تاخت و تاز «آقازاده»‌ها

طی هفته های گذشته درباره بخش هایی از فساد در ورزش کشور گزارش هایی را منتشر کردیم که با استقبال مخاطبان کیهان ورزشی و اهالی ورزش روبرو شد زیرا تمام آنهایی که دلسوز کشور و ورزش کشور هستند، تشنه مبارزه ای تمام عیار با مفسدین و باندها و جریانات وابسته به آنها هستند و رسالت ما نیز حکم می کند که همچون سالهای گذشته در این مسیر حرکت کنیم.
پس از اشاراتی که به برخی عوامل فساد در ورزش کشور با عنوان «قول و قرارهای شیفتگان خدمت»،« اساسنامه ها گلوگاه بسیاری از انحرافات ورزش» و ...داشتیم و همچنین بعد از پرداختن به چرایی ورود غریبه ها به ورزش و متعاقب آن بیرون گود ماندن ورزشی ها، در این شماره به موضوعی مهم می پردازیم؛ موضوعی که طی یک دهه اخیر همچون خوره به جان ورزش کشور و بویژه بخش های مهم آن افتاده و در برخی عزل و نصب ها و تصمیمات حساس، تاثیر گذار بوده است؛ پدیده ای شوم بنام جولان آقازاده ها.
تقریبا از اولین روزهای تبدیل شدن سازمان تربیت بدنی به وزارت ورزش و جوانان، نشانه هایی از ورود برخی از نزدیکان مقامات وقت ورزش به عرصه های مدیریتی را شاهد بودیم. دخالت آن افراد نزدیک، فراتر از رای و مشاوره، به ورود مستقیم آنان به لایه های مختلف مدیریتی مبدل شد و در همان مقطع حتی اخبار عجیبی مبنی بر مشارکت اقتصادی برخی آقازاده ها با چهره های مطرح ورزش به گوش می رسید. رفته رفته این درخت ریشه قطوری به خود گرفت و برخی مدیران ارشد ورزش ، فدراسیون ها و باشگاهها، استفاده از فرزندان و دیگر نزدیکان خود در حوزه مدیریتی شان را کاملا طبیعی دانسته و ابایی هم از افشای این اتفاقات نداشتند. فرزند محوری در بخش هایی از ورزش به حدی نگران کننده شد که جدا از علاقه‌مندان به ورزش، اهالی موجه و متخصص این حوزه نیز که خود را به ناحق بیرون از چرخه کنونی می دیدند لب به اعتراض گشودند.
مدیر متخصص به نزدیکان خود اجازه دخالت نمی دهد
چرا نهادهای نظارتی ورود نمی کنند؟

درباره موضوع مورد بحث شما مصادیقی ندارم اما من هم شنیده هایی دارم. بنده معتقدم حتی اگر یک مدیر برادرش برای یک پست بهترین نفر باشد نباید او را انتخاب کند چون انتخاب نزدیکان وی سبب می شود تا در برخورد با زیر مجموعه خود رفتارهای متفاوتی از وی سر بزند و این در مدیریت اشکال ایجاد می کند. مدیر شب سر میز شام با فرزند خود درباره تصمیماتش حرف می زند و قول و قراری می گذارد که دیگران از آن اطلاعی ندارند. یک مدیر باید همه آدم های مملکت را فامیل خود بداند. بنده هم شنیده ام که پسر فلان مدیر اعمال نفوذ می کند. بنده حتی در دوره ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی مخالف این بودم که رئیس دفتر ایشان پسرشان باشد. در دوره بعد هم مخالف استفاده از برادر رئیس جمهور در یک پست مهم بودم.
در ورزش هم اگر فامیل بازی وجود داشته باشد منافع ملی قربانی منافع و روابط فامیلی می شود. کار به جایی می رسد که شب، همسر مدیر به او می گوید چرا پسرمان را ناراحت کردی و فلان تصمیم را گرفتی و ...!
در کشور ما از این دست شنیده ها و شایعات فراوان است اما نمی دانم چرا نهادهای نظارتی ورود نمی کنند تا ثابت شود این حرفها درست است یا نه.
تلفن این آقایان را پسران‌شان جواب می دهند!

ورزش باید برای جامعه شادی آفرین باشد و برای مدیر هم همین مهم در اولویت قرار بگیرد اما مدیر ورزش این را یک شغل می داند و خانواده وی و مثلا پسر علاقه دارد در تصمیمات دخالت کند. این موضوع متاسفانه گسترش پیدا کرده است و این اترباطات در برخی مراکز مهم ورزش و فدراسیون ها به فساد منجر شده است. بطور مثال وقتی یک رئیس فدراسیون یا معاون وزارت به پسر خود اجازه می دهد پسرش با کاپیتان تیم ملی تجارت کند و یا رستوران بزند خود به خود به ایجاد ورزشکارسالاری کمک کرده است. آن ورزشکار دیگر برای مدیر تره هم خرد نمی کند و او و پسر آقای مدیر وارد تصمیمات مهم ورزش می شوند! این موضوع در چند فدراسیون دیده شده است. بنده در سالهایی که در ورزش بودم پسرانم را حتی تا شاه عبدالعظیم(ع) هم نبردم اما می دانم مدیرانی بوده اند که پسران خود را به اروپا برده اند!
... از پاتوق آقازاده ها تا زد و بندهای خطرناک!
متاسفانه ساختار حاکم بر فدراسیون ها و باشگاههای ایران به گونه ای شده که حتی اگر اطرافیان مدیران و مسئولان در تصمیمات آنها دخالتی هم نداشته باشند باز هم شائبه دخالت آنان وجود دارد. البته در بخش هایی مهم این دخالت ها وجود داشته است. در مقطعی که خیلی هم دور نیست مجموعه ورزشی انقلاب تهران به پاتوق برخی از همین آقازاده ها مبدل شده بود. بنده به این افراد بجای آقازاده می گویم «آویزان».
«آویزان» ها در این مکان جلسانی را برپا می کردند و برای ورزش تصمیمات مهمی را اتخاذ می کردند. حتی در مقطعی همین افراد درباره سرمربی تیم ملی فوتبال ایران تشکیل جلسه دادند. نطفه این اتفاقات در زمانی بسته شد که سازمان تربیت بدنی به وزارت ورزش و جوانان تبدیل شد. افراد نزدیک به وزیر، معاونان وزارت ورزش و مدیران فدراسیون ها سهم خواهی خود را آغاز کردند و در ادامه باشگاههای بزرگ را به شرکت های سهامی مبدل ساختند! برخی مدیران ستادی، معاونین فدراسیون ها و وزارت ورزش و جوانان و مدیران باشگاهها تحت تاثیر این افراد انتخاب شده اند. در همین باشگاه استقلال که بنده در آنجا فعالیت داشته ام همین امروز افرادی در هیئت مدیره هستند که مشخص نیست از کجا و توسط چه کسانی معرفی شده اند.ساختار معیوب ورزش ایران اجازه چنین تصمیماتی را به این افراد می دهد و از آنجایی که مدیران نشسته در راس، ورزشی نیستند چنین زد و بندهایی را شاهدیم.
فعالیت آقازاده‌ها مثل کرونا تغییر شکل داده است
کدام جریان موجب می شود تا این افراد بدون تلاش به این رتبه برسند؟ خب اینها می خواهند دیده شوند و بحث منافع مالی هم وجود دارد. کدام بخش مثل ورزش می تواند ویترین باشد و آنها را به نمایش بگذارد؟ جایی مثل ورزش تا این اندازه مورد توجه رسانه ها قرار نمی گیرد. شما شاید رئیس جمهور آرژانتین را نشناسید اما مارادونا را حتما می شناسید لذا این نشان می دهد در ورزش می توان به شهرت و منافع مالی رسید.در همین بستر است که می توانند سرمایه گذاری کنند.ما باید جلوی اینها را قبل ورودشان به ورزش می گرفتیم. باید سراغ صورت مسئله رفت. البته این دخالت ها در گذشته هم بوده اما مثل ویروس کرونا که تغییر شکل و رفتار می دهد، روش و فعالیت این افراد هم تغییر کرده است. نگاه من نسبت به این پدیده فقط ورزشی نیست و باید ریشه یابی کنیم که اینها در دیگر بخش ها چگونه فضای خودنمایی پیدا کردند و حالا هم به ورزش رسیده اند؟
باید دید این تعریف را چه کسانی در ورزش ایران ایجاد کرده اند که اگر من ورزشی می خواهم دیده شوم و یک قدم جلو بروم باید آویزان یک آقازاده شوم؟
مدیر می گوید چرا «پورسانت» به پسر خودم نرسد؟!
ریشه همه این مسایل در پول هنگفتی است که به فوتبال ایران آمده است. این درست است که در دوره روسای سابق سازمان تربیت بدنی شاهد دخالت اطرافیان آنها نبودیم اما این را هم باید در نظر داشت که در گذشته چنین پول هایی در فوتبال ما نبود. یادم هست که در دوره ریاست آقای هاشمی طبا، تنها من، علی دایی و کریم باقری در اروپا بازی می کردیم و در داخل قراردادهای بازیکنان آنچنانی نبود. در همان دوره وقتی در یک سفر خارجی به بازیکنان تیم ملی 200 دلار می دادند همه خوشحال می شدند. امروز اما نمی دانم آقازاده ها چقدر نفوذ دارند؛ اصلا نمی دانم ورزش و بخصوص فوتبال چگونه اداره می شود. فوتبال ایران دست یک عده خاص است. من نمی خواهم درباره دیگر رشته ها موضوعی را بیان کنم چون تخصص آن را ندارم اما می دانم در فوتبال چه خبر است. عده ای که تخصصی در فوتبال ندارند سالهاست چنبره زده اند. اتفاقاتی که در فوتبال ایران رخ می دهد حتی در فوتبال هند و پاکستان هم دیده نمی شود. یکی از دلایل آن فامیل بازی و روابط خاص مدیران است. اصل مشکل هم به این بر می گردد که فوتبال ما دولتی است. اگر فوتبال ایران و باشگاههای آن خصوصی بودند دیگر شاهد این فامیل بازی ها نبودیم. کدام باشگاه ما خصوصی است و چگونه سر فیفا و ای اف سی کلاه گذاشته ایم که متوجه نشده اند خصوصی بودن باشگاههای ما حقیقت ندارد؟ اگر می خواهیم این دخالت ها که نمونه ای از فساد است از فوتبال ما دور شود باید دست دولت را از فوتبال کوتاه کنیم. وقتی اساسنامه فوتبال ایران را می خوانیم خنده مان می گیرد. در این اساسنامه یک چهره ورزشی نمی تواند به بدنه مدیریتی ورود کند، تازه اگر مرحله اول را پشت سر بگذارد باید مورد تائید 10 نفر غیر ورزشی قرار بگیرد. در فوتبال ما و در باشگاههای آن، افراد ورزشی جایی ندارند و در مقابل از شورای شهر و دیگر جاها مدیر پیدا می کنند. همین فضا اجازه می دهد تا اطرافیان و نزدیکان مدیران هر دخالتی که دل شان می خواهند داشته باشند. در اروپا باشگاههای بزرگ از مدیرانی استفاده می کنند که ورزشی و شناخته شده هستند اما اینجا معلوم نیست چه کسانی از کجا وارد فوتبال می شوند. در این عرصه، من که رئیس فدراسیون و یا مدیر باشگاه هستم می گویم وقتی قرار است از قرارداد سرمربی تیم ملی و یا سرمربی و بازیکن خارجی باشگاه پورسانتی گیر کسی بیاید خب چرا آن پورسانت به پسر خودم نرسد؟!