قانونمداری در ورزش!
کیهان ورزشی-
در آستانه شروع فصل ۱۴۰۵-۱۴۰۴ فوتبال ایران و بیست و پنجمین دوره لیگ برتر (جام خلیج فارس) لازم می‌دانیم به سهم خود و از سر انجام وظیفه، اهمیت قانون و لزوم پایبندی به آن را به عنوان یکی از شروط لازم موفقیت و دستیابی به اهداف و پیشرفت وتحکیم امور یادآور شویم. تعارف نداریم و کتمان هم نمی‌توان کرد که باید در ورزش - و به ویژه رشته‌های شلوغ و پرهیاهویی مثل فوتبال - چنانکه لازم است، " قانون ومقررات" جدی گرفته شود ولی همه بیش و کم شاهد بوده‌ایم خیلی وقت‌ها و دربسیاری از مسائل و مشکلاتی که پیش می‌آید، به جای عمل به قانون و اجرای مقررات، تعارفات و رودربایستی‌ها و ملاحظات و رفیق بازی‌ها وگرایش‌های رنگی و سلیقه‌های شخصی و... میدانداری می‌کند وسعی می‌شود بر مسائل و پیشامد‌ها وتنش‌ها با شیوه مماشات و اغماض و زیر سبیلی در کردن و کدخدامنشی و"من بمیرم و تو بمیری" و... سرپوش گذاشته و ماستمالی شود و در واقع لاینحل و بلا تکلیف باقی بماند.
در این باره مثال و نمونه فراوان است و شاید از آخرین موارد آن، ماجرای دروازه بان انتقال یافته از پرسپولیس به تراکتور در آغاز فصل گذشته است که وقتی با تعلل ومصلحت اندیشی تابجا و انفعال و اقدام نکردن به موقع مسئولان ذیربط توام شد، درگیری‌ها و تنش‌ها و هتک حرمت‌های فراوان در رسانه‌ها و ورزشگاه‌ها را به دنبال داشت و همانطور که همه می‌دانیم سرانجام پس از یک سال هفته گذشته رای کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال اعلام شد. از این رای همه - چه شاکی و چه مشتکی - اظهار نارضایتی کرده و به آن اعتراًص دارند و ظاهرا قرار است دامنه شکایت و شکایت کشی‌ها به دادگاه‌های بین المللی ورزش هم کشیده شود. باز در روز‌های اخیر در خبر‌ها داشتیم که مسئولان باشگاه استقلال خواهان عفو و تخفیف محرومیت سرمربی خود شده‌اند. از این موارد الی ماشاءا... در ورزش و فوتبال ما وجود دارد.
این در حالی است که کسی در اهمیت قانون برای تشکیل و تکامل جوانع ریز ودرشت انسانی شک ندارد. انسان موجودی است اجتماعی که برای بقا در طبیعت به زندگی کردن با دیگرهمنوعان خود محتاج است. انسان با برطرف کردن این احتیاج، قادر خواهد بود سایر نیاز‌های مادی و غیر مادی خود را برطرف کند. با توجه به تفاوت سلایق و خلقیات و خلاصه تنوع جامعه انسانی، وقوع تنش‌ها ودرگیری‌ها و تزاحم‌ها وتضاد‌ها در جوامع انسانی امری اجتتاب ناپذیر است و اینجاست که نیاز به قانون برای حاکمیت نظم و تداوم اجتماع و جلوگیری از فروپاشی اجتماعی مطرح می‌شود که این خود بحث مفصلی است که خارج از وظیفه این مقال و حوصله خواننده گرامی است.
آنچه به این مطلب مربوط می‌شود، یادآوری این نکته است که اجرای قانون و اعمال مقررات نه تنها موجب ثبات وتداوم اجتماع می‌شود بلکه هر چقدر قانون بهتر ودقیق‌تر اجرا شود، به رشد وپیشرفت و تکامل جوامع کمک بیشتری می‌کند. تاریخ گواهی می‌دهد و فلاسفه تاریخ بر این باورند که میان" قانون" و" تمدن" ارتباطی مستقیم و ناگسستنی وجود دارد و نشانه متمدن بودن جوامع، ادا واطوار و برند بازی و آسمانخراش سازی و پرداختن به ظواهر و مظاهر تمدن نیست بلکه" قانونمداری" یکی از اصلی‌ترین و بارزترین نشانه‌های تمدن است.
در واقع هر چقدر جامعه قانونمدارتر، متمدن تر! برای همین است که می‌بینیم و می‌خوانیم، رسول ختمی مرتبت (ص) پس از هجرت و در همان اولین روز‌های ورود به مدینه ودر راه تاسیس جامعه تازه و بالاخره پایه گذاری تمدن عظیم و پرشکوه اسلامی، " حکومت قانون" را اعلام و مسلمان و غیر مسلمان مقیم مدینه ومناطق و نواحی اطراف آن را ملزم به اجرای قانون می‌کند و در راه اجرای قانون با دیارالبشری هم تعارف ندارد. همان پیامبری که پذیرش اسلام را منوط به اختیار و اراده افراد می‌کند، در راه اجرای قانون اجبار و قاطعیت را اعمال می‌کند! و...
این است که می‌بینیم اقدام پیامبر در کنار سایر اقدامات اصولی، به سرعت منجر به برپایی تمدن بزرگ اسلامی می‌شود، تمدنی که به نظر بسیاری از متفکران مسلمان و غیر مسلمان، اگر مسلمانان بعد از پیامبر (ص) به همه وصایا و توصیه‌های ایشان عمل می‌کردند، تا امروز هم تداوم داشت و...
به سخن خود برگردیم. حرف وعرض ما این است که ورزش ایران برای پیشرفت و بهتر و قوی شدن باید به اصولی مثل نظم و شایسته سالاری و قانونمداری پایبند باشد. اهمیت این اصول مورد تایید عقل و شرع و تاریخ و تجربه بشری است. در همین ورزش اگر خوب و دقیق نگاه کنیم، جا‌هایی در دنیا پیشرفت کرده و در صدر ایستاده که اصولی مثل قانون و قانونمداری را بیشتر (نمی‌گوییم صد در صد) اعمال و رعایت می‌کنند. چنانکه بار‌ها نوشته‌ایم خیلی جا‌ها در ورزش ما " اصول" جدی گرفته نمی‌شود وکار‌های غیراصولی ورفتار‌هایی مردود وناکارآمد جای آنها را پر کرده و این اصلا زیبنده و شایسته ورزش مستعد و پرظرفیت ما و سزاوار مردم ورزشدوست و علاقه‌مند به ورزش کشورمان نیست.
مسئولان ورزش ما برای سروسامان دادن به اوضاع و هموار کردن مسیر پبشرفت و دفع موانع و کنار زدن عناصر مزاحم و باند‌های مخرب و قانون شکن ومفسد، باید در حد توان و امکان برای انجام اصول و اجرای قاطعانه و شجاعانه قانون همت کنند. این شیوه اصولی شاید به مذاق عده‌ای چسبیده و آویزان و منفعت جو و ... خوش نیاید، اما حتما به نفع ورزش و آینده بهتر آن خواهد بود.
*سید محمدسعید مدنی