ونگر پس از 20 سال

کیهان ورزشی-

برای بهتر متوجه شدن حضور مداوم ونگر در آرسنال می‌توان اینطور نیز گفت که اگر حضور تمام مربیان لیگ برتری را روی هم جمع کنیم، به حضور ونگر روی نیمکت آرسنال نمی‌رسد. هرچند قرارداد ونگر در پایان فصل جاری به تمام می‌شود و بعید به نظر می‌رسد ونگر به کارش در آرسنال ادامه بدهد، با این حال نمی‌توان از میراثی که او در شمال لندن از خود به جای گذاشته است به آسانی گذشت. ونگر گفت: «راستش هنوز هم از بازنشستگی ترس دارم و از مدت‌ها قبل می‌ترسیدم این اتفاق برای من رخ بدهد. همیشه فکر کردن به این موضوع ناراحت‌کننده است. در حال حاضر نمی‌توان درباره آینده صحبت کرد. نمی‌دانم فصل بعد در آرسنال خواهم بود یا خیر ولی نکته‌ای که خیلی برای من اهمیت دارد این است که باید از حال لذت برد.» آیا زمان او به اتمام نرسیده است؟ یکی از لحظات کلیدی برای "بیف تانن" در مجموعه فیلم های بازگشت به آینده زمانی بود که او از تقویم نجومی ورزش ها آگاه شد؛ تقویمی که نشان می داد در هر رویداد ورزشی پیش رو، طی سالهای آینده چه کسی به پیروزی می رسد. تانن با دستی پر از اطلاعاتی که آرزوی داشتن آنها را داشت، خودش را به دنیای خیال می برد و اینگونه موفقیت برایش شکل واقعیت می گرفت. این داستان همان چیزی است که وقتی ونگر در پاییز 1996 به انگلستان آمد، احساس شد. او در فرانسه یک مربی تمام عیار بود اما دایره المعارف فوتبالی و دانستنی هایش درباره بازار فوتبال انگلیس و ایده هایش کوچک تر از آن چیزی بود که این تصور بوجود آید که می تواند در لیگ برتر به موفقیت برسد اما داستان او شبیه گالیور در لیلیپوت ها بود، کسی که زمان زیادی نیاز بود تا تاثیرش حس شود.

روزهای نخستین

وقتی در لندن او را پذیرفتند، اینکه باید تیمی بسازد که هزینه زیادی برای توپچی های درست نکند، وی را گیج کرده بود. ونگر از بلکبرن "گرام لوساکس"را به خدمت گرفت. پاتریک ویرا را قیمتی کمتر از یک میلیون پوند به هایبوری آورد و پاتریک ویرا تنها در ازای پرداخت 5/3 میلیون پوند به آرسنال پیوست. این تنها فعالیت ونگر در بازار نقل و انتقالات بود. در زمین تمرین همه چشم ها به عضلات مردی دوخته شده بود که در آن سن و سال خیلی معمول نبود. او شرایط کار و دورانی که در پیش هست را تشریح می کرد. ایده هایش از روزهای زندگی در ژاپن ریشه گرفته بود. نایجل وینتربورن درباره آن روزها به ایندیپندنت می گوید"اولین پیش فصل زیر نظر ونگر با هر آن چیزی که پیشتر در زندگی فوتبالی ام تجربه کرده بودم، متفاوت بود. فوتبال در همه زمین جاری بود. فوتبال در اولین روزهای پیش فصل طوری بود که قبل تز از آن هرگز فوتبال را به این معنا درک نکرده و نشنیده بودم". اینکه یک مربی خارجی در تیمی سرشناس چنین فضایی را ایجاد کند، عجیب بود. پیش از او تنها مربی خارجی که یک باشگاه معروف را در لیگ برتر هدایت کرده بود، دکتر ژوزف ونجلوس بود که در سال 1990 به عنوان سرمربی استون ویلا انتخاب شد. او تنها یک هفته بعد از آنکه چک اسلوواکی را به جام جهانی رساند، مربی استون ویلا شد اما هرگز بازیکنانش از آن فضای گرمی که ونگر در آرسنال ایجاد کرده، در تیمشان حرف نزدند. ونگر با ترکیب ایده های بهتر و بازیکنان بهتر پیشرفت چشمگیری داشت و داستان متفاوتی از داستان دکتر ونجلوس نوشت. تجربه بازیکنانی چون وینتربورن، تونی آدامز و مارتین کیون به این تیم اضافه شد تا موفقیت های ونگر خیلی زود آغاز شود. او این خط دفاعی هیجان انگیز را مطیع خود کرد و آن را با یک خط حمله چشم نواز مکمل کرد. بازیکنانی مانند مارک اوورمارس و امانوئل پتی کمک کردند تا آرسنال در سال 1998 جام حذفی و لیگ را از آن خود کند. این برای ونگر یک دستاورد بزرگ بود اما ونگر به فکر ساختن تیمی بود که موفقیت هایش ادامه دار باشد. تیمی که برای قهرمانی سال 2004 از تیمی قدیمی تر فقط دنیس برگکمپ و پاتریک ویرا را در اختیار داشت.آن تیم، تیم تیری هانری و رابرت پیرس بود و نمی توان موفقیتش را به بازیکنی غیر از این دو نسبت داد؛ موفقیتی که بدون حتی یک شکست در لیگ برتر بدست آمد. فوتبالی هیجان انگیز در کنار کسب موفقیت ها. اما همه روزهای خوب توچپی ها در سال 2004 به بن بست رسید و آنها دوازده سال را پشت سر گذاشتند تا در سال 2016 باردیگر شانس قهرمانی شان را بیابند.

12 سال بعد

چه چیزی اشتباه شده بود؟ نمی توان عوامل بیرونی را انکار کرد. آنها از هر حریفی سخت بودند و هر چه قهرمانی دورتر می شد، آنها بیشتر از گذشته رشد می کردند. حالا چلسی هم در لندن قدرت گرفته بود و تنها دیگر منچستریونایتد رقیب آرسنالی ها نبود. لیورپول تیم بزرگ گذشته نبود اما منچسترسیتی و تاتنهام خودشان را به جمع بزرگان لیگ برتر اضافه کرده بودند. این شرایط مربیگری و قهرمانی را در تیمی که به ورزشگاه جدیدش تازه آمده، دشوار کرده بود. هواداران در عین عصبانیت، تعادل خود را حفظ می کردند و بخاطر مشکلات اقتصادی هیچ شکایتی به مربی نمی کردند.اما این صبوری و احترام در طولانی مدت به شکل وقت تلف کردن درآمد و خیلی چیزهاکه روزی برای ونگر امتیازاتی گرانبها بود، به مشکلی جدی تبدیل شد. او که زمانی مرد اول مارکت های بازیکنان ناشناخته و جوان بود، حالا دستش از رسیدن به این منبع گرانبها کوتاه مانده بود و دیگران به وی اجازه نمی دادند کنترلی بر این بازار داشته باشد. این یعنی ونگر دیگر قدرتی ندارد و حالا او خودش قربانی ایده هایی شده که به فوتبال دنیا ارائه داده بود.

ایده هایی بر باد رفته

اکنون آنتونی مارسیال در یونایتد می درخشد، روزی را به یاد می آوریم که ونگر در مورد خرید او احتیاط به خرج داد و در مقابل حضورش در لندن مقاومت کرد. این همان کاری بود که طی چند فصل اخیر انجام داد و باعث شد تا ایده هایش بازار جهانی پیدا کرده و از بین بروند. اتفاقی که فرصت را برای تیم هایی مانند لستر، نیوکاسل و وستهام ایجاد می کرد تا به سراغ مارکت فرانسه بروند و در سالهای اخیر جوانان رشدیافته در فوتبال فرانسه را به انگلیس بیاورند. حال جالب آن است که ونگر درباره همه آنها شناخت داشته و تنها نمی دانست چگونه آنها را جذب کند. کاری که همیشه از ونگر مقابل انتقادات حفاظت می کرد، سبب شد تا بازیکنی چون تیری هانری که همیشه از هموطنش دفاع کرده، به جمع منتقدان او بپیوندد و از او بخواهد تا اجازه دهد هواداران به خواسته شان برسند و گونزالو هیگواین که این فصل در سری آ بیش از 30 گل زده، به آرسنال بیاید. آرسنال توانایی پرداخت هزینه این انتقال را دارد و مدت هاست که ساخت ورزشگاه هاشان به پایان رسیده است. این یعنی ونگر دیگر نمی تواند بهانه مشکلات اقتصادی باشگاه را بیاورد. قهرمان شدن لستر همه بهانه را از ونگر می گیرد و شاید هم انتقادات را علیه وی افزایش دهد. بخصوص آنکه رقیب همیشگی، تاتنهام تا پای قهرمانی پیش رفت و تنها یک گام کم آورد. در مجموعه فیلم های بازگشت به آینده، تقویم نجومی تانن فقط تا سال 2000 را پیش بینی می کرد. با این حال ونگر توانست موفقیت هایش را تا هزاره جدید ادامه دهد. اکنون این ترس وجود دارد که او در ادامه دیگر نتواند برای ناکامی هایش جوابی داشته باشد. و البته این ترس که شاید ونگر دیگر مردی تاریخ مصرف گذشته باشد.

زندگی و افتخارات

آرسن ونگر در 22 اکتبر سال 1949 در استراسبورگ فرانسه به دنيا آمد. او وقتي 24 ساله بود، پيراهن تيم گمنام مولهاس را به تن کرد، اما براي اینکه بتواند ادامه تحصیل دهد، فوتبال را رها کرد و به تحصيل در رشته اقتصاد پرداخت و از دانشگاه استراسبورگ مدرک کارشناسي ارشد اقتصاد را کسب کرد. پس از پایان تحصیلات ، ونگر دوباره به سراغ فوتبال رفت و به تیم استراسبورگ پیوست و در آنجا به بازی پرداخت. ونگر پس از 2 سال بازي در تيم استراسبورگ، در سال 1980 فوتبال را کنار گذاشت و پس از آنکه در يک دوره کلاس مربيگري شرکت کرد ،تصمیم گرفت که حرفه مربیگری را انتخاب کند.ونگر در ابتدا در تیمهای ای اس کنس و استراسبورگ به عنوان دستیار حضور داشت ولی در سال 1984سرمربي تيم نانسي شد. در سال 1987 هدايت تيم موناکو را بر عهده گرفت و در طی 7 سال حضورش در این تیم چنان درخشید که توانست عنوان بهترین مربی سال فرانسه را از آن خود کند.موفقيت ونگر در موناکو باعث شد تا توجه سران بایرن مونیخ را به خود جلب کند و آنها به او پیشنهاد سر مربیگری بایرن را بدهند ،اما او در میان تعجب همگان این پیشنهاد را رد کرد و در تصمیمی عجیب تر به ژاپن رفت و سرمربیگری تیم ناگویا را پذیرفت. در سال 1996 به آرسنال پیوست و در اولین فصل حضورش در حالی که در میانه فصل به آرسنال آمده بود توانست این تیم را به مقام سوم برساند.در دومین فصل حضورش موفق به فتح لیگ برتر وجام حذفی شد و به عنوان بهترین مربی سال جزیره انتخاب شد.همچنین شایان ذکر است که ونگر اولین مربی غیر انگلیسی لیگ برتر است که موفق به کسب هر دو قهرمانی(لیگ برتر و جام حذفی) شده است.او در سال 2002 نیز بار دیگر توانست هر دو جام را با هم تصاحب کرده و اصطلاحاً "دبل" کند.پس از قهرمانی لیگ برتر در سال2004 دیگر ونگر تا به امروز نتوانسته است به قهرمانی برسد ،البته در سال 2005 توانست به قهرمانی جام اتحادیه برسد .تنها عنوانی که ونگر نتوانسته به عنوان مربی به آن دست یابد "لیگ قهرمانان اروپا" است .آرسنال تحت رهبری وی توانست در سال 2006 به فینال این رقابتها برسد ولی شکست 2-1 در مقابل بارسلونا باعث شد تا توپچی های لندن و ونگر در تصاحب جام قهرمانی ناکام بمانند.ونگر متخصص استعداديابي و کار کردن با جوانان است و بازیکنان زیادی را به جهان فوتبال معرفی کرده که از بین آنها میتوان به نامهایی چون امانوئل پتی، پاتريک ويرا، نيکلاس آنلکا، فابرگاس، کولو توره، فن پرسي و تيري آنري اشاره کرد. شاید مهمترین دلیل افت این چند سال اخیر آرسنال نیز سیاست جوان گرایی ونگر باشد.او مربی علم گرایی است و به روانشناسی در ورزش اعتقاد زیادی دارد و بسیاری از کارشناسان مهمترین دلیل موفقیت ونگر را همین توجه و اهمیت او به مسائل روحی و علمی میدانند.او هم اکنون در آرسنال به مربیگری مشغول است و همیشه پیشنهاداتی را از تیم های بزرگی همچون رئال مادرید و بارسلونا داشته ولی به هیچ کدام از آنها جواب مثبت نداده است و در آرسنال ماندگار شده است.اسم آرسن ونگر در سالهای اخیر همیشه در بین مربیان برتر دنیا بوده و بدون شک از بزرگترین مربیان تاریخ فوتبال است.

بهترین خریدهای ونگر

نیکلاس آنلکا: خرید با هزینه ای مختصر، فروش به قیمت تاج پادشاه. آنلکا جزو اولین مثال‌های چشمان تیزبین ونگر به ویژه در بازار بازیکنان فرانسوی بود. آنلکا تنها دوسال را در آرسنال گذراند اما به این تیم کمک کرد تا به دوگانه دست یابد، در فینال جام حذفی گلزنی کرد و عنوان بهترین بازیکن جوان لیگ برتر را به دست آورد و با ارزشی 40برابر قیمتی که خریداری شد به فروش رسید. او برای ادامه قمارش در فوتبال راهی رئال مادرید شد و سال‌های پرفراز و فرودی را تجربه کرد.

مارک اورمارس: او به عنوان نفر دوم هلندی‌هایی شناخته می‌شد که کمک کردند تا آرسنال به اولین عنوان قهرمانی‌اش در لیگ برتر انگلستان دست یابد. اورمارس فصل فوق العاده‌ای را در آن سال تجربه کرد. او آنقدر تاثیر گذار بود که بارسلونا به سرعت جلو آمد و 20میلیون پوند برای خرید او در جیب ونگر گذاشت. دوران اورمارس نیز در‌هایبری کوتاه بود اما نقش بسزای او در دوگانه سال 1998 انکارناپذیر بود مخصوصا در پیروزی به یاد ماندنی توپچی‌ها در اولترافورد.

سول کمپل: بدون بحث و جدل کمپل یکی از بهترین مدافعان تاریخ لیگ برتر انگلستان و تیم ملی انگلیس است. آیا باور می‌کنید که او با انتقالی آزاد و مجانی به آرسنال پیوست؟ او رهبر خط دفاع آرسنالی بود که در سه سال به دو قهرمانی لیگ برتر دست یافت و در فینال جام باشگاه‌ها نیز گلزنی کرد. او همواره مورد تنفر طرفداران تاتنهام بود چرا که این باشگاه را ترک کرد و به آرسنال پیوست و به همین دلیل همواره اسطوره توپچی‌ها خواهد بود. او در بهترین روزهایش یک مدافع مستحکم و یک رهبر واقعی بود و احتمالا برای همیشه بهترین نقل و انتقال آزاد تاریخ لیگ برتر خواهد بود.

پاتریک ویرا: اگرچه ویرا در واقع پیش از ورود آرسن ونگر به آرسنال پیوسته بود اما بسیاری ورود او را مقدمه حضور ونگر در آرسنال می‌پندارند. او و رمي‌گارد از نخستین قراردادهای دوران ونگر به حساب می‌آیند. به ندرت بازیکنی می‌توان پیدا کرد که میانه میدان را بهتر از ویرا می‌توانست اداره کند. او در کنترل بود، پوشش دادن فضای مقابل مدافعان و رهبری خط میانی فوق العاده بود، ویرا بازیکن و کاپیتانی بود که هنوز باشگاه نتوانسته است جای خالی او را پر کند.

لورنت کوشیلنی: تنها پس از یک سال حضور در سطح اول لیگ فرانسه راهی آرسنال شد و با شروعی بد فصلش را در لندن آغاز کرد. او در دیدار با لیورپول کارت قرمز را در مقابل دیدگان خود دید. اما اندک اندک پیشرفت کرد و به لقب آقای قابل اعتماد دست یافت. او به یکی از بهترین مدافعان آرسنال و تیم ملی فرانسه در چندسال اخیر تبدیل شده است. تا کنون شایعات زیادی مبنی بر خروج او از استادیوم امارات شنیده شده است اما وی همچنان به باشگاه وفادار باقی مانده است.

ینس لمان: در روزهایی که ونگر نمی‌توانست یک دروازه بان قابل اعتماد برای تیمش پیدا کند او به این تیم آمد و قفس توری باشگاه را برای چندسال بیمه کرد. او یک لقمه آماده بود که در تیم ملی آلمان و در جام حهانی 2006 کاملا به مرز آمادگی رسیده بود. وی راهی آرسنال شد و دستکش‌هایی که پس از دیوید سیمن به دستان مطمئنی سپرده شده بود به دست کرد و در همان سال اول حضورش لیگ برتر انگلستان را بالای سر برد.

کولو توره: او تقریبا در ازای هیچ راهی آرسنال شد و از یک‌هافبک گمنام به بازیکنی همه‌کاره در آرسنال بدل شد. او در همه‌ جای میانه میدان حضور داشت و یکی از دونده ترین‌هافبک‌هایی بود که لیگ برتر انگلستان تا به حال دیده است. اهمیت و تاثیرگذاری او را می‌توان با رابطه فوق العاده‌ای که او حتی درحال حاضر با هواداران باشگاه دارد تشخیص داد. او اگرچه برای دو باشگاه رقیب آرسنال نیز بازی کرد اما هنوز از او به عنوان یک قهرمان یاد می‌شود.

تیری‌هانری: هنگامي‌که او به عنوان جانشین آنلکا قرارداد امضا می‌کرد تفاوت بین این دو به اندازه شباهت‌هایشان بارز بود. آنلکا یک گلزن تمام عیار بود که خود را در لیگ برتر ثابت کرده بود درحالی که‌هانری یک وینگر بود که بیشتر اوقات در زمین تلوتلو می‌خورد. پس از اینکه وی در هشت بازی اولش با پیراهن آرسنال نتوانست گلزنی کند به نظر می‌رسید او هیچ‌وقت نمی‌تواند ارزش 11میلیون پوندی که برای او خرج شد را جبران کند. اما هنگامي‌که گلزنی‌های او شروع شد دیگر پایان نیافت و او حالا رکورددار گلزنی در باشگاه آرسنال است و یکی از بازیکنان افسانه ای لیگ برتر انگلستان.

دنیس برکمپ: او تنها بازیکن این لیست است که پیش از آغاز دوران ونگر خریداری شد. بازیکن هلندی و افسانه ای توپچی‌ها که از پرواز با هواپیما می‌ترسید و نیروی پیش راننده آرسنالی‌ها در بردن سه جام لیگ برتر انگلستان بود. مردی که می‌توانست پاس‌هایی بدهد که امکانش وجود نداشت، او همچنین گل‌های فراوانی زد که مختص به خودش بود، او اصطلاح جدیدی به فوتبال اضافه کرد ضربات بیرون پای برکمپی.