محک زن

تراکتور دکور خوبی داشت !

تراکتور تیمی ریشه دار در تاریخ فوتبال کشور است با علاقه مندان و طرفدارانی که در مقایسه با دهه پنجاه و دهه هفتاد با تعداد و تعصب بیشتری این تیم محبوب را دنبال می کنند. از ابتدا مایل بودیم ورود این تیم به جمع محدود باشگاه های خصوصی را با مالکی متمول به فال نیک بگیریم . هر چند تجربه نشان داده بود که بخش خصوصی به دلایلی منطقی در این فوتبال راه به جایی نخواهد برد . اما محدود و بسته بودن منابع درآمد زایی به ظاهر اثر چندانی بر فعالیت و جنب و جوش بی حد این تیم در فصل نقل و انتقالات نداشت! در حالی که منطق حکم می کند که بخش خصوصی در شرایط موجود فوتبال کشور با تدبیر بیشتری و بدون وارد شدن به فضا و تصمیمات احساسی هزینه کند "تراکتور" در طی این سال ها از هزینه های هنگفت ابایی نداشته است. هزینه هایی که فاقد خروجی مورد انتظار نیز بوده است . بدین ترتیب تراکتور فصل نقل و انتقالات لیگ بیست و سوم را هم مطابق روال گذشته بدون واهمه از مشکلات مالی با قاطعیت آغاز کرد و با جذب پر تعداد بازیکنان مورد نظرش مجددا نام خود را به عنوان مدعی قهرمانی بر سر زبان ها انداخت. باور بسیاری از علاقه مندان فوتبال این بود که بازی نخست این تیم در مقابل سپاهان دیگر تیم بی دغدغه لیگ برتر " نسبت به تامین بودجه و منابع مالی" ، دیداری نزدیک و نفس گیر از آب در خواهد آمد. اما معدود کارشناسان فوتبال ما یقین داشتند که تراکتور با این حجم از تغییرات پیاپی لااقل در هفته های نخست لیگ برتر قادر به هماهنگی و انسجام بخشی بازیکنان خوب به خدمت گرفته خود نخواهد بود، در نتیجه نمی تواند در مقابل سپاهانی که با هوشیاری صرفا نقاط ضعف خود را تقویت کرده و از بیشترین هماهنگی و انسجام تیمی برخوردار است خودی نشان دهد. این پیش بینی به حقیقت پیوست و تراکتور در حالی که قادر به استفاده بهینه از توانایی های بازیکنان جدید خود نبود از همان دقایق نخست بازی تیمی از هم پاشیده و محکوم به شکست نشان داد . بازیکنان عصبی بودند و سرمربی خارجی نمی دانست برای جمع شدن ارواح و افکار پریشان اعضای تیمش پس از گل نسبتا زود هنگام شهریار مغانلو چه باید بکند ؟! تراکتور سفره رنگینی در فصل نقل و انتقالات دارد و این خوان نعمت حتما برای واسطه ها و کارگزاران دلچسب و رویایی است اما الزاما این سفره رنگین نمی تواند خیل عاشقان و طرفداران پرشور تراکتور را سیر کند ! تراکتور باید به یک تعادل و توازن در طول دو فصل پیاپی از رقابت های لیگ برتر فوتبال دست یابد . این تعادل را باید در نحوه جذب بازیکنان و حفظ ثبات تیمی به دست آورد. اگر تراکتور روی "ثبات تیمی" تمرکز نکند امتیازهای ارزشمندی را در هفته های ابتدایی لیگ برتر از دست خواهد داد. امتیازاتی که در هفته های پایانی می تواند در تعیین جایگاه واقعی تیم ها تعیین کننده باشد. جایگاهی که صرفا با کثرت تغییرات و حضور رنگارنگ بازیکنان در فصل نقل و انتقالات مشخص نمی شود. بلکه در میدان رقابت رودررو و در پایان یک فصل نفس گیر باید آن را جست و یافت! در این میان تعویض های خوب "پاکو خمز" و به میدان آوردن بازیکنان جوان بی ادعایی همچون "سعید کریم آذر" تا حدودی از تیم با سابقه تراکتور اعاده حیثیت کرد تا به سرمربی اسپانیایی و مدیران این تیم یادآور شود : "سیاهی لشگر نیاید به کار، یکی مرد جنگی به از صد هزار !"

یک تیر با دو نشان

سپاهان در فصل نقل و انتقالات هوشمندانه عمل کرد . آنها با یک تیر دو نشان زدند. 1- تقویت تیم با جذب بازیکنان جدید 2- گرفتن بازیکنان کلیدی تیم های رقیبی چون: پرسپولیس و تراکتور، با جذب رضا اسدی و عیسی آل کثیر ! . در این بین "رضا اسدی" در بازی هفته نخست نشان داد که تراکتور با از دست دادن او مرتکب چه زیان بزرگی شده و " آل کثیر" نیز که به دلیل مشکل قابل پیش بینی "سقف بودجه" قادر به بازی مقابل تراکتور نشد تا بتواند همچون دیگر مهاجمان تازه وارد سپاهان جشن این تیم را کامل کند در عوض، پرسپولیس را از یک مهاجم آماده در هفته نخست محروم نمود تا جایی که اگر تک گل مدافع پیش تاخته به داد این تیم نمی رسید پرسپولیس بدون "تک خال " خط حمله اش در همین اولین هفته دو امتیاز از سپاهان عقب می افتاد! سپاهان بر عکس تراکتور روی ثبات و انسجام تیمش حساس بود و این حساسیت ارتباطی به هزینه بدون نگرانی این تیم نداشت! مورایس با شیوه ای آشنا مقابل تراکتور قرار گرفت. شیوه ای که پیش از این آن را در تیم ملی فوتبال کشورمان با سرمربی گری کارلوس کیروش نیز دیده بودیم. سرعت در انتقال بازی از دفاع به حمله با کم ترین تعداد پاس و بیشترین ضریب خطر برای دروازه حریف. در این شیوه بازی خوانی و هماهنگی بازیکنان بسیار حائز اهمیت است . وقتی شاکله اصلی یک تیم دست نخورده باقی بماند اضافه شدن چند بازیکن کلیدی و تقویت نقاط قوت آن نتیجه ای به جز پیروزی ارزشمند و پر رنگی که در هفته نخست برای زرد پوشان دیار زاینده رود به دست آمد نخواهد داشت. سپاهان ابزار لازم را برای تبدیل شدن به بهترین خط حمله لیگ دارد و این ابزار می تواند در پیشبرد اهداف این تیم در ادامه لیگ موثر باشد اما نکته ای که باید کادر فنی سپاهان روی آن تامل بیشتری کند "قلب خط دفاعی " است . جایی که سپاهان در مقابل مهاجمان بی آزار و بی رمق تراکتور متزلزل نشان داد. یک بازیکن اخراجی و دریافت گلی ساده روی ریباند بازیکن جوان حریف، به مثابه "عاقلان را اشارتی کافی است" باید تلقی شود. اگر مورایس بتواند از سپاهان تیمی بسازد که سخت گل می خورد. آن گاه زرد پوشان را باید مدعی نخست لیگ برتر بیست و سوم دانست .چرا که تیمی که به راحتی گل نخورد اما بتواند راحت گل بزند در نهایت برنده خواهد بود!

نوزده بالاتر از بیست !

وقتی نام حسین کنعانی زادگان در فصل نقل و انتقالات پرسپولیس بر سر زبان ها افتاد بسیاری از خود پرسیدند که : تکلیف دو مدافع میانی موفق این تیم که نقشی غیر قابل انکار در کسب دو گانه یا سه گانه قرمز پوشان پایتخت داشتند چه خواهد شد؟ مرتضی پور علی گنجی ملی پوش و بازیکن اصلی تیم ملی در جام جهانی قطر و "گولسیانی" مدافع غول پیکر و گلزنی که در غیاب لوکادیا بخشی از جور خط حمله این تیم را با گل های حساسش به دوش کشید به ویژه در زمانی که خبری از آل کثیر در تیم قهرمان لیگ برتر نبود و مهدی عبدی نیز با روزهای اوجش فاصله ای بعید داشت! مدافعی که پس از خروج نا به هنگام "لوکادیا " آن هم پیش از مهم ترین بازی نیم فصل ، مقابل رقیب سنتی در شهرآورد تهران به تنهایی دو گل را به ثمر رساند. مدافعی که بدون خطا و اشتباه در زدن ضربات "پنالتی " عمل می کند تا خیال کادر فنی و طرفداران پرشمار این تیم در به ثمر رساندن آنها راحت شود . فراموش نکنیم که پرسپولیس پس از مرحوم علی انصاریان سال ها در زدن ضربات پنالتی خیالی آسوده نداشت. با این اوصاف وقتی در اولین بازی ، گولسیانی را با چهره ای در هم رفته روی نیمکت ذخیره ها دیدیم به یاد این ضرب المثل افتادیم که : "علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد!" پرسپولیس پیش از جذب کنعانی زادگان باید حساب این را می کرد که نیمکت نشین کردن هر یک از دو بهترین و موفق ترین مدافعان میانی لیگ برتر، به نوعی خود زنی تلقی خواهد شد حتا اگر بازیکن جانشین مدافعی به نام کنعانی زادگان باشد. مدافعی که سابقه پوشیدن پیراهن این تیم را داشته و از قضا خود مدعی رسیدن به ترکیب اصلی تیم ملی است. حال این سوال پیش می آید که : کنعانی زادگان بهتر است یا گولسیانی ؟ بدون شک پاسخ به این سوال ساده نخواهد بود چرا که فاصله محسوس و زیادی بین توانایی های دو بازیکن وجود ندارد . هر دو مدافعی قابل اطمینان به نظر می رسند که می توانند قلب خط دفاعی یک تیم را بیمه کنند . اما اگر بخواهیم با در نظر گرفتن جزئیات و ویژگی های بارز هر یک، آن ها را دقیق تر سبک و سنگین کنیم به اعتقاد نگارنده این سطور تفاوت بین دو ملی پوش ایرانی و گرجی در این پست تنها یک نمره است ! "تفاوت نوزده و بیست" . کنعانی زادگان جدا از مهارت در زدن ضربات سر در بازی با پا تبحر بیشتری نسبت به گولسیانی دارد، در مقابل گولسیانی در ضربات سر و زدن توپ های بلند نسبت به کنعانی زادگان بهتر است. اما آن چه در مجموع موجب برتری مدافع گرجی پرسپولیس در این رقابت "نفر به نفر" می شود را در سه نکته خلاصه می کنم. 1 – در سال های غیبت و دوری کنعانی زادگان از فضای لیگ برتر ما و تیم پرسپولیس ،گولسیانی کاملا با این فضا عجین و هماهنگ شده است . 2 – گولسیانی بر خلاف کنعانی زادگان بازیکنی کاملا بی حاشیه است . 3 – کنعانی زادگان ذاتا بازیکنی خشن ، پرخاشگر و عصبی است در مقابل گولسیانی تنها از فیزیک خوب و تجربه بالایش در نبردهای تک مقابل تک بهره می برد و چون بازیکنی خونسرد است کم ترین خطر را برای محرومیت و دریافت کارت زرد از داور دارد. با همه این اوصاف باید به نظر سرمربی پرسپولیس احترام گذاشت و در مقابل نباید فراموش کرد که گذشت زمان درستی و نادرستی هر فرضیه ای را مشخص خواهد کرد!

تفاوت خبرنگار عهد عتیق با گزارشگر فوتبال حرفه ای !

با شنیدن گزارش دیدار دو تیم فوتبال سپاهان و تراکتور، ناخودآگاه به سال هزار و سیصد و هفتاد برگشتم به دوره شباب که در جایگاه خبرنگاران چه دلهره و اضطرابی برای دریافت لیست کامل اسامی و شماره بازیکنان داشتم. آن زمان نه اینترنتی بود نه روزنامه های پرتعداد و سایت های مختلف ورزشی که کوچکترین اشتباه در نوشتن گزارش بازی را برای هر کودک دبستانی برملا کنند! با این وجود تلاش می کردیم ، بدون اشتباه و خیلی دقیق مخاطبان و خوانندگان خود را در جریان هر فعل و انفعال و حرکت بازیکنان دو تیم قرار دهیم . متاسفانه "گزافه گویی" در گزارش مسابقات اغلب همکاران عزیز ما سال هاست که باب شده و اگر گزارشگران به جای دادن اطلاعات اضافه و غیر ضروری و کسالت بار راجع به "تاریخچه بازی های دو تیم یا سایر مسائل حاشیه ای"، تمرکز و توجه خود را به جریان اصلی بازی و نقش آفرینی بازیکنانی که از قضا برای برخی از بینندگان چهره آشنایی ندارند معطوف می کردند بدون شک این گزارش ها دلچسب تر ، دقیق تر و حرفه ای تر در لیگ برتر به مخاطبان عرضه می شد. در طی این بازی، هرگاه توپ به زیر پای چند بازیکن غیر آشنای تراکتور می رسید، "گزارشگر" از آوردن نام آنها طفره می رفت ! به نظر یا وی مثل دوره ای که لیست اسامی بازیکنان دیر به جایگاه خبرنگاران می رسید، نام بازیکنان مورد اشاره را نمی دانست یا اهمیتی به بردن نام آنها نمی داد! در هر دو حالت رفتار او غیر حرفه ای به نظر می رسد. چرا که اگر نبردن نام بازیکن به دلیل نداشتن اطلاعات مورد نیاز است ،گزارشگر صدا و سیما موظف است جهت تکمیل اطلاعاتش حداقل در نیمه دوم بازی اقدام عاجل به عمل آورد . اما اگر نبردن نام بازیکن دلایل دیگری دارد یا وی لزومی برای انجام این کار نمی بیند! باید افسوس خورد به حال فوتبالی که در عهد عتیقش خبرنگاران در یک فوتبال غیر حرفه ای برای کسب اطلاعات مورد نیاز برای نوشتن گزارش بازی در یک هفته نامه ، کلی حرص و جوش می خوردند اما امروز گزارشگر فوتبال حرفه ای اهمیتی به برخی نام ها در گزارشش نمی دهد و کسی را هم کاری با او نیست!

می خواهم زنده بمانم!

پیش از نخستین بازی تیم فوتبال استقلال مقابل صنعت نفت آبادان در هفته نخست مسابقات لیگ برتر بیست و سوم ، انواع و اقسام اخبار ناخوشایند و نگران کننده که هر یک می توانست به تنهایی کمر هر تیمی را بشکند حول و حوش تیم جواد نکونام شنیده شد. از خبر امضای قرارداد پای پلکان هواپیما در فرودگاه گرفته تا جذب بازیکنان بدون اخذ نظر و هماهنگی با سرمربی تیم و برگشت خوردن چک و عدم وصول مطالبات بازیکنان جدید! از حاشیه های مدیر سابق و درگیری روی سکوی تماشاگران تا خبر اختلاف مدیر جدید با سرمربی و عدم جذب بازیکنان مورد نیاز نکونام! هر یک از این حاشیه ها برای ارائه یک بازی ضعیف و عدم نتیجه گیری استقلال در هفته اول و در یک بازی خارج از خانه کافی به نظر می رسید، اما در عمل این طور نشد. حتی دمای کشنده چهل و هشت درجه آبادان نیز نتوانست سد راه بازیکنان پرانگیزه ، جسور و جنگنده استقلال شود. استقلال در روزی که بازیکنان کلیدی فصل قبل خود را به همراه نداشت با یک سازماندهی عالی و استفاده بهینه از توانایی های بازیکنان موجود "صنعت نفت "را کاملا خلع سلاح کرد . هماهنگی و بازی روان این تیم در آبادان چشم نواز بود. اتفاقا کار بزرگ یک "سرمربی " همین است .کاری که نکونام فعلا در هفته اول انجام داد. آماده سازی روحی و جسمی بازیکنان و استفاده درست از قابلیت ها و ظرفیت های موجود . هرچند همانطور که اشاره شد برای قهرمانی در مسابقاتی از این دست باید همه اسباب بزرگی مهیا شود، اما بی شک نکونام و یاران جوانش به سادگی میدان را رها و ترک نخواهند کرد و به رقبا این پیام را می رسانند که می خواهیم زنده بمانیم! 

* مازیار مهرانی