«شوآف» ، راه ساختن ورزش این نیست

*حذف از آسیا
مدیرعامل استقلال در  مصاحبه ای ضمن اظهار تاسف از حذف آبی پوشان  از آسیا گفته است که این تیم  " به دلایلی که بخش بزرگی از آن به خاطر سوء مدیریت بود ، حذف شد . من قول می دهم تا زمانی که هستم اجازه حذف استقلال از آسیا را ندهم."  
قول و سخن امیدوارکننده ای که نه فقط موجب خوشحالی و خوشنودی طرفداران این تیم می شود، بلکه همه دوستداران ورزش ایران را نیز خوشحال می کند.
*بی معنا و تکراری!
اصلا معنی ندارد که حضور نمایندگان فوتبال ایران در مسابقات باشگاهی آسیا، هر سال و هر دوره در گروی اگرها و مگرها و تهدیدها و خطرها باشد و دل  و روح هواداران این تیم را مشوش و نگران کند و آخرش هم یا با کلی شرط و شروط اجازه حضور بیابند و یا مثل تیم استقلال موفق به کسب مجوز نشوند و به این رقابت ها راه پیدا نکنند.  متاسفانه این رفتار و عمل بی معنا چند سالی است که برای فوتبال ایران علیرغم همه سوابق و افتخاراتی که در قاره دارد، تکرار می شود.
*خود کرده را تدبیر نیست
حداقل دوسه سالی است که می نویسیم چنین وضع و رفتاری که کنفدراسیون فوتبال آسیا با ما در پیش گرفته یعنی در واقع  به مصداق " خود کرده را تدبیر نیست "، خودمان موجب شده ایم چنین رفتاری با ما صورت گیرد، اصلا در شان و کلاس فوتبال ایران با آن سابقه درخشان در سطوح مختلف ملی و باشگاهی و در رده های سنی متفاوت ، نیست. همه می دانیم که همین تیم استقلال که امسال مجوز حضور پیدا نکرد با دو دوره قهرمانی و چند مقام دیگر ، یکی از پرافتخارترین تیم های آسیایی است. با این همه اما مثل خیلی از حرف های حساب دیگر - که بیش از هر چیز دغدغه ملی دارد - مورد توجه و اعتنای مسئولان فوتبال قرار نگرفته است.
*کی به کیه؟!
درباره صحبت های مدیرعامل استقلال هم که بالاتر به آن اشاره شد نکاتی گفتنی و قابل ذکر است. شاید اولین نکته ای که به ذهن مخاطب متبادر می شود این باشد که طرفداران این تیم و علاقه مندان به فوتبال چقدر می توانند روی این قول حساب کنند. در فوتبالی که مدیریت های آن به ویژه در سطح باشگاهی - و خاصه در دو تیم پرطرفدار کشور یعنی پرسپولیس و استقلال - سخت متزلزل و بی ثبات است، آیا اصلا قول دادن در مورد آینده و وعده حل مشکلات معنی و مفهومی دارد؟ وقتی معلوم نیست مدیری که امروز هست دو ماه دیگر باشد ، آن وقت می شود به راحتی وعده قهرمانی در آسیا که چه عرض کنیم  ، قهرمانی در باشگاه های جهان را داد؟  تا آن موقع هم کی به کیه! کی هست و کی نیست ! فقط حرفی است که زده می شود!!
*سوء مدیریت
نکته بعدی هم اینکه ایشان علت مهم حذف شدن استقلال را به درستی " سوء مدیریت" می داند و به  گردن این و آن بدخواه و توطئه گر خارجی و شیطنت و خط دهی رقیبان داخلی و... نمی اندازد و انگشت اشاره را راست و مستقیم به  سمت آنچه که به نظر این مجله و بسیاری از کارشناسان هم درست است، می گیرد و از آن نام می برد: " سوء‌مدیریت"!
*دخالت ها و اعمال نظرها
این هم حرف درستی است که به گواه خوانندگان محترم ، ما بارها و بارها در این باره مطلب نوشته ایم و به کرات از آن به عنوان بزرگترین مشکل و سخت ترین مانع پیشرفت نه فقط فوتبال که کل ورزش ، یاد کرده ایم. با این حال اما، تازگی  عامل و به قول فرنگی ها " فاکتور " تازه ای هم وارد تحلیل های خود کرده و آن " دخالت ها و اعمال نظرهایی" است که اجازه نمی دهد مدیر طبق اختیارات و قدرتی که مقررات برای او قائل شده است، عمل کند.
*پدرخوانده ها
در واقع مشکل ورزش ما علاوه بر سوءمدیریت و شاید مهمتر از آن ،  دخالت ها و خط دهی های مستقیم وغیرمستقیم کسانی است که " پدر خوانده وار" برای ورزش و در واقع اغلب مدیریت های ورزشی ما تعیین تکلیف می کنند ، کسانی که سرنوشت ورزش و وضعیت استقلال و پرسپولیس و..‌. اصلا برایشان مهم نیست و ورزش را اهرمی در اختیار خود می دانند که از طریق آن اهداف و رفتارهای سیاسی و اقتصادی و خلاصه غیر ورزشی خود را به پیش ببرند.
*پرت و انحرافی
در چنین حالتی حرف زدن از سوء مدیریت و غفلت از عامل اشاره شده ، شاید کمی پرت و انحرافی به نظر برسد. اول باید تکلیف این جریانات پدرخوانده که برای خیلی از فدراسیون ها و باشگاه ها بدون توجه به صلاحیت های ورزشی و توانایی های مدیریتی ، رئیس و هیات مدیره تعیین می کنند و حتی برای بالاترین مقام ورزش( یعنی وزارتخانه) هم " آدم و ایده" دارند، روشن شود تا بعد راجع به توان و دانش و کارآیی مدیران ورزش قضاوت و ارزیابی کنیم.
*ورزش ، ملعبه و طعمه اهداف غیر ورزشی
اینکه می بینیم مدیریت در ورزش آنطور که باید آن را مدیریت و اداره نمی کند و شاید بزرگترین دلیل عدم پیشرفت بایسته و متناسب با توانایی ها و سرمایه های مادی و انسانی به حساب می آید، اینکه عدم ثبات مدیریتی و تزلزل و شکننده بودن جایگاه مدیران در تیم های بزرگی مثل استقلال و پرسپولیس ، اصل مهم " برنامه ریزی" و " آینده نگری" را بی معنی کرده و اصلا چنین چیزی در باشگاه های ما وجود ندارد و روزمرگی و اصل " این نیز بگذرد"! جای هر برنامه و آینده نگری را اشغال کرده است ، اینکه می بینیم بعد از گذشت چند دهه، هنوز تکلیف مالکیتی دو تیم پرطرفدار کشورمان معلوم نیست و از این رهگذر  بسیاری از مسائل و مشکلات لاینحل مانده و... دلیلی ندارد جز آنکه کسانی یا جریاناتی با دلایل نامعلوم اراده کرده اند که این ورزش سروسامان ‌پیدا نکند، مشکلاتش لاینحل بماند و همینطور به طور روزمره و باری به هر جهت عمر را تلف و روزگار را سپری نماید. متاسفانه واقعیت غیر قابل انکار هم این است که اراده این جریانی که ورزش را ملعبه و طعمه اهداف سیاسی وغیر ورزشی خود کرده بر اراده ای که سال هاست می خواهد به ورزش مستعد و بالقوه توانای کشورمان سروشکلی بدهد و به آن نظم و نسقی ببخشد، می چربد و آن را مقهور و حتی تابع خویش ساخته است.
برای مثال همانطور که بالاتر اشاره شد خیلی از مدیران باشگاهی و فدراسیونی ورزش را این جریان سایه نشین و پدر خوانده تعیین و همچنین عزل و برکنار می کند و مدیران ورزش هم عملا تابع و تسلیم نظر و تصمیم  آنها هستند.
*ورزش را ، راحت بگذارید!
در سرمقاله شماره قبل در مطلبی تحت عنوان " ورزش را ، راحت بگذارید" به موضوع دخالت ها و اعمال نظرها و... در ورزش پرداختیم و در آن همانند همیشه بر این اصل بدیهی تاکید کردیم که مدیر ورزش باید قادر باشد که از اختیارات قانونی خود استفاده  و در کار خود مستقل عمل کند. گفتیم متاسفانه مدیران ورزشی ما اغلب از راس تا قاعده هرم در مرکز وغیر مرکز، فاقد چنین اقتداری برای اعمال اختیارات قانونی خود در جهت ارتقای جایگاه و پیشرفت ورزش هستند.
*مدیر یا سپر بلا ؟!
در چنین وضعیتی است که می گوییم حرف زدن از سوء مدیریت، پرداختن به معلول است. مدیر باید در شرایط  طبیعی از اختیار و قدرت تصمیم گیری برخوردار باشد تا آن وقت بشود درباره ضعف یا قوت مدیریتی او به درستی به قضاوت نشست. در چنین وضعیتی مدیر ورزشی در واقع سپر بلایی است برای پوشش خرابکاری ها وغلط کاری های سایه نشینان جاه طلبی که نقش پدرخوانده را  برای ورزش و مدیران ورزشی  بازی می کنند.
با این وصف ابتدا باید فکری به حال علت اصلی و رفع مشکلات کرد و بعد به سراغ عوامل بعدی و دسته چندم رفت.
*سنجش و ارزیابی
وزیر ورزش می گوید با‌ پایان یافتن بازی های آسیایی وقت آن است که طی جلساتی به بررسی و سنجش عملکرد کاروان ورزش ایران در چین دست بزنیم و ... ما هم به نوبه خود می گوییم این کاری است که نه تنها باید انجام شود بلکه در اولویت کار مسئولان ورزش قرار بگیرد. شکل گرفتن سرنوشت ورزش ایران در بازی های آسیایی آینده از همین حالا شروع می شود.
*روال مرسوم و مذموم!
اگر گام اولیه را درست برداشتیم و برای حضوری بهتر و پربارتر از همین حالا خشت اول را درست گذاشتیم، چهار سال آینده نتایج دلچسب و شیرین آن را خواهیم  دید، اگر نه ، روال مرسوم  و البته مذمومی که همه می شناسیم و طی دوره ها و مقاطع مختلف دیده و تجربه کرده ایم، این بار هم تکرار خواهد شد و اگر دوره بعدی عقب تر نرویم ، حداکثر درجا می زنیم!
*بعد از خشک شدن عرق سفر!
آن روال مرسوم و مذموم این است که چند روزی در حین و بعد از بازی ها که هنوز تنور گرم است همه - خاصه مسئولان ارشد ورزش - از لزوم ارزیابی دقیق کارنامه کاروان و عملکرد فدراسیون ها سخن می گویند و وعده می دهند که در این باره به طور جدی همه مسائل بررسی و طبق آن تصمیم گیری و برنامه ریزی خواهد شد اما بعد از پایان بازی ها و خشک شدن عرق سفر و فروکش کردن هیجانات و جوزدگی ها و... عملا هیچ اتفاقی نمی افتد و باز روز از نو روزی از نو تا چهارسال دیگر! تکرار کم و بیش نتایج و این حرف های مفت و وعده های بی عمل.
*طرح نو وعملی
ما هم مثل همه ورزشدوستان ایرانی امیدواریم این بار اوضاع طور دیگری برخلاف گذشته و در جهت مخالف آن روال مرسوم و مذموم پیش برود و مسئولان ارشد ورزش به ویژه شخص محترم وزیر که به تازگی بر مسند صدارت تکیه زده، راه و روشی دیگر در پیش بگیرد و برای بررسی کارنامه کاروان و ارزیابی عملکرد فدراسیون ها طرحی نو و البته عملی بیندازد و اجازه ندهد دیگر رودربایستی ها و تعارفات و باندبازی ها از یکسو و دخالت ها و اعمال نظرها و سفارش درباره مدیران مردود از " بالا"! و اینجا و آنجا، مانع از بررسی دقیق و ارزیابی صحیحی شود که اگر چه ممکن است به ضرر این و آن فرد عوضی آمده و ناکارآمد باشد اما حتما به نفع ورزش کشور است.
*بزرگترین مانع بر سر راه ورزش
حرفمان یادمان نرود. صحبت بر سر مدیریت در ورزش بود و اینکه بخشی از ناکارآمدی های مدیریتی زیر سر دخالت ها و اعمال نظرهایی است که به دلایل غیر ورزشی و منافعی که در نظر دارد، از مدیر ورزش سلب اختیار می کند و مانع از اعمال اراده و قدرت و اجرای برنامه هایی که طراحی کرده می شود.
این اعمال نظرها امروز به صورت بزرگترین مانع بر سر راه ورزش قرار گرفته است و توقع و انتظار این است که مدیریت جدید ورزش و آقای هاشمی که به تازگی سکان هدایت آن را در دست گرفته است با قدرت جلوی این دخالت ها بایستد و شر آنها را برای همیشه از سر ورزش کم کند.
*سوالات مطرح
شاید مساله ارزیابی و بررسی عملکرد کاروان ورزشی ایران در بازی های آسیایی، اولین و مهمترین سروکار و چالش مدیریت جدید ورزش  باشد. در همین جا خیلی چیزها و پاسخ خیلی از سوالات معلوم می شود. آیا بررسی هایی که قرار است انجام بگیرد، اصلا صورت می گیرد یا خیر؟ اگر صورت می گیرد فرمایشی و نمایشی است یا نه، کاری جدی است که قرار است نتایج مثبت  و اصلاحگرانه آن به شکل عینی در عرصه ورزش رقم بخورد؟
* مدیران رفوزه سفارشی تغییر می کنند ؟
 آیا اصولا و به فرض تشکیل این جلسات ، پدرخوانده های سایه نشین و مشاوران تحمیلی و رسانه های باج خواه و فرصت طلب اجازه پیاده شدن هر تصمیمی که به ضرر و زیان آنها و دنباله های شان در فدراسیون ها باشد، می دهند یا خیر؟! آیا در فدراسیون های ناکام و مدیران رفوزه قرار است تحولاتی رخ دهد یا کماکان در بر پاشنه قبلی می چرخد و  اینگونه مدیران که بدون استثنا سفارشی و تحمیلی هستند فدراسیون مربوطه را ملک طلق و میراث خانوادگی خود می دانند و به رفتارهای ویرانگر و خودکامانه خود ادامه می دهند؟ اینها و نظایر آن ، سوالات مطرحی است که پاسخ آنها دیر یا زود یکی یکی روشن می شود.
*آماده جهش و پیشرفت
با همه اینها آنچه در آن تقریبا همه کارشناسان کوچکترین شکی ندارند، همان است که همواره - و خاصه در یکی دو سال اخیر - به کرات درباره آن نوشته و تاکید کرده ایم. ایران که با همه مشکلات و موانع و دردسرها، در زمینه ورزش هنوز جزو ده کشور اول قاره پرجمعیت آسیا و سرآمد کشورهای منطقه غرب قاره است  و با نتایجی که در میادین مختلف کسب می کند( از جمله همین هانگژو و در رشته هایی مثل پینگ پنگ، ژیمناستیک، کبدی، دوومیدانی ، شطرنج و ... ) پیام می دهد که می تواند جایگاه خود را خیلی بالاتر از این ارتقا دهد ، به شدت نیازمند اصلاحات اساسی و انقلاب گونه است. تا این اصلاحات - خاصه در روش های مدیریتی – انجام نگیرد، وضع و حال ورزش همین خواهد بود و از این ورزشی که مایه دار و برای جهش و تحول آماده است ، انتظاری بیش از این که در هر دوره از بازی های آسیایی کم و بیش اتفاق می افتد، ، نمی توان داشت...