درآمد مسابقات از کجا می آید و کجا خرج می شود ؟

مسابقات جام ملتهای اروپا معروف به یورو تنها یکی از بزرگترین رقابتهای فوتبالی در دنیای ورزش نیست، بلکه عواید و درآمد بسیار قابل توجهی را هم به همراه دارد. این درآمد از کجا می آید و یوفا چگونه تا حد امکان آن را برای خود ورزش فوتبال هزینه می کند؟

هر چهار سال چشم همه دنیا به رقابتهای قهرمانی فوتبال اروپاست که یکی از بزرگترین رویدادهای ورزشی این قاره محسوب می شود. محبوبیت گسترده آن، عواید بسیاری را به جهت فروش حمایت های مالی، حقوق پخش رسانه ای، بلیت فروشی، اسکان و اعطای مجوزها به صورت متمرکز، به همراه خواهد داشت.

اما آیا می دانستید که یوفا اکثر این درآمد را مجددا برای توسعه ورزش فوتبال در این قاره از طریق "برنامه هت تریک یوفا" هزینه می کند؟

"هت تریک"، پیشران اولیه هدف یوفا برای تبدیل رقابت های یک ماهه یورو به یک میراث ماندگار است ، نه تنها در کشورهای میزبان، بلکه در تمام کشورهای عضو و در تمام قاره. از زمان آغاز به کار بزرگترین صندوق یکپارچه ورزشی دنیا در رقابتهای یورو 2004، یوفا دو سوم تمام عواید خالص حاصل را صرف اتحادیه های فوتبال قاره کرده تا دوباره در زمینه پیشبرد و پیشرفت این ورزش سرمایه گذاری شود.

درآمد از کجا به دست می آید ؟

حقوق پخش رسانه ای

یورو، رقابتی بسیار محبوب است و تعدادی از بهترین فوتبالیست های دنیا در آن حضور دارند. کیفیت بازی ها و نمایش دلپذیر بازیکنان در میدان برای این رویداد محبوب، میلیون ها نفر در سرتاسر دنیا را ترغیب به تماشای مسابقات می کند. بنابراین به پخش کننده ها و بنگاه های رسانه ای، یک دسترسی گسترده و ارزشمند پیشنهاد می شود.

این یعنی فروش حق پخش برای پخش مستقیم مسابقات از طریق تلویزیون و سایر مجاری، نسبت زیادی از درآمد کلی مسابقات یورو 2024 را به همراه خواهد داشت. انتظار می رود ارزش حقوق پخش رسانه ای برای یورو 2024 از مبلغ مربوط به یورو 2020 معادل 135/1 میلیارد یورو عبور کند.

حمایت های مالی جهانی

تمایل جهانی نسبت به مسابقات یورو هم یک عامل محرک دیگر برای جریان کسب درآمد در این رقابت ها را معرفی می کند: حمایت های مالی.

با پیشنهاد دادن اینکه سازمان ها می توانند در معرض دید میلیون ها هوادار و تماشاگر قرار بگیرند، این تورنمنت توجه شرکت ها و برندهای بزرگی را به خود جلب کرده است.

فروش بلیت، اسکان و اهدای مجوزها

تقاضا برای بیش از دو و نیم میلیون بلیت مسابقه که برای رقابتهای یورو 2024 فراهم شده است، بسیار گسترده تر بود. در همه ورزشگاه ها فروش بلیت ها به سرعت به پایان رسید. هزینه فروش این بلیت ها و همچنین هزینه های اسکان، می تواند هزینه های جاری این مسابقات را تامین کند.

هزینه فروش مجوزها به شرکت ها برای انجام فعالیت های تجاری رسمی در این تورنمنت، به عنوان منبع اصلی دیگری برای کسب درآمد در نظر گرفته می شود. هر جا که هواداران مسابقات را تماشا می کنند – در ورزشگاه ها یا در خانه – می توانند با خریداری محصولات رسمی متعلق به این مسابقات، روح حاکم بر یورو را به همراه داشته باشند ، از برنامه مسابقات و آلبوم های برچسب تا لباس ها و یادبودها.

درآمد در کجا صرف می شود ؟

پس از پوشش هزینه های سازمان دهی مسابقات یورو، تا آنجا که ممکن است درآمد خالص صرف ارتقای خود فوتبال خواهد شد.

تقویت پیشرفت فوتبال

"برنامه هت تریک یوفا" پیشران اصلی چگونگی سرمایه گذاری دوباره درآمدهای به دست آمده در خود ورزش فوتبال است. از سال 2004، "هت تریک" به صورت میانگین دو سوم درآمد خالص هر رقابت یورو را صرف برنامه های توسعه ای در تمام 55 اتحادیه عضو فوتبال اروپا کرده است. این مزایا هر سطحی از هرم فوتبال ملی آنها را تحت تاثیر قرار داده و باعث بهبود آن خواهد شد.

به صورت محلی، برای زمین های فوتبال کوچک، توسعه باشگاه ها، آموزش مربیان آماتور، فوتبال مدرسه ای و محرک های بسیار دیگری هزینه می شود که این شانس را به مردم بیشتری برای حضور در فوتبال، صرف نظر از توانایی، سن، جنسیت یا قومیت، خواهد داد. به صورت ملی، به اتحادیه ها کمک خواهد کرد که زیرساخت های فوتبال را رشد داده و برای بازیکنان، مربیان، داوران و اداره کنندگان هزینه کرده و بتوانند از این تسهیلات جدید استفاده کنند.

یورو 2024 یک میراث ماندگار را در قاره اروپا با رکورد صرف 935 میلیون یورو برای اتحادیه ها جهت ساخت بیش از 800 پروژه در طول بیش از 20 سال فعالیت "هت تریک" به جای خواهد گذاشت.

هزینه جوایز و منافع باشگاه ها

عواید تجاری حاصل از مسابقات یورو از طریق ترکیبی از جوایز و برنامه منافع باشگاه ها نیز توزیع می شود. در این شرایط باشگاه های اروپایی به دلیل حضور بازیکنان شان در مسابقات یورو و کسب موفقیت هر چه بیشتر در این زمینه، مد نظر قرار خواهند گرفت.

جوایز مالی یورو 2024 به میزان 331 میلیون یورو خواهد بود که به صورت زیر تقسیم می شود:

-مشارکت: 222 میلیون یورو (25/9 میلیون یورو برای هر یک از 24 اتحادیه حاضر در این مسابقات)

-عملکرد در تورنمنت: 109 میلیون یورو (که بر مبنای عملکرد مرحله گروهی و مراحل حذفی تخصیص می یابد). قهرمان مجموع 5/28 میلیون یورو را از بابت عملکرد دریافت خواهد کرد.

کل سرمایه گذاری برای منافع باشگاه ها در یورو 2024، معادل 240 میلیون یورو خواهد بود و محاسبه پرداخت برای هر باشگاه بدین صورت خواهد بود:

-تعداد بازیکنان هر باشگاه، حاضر در مسابقات یورو

-تعداد روزهایی که هر بازیکن در رقابتهای یورو سپری می کند

-طبقه بندی فیفا برای جبران تمرینات باشگاه ها

عدالت و پایداری، نقشه راه ژرمن ها در برنامه ریزی

یورو 2024 فقط به گل و افتخار در زمین مسابقه، خلاصه نمی شود، بلکه تورنمنت را به بالاترین استانداردهای تداوم پذیر و ماندگار، سوق خواهد داد. در واقع یوفا تلاش می کند که به عنوان نمونه ای برای ورزش دنیا در زمینه پایایی و یک نیروی محرکه برای رشد پایدار در اکوسیستم فوتبال آلمان و اروپا در نظر گرفته شود.

چطور کار می کند ؟

یکپارچگی: تداوم پذیری و ماندگاری در کانون توجه عملکردها قرار خواهد داشت. سرمایه گذاری های هدفمند، تسریع شده و بر اساس راهبرد اجتماعی و حکمرانی اروپا همراه با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل به اجرا در می آید.

تجربه: از فعالیت های مناسب اتحادیه فوتبال آلمان و یوفا برای ایجاد یک میراث ماندگار بهره گرفته خواهد شد.

همکاری: یوفا با همه سهامداران همراه خواهد شد – اتحادیه های ملی، بازیکنان، هواداران، شهرهای میزبان، مسئولان محلی و شرکا – تا یک تاثیر تجمیعی ایجاد شود. نکته مهم اینکه هر کدام از 10 ورزشگاه میزبان مسابقات، یک مدیر تداوم پذیری را در کنار 50 داوطلب به کار خواهد گرفت تا تمام خواسته های از پیش تعیین شده، به اجرا درآید.

آگاهی: از طریق کمپین های فعال، تلاش یوفا جهت افزایش آگاهی عمومی در خصوص سرفصل های اجتماعی و محیطی به اجرا در می آید.

چطور اجرا می شود ؟

محیط زیست

عملکردهای آب و هوایی: یوفا متعهد به کاهش اثر کربن در این مسابقات، از طریق برنامه های متناسب مسابقات، راه حل هایی برای جابجایی هوشمند (از جمله ایجاد انگیزه برای استفاده از قطار) و اندازه گیری اثر به جای مانده از کربن است. به علاوه، مسئولیت انتشار اجتناب ناپذیر کربن، از طریق صندوق آب و هوا بر عهده یوفا خواهد بود. این صندوق، سرمایه لازم برای پروژه های محیط زیستی را توسط باشگاه های آماتور فوتبال در آلمان فراهم می کند.

زیرساخت های ماندگار: ورزشگاه ها و تسهیلات مورد استفاده در یورو 2024 با تفکر تداوم پذیری، بهبود یافته اند و راندمان مصرف انرژی و آب در آنها به حداکثر رسیده است.

اقتصاد چرخه ای: مدل اقتصاد چرخه ای مورد پذیرش قرار گرفته و تولید پسماندها در هر 10 ورزشگاه طی چهار اصل مد نظر بوده است: استفاده مجدد، کاهش، بازیافت و بازیابی پسماندها.

اجتماعی

حقوق بشر: همراه با منشور حقوق بشر، یورو 2024 مجموعه ای جامع از سنجش ها و مقیاس ها را در اختیار دارد تا از بابت فراهم شدن رفاه و ایمنی برای همه شرکت کنندگان و تماشاگران مطمئن شود. این شامل مکانیزم های اعتراض و پاسخ سریع نسبت به تبعیض، حفاظت از هواداران و فراهم ساختن حمایت بلافاصله می شود.

در دسترس بودن: یورو 2024 برای همه است. با شهرهای میزبان، ورزشگاه ها و شرکا در خصوص موارد متعدد در دسترس بودن، همکاری می شود تا تضمین شود که این تورنمنت محیطی مناسب را برای همه فراهم خواهد ساخت.

تنوع و شمول: برنامه فوتبال برای همه از این ورزش به عنوان تسریع کننده ایجاد تغییرات در جامعه استفاده می کند، آن هم با یک پیام ساده و البته مهم: "در فوتبال به همه خوشامد می گوییم."

حکمرانی

شفافیت: از شکل های حکمرانی شفاف، پاسخگو و قابل توجیه در فرایند اجرای رویدادها همراه با قواعد بین المللی استفاده می شود.

گزارش دادن: گزارشی مرتبط با ارزیابی عملکرد راهبرد حکمرانی و اجتماعی تا پایان مسابقات به صورت برخط در دسترس همه قرار خواهد داشت.

یادگیری با مشارکت: دانش و عملکرد مناسب به صورت پیوسته با شهرهای میزبان، شرکا و سایر سهامداران فوتبالی مورد بحث قرار خواهد گرفت تا میراثی ماندگار پدید آید.

پایایی در برنامه مسابقات

تاثیر محیطی و اجرای عدالت برای همه تیم های حاضر در یورو 2024، یک اولویت در برنامه ریزی جدول مسابقات محسوب می شد.

برنامه ریزی اجرای مسابقاتی در حد و اندازه یورو 2024، همیشه یک چالش شگفت انگیز محسوب می شود. اول و مهمتر از همه، می بایست با همه تیم ها به صورت برابر برخورد شود و وقتی در نظر می گیرید که 24 تیم در 10 ورزشگاه و برای 51 مسابقه به مدت یک ماه به مصاف هم می روند، می توانید متوجه شوید که چقدر کار دشواری در پیش است. اینگونه، عوامل مربوط به مسافرت ها، تمرین و روزهای استراحت و حتی مقیاس عملکرد کاملا شفاف و روشن می شود.

برای یورو 2024، تیم پشت سر این برنامه ریزی یک مورد دیگر را هم باید مد نظر قرار دهد : فراهم ساختن زمین بازی برابر در پایدارترین حالت ممکن. مارچلو آلکا، مسئول رقابتهای ملی مردان در یوفا می گوید: "اطمینان از برقراری عدالت برای همه تیم ها، همیشه به عنوان اصل اول هر برنامه ریزی در نظر گرفته می شود اما در این مسابقات، برای اولین بار، پایایی و تداوم پذیری از همان ابتدا در سطح اول اهمیت قرار داشت."

برای اینکه برنامه ریزی و جدول زمانی تا حد امکان پایدار باشد، ورزشگاه ها و مسابقات به سه دسته محلی تقسیم می شوند که این موضوع، میزان مسافرت ها برای تیم ها و هواداران را به شدت کاهش می دهد.

در رقابت های یورو 2016 فرانسه که از نظر اندازه رقابت و زیرساخت های کشور میزبان، با این دوره برابری می کرد، بیش از 75 درصد جابجایی های بازیهای مرحله گروهی با هواپیما انجام شد. در آلمان این آمار به 25 درصد کاهش خواهد یافت و قطار و اتوبوس به عنوان وسایل حمل و نقل اصلی در نظر گرفته خواهند شد.

هشت سال قبل، هیچ تیمی بیش از یک بار در یک ورزشگاه به میدان نرفت. امسال، مجموعا هفت تیم – اتریش، چک، مجارستان، صربستان، اسلواکی، سوئیس و ترکیه – بیش از یک بازی در یک ورزشگاه انجام خواهند داد.

این ضوابط برای کشور میزبان هم به کار گرفته می شود که به معنی عدم حضور دائمی در بزرگترین ورزشگاه خواهد بود. آلکا می گوید: "آلمان کمپ خود را در جنوب کشور بر پا کرده است تا به ورزشگاه هایی که در آنجا بازی دارد، نزدیک باشد."

برنامه ریزی پیش رو

آلکا توضیح می دهد: "توسعه برنامه ریزی مسابقات هنوز هم یک فرایند دستی است. هیچ اتوماسیون کامپیوتری در کار نیست. ما ابتدا با یک تیم حدود 10 نفره آغاز کردیم که هر یک نماینده ای از سلیقه ای متفاوت بودند تا برنامه مسابقات را تنظیم کنند. وقتی رضایت جلب شد، برنامه به شهرهای میزبان داده شد و یک گروه بزرگتر در این مورد مشاوره دادند." این موضوع در پیشبرد برگزاری تورنمنت به خوبی به اجرا درآمد و برنامه نهایی دو سال قبل از آغاز رقابت ها قطعی شد.

این تفکر پیشرو به تیم آلکا کمک می کند که همه جوانب عدالت ورزشی را در نظر بگیرد. او می گوید: "برنامه بازیها را حتی قبل از اینکه بدانیم چه تیم هایی صعود خواهند کرد، نوشتیم. فقط به این صورت بود که گروه اول، تیم 1، تیم 2 و الی آخر. به این فکر می کردیم که آنها کجا بازی خواهند کرد و بعد چه اتفاقی برای صدرنشین گروه و تیم دوم رخ خواهد داد. به همه مسیرها توجه داشتیم و اینکه عدالت چگونه برای همه تیم ها به اجرا در خواهد آمد."

*سیدمحمدطاهر شاهین