بزرگترین بازیکنانی که دستشان هیچگاه به توپ طلا نرسید
لیونل مسی موفق شد برای هشتمین بار توپ طلای جهان را به دست آورد. پس از قهرمانی با تیم ملی آرژانتین در جام جهانی 2022 قطر انتظار میرفت که او بتواند یک بار دیگر این عنوان را کسب کند. این بازیکن آرژانتینی که در سال های 2009، 2010، 2011، 2012، 2015، 2019، 2021 و 2023 برنده توپ طلا شده، برای هشتمین بار به این مهم رسید. از سوی دیگر کریستیانو رونالدو فوق ستاره پرتغالی که پنج توپ طلا را به نام خود دارد، در این مراسم حضور نداشت و بارها مورد تشویق قرار گرفت. آنها از سال 2008 به این جایزه دست یافتهاند و لوکا مودریچ و کریم بنزما تنها بازیکنانی هستند که سلطه این دو را از بین برده اند.
اما اگر مسی و رونالدو نبودند چه کسی توپ طلا را می برد؟ خوب، " فرانس فوتبال " لیستی از برندگان در صورت عدم وجود این دو فوق ستاره را اعلام کرده است. اگر آنها نبودند، در سال 2008، فرناندو تورس از لیورپول این جایزه را دریافت میکرد. ژاوی و آندرس اینیستا از بارسلونا چهار سال به طور متناوب جایزه را به دست میآوردند. فرانک ریبری و مانوئل نویر از بایرن مونیخ به ترتیب در سالهای 2013 و 2014 برنده توپ طلا میشدند. نیمار در سالهای 2015 و 2017 جایزه توپ طلا را دریافت میکرد و آنتوان گریزمان در سال 2016 به آن دست مییافت. در سال 2019 ویرژیل فاندایک اولین مدافعی نام می گرفت که از سال 2006 برنده توپ طلا میشد و سرانجام روبرت لواندوفسکی، که به خاطر پایان زودهنگام رقابتهای فوتبال به دلیل کرونا توپ طلای سال 2020 را از دست داد یا از او دزدیدند، در سال 2021 برنده این جایزه میشد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید تا پیش از اعلام رسمیِ نامِ برنده در مراسم ، تنها دو نفر از این موضوع خبر دارند. پاسکال فرِ، سردبیر فرانس فوتبال و دستیار ارشدش و البته دلیلِ آگاهی دستیار ارشدِ پاسکال نیز این است که در صورت وقوع یک حادثه غیر منتظره برای آقای سردبیر، یک نفر باشد که نام برنده توپ طلا را به گوش مسئولان برگزار کننده مراسم برساند. سایر اعلام اسامی تا پیش از برگزاری رسمی مراسم، گمانه زنیهایی بیش نیستند. طبق گفته پاسکال فرِ، حدود یک هفته قبل، مصاحبهای با برنده توپ طلای 2021 انجام و عکسهای خبری نیز گرفته شده است؛ اما به صورتی کاملاً محرمانه! اما همواره در طول تاریخ، بحث بر سر عادلانه انتخاب کردن بهترین بازیکن جهان در سالهای مختلف، داغِ داغ بوده است و بسیاری صنعتی شدن فوتبال و گردش هنگفت مالی در این رشته ورزشی را بهانهای برای ردِ اهمیت این جایزه میدانند. جایزهای که از سال 1956 تاکنون، هر سال به بهترین بازیکن فوتبال در جهان از جانب نشریه معتبر فرانس فوتبال اهدا شده است و ستارههای بسیاری، علیرغم شایستگیهای فراوانشان، موفق به کسب آن نشدهاند. چنین انتقاداتی از سال 2008 به بعد بر سر زبانها افتاد و هنگامی که در سال 2018، برای اولین بار پس از 10 سال، این جایزه به بازیکنی غیر از کریستیانو رونالدو و لیونل مسی رسید، انتقادات اوج گرفت. پاسکال فرِ در این رابطه میگوید: "شاید دلیلِ سلطه مسی و رونالدو بر توپ طلا، این باشد که رای گیری انتخاب بهترین بازیکن جهان در ماههای سپتامبر و اکتبر به انجام میرسد و این دو نفر، کسانی هستند که بیشترین گلها را در آن دو ماه به ثمر رساندهاند!"
طبق گفته آقای سردبیر، کریستیانو رونالدو تنها یک هدف دارد و آن است که همزمان با خداحافظیاش از فوتبال، تعداد توپ طلای بیشتری نسبت به لئو داشته باشد! بنابراین جای خوشحالی دارد که کریستیانو را حداقل تا 3 سال آینده نیز در مستطیل سبز خواهیم دید! علیرغم انتقادات به نحوه برگزاری این مراسم، اگر اهدای جایزه به مودریچ در سال 2018 نبود، بدون شک جایزه به کریستیانو رونالدو میرسید و شاید یک سال زودتر از زمانِ موعود، از دیدنِ این فوق ستاره در زمین فوتبال محروم میشدیم. به همین بهانه، مروری داریم بر لیست بزرگترین بازیکنان تاریخ فوتبال جهان که علیرغم شایستگیها، هرگز دستشان به توپ طلا نرسید .
1 - پله و مارادونا
شاید از بدشانسیِ فیفا بوده که تا سال 1995، جایزه بهترین فوتبالیست جهان صرفاً به بازیکنان اروپایی تبار اهدا میشده و به همین ترتیب، دو تن از بهترینهای تاریخ، نامشان در بین برترین بازیکنان جهان به چشم نمیخورد! البته اگر بهترین بودن را صرفاً با کسب جایزههای پر حرف و حدیث بسنجیم! در نتیجه، در همین ابتدا میتوان نظریه "توپ طلا به بهترین بازیکن جهان اهدا میشود" را رد کرد. شما هم این ترکیب کلمات را شنیدهاید که میگوید: "Maradona Good, Pele Better, George Best" ... " مارادونا خوبه، پله بهتره، اما جرج بهترینه"، حتی با این عنوان یک کتاب در سال 2015 هم چاپ شده و به نظر میرسد اگر فرضیه طرفدار منچستریونایتد بودنِ نویسنده را رد کنیم، کسب جایزه توپ طلا توسط جرج بست از میان این سه نفر، تنها دلیل انتخابِ این عنوان کتاب است.
2 - پائولو مالدینی
25 سال پر افتخار در آث میلان را شاید لایق ترین فرد از خاندان مالدینی رقم زده باشد. چهرهای که یکی از نمادهای " روسونری " است و همواره نامش در کنار قرمز و سیاههای شمال ایتالیا به گوش میرسد. او که هفت مرتبه فاتح اسکودتو شده و پنج بار کاپ لیگ قهرمانان فوتبال اروپا را بالای سر برده است، به تنهایی افتخارات اروپاییاش از تیمهایی همچون منچستریونایتد و بارسلونا نیز بیشتر است اما عدم کسب توپ طلا، شاید بزرگترین حسرت دوران ورزشی او باشد ، آرزویی که هیچوقت به واقعیت تبدیل نشد.
3 - تیری آنری
بهترین گلزنِ تاریخِ " توپچیها "ی لندن، افتخاری در دنیای فوتبال باقی نگذاشته که دستش به آن نرسیده باشد ، به جز توپ طلا ! قهرمانی در جام جهانی و جام ملتهای اروپا با فرانسه، دو قهرمانی در لالیگا و یک لیگ قهرمانان اروپا با پیراهن بارسلونا، دو لیگ برتر و سه جام حذفی با پیراهن آرسنال گوشهای از افتخارات پر شمار تیری آنری هستند اما او تنها در سالهای 2003 و 2006 در بین نامزدهای کسب توپ طلا قرار گرفت که نهایتاً ایستادن در جایگاه دوم و سوم به ترتیب در آن سالها ، سهمِ آنری شد.
4 - ژاوی
سه مرتبه متوالی ایستادن در "رده سوم" کاندیداهای کسب توپ طلا بین سالهای 2008 تا 2010، سالهایی که اسپانیا افتخارِ کسب نکردهای در جهان فوتبال باقی نگذاشته بود، سهمِ ژاوی هرناندز شد. نقش اول " تیکی تاکا " ی بارسلونا تحت هدایت گواردیولا و معمار ارشد موفقیتهای تاکتیکی " لا روخا " ، علیرغم درو کردن جوایز انفرادیِ پر شمار در پایان تورنمنتهای معتبر، هرگز توپ طلایی را بالای سر نبرد و از دیگر بازیکنانی است که قربانی سلطه کریستیانو رونالدو و لیونل مسی بر این مراسم شد.
5 - فرانس پوشکاش
اگرچه امروزه نام پوشکاش در کنار اهدای یادبود به زننده بهترین گل سال جهان میآید اما هرگز نمیتوان از این موضوع چشم پوشی کرد که جای توپ طلا در ویترین افتخارات بهترین بازیکن تاریخ مجارستان و یکی از بهترینهای تاریخ رئال مادرید خالی است. او در سال 1960، همزمان با قهرمانی اتحاد جماهیر شوروی در اولین دوره از جام ملتهای اروپا، در رقابت برای کسب این جایزه، عرصه را به لوئیس سوارز اسپانیایی واگذار کرد و در رده دوم ایستاد.
6- ایکر کاسیاس
کاسیاس، قهرمان تمام عناوین ممکن و ناجی تیمش در بسیاری از موارد، هرگز این جایزه را دریافت نکرد. ایکر، شش بار نامزد توپ طلا شد که رتبه چهارم در فصل 2009-2008 بهترین نتیجه او بود. دروازهبان تیم قهرمان جام جهانی 2010 که با مهار تک به تک روبن در دیدار پایانی، نقشی حیاتی در فتح جام داشت، در یک بازه زمانی طولانی، تلاش زیادی کرد تا بلکه بتواند توپ طلا را مال خود کند اما در نهایت نامش در لیست 11 ستاره در حسرت توپ طلا درج شد.
7- کافو
این برزیلی که یکی از بهترین های تاریخ در پست خود است، مانند کاسیاس تمام عناوین ممکن را با میلان و تیم ملی برزیل به دست آورد. برزیل با کاپیتانی کافو، آخرین قهرمانی یک کشور از آمریکای جنوبی را در جام جهانی 2002 جشن گرفت. او همچنین در سال 2020 (سالی که جایزه فردی توپ طلا به هیچ بازیکنی اهدا نشد) از سوی فرانس فوتبال در تیم منتخب تاریخ رشته فوتبال قرار گرفت.
8- سرخیو راموس
این مدافع اسپانیایی 16 فصل را در رئال مادرید سپری کرد. او در این مدت سطحی فوقالعاده از خود نشان داد. گل راموس در فینال لیگ قهرمانان 2014 بود که طلسم قهرمانی در UCL را شکست و نقطه شروعی بر حکمرانی دوباره " کهکشانی ها " بر فوتبال اروپا بود. خیلی ها به واسطه این عملکرد، او را شایسته دریافت توپ طلای آن سال میدانستند ولی این اتفاق در ترافیک رقابت مسی- رونالدو به فراموشی سپرده شد. راموس در سال 2017 در رده ششم توپ طلا قرار گرفت. او در سال 2020 نیز نامزد حضور در تیم منتخب تاریخ رشته فوتبال بود.
یاشین یک استثناء بود
در تاریخ 65 ساله توپ طلا، فقط و فقط یک بازیکن از روی خط دروازه این جایزه را تصاحب کرد: لو یاشین، ستاره بیبدیل دروازهبانی در دنیای فوتبال. مرد سر تا پا سیاهپوشی که گویی همچون "عنکبوتِ سیاه" درون دروازه اتحاد جماهیر شوروی میایستاد و اجازه گذشتن توپ از خط دروازهاش را نمیداد. دروازهبان های بسیاری در تاریخ فوتبال هستند که چه در عرصه باشگاهی و چه در عرصه ملی، به تمامی افتخارات ممکن رسیده اند اما نامشان هرگز در بین کاندیداهای کسب این جایزه نیز به چشم نیامد؛ مردانی همچون ایکر کاسیاس، جیانلوئیجی بوفون، اولیور کان و حتی دینو زوف که آخرین سنگر برای فرو نریختن کاخ آمال یک ملت بودند اما در قوانین فیفا، قانونی نانوشته وجود دارد که "برای کسب توپ طلا، هرگز نباید روی خط دروازه بایستید." و یاشین یک استثناء بود ، یک اعجوبه، یک ستاره و شاید نگهبانِ قفسِ توری در اشتباه ترین کشورِ تاریخ!
صد البته بازیکنان دیگری نیز میتوانستند در این لیست جای بگیرند. بازیکنانی همچون دنیس برگ کمپ، فرانکو بارهزی، رائول گونزالس، فرانک ریبری، آندرس اینیستا، فرانک رایکارد، اریک کانتونا، یورگن کلینزمن، بابی مور و شاید از همه پر رنگتر، دیوید بکهام .
اما اگر مسی و رونالدو نبودند چه کسی توپ طلا را می برد؟ خوب، " فرانس فوتبال " لیستی از برندگان در صورت عدم وجود این دو فوق ستاره را اعلام کرده است. اگر آنها نبودند، در سال 2008، فرناندو تورس از لیورپول این جایزه را دریافت میکرد. ژاوی و آندرس اینیستا از بارسلونا چهار سال به طور متناوب جایزه را به دست میآوردند. فرانک ریبری و مانوئل نویر از بایرن مونیخ به ترتیب در سالهای 2013 و 2014 برنده توپ طلا میشدند. نیمار در سالهای 2015 و 2017 جایزه توپ طلا را دریافت میکرد و آنتوان گریزمان در سال 2016 به آن دست مییافت. در سال 2019 ویرژیل فاندایک اولین مدافعی نام می گرفت که از سال 2006 برنده توپ طلا میشد و سرانجام روبرت لواندوفسکی، که به خاطر پایان زودهنگام رقابتهای فوتبال به دلیل کرونا توپ طلای سال 2020 را از دست داد یا از او دزدیدند، در سال 2021 برنده این جایزه میشد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید تا پیش از اعلام رسمیِ نامِ برنده در مراسم ، تنها دو نفر از این موضوع خبر دارند. پاسکال فرِ، سردبیر فرانس فوتبال و دستیار ارشدش و البته دلیلِ آگاهی دستیار ارشدِ پاسکال نیز این است که در صورت وقوع یک حادثه غیر منتظره برای آقای سردبیر، یک نفر باشد که نام برنده توپ طلا را به گوش مسئولان برگزار کننده مراسم برساند. سایر اعلام اسامی تا پیش از برگزاری رسمی مراسم، گمانه زنیهایی بیش نیستند. طبق گفته پاسکال فرِ، حدود یک هفته قبل، مصاحبهای با برنده توپ طلای 2021 انجام و عکسهای خبری نیز گرفته شده است؛ اما به صورتی کاملاً محرمانه! اما همواره در طول تاریخ، بحث بر سر عادلانه انتخاب کردن بهترین بازیکن جهان در سالهای مختلف، داغِ داغ بوده است و بسیاری صنعتی شدن فوتبال و گردش هنگفت مالی در این رشته ورزشی را بهانهای برای ردِ اهمیت این جایزه میدانند. جایزهای که از سال 1956 تاکنون، هر سال به بهترین بازیکن فوتبال در جهان از جانب نشریه معتبر فرانس فوتبال اهدا شده است و ستارههای بسیاری، علیرغم شایستگیهای فراوانشان، موفق به کسب آن نشدهاند. چنین انتقاداتی از سال 2008 به بعد بر سر زبانها افتاد و هنگامی که در سال 2018، برای اولین بار پس از 10 سال، این جایزه به بازیکنی غیر از کریستیانو رونالدو و لیونل مسی رسید، انتقادات اوج گرفت. پاسکال فرِ در این رابطه میگوید: "شاید دلیلِ سلطه مسی و رونالدو بر توپ طلا، این باشد که رای گیری انتخاب بهترین بازیکن جهان در ماههای سپتامبر و اکتبر به انجام میرسد و این دو نفر، کسانی هستند که بیشترین گلها را در آن دو ماه به ثمر رساندهاند!"
طبق گفته آقای سردبیر، کریستیانو رونالدو تنها یک هدف دارد و آن است که همزمان با خداحافظیاش از فوتبال، تعداد توپ طلای بیشتری نسبت به لئو داشته باشد! بنابراین جای خوشحالی دارد که کریستیانو را حداقل تا 3 سال آینده نیز در مستطیل سبز خواهیم دید! علیرغم انتقادات به نحوه برگزاری این مراسم، اگر اهدای جایزه به مودریچ در سال 2018 نبود، بدون شک جایزه به کریستیانو رونالدو میرسید و شاید یک سال زودتر از زمانِ موعود، از دیدنِ این فوق ستاره در زمین فوتبال محروم میشدیم. به همین بهانه، مروری داریم بر لیست بزرگترین بازیکنان تاریخ فوتبال جهان که علیرغم شایستگیها، هرگز دستشان به توپ طلا نرسید .
1 - پله و مارادونا
شاید از بدشانسیِ فیفا بوده که تا سال 1995، جایزه بهترین فوتبالیست جهان صرفاً به بازیکنان اروپایی تبار اهدا میشده و به همین ترتیب، دو تن از بهترینهای تاریخ، نامشان در بین برترین بازیکنان جهان به چشم نمیخورد! البته اگر بهترین بودن را صرفاً با کسب جایزههای پر حرف و حدیث بسنجیم! در نتیجه، در همین ابتدا میتوان نظریه "توپ طلا به بهترین بازیکن جهان اهدا میشود" را رد کرد. شما هم این ترکیب کلمات را شنیدهاید که میگوید: "Maradona Good, Pele Better, George Best" ... " مارادونا خوبه، پله بهتره، اما جرج بهترینه"، حتی با این عنوان یک کتاب در سال 2015 هم چاپ شده و به نظر میرسد اگر فرضیه طرفدار منچستریونایتد بودنِ نویسنده را رد کنیم، کسب جایزه توپ طلا توسط جرج بست از میان این سه نفر، تنها دلیل انتخابِ این عنوان کتاب است.
2 - پائولو مالدینی
25 سال پر افتخار در آث میلان را شاید لایق ترین فرد از خاندان مالدینی رقم زده باشد. چهرهای که یکی از نمادهای " روسونری " است و همواره نامش در کنار قرمز و سیاههای شمال ایتالیا به گوش میرسد. او که هفت مرتبه فاتح اسکودتو شده و پنج بار کاپ لیگ قهرمانان فوتبال اروپا را بالای سر برده است، به تنهایی افتخارات اروپاییاش از تیمهایی همچون منچستریونایتد و بارسلونا نیز بیشتر است اما عدم کسب توپ طلا، شاید بزرگترین حسرت دوران ورزشی او باشد ، آرزویی که هیچوقت به واقعیت تبدیل نشد.
3 - تیری آنری
بهترین گلزنِ تاریخِ " توپچیها "ی لندن، افتخاری در دنیای فوتبال باقی نگذاشته که دستش به آن نرسیده باشد ، به جز توپ طلا ! قهرمانی در جام جهانی و جام ملتهای اروپا با فرانسه، دو قهرمانی در لالیگا و یک لیگ قهرمانان اروپا با پیراهن بارسلونا، دو لیگ برتر و سه جام حذفی با پیراهن آرسنال گوشهای از افتخارات پر شمار تیری آنری هستند اما او تنها در سالهای 2003 و 2006 در بین نامزدهای کسب توپ طلا قرار گرفت که نهایتاً ایستادن در جایگاه دوم و سوم به ترتیب در آن سالها ، سهمِ آنری شد.
4 - ژاوی
سه مرتبه متوالی ایستادن در "رده سوم" کاندیداهای کسب توپ طلا بین سالهای 2008 تا 2010، سالهایی که اسپانیا افتخارِ کسب نکردهای در جهان فوتبال باقی نگذاشته بود، سهمِ ژاوی هرناندز شد. نقش اول " تیکی تاکا " ی بارسلونا تحت هدایت گواردیولا و معمار ارشد موفقیتهای تاکتیکی " لا روخا " ، علیرغم درو کردن جوایز انفرادیِ پر شمار در پایان تورنمنتهای معتبر، هرگز توپ طلایی را بالای سر نبرد و از دیگر بازیکنانی است که قربانی سلطه کریستیانو رونالدو و لیونل مسی بر این مراسم شد.
5 - فرانس پوشکاش
اگرچه امروزه نام پوشکاش در کنار اهدای یادبود به زننده بهترین گل سال جهان میآید اما هرگز نمیتوان از این موضوع چشم پوشی کرد که جای توپ طلا در ویترین افتخارات بهترین بازیکن تاریخ مجارستان و یکی از بهترینهای تاریخ رئال مادرید خالی است. او در سال 1960، همزمان با قهرمانی اتحاد جماهیر شوروی در اولین دوره از جام ملتهای اروپا، در رقابت برای کسب این جایزه، عرصه را به لوئیس سوارز اسپانیایی واگذار کرد و در رده دوم ایستاد.
6- ایکر کاسیاس
کاسیاس، قهرمان تمام عناوین ممکن و ناجی تیمش در بسیاری از موارد، هرگز این جایزه را دریافت نکرد. ایکر، شش بار نامزد توپ طلا شد که رتبه چهارم در فصل 2009-2008 بهترین نتیجه او بود. دروازهبان تیم قهرمان جام جهانی 2010 که با مهار تک به تک روبن در دیدار پایانی، نقشی حیاتی در فتح جام داشت، در یک بازه زمانی طولانی، تلاش زیادی کرد تا بلکه بتواند توپ طلا را مال خود کند اما در نهایت نامش در لیست 11 ستاره در حسرت توپ طلا درج شد.
7- کافو
این برزیلی که یکی از بهترین های تاریخ در پست خود است، مانند کاسیاس تمام عناوین ممکن را با میلان و تیم ملی برزیل به دست آورد. برزیل با کاپیتانی کافو، آخرین قهرمانی یک کشور از آمریکای جنوبی را در جام جهانی 2002 جشن گرفت. او همچنین در سال 2020 (سالی که جایزه فردی توپ طلا به هیچ بازیکنی اهدا نشد) از سوی فرانس فوتبال در تیم منتخب تاریخ رشته فوتبال قرار گرفت.
8- سرخیو راموس
این مدافع اسپانیایی 16 فصل را در رئال مادرید سپری کرد. او در این مدت سطحی فوقالعاده از خود نشان داد. گل راموس در فینال لیگ قهرمانان 2014 بود که طلسم قهرمانی در UCL را شکست و نقطه شروعی بر حکمرانی دوباره " کهکشانی ها " بر فوتبال اروپا بود. خیلی ها به واسطه این عملکرد، او را شایسته دریافت توپ طلای آن سال میدانستند ولی این اتفاق در ترافیک رقابت مسی- رونالدو به فراموشی سپرده شد. راموس در سال 2017 در رده ششم توپ طلا قرار گرفت. او در سال 2020 نیز نامزد حضور در تیم منتخب تاریخ رشته فوتبال بود.
یاشین یک استثناء بود
در تاریخ 65 ساله توپ طلا، فقط و فقط یک بازیکن از روی خط دروازه این جایزه را تصاحب کرد: لو یاشین، ستاره بیبدیل دروازهبانی در دنیای فوتبال. مرد سر تا پا سیاهپوشی که گویی همچون "عنکبوتِ سیاه" درون دروازه اتحاد جماهیر شوروی میایستاد و اجازه گذشتن توپ از خط دروازهاش را نمیداد. دروازهبان های بسیاری در تاریخ فوتبال هستند که چه در عرصه باشگاهی و چه در عرصه ملی، به تمامی افتخارات ممکن رسیده اند اما نامشان هرگز در بین کاندیداهای کسب این جایزه نیز به چشم نیامد؛ مردانی همچون ایکر کاسیاس، جیانلوئیجی بوفون، اولیور کان و حتی دینو زوف که آخرین سنگر برای فرو نریختن کاخ آمال یک ملت بودند اما در قوانین فیفا، قانونی نانوشته وجود دارد که "برای کسب توپ طلا، هرگز نباید روی خط دروازه بایستید." و یاشین یک استثناء بود ، یک اعجوبه، یک ستاره و شاید نگهبانِ قفسِ توری در اشتباه ترین کشورِ تاریخ!
صد البته بازیکنان دیگری نیز میتوانستند در این لیست جای بگیرند. بازیکنانی همچون دنیس برگ کمپ، فرانکو بارهزی، رائول گونزالس، فرانک ریبری، آندرس اینیستا، فرانک رایکارد، اریک کانتونا، یورگن کلینزمن، بابی مور و شاید از همه پر رنگتر، دیوید بکهام .
*عرفان خماند