع هم یکی از ستارگان دنیای فوتبال بود. به جای او دجالما سانتوس 37 ساله، که البته او هم بازیکن بزرگی بود، در فهرست نهایی انتخاب شد و به انگلیس رفت تا چهارمین جام‌جهانی خود را تجربه کند. البته شاید آلبرتو در نهایت خیلی هم بابت غیبت در این جام‌جهانی ناراحت نشد چرا که برزیل بدترین عملکرد خود در جام‌های جهانی را در آن دوره داشت و در همان مرحله گروهی حذف شد.

دیگو مارادونا(جام‌جهانی 1978)

اگر چه مارادونا در آن زمان تنها 17 سال داشت اما همان موقع هم با گل‌های خوبی که برای آژانتینوس جونیورز به ثمر رسانده بود، نامی برای خود به دست آورده و به تیم ملی زیر 20 سال آرژانتین نیز دعوت شده بود. در حالی که جام‌جهانی 1978 در خاک آرژانتین برگزار می‌شد، سزار لوئیس منوتی، سرمربی وقت " آلبی سلسته " به این نتیجه رسید که مارادونای جوان نمی‌تواند فشار هواداران را در این سن پایین تحمل کند و در نتیجه از نام این فوق ستاره گذر کرد. البته که مارادونا بعدها و در ادوار بعدی در بزرگترین تورنمنت دنیای فوتبال غوغا کرد.

روبرتو مانچینی(جام‌جهانی 1994)

غیبت مانچینی در جام‌جهانی 1994 بیشتر شبیه به یک خودزنی بود و مربی تیم قهرمان یورو 2020 خودش بعدها به این موضوع اعتراف کرد. روبرتو مانچینی جوان در روزهای فوتبالش رابطه خوبی با فدراسیون فوتبال ایتالیا نداشت و به همین خاطر قبول نکرد که بخشی از تیم آریگو ساچی برای جام‌جهانی 1994 باشد چرا که معتقد بود سیستم مورد استفاده سرمربی باعث می‌شود او نتواند بهترین بازی خود را به نمایش بگذارد. در نهایت ایتالیا در آن جام‌جهانی به فینال رسید اما در دیدار پایانی مقابل برزیل شکست خورد. مانچینی بعدها در مصاحبه‌ای در مورد این اتفاق گفت:«از حضور در تیم ساچی در جام‌جهانی آمریکا سر باز زدم. اشتباهی که تاوان زیادی بابتش پرداختم. امروز می‌توانم بگویم بابت این تصمیم پشیمانم اما قطعا خیلی دیر شده است.»

رودگولیت(جام‌جهانی 1994)

رود گولیت که به تازگی و بعد از 13 ماه غیبت به خاطر اختلاف نظر با دیک آدووکات به تیم ملی برگشته بود، یک شب قبل از شروع جام‌جهانی بدون ذکر هیچ دلیل مشخصی از لیست خط خورد. خط خوردن او در یک کنفرانس خبری مشهور و در حالی اعلام شد که گولیت با سری پایین در کنار آدووکات نشسته بود. بعدها مشخص شد که او هم مثل مانچینی تصمیم سرمربی را زیر سوال برده است و بر این باور بوده که آدووکات نمی‌تواند از نقاط قوت او به خوبی استفاده کند.

پل گاسکوئین(جام‌جهانی 1998)

حذف نام گاسکوئین باعث شد تا ستاره فوتبال انگلیس اتاق هتلش را به طور کامل تخریب کند. گلن هادل، سرمربی وقت تیم ملی انگلیس در آن سال تصمیم بزرگی گرفت و ستاره یورو 96 را از برنامه هایش برای جام‌جهانی 1998 کنار گذاشت چرا که عکس‌هایی از گاسکوئین یک هفته قبل از جام‌جهانی بیرون آمده بود که او را در حال خوردن غذاهای چرب در مهمانی‌های شبانه نشان می‌داد و هادل نگران آمادگی این بازیکن بود. گاسکوئین در آن فصل در رده باشگاهی نیز مثل همیشه نبود ولی در جریان صعود انگلیس به جام‌جهانی نقش بسیار پررنگی ایفا کرده بود. حذف این بازیکن از جام‌جهانی، پایان دوره ملی گاسکوئین را رقم زد. هادل در این باره گفته بود:«می‌توانستید ببینید که هیچوقت آماده نیست. سخت‌ترین کاری که مجبور به انجامش شدم خط زدن نام گاسکوئین بود و دلیل این تصمیم من فقط به خاطر عدم آمادگی او بود و می‌دانستم که تا شروع جام‌جهانی به آمادگی لازم نمی‌رسد.»

جان‌فرانکو زولا(جام‌جهانی 1998)

اگر چه زولا کمک زیادی به صعود ایتالیا به جام‌جهانی کرده بود اما ستاره ایتالیایی با تصمیم چزاره مالدینی به جام‌جهانی برده نشد تا روبرتو باجو با توجه به فصل خوبی که گذرانده بود به جای زولا به جام‌جهانی برده شود.

نیکولاس آنلکا(جام‌جهانی 1998)

نیکولاس آنلکا بعد از فصل فوق‌العاده‌ای که در سن 19 سالگی در کنار آرسنال سپری کرده بود، در فهرست اولیه تیم ملی فرانسه برای جام‌جهانی 98 که در خاک این کشور برگزار می‌شد قرار گرفت اما امه ژاکه، سرمربی وقت " خروس‌ها " در نهایت از نام این مهاجم گذر کرد تا به تیری آنری و دیوید ترزگه و همچنین کریستوف دوگاری و استفان گیوارش فرصت بازی داده شود. ژاکه در آن زمان گفت:«تنها دغدغه من انتخاب بهترین تیم ممکن برای کشور فرانسه بود.» ژاکه همچنین اعتراف کرد که از سه ماه قبل ، لیست نهایی خود برای جام‌جهانی را انتخاب کرده است. البته که فرانسه با هدایت این مربی توانست در آن تورنمنت به قهرمانی برسد. رابرت پیرس بعدها فاش کرد که آنلکا خط خوردنش از تیم ملی را فرصت خوبی برای شرکت در کلاس‌ها و کسب گواهینامه رانندگی دانسته است!

فرناندو ردوندو(جام‌جهانی 1998)

این که یک مربی تصمیم بگیرد بازیکنی را به خاطر خوردن غذاهای ناسالم یا اختلاف نظر و غرور بیجا کنار بگذارد قابل درک است اما خط خوردن از تیم ملی به خاطر تخطی از قوانین مربوط به کوتاه کردن موی سر واقعا اتفاق عجیبی است اما متاسفانه چیزی بود که برای ستاره وقت رئال مادرید یعنی فرناندو ردوندو در سال 1998 پیش آمد. دنیل پاسارلا، سرمربی وقت آرژانتین در اقدامی عجیب سعی کرد برای بازیکنانی که موی بلند دارند جریمه تعیین کند ولی ردوندو از این تصمیم پیروی نکرد. پاسارلا حتی تلاش کرد برای دیدار حیاتی مقابل کلمبیا در مورد قوانین سفت و سخت خود استثنا قائل شود اما این بار ردوندو دعوت به تیم ملی را رد کرد. ردوندو در این باره گفت:«شاید 5 یا 10 سال بعد از این تصمیم پشیمان شوم اما با برخی از مسائل به هیچ عنوان کنار نمی‌آیم. به نظر می‌رسد قرار است جام‌جهانی را از روی مبل خانه‌ام تماشا کنم.» در هر صورت این تصمیم ، پایانی زودهنگام بر دوران ملی ردوندو بود.

روماریو(جام‌جهانی 1998)

اگر چه خیلی‌ها خط خوردن روماریو در جام‌جهانی 1998 را نتیجه فساد و دست‌های پشت پرده می‌دانند اما این بازیکن واقعا نتوانسته بود از بند مصدومیت ساق پا رها شود و باید دوران نقاهت را سپری می‌کرد. وقتی خبر خط خوردن او از تیم ملی در کنفرانس خبری اعلام شد، این بازیکن زیر گریه زد. تاریخ به ما می‌گوید که معمولا ارزش ندارد روی یک بازیکن ناآماده هر چقدر هم که برای تیم مهم باشد، ریسک کرد اما کنار گذاشتن قهرمان جام جهانی 1994 به شکل غیرقابل اجتنابی باز هم جنجال‌ برانگیز شد. پزشک وقت تیم ملی در این باره گفت:«چنین مصدومیت‌هایی 10 یا 15 روز و حتی یک ماه وقت لازم دارند تا بهتر شوند.» ماریو زاگالو، سرمربی وقت تیم ملی برزیل نیز مجبور شد دلیل خط زدن روماریو را توضیح دهد و گفت:«مورد ویژه‌ای بود چون روماریو بازیکن بزرگی است و برای تیم اهمیت زیادی دارد. تا آخرین لحظه برای او صبر کردیم و به طور کامل حامی او هستیم. بهترین کاری که در توانمان بود برایش انجام دادیم. ما نبودیم که روماریو را خط زدیم. نتیجه اسکن‌های پای او باعث این اتفاق شد.»

زاگالو بعد از جام‌جهانی 1998 اخراج شد ولی با دعوت کردن امرسون که یک هافبک دفاعی بود به جای روماریو باز هم جنجال‌ساز شد. او در این باره گفت:«تصمیم درستی گرفتیم. قرار نبود برای خوشحال کردن مردم یک نام بزرگ دیگر را به تیم ملی دعوت کنم. از این که سایرین را خوشحال کنم، خوشم نمی‌آید. دوست دارم خودم را خوشحال کنم. روماریو خط خورد اما در سال 1962 هم ما پله را از دست دادیم ولی باز هم قهرمان شدیم.»

روبرتو باجو(جام‌جهانی 2002)

در سال 2002 نوبت روبرتو باجو بود تا بابت خط خوردن از تیم ملی دل‌شکسته شود اما این بار چنین موضوعی چندان عجیب نبود. باجو چند روز قبل از اعلام لیست نهایی ایتالیا و بعد از 4 ماه دوری از میادین به خاطر مصدومیت زانو به میادین برگشته بود و در آن مقطع سه سال بود که برای تیم ملی ایتالیا بازی نکرده بود. در نتیجه، جیوانی تراپاتونی تصمیم گرفت باجو را در خانه بگذارد و خیلی‌ها دلیل این تصمیم را درک کردند. البته باجو مدعی بود که باید به تیم ملی دعوت می‌شد و در سال 2010 در این باره گفت:«این چهارمین جام‌جهانی من می‌شد و باید در آن حضور پیدا می‌کردم. کار درست همین بود. با توجه به دوران حرفه‌ای که من داشتم، حق من بود در جام‌جهانی به میدان بروم. باید مرا دعوت می‌کردند و به من فرصت بازی می‌دادند. حتی اگر روی یک صندلی چرخدار بودم.»

خوان رومن ریکلمه(جام‌جهانی 2002)

اگر چه ریکلمه استعداد زیادی داشت اما در زمان حضور مارچلو بیلسا در تیم ملی آرژانتین به ندرت به اردوی " آلبی سلسته " دعوت می‌شد. به همین خاطر هم خیلی عجیب نبود که بیلسا تصمیم گرفت او را به جام‌جهانی کره و ژاپن نبرد. ریکلمه خودش بعدها اعلام کرد که در آن زمان از نظر روحی در شرایط خوبی نبوده و توانایی بازی در هیچ تیم یا تورنمنتی را نداشته است. او گفته بود:«در آن زمان حالم خوب نبود. مغزم درست کار نمی‌کرد.»

روبرت پیرس(جام‌جهانی 2006)

کنار گذاشتن پیرس به احتمال زیاد یکی از معروف‌ترین و جنجالی‌ترین خط خوردن‌های بازیکنان معروف این لیست است.پیرس با وجود نمایش‌هایی خوب در آرسنال در جریان سه اردوی متوالی فرانسه برای آماده‌سازی در مسیر جام‌جهانی، از سوی ریموند دومنک، مربی وقت " خروس‌ها " به تیم ملی دعوت نشد. این دو در پاییز سال قبل با هم مشاجره کرده بودند و پیرس به صورت عمومی اعلام کرده بود که رفتار، کلام و طرز فکر دومنک او را آزار می‌دهد. بعد از این اتفاق پیرس از تیم ملی کنار گذاشته شد و در نهایت این بازیکن مجبور شد از خانه مسابقات جام‌جهانی را تماشا کند. پیرس همان زمان در مصاحبه‌ای گفته بود:«اگر بخواهم صادق باشم، این موضوع اصلا عجیب نیست. چه می‌توانم بگویم ؟ مشخص است که سرمربی تیم ملی اهمیتی به نمایش‌های من نداده است. او تصمیمش را گرفته بود و مشخصا من بخشی از برنامه‌هایش نبودم.» اما این پایان ماجرا نبود. شایعاتی به گوش می‌رسید که دومنک مبنای انتخاب بازیکنانش را از روی ماه تولد بازیکنان انجام داده است و پیرس به خاطر ماه تولدش به تیم ملی دعوت نشده است. دومنک در نهایت در سال 2016 در کتاب زندگی‌نامه‌اش در این مورد توضیح داد و مدعی شد پیرس را به خاطر افت عملکرد و رفتارهای جنجالی‌اش دعوت نکرده است.

نیمار(جام‌جهانی2010)

اگر چه او در همان موقع هم با درخشش در لیگ برزیل توجه فوتبال‌دوستان جهان را به خود جلب کرده بود اما نیمار در زمان جام‌جهانی 2010 تازه 18 ساله شده بود و تازه 5 ماه قبل از مسابقات به تیم اصلی سانتوس راه پیدا کرده بود. با وجود این که او در فرم خوبی بود اما کم‌تجربه بودن این مهاجم دلیل اصلی دونگا برای دعوت نکردن نیمار به اردوی " سله‌سائو" بود چون این مربی باور داشت نیمار هنوز خیلی جوان است و بازیکنان دیگری نظیر گرافیته و نیلمار می‌توانند تاثیرگذارتر از او ظاهر شوند(البته هیچ‌یک از این دو مهاجم در جام‌جهانی عملکرد خاصی نداشتند) . دونگا در سال 2014 در این باره گفت:«اتفاقی که زیاد در برزیل شاهد آن هستیم این است که بازیکنان با تعداد محدودی بازی هیچوقت نتوانسته‌اند در جام‌جهانی انتظارات را بر آورده کنند. در سال 1966، بازیکنانی داشتیم که در 1970 بسیار بهتر بودند اما در سال 1966 تجربه کافی نداشتند و به همین خاطر برزیل عملکرد خوبی نداشت. در سال 2010 بر همین اساس تصمیم گرفتیم و روی همان اصل تیم‌مان را بنا کردیم.»

رونالدینیو(جام‌جهانی 2010)

حذف نیمار تنها تصمیم بزرگی نبود که دونگا در آن سال گرفت. رونالدینیو، برنده جایزه توپ طلای سال 2005 نیز با وجود فصل خوبی که در میلان داشت و فشاری که مردم برای حضور او در تیم ملی می‌آوردند، مسابقات را از خانه تماشا کرد. اگر بخواهیم منصف باشیم، همان روزها کاملا مشخص بود که توانایی‌های فرا انسانی رونالدینیو در حال به پایان رسیدن هستند و نباید این را هم از یاد برد که این بازیکن بیش از یک سال بود که برای تیم ملی کشورش به میدان نرفته بود. دونگا ترجیح داد به جای استفاده از رونالدینیو و رویکرد تهاجمی ، به رویکرد دفاعی و هافبکی دفاعی به نام فیلیپه ملو روی بیاورد. البته مشخص شد که این تصمیم بهای زیادی برای دونگا داشت چرا که ملو یک گل به خودی زد و در دیدار یک چهارم نهایی مقابل هلند نیز با دریافت کارت قرمز از زمین اخراج شد.

آنتونیو کاسانو(جام‌جهانی 2010)

شاید این طور فکر کنید که با نزدیک شدن جام‌جهانی و دانستن این موضوع که مد نظر سرمربی تیم ملی قرار ندارید، یک بازیکن هر چه در توانش است انجام می‌دهد تا به تیم ملی دعوت شود اما آنتونیو کاسانو این طور نبود. مرد جنجالی فوتبال ایتالیا، دو سالی بود که توسط مارچلو لیپی به تیم ملی دعوت نمی‌شد اما با توجه به فصل خوبی که با سامپدوریا سپری کرده بود، زمزمه‌هایی مبنی بر بازگشتش به تیم ملی به گوش می‌رسید. با این حال کاسانو با رد درخواست مربی مبنی بر به تعویق انداختن زمان عروسی‌اش، شانس دعوت به تیم ملی را با دست خودش از بین برد.

استبان کامبیاسو و خاویر زانتی(جام‌جهانی 2010)

خاویر زانتی و استبان کامبیاسو تنها یک روز بعد از فتح لیگ قهرمانان به همراه اینتر، به شکل غیر منتظره‌ای از سوی دیگو مارادونا، سرمربی وقت تیم ملی آرژانتین، از فهرست " آلبی سلسته " کنار گذاشته شدند. کامبیاسو هنوز زیر نظر مارادونا در تیم ملی بازی نکرده بود و زانتی نیز در آن زمان 36 ساله بود اما با وجود این مسائل، تصمیم مارادونا باز هم جنجال‌های زیادی به وجود آورد. مارادونا ترجیح داد تا به تعدادی از بازیکنان لیگ آرژانتین میدان دهد و با توجه به این که آرژانتین در جام‌جهانی به طرزی دردناک توسط آلمان حذف شد، این تصمیم با انتقادات زیادی روبرو شد.

سمیر نصری(جام‌جهانی 2010)

سمیر نصری در حالی در سال 2010 از تیم ملی فرانسه کنار گذاشته شد که به عنوان بهترین بازیکن فرانسوی در اروپا انتخاب شده بود و نمایش‌هایی فوق‌العاده ای با پیراهن آرسنال ارائه می‌کرد. نصری که شخصیتی جنجالی داشت از خط خوردن خود بسیار ناراحت شد و از ریموند دومنک خواست تا در مورد این تصمیم خود توضیح دهد. دومنک در نهایت در سال 2012 و در کتابش دلیل این کار را توضیح داد و نوشت:«در سال 2010 سمیر نصری را دعوت نکردم زیرا دو سال قبل نیز مشکلاتی مشابه با او داشتم. او همیشه برای تیم ، دردسرساز می‌شد و به همین خاطر به کار تیم نمی‌آمد» . در نهایت شاید نصری از خط خوردنش خیلی ناراحت نشده باشد چرا که فرانسه خیلی زود از دور مسابقات کنار رفت.

مارسلو(جام‌جهانی 2010)

یکی از خط خوردن‌های تعجب‌آور این لیست، خط خوردن مارسلوی 22 ساله بود که اگر چه به عنوان گزینه یار کمکی به تورنمنت رفت اما حضوری در مسابقات نداشت. دونگا ترجیح داد میشل باستوس از لیون و همچنین گیلبرتو ملو را به عنوان گزینه‌های اصلی خود در دفاع چپ به مسابقات ببرد. اگر بخواهیم منصف باشیم، مارسلو در آن زمان در آستانه شروع درخشش‌هایش با رئال‌مادرید بود و دونگا از موفقیت‌های زیادی که او در آینده به دست می‌آورد خبر نداشت.

لروی سانه(جام‌جهانی 2018)

سانه در حالی روزهای نزدیک به جام‌جهانی را سپری می‌کرد که فصل خوبی را با منچسترسیتی گذرانده بود و خط خوردن او از تیم ملی به دست یواخیم لو ، تعجب افراد زیادی را برانگیخت. سانه در آن فصل 14 گل زده و 19 پاس گل داده بود اما گویا این آمار فوق‌العاده برای قانع‌کردن لو ، کافی نبود و این مربی ، یولیان براندت را به سانه ترجیح داد و در توجیه این تصمیم نیز مدعی شد که سانه هنوز تجربه کافی در زمینه ملی ندارد. براندت به جای سانه به روسیه رفت و در مجموع تنها 19 دقیقه برای آلمان بازی کرد و ژرمن‌ها تورنمنت بدی را سپری کردند. هیچکس نمی‌داند که اگر سانه با " منشافت " به روسیه رفته بود، اتفاق بهتری می‌افتاد یا خیر.

کریم بنزما(جام‌جهانی 2018)

بعد از اتفاقاتی که در زمینه اخاذی و اتهامات وارده به بنزما در سال 2015 افتاده بود، مهاجم رئال‌مادرید دیگر به تیم ملی دعوت نمی‌شد. با این حال وقتی جام‌جهانی 2018 نزدیک شد، خیلی‌ها امید داشتند بنزما به اردوی " خروس‌ها " برگردد. با این حال این اتفاق نیفتاد و دیدیه دشان همانند یورو 2016 از نام بنزما گذر کرد. البته فرانسه بدون بنزما نیز تورنمنتی عالی را سپری کرد اما خبر خوب این است که بنزما این روزها نه تنها به تیم ملی فرانسه برگشته است، بلکه در حالی پا به جام‌جهانی 2022 می‌گذارد که توپ طلا را نیز به تازگی به ویترین افتخاراتش اضافه کرده است.

* آرمین زمانی