بهشت تماشاگران

سال 1401 از جهت برگزاری جام جهانی 2022 قطر اهمیت ویژه ای دارد.جام بیست و دوم ، نمایشگاه تازه ترین دستاوردهای فوتبال بود و عالم توپ گرد عصر جدیدی را تجربه کرد. برگزاری بازی ها در پاییز و یک شهر با ورزشگاه های مدرن و مجهز به تکنولوژی روز، جام بیست و دوم را نسبت به ادوار گذشته متفاوت ساخت. قطری ها با زیرساخت قوی خود هر آنچه برای برپایی تورنمنتی مدرن لازم بود را به کار بستند.همان روزی که قطری ها میزبان جام جهانی 2022 شدند گفته و نوشته شد که جام جهانی در منطقه گرمسیری از جهان برگزار می شود و برپایی جام بیست و دوم در پاییز هم چاره ساز نخواهد بود ولیکن دیدیم که قطری ها با کمک تکنولوژی روز جهان، محیطی خنک و مطبوع در ورزشگاه های مدرن شان، مهیا کردند و بااستقبال تماشاگران فوتبال جهان روبرو گشتند.فیفا در همان برهه با ازدیاد منتقدان از اینکه میزبانی بزرگترین آوردگاه فوتبال جهان به کشوری کوچک و گرمسیر داده شد نگرانی ها را در دست بررسی قرار داد.
اولین نگرانی برای اهدای میزبانی جام جهانی به قطر به مسائل طبیعی و محیط زیستی در این کشور بازمی‌گشت. قطر کشور بسیار گرمی است و در تابستان دمای آن تا 45 درجه هم افزایش می‌یابد. این در حالی است که بسیاری از مردم و حتی تیم‌های فوتبال به برگزاری مسابقه در این شرایط جوی عادت ندارند و قطعا انجام مسابقات در این دما باعث افت کیفیت فنی و جسمانی می‌شود. به این ترتیب قرار شد جام جهانی 2022 قطر در پاییز برگزار شود اما باز هم دمای بالای هوا در قطر سئوال برانگیز بود . قطر برای رفع این نگرانی با استفاده از یک فناوری خاص توانست تا دمای داخل ورزشگاه ه را برای برگزاری مسابقات کاهش دهد.
البته قطری ها در سالهای اخیر برای کاهش گرما در ورزشگاه های خود اقدامات اصولی و موثر انجام داده و با خدمت گرفتن متخصصان خارجی در این زمینه پیشرو بودند.
دومین موردی که جام جهانی قطر را منحصر به فرد کرد هزینه قابل توجه میلیارد دلاری بود.قطری ها به لطف استخراج سفره گازی در خلیح فارس بر اساس گزارش دیلی استار، 200 میلیارد دلار برای پروژه های زیربنایی از جمله احداث ورزشگاه ها، بزرگراه ها، هتل ها و غیره هزینه کردند.جام جهانی 2022 گران ترین مسابقات فوتبال تاریخ است.قطر برای قرار گرفتن در جمع کشورهای تاثیرگذار جهان و به علت نداشتن تاریخ و تمدن مشخص، ایده برگزاری تورنمنتی مجلل را برگزید و جام جهانی 2022 را از منظر مطرح شدن در عالم و ثبت در تاریخ انتخاب کرد.
جام جهانی قطر از جهاتی هم با ادوار گذشته تفاوت آشکار داشت. تنها 8 ورزشگاه برای مسابقات جام جهانی قطر تدارک دیده شد که در تاریخ جام جهانی از سال 1978 این کمترین ورزشگاه ممکن برای برگزاری بزرگترین رویداد فوتبال دنیا است. نکته جالب دیگر این است که از این 8 ورزشگاه، تنها یکی از آنها بازسازی شده و 7 ورزشگاه دیگر در سالهای اخیر ساخته شده است.
لازم به یادآوری است آرژانتین در جام جهانی 1978، تنها 6 ورزشگاه برای میزبانی از 16 تیم مهیا کرده بود.
تفاوت دیگر جام جهانی 2022 ، برگزاری تورنمنتی با حضور 32 تیم در دوحه بود.برپایی جام جهانی در یک شهر اتفاق تازه ای در تاریخ جام جهانی بود که قطری ها بر اساس گزارش ها و مستندات فیفا از پس آن برآمدند.
اگر در جام جهانی 2018 روسیه، تماشاگران باید مسافتی طولانی برای رسیدن به ورزشگاه‌های مختلف را طی می‌کردند، در دوحه هیچ غمی در خصوص رسیدن به ورزشگاه بعدی نبود.جام جهانی 2022 از نگاه مفسران فوتبال جهان، بهشت تماشاگران بود زیرا تماشاگران می توانستند در یک روز سه بازی فوتبال را تماشا کنند.
ناگفته نماند که قطر کشوری کوچک است که پایتخت اش، 8 منطقه دارد که فاصله شان با وجود سیستم های حمل و نقل امروزی همچون مترو و «اوبر»(تاکسی اینترنتی) به چشم نمی آید. این موضوع باعث شد تا رسیدن به ورزشگاه‌ها به شکل آسانی، قابل دسترسی باشد. مناطق مهم دوحه مثل لوسیل، الوکره و الریان در مجاورت یکدیگر قرار دارند و از این رو، تماشاگران جام جهانی 2022 ،مشکلی برای نقل مکان نداشتند زیرا مترو دوحه در ساعات برگزاری بازیها برای تماشاگران رایگان بود و تا ساعت 3 بامداد سرویس می داد.

«الریحلا» توپ جادویی جام جهانی 2022

این برای چهاردهمین بار بود که آدیداس توپ ویژه جام جهانی را تولید کرد. توپ جام جهانی 2022 در موقع پرواز، سریع‌تر از هر توپ دیگری در تاریخ ادوار جام جهانی بود. همچنین سیستم تعلیق این توپ بیشترین دقت را در میان توپ‌های تولید شده تا به امروز دارد و قادر است نقطه ضربه را با دقت بالایی تشخیص دهد. نام این توپ الریحلا (Al Rihla) است، به معنای "ماجراجویی” از زبان عربی و از فرهنگ، معماری، قایق‌های نمادین و پرچم قطر الهام گرفته شده است. نباید فناوری نیمه خودکار بیرونی که دارای عنصری برای تشخیص آفساید است را فراموش کنیم، این فناوری بیش از 500 بار در هر ثانیه داده‌ها را به اتاق داور ویدیویی می‌فرستد تا به طور دقیق بتوان محل ضربه به توپ را تشخیص داد.

سیستم آفساید‌گیری خودکار با کمک تکنولوژی

فیفا در طول برگزاری مسابقات جام جهانی قطر طبق وعده خود از سیستم جدیدی برای تشخیص موقعیت توپ و بازیکنان برای کمک به داوران در تصمیم‌گیری لحظه‌ای، سریع و قابل تکرار در آفساید کمک گرفت.حسگر‌های توپ با کمک 12 دوربین ردیابی در دور ورزشگاه ، هربار که توپ در موقعیت آفساید به بازیکن می رسید، هشدار آفساید خودکار به کمک داوران ویدویی داده می‌شد. در این حالت سرعت بررسی صحنه در VAR کاهش پیدا کرد و به سرعت مشخص می‌شد که بازیکن در آفساید بوده یا خیر؟ در چند بازی دیدیم که کمک داور ویدیویی با بیشترین دقت اعلام آفساید و مانع از خلق موقعیت شد تا نتیجه دیگری بر خلاف جریان بازی رقم نخورد‌. تکنولوژی در جام جهانی 2022 حرف اول را می زد و کار داوران را در قضاوت بازی ها آسان کرد‌.

استفاده از فیفا «پلیر»

برنامه FIFA Player که توسط فیفا با همکاری FIFPRO توسعه یافته، برای اولین بار در جام جهانی 2022 قطر استفاده شد. این برنامه معیارهای عملکرد بازیکنان و تحلیل حرکاتشان در زمین، معیارهای عملکرد فیزیکی شان، معیارهای هوشی پیشرفته فوتبال مانند حرکت در عرض بین بازیکنان، بررسی موقعیت بازیکن و میزان فوتبال تحت فشار بازیکنان رقیب به بازیکن مالک توپ را به شکل آنالیز دقیق در اسکوربورد ورزشگاه نشان می‌داد.درست مثل بازی فیفا در پلی استیشن که تمامی آمار بازی را اعلام می کند و میزان تلاش تیم و بازیکنان را به طور دقیق ثبت می نماید.

«فن فست» البیدا پارک

مکان هایی در حاشیه مسابقات جام جهانی 2022 برای تماشاگران بدون بلیت مهیا شده بود.تماشاگرانی که بلیت بازی ها را نداشتند در این محل حاضر می شدند و بازی تیم های خود را تماشا می کردند‌. پخش با کیفیت بازی بر روی پرده ای عریض با افکت های واقعی، تماشاگران را به وجد می آورد.حتی در برخی از مراکز خرید هم تماشاگران می توانستند بازی ها را از طریق چندین مانیتور بزرگ تماشا کنند. حضور در «فن فست البیدا پارک» برای تماشاگران بدون بلیت بسیار جالب بود. مسئولان قطری به تماشاگران بدون بلیت توصیه می کردند که بازی ها را در «فن فست» ببینند.

جشنواره فوتبال

در طول جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر، جشنواره هواداران فیفا در پارک البیدا در مرکز دوحه، برگزار شد.این پارک بین خلیج غربی و بازار سوق واقف واقع شده است و از طریق ایستگاه‌های مترو کورنیش، البیدا و کاخ سفید و با پای پیاده در امتداد «کورنیش» برای هواداران قابل دسترسی بود. فستیوالی که از ۱۹ نوامبر آغاز شد و تا ۱۸ دسامبر ادامه داشت و برای هواداران فوتبال با ارائه «هیاکارت» رایگان بود.
اجرای موسیقی توسط هنرمندان برتر جهانی و محلی، یک «فودکورت» با تجربه‌ غذاهای منحصر به‌فرد از غذای محلی گرفته تا بین‌المللی و برگزاری مسابقات فوتبال منحصر به فرد با FIFA Legends بخشی از این سرگرمی‌ها در این مکان بود، همچنین ایستگاه‌هایی برای بازی تعاملی فیزیکی و دیجیتالی فوتبال برای طرفداران در تمام سنین در نظر گرفته شده بود.در این مکان با طرفداران بیشتری از تیم‌های مورد علاقه خود ملاقات می کردید.

آخرین جام رویایی تماشاگران

این فرصت برای آخرین بار در قطر برای تماشاگران به وجود آمد تا با توجه به نزدیکی فوق‌العاده ورزشگاه ها تا جایی که دوست دارند فوتبال تماشا کنند. با توجه به ۴۸ تیمی شدن جام‌جهانی از دوره آینده، قطر آخرین میزبان این رقابت‌ها بود که به تنهایی این رقابت ها را در یک شهر برگزار کرد و از دوره بعد، این مسابقات با میزبانی حداقل ۳ کشور برگزار می‌شود تا دیگر هیچ وقت میزبانی دوحه برای تماشاگران تکرار نشود.
جام‌جهانی ۲۰۲۶ طبق اعلام فیفا در سه کشور آمریکا، کانادا و مکزیک برگزار خواهد شد و 11 ایالت آتلانتا، بوستون، هیوستون، دالاس، میامی، لس‌آنجلس، نیویورک، فیلادلفیا، سان‌فرانسیسکو، سیاتل و کانزاس در آمریکا، شهرهای گوادالاخارا، مونتری و مکزیکوسیتی در مکزیک و شهرهای ونکوور و تورنتو در کانادا میزبان مسابقات خواهند بود.

میدان پرچم ها و تبادل فرهنگ ها

میدان پرچم‌ها در دوحه یکی از پربازدیدترین اماکن قطر در زمان جام‌جهانی بود. میدان پرچم‌ها یک مقصد اجتماعی جدید بود که با توجه به برنامه‌های قطر برای نزدیک شدن فرهنگ‌ها و تبادل فرهنگی بین‌المللی، تفاهم بین ملت‌ها را عمیق تر می‌کرد، میدانی که پس از برنده شدن قطر برای میزبانی جام‌جهانی 2022 راه اندازی شد. میدان پرچم‌ها در نزدیکی باغ موزه هنر اسلامی دوحه قرار دارد و به عنوان یک مکان جدید برای گردهمایی و مکانی برای جشنواره‌ها، جشن‌ها و رویدادهای دیگر قطری‌ها در نظر گرفته شده است.
این میدان جذاب ، هر روز در طول جام جهانی ۲۰۲۲ شاهد استقبال تعدادی زیادی از گردشگران بود .سلفی ها در این مکان گرفته شد و هر تماشاگری که به دوحه آمد سری به میدان پرچم زد و با پرچم ها سلفی گرفت.شما می توانستید در میدان پرچم با تماشاگران 32 تیم حاضر آشنا شوید و با آنها باکمک فناوری «translate » صحبت کنید.

آسوده به صندلی تان در ورزشگاه می رسیدید

ورود به ورزشگاه های جام جهانی 2022 از 20 الی 30 گیت انجام می شد.تماشاگران در یک صف واحد قرار می گرفتند و پس از نشان دادن بلیت و بازرسی بدنی وارد ورزشگاه می شدند. پس از دقایقی پیاده روی به جایگاه تماشاگران می رسیدند و بر روی صندلی شماره داره جلوس می کردند.بدون دغدغه به روی صندلی خود که شماره و ردیفش روی بلیت ثبت شده بودید می نشستند.ما که عادت داریم برای ورود به ورزشگاه آزادی یکی دو چالش را تجربه کنیم، هنگام رسیدن به جایگاه تماشاگران و خبرنگاران به طور منظم ذوق می کردیم.البته همه چیز از نظر کیفی در ورزشگاه های جام جهانی 2022 مطلق نبود. آسفالت های خراب اطراف ورزشگاه «جاسم بن علی» که به خاکی می زد یکی از مواردی بود که قطری ها نمره منفی گرفتند.قیمت عجیب یک بطری آب در ورزشگاه برای رفع تشنگی در گرمای دوحه هم سئوال برانگیز بود! تماشاگران می بایست بابت خرید یک بطری آب کوچک چند برابر بیشتر نسبت به قیمت سوپرمارکت های داخل شهر پول می دادند که برای تماشاگران وطنی کمرشکن بود! یا طی کردن مسافت طولانی از ایستگاه اتوبوس تا ورزشگاه «الثمامه» که نزدیک به 30 دقیقه طول می کشید و تماشاگران خیس و آب به ورزشگاه می رسیدند.مسیری طولانی و طاقت فرسا!

راه حلی برای جلوگیری از ازدحام

تماشاگران پس از پایان هر بازی به سمت مترو حرکت می کردند تا به محل اقامت شان برگردند.نزدیکی ایستگاه مترو به ورزشگاه ها و مکان های مهم و تجاری از مزایای جام بیست و دوم بود. افراد راهنما برای آن که در مسیر ورود به مترو ازدحام نشود هر چند دقیقه جلوی سیل تماشاگران را می گرفتند تا دسته اول تماشاگران وارد مترو شوند و به ایستگاه موردنظرشان برسند و سپس دسته دوم با گذشت چند دقیقه راهی مترو می شدند.این اقدام باعث می شد تا کسی زیر دست و پا نماند و سلامت به مترو برسد. در حاشیه مسیر مترو هم تعدادی از گروه های موسیقی از سایر کشورهای جهان مشغول نواختن با سازهای سنتی شان بودند تا تماشاگران را سرگرم کنند .‌گروه های موسیقی ایرانی نیز در مسیرها حضور داشتند.

سنت و مدرن در دل یکدیگر

در سوق واقف که در مرکز دوحه بود تماشاگران می توانستند ساعت ها وقت خود را سپری کنند.از فروشگاه هایی که البسه سنتی قطری ها را می فروختند تا مغازه هایی که پیراهن قدیمی و جدید تمامی تیم های حاضر در جام جهانی را به فروش گذاشته بودند.برای فوتبالی ها تماشای پیراهن قدیمی آرژانتین، آلمان، برزیل، انگلیس،اسپانیا، ایتالیا و...جالب بود.شب های سوق واقف هم محل کری خوانی تماشاگران بود و شما با نحوه تشویق و شعارهای تماشاگران تمامی تیم های حاضر در جام بیست و دوم آشنا می شدید.مثلا پرتغالی ها با صدای بلند می گفتند: هوووووو...‌‌ که برای ما عجیب و تازگی داشت.رستوران های سنتی نیز محلی برای گذراندن وقت بود.در خروجی سوق واقف یک پله برقی بود که شما را به دوحه مدرن می رساند . از منطقه سنتی به محله ای مدرن و شیک می رسیدید و همه چیز متفاوت بود و رنگ و لعاب ها تغییر می کرد.فاصله دو منطقه سنتی و مدرن یک پله برقی بود.

*کیوان طباطبایی