صالحان متخصص را به جای سفارشی های بی صلاحیت منصوب کنید

*الگوی " چگونه زیستن "

پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرماید: " در هر کار و صنعتی از متخصصان فن و افراد صالح و صاحب صلاحیت در همان کار و حرفه استفاده کنید( استعینوا علی کل صنعه بصالح اهلها). صادق آل محمد نیز جمله مهم و قابل تاملی دارد که واقعا باید فراتر از تکرار و تمجید زبانی ، در عرصه عمل و اقدام هم به کار ببندیم و نتایج مثبت آن را در زندگی خود ببینیم. آنچه که مسلم است این بزرگواران نیازی به تعریف و تمجید ما ندارند و اگر چیزی فرموده و سفارش کرده یا عمل و رفتاری انجام داده اند برای این است که ما( خاصه آنها که افتخار شیعه بودن و ادعای پیروی از این حضرات را دارند) آن گفتار و رفتار را در زندگی فردی و اجتماعی به عنوان الگو و رفتار به کار بگیریم. آنها " امام" هستند ، یعنی پیشرو و جلودار و احترام واقعی وقتی تحقق پیدا می کند که راه و مرام شان را عملا پیگیری و پیروی کنیم. امام شخصیتی برای " پرستیدن" نیست، بلکه الگوی" چگونه زیستن" است. چه حاصل که ما در زبان و سخن از آنها طرفداری و تجلیل و ستایش کنیم و در مظلومیت و تنهایی آنها بر سینه و سر بزنیم ، اما رفتار و کردارمان با آنچه گفته و انجام داده اند از خاک تا افلاک فاصله داشته باشد ؟!

*خائن و ناشی !

باری ، امام صادق (ع) می فرماید:" از نظر من فرقی ندارد که کار و امور مردم را به دست ناشی یا خائن بسپاریم{ چرا که نتیجه عملکرد هر دو یکی است و آن ضربه خوردن به کاروبار و زندگی مردم است!}"

سخن این بزرگواران، سخنانی است مبتنی بر کلام خدا و مطابق با آموزه ها و توصیه های کتاب خدا ، خدایی که علیم است و علمی سخن می گوید و به همین دلیل هم هرگز کهنه و قدیمی و ناکارآمد نمی شود‌.

*به " اصول " احترام بگذاریم

سخن را به کلام معصوم (ع) آراستیم تا بگوییم ورزش ما هم برای حل مشکلات و برداشتن موانع و حرکت در مسیر پیشرفت و بالاخره رسیدن یا حداقل در مسیر بودن و نزدیک شدن به جایگاه حقه راهی جز متابعت از اصول و عمل به شرایط ندارد. اشکال اساسی که تاکنون مانع از آن شده و می شود تا ورزش مستعد و بالقوه با ظرفیت و توانای ما در مسیر بایسته باشد و به حق خود برسد و رضایت دوستداران خود را فراهم آورد ، این است که نخواسته به اصول احترام بگذارد و به آنها عمل کند. بهتر بگوییم، ورزش یک ابزار و وسیله است و در واقع آنهایی که مسئول راهبری و اداره آن بوده اند، غالبا به جای "راه" از" بیراهه" رفته اند و نگاهی کوتاه مدت و گذرا و نتیجه گرا به ورزش داشته اند و به هیاهو و موفقیت های زودگذر بیش از کار اصولی و ساختاری و زیربنایی و آینده نگرانه توجه کرده اند.

* پاسخ کوتاه

در پاسخ به این سوال که چرا نحوه اداره و مدیریت ورزش ما تقریبا از ابتدای ورود ورزش مدرن به ایران، اینگونه بوده و حتی پس از پیروزی انقلاب ، تغییر روش و تحول بایسته ای صورت نگرفت ، سوالی است که پاسخ دقیق و آماری و مستند آن در این مختصر نمی گنجد و نیاز به بحثی محققانه و مفصل و جداگانه دارد، اما به طور مختصر و در یک جمله اینکه " ورزش مدرن و امروزی از همان ابتدای ورود به کشور ما جدی گرفته نشده" و لذا برای آن سازوکار و تمهیدات و تدابیر لازم اندیشیده و فراهم نشده است. خیلی از سردمداران و مدیران ورزش فکر می کردند( و متاسفانه همچنان فکر می کنند) با " ادا درآوردن" و چسبیدن به ظواهر و حداکثر بی حساب از کیسه مردم خرج کردن ، می توانند خود را به سرعت به کشورهای صاحب ورزش و پیشرفته برسانند!

*مثل خارجی ها !

چنین دیدگاهی بر صاحب منصبان دولتی و ورزشی حاکم بوده که فقط کافی است ما هم " مثل خارجی ها"! بساط ورزشگاه و تیم و مسابقه و لیگ و... راه بیندازیم و در مسابقات بین المللی و رقابت های جهانی شرکت و با آنها رقابت کنیم. حالا اگر به لطف بخت و اقبال مناسب و هنر ذاتی ورزشکاران به یکی ، دو مدال هم دست پیدا کنیم که دیگر فبهاالمراد! آن وقت حتی می توانیم ادعا کنیم که صاحب برنامه و هدف یا تاکتیک و استراتژی هم هستیم و جز تجربه ، چیزی از آنها کمتر نداریم!

آنچه که به طور مختصر و گذرا اشاره شد، نگاه و روال حاکم بر ورزش ما بوده و هنوز هم هست و در طی این همه سال( حتی بعد از پیروزی انقلاب) نخواسته و اراده و همت آن را نداشته ایم که دست از خود فریبی و رویا بافی و ادا درآوردن برداریم و به کار اصولی و اساسی روی بیاوریم و "ورزش" را فراتر از توپ بازی و سرگرمی کودکانه و... در معنای واقعی آن بفهمیم و درک کنیم.

*" حداقل استانداردها " رعایت نمی شود

این است که می بینیم - و کسی نیست که دیگر نبیند یا حتی بخواهد و بتواند خود را به ندیدن بزند - که امروز در خیلی از جاهای این ورزش حداقل استانداردها رعایت و به حداقل اصول عمل نمی شود ، اصولی مثل نظم و نظارت و شایسته سالاری و... که این مجله و همین صفحه بارها و سال ها به آن پرداخته و بر رعایت آنها تاکید کرده ، اما مرغ آقایان کماکان همان دو پایی را دارد که از اول داشته است! و باز به همین دلیل است که می بینیم دو تیم معروف این ورزش که چون دارای ریشه مردمی هستند در سراسر کشور هواداران زیادی دارند و حتی در بزرگترین قاره جهان از آوازه فراوانی برخوردار هستند و... الخ،علی رغم همه اینها، هنوز از نظر مالکیتی و مدیریتی تکلیف روشن و مشخصی ندارند و بی اغراق مثل یک تیم محلی اداره می شوند.

*عدو شود سبب خیر !

آن طور هم که از ظواهر امر بر می آمد ، قرار هم نبود فکری برای پایان دادن به این وضع و سامان بخشیدن به نحوه اداره و مدیریت آنها شود. فقط در این چندساله اخیر که کنفدراسیون آسیا روی این موضوع دست گذاشته و اشکالات و ایراداتی از حیث " حرفه ای بودن" بر این تیم ها وارد کرده است، مسئولان ورزش و مدیران فوتبال به مصداق" عدو شود سبب خیر..‌." حرف ها و اقداماتی را برای سروسامان دادن و روشن کردن تکلیف این تیم ها آغاز کرده اند که آن هم اساسی و اصولی نبوده و بیشتر به اصطلاح دنبال" پیچاندن"! مقامات فوتبال آسیا بوده اند تا حل اصولی و صادقانه مشکل( البته اگر نخواهیم در این باره از کلمه" فریب" استفاده کنیم ، چنانکه همین هفته پیش رئیس فدراسیون در این باره صریحا حرف زد و از جریمه های سنگین مالی که در انتظار فوتبال ماست .(

*تو خود بخوان حدیث مفصل !

قصد ورود به مساله ظاهرا لاینحل دو تیم پرطرفدار و ریشه دار کشورمان را نداریم . وضعیت بلا تکلیف این دو تیم را به عنوان نمونه و مثال آوردیم تا معلوم شود وقتی می گوییم در ورزش ما بسیاری از جاها حداقل استانداردها رعایت نمی شود، بی حساب نیست و برای آن دلیل و شاهد داریم و چه دلیلی از این بالاتر که دو تیم معروف کشورمان که از جایگاه مردمی برخوردار هستند و بسیاری از جوانان از طبقات و تیپ و سلیقه و قشرهای مختلف به این تیم ها دلبسته اند و عشق می ورزند، با آن سابقه و حتی افتخاراتی که در فوتبال آسیا کسب کرده اند ، هنوز از نظر مسائل ابتدایی مثل موضوع مالکیت، بلا تکلیف و آشفته احوال هستند، بنابراین وقتی وضعیت اینطور تیم ها چنین است ، پس تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل!

*خدا بزرگ است !

با مطرح شدن مشکلات استقلال برای حضور در رقابت های آسیایی و زمزمه هایی که درباره مشکلات پیش روی پرسپولیس مطرح می شود، دوباره مسئولان - از ورزشی گرفته تا غیر ورزشی و از وزیر گرفته تا وکیل - به تکاپو افتاده اند که به هر شکل و طریق ممکن ولو به طور موقت! هم که شده مشکل این تیم ها را حل کنند و مجوز حضور آنها را در آسیا بگیرند و... بعد از آن هم خدا بزرگ است! اینکه این حضرات در تلاش و سعی خود موفق شوند و بتوانند رضایت آسیا را هر طور شده کسب و مشکل حضور نمایندگان فوتبال ما را در رقابت های باشگاهی به طور موقت هم که شده حل کنند یا نه ، سوالی است که پاسخ آن به زودی زود معلوم و مشخص خواهد شد . ما هم به سهم خود امیدواریم حداقل برای رضایت و شادی هواداران این تیم ها اتفاقات مثبتی برای فوتبال ایران در راه باشد و تلاش مسئولان به بار بنشیند، اما مهمتر از آن حرفی است که همیشه بر آن تاکید کرده ایم و محور اصلی مطلب امروز ماست.

*به شیوه " ماستمالی " و " وصله پینه ای " پایان دهید

اصلی ترین حرف ما درباره ورزش که اولا حرف خیلی از اهل فن و ‌کارشناسان هم هست و ثانیا حرف امروز و دیروز ما هم نیست و به گواه آرشیو این مجله حرف همیشگی این مجله - خاصه در همه سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی - خطاب به مسئولان و دست اندرکاران ورزش کشور بوده، این است که ساختار و نحوه اداره و مدیریت ورزش را فراتر از روزمرگی ها و کارها و اقدامات مقطعی و برنامه های چند روزه و کوتاه مدت طوری سامان بخشید و ساماندهی کنید که متناسب با شان این ملت و شخصیت این کشور باشد. کارهای باری به هرجهت و مقطعی - و راحت تر و بی تکلف تر عرض کنیم – و اداره و مدیریت ورزش به شیوه " ماستمالی" و " رفع تکلیف" و " وصله پینه ای اصلا در شان و شخصیت مردم و کشوری نیست که با برپایی انقلاب اسلامی ، می خواست( و البته هنوز هم می خواهد) که برای دنیا و جهانیان حرف تازه ای بزند و گذشته پرشکوه خودش را احیا و به سمت ایجاد تمدن اسلامی حرکت کند. این معامله درستی نیست که با ورزش مستعد این کشور می شود و این رفتار اصلا مناسبی نیست که با علاقه مندان پرشمار ورزش این مملکت می کنند. بنابراین لازم است که این روند متوقف و هر چه زودتر به این بساط و نحوه مدیریت پایان داده شود .

*مدیران بدهکار و فاقد اختیار

دیگر وقت آن رسیده( اگر البته نگذشته باشد) که ورزش را درست و اصولی اداره کنید، یعنی همانطوری که کشورهای صاحب ورزش دنیا اداره می کنند. از کنار این تجربیات به راحتی عبور نکنیم، مهمتر از آن به توصیه های بزرگان و پیشوایان دین عملا توجه داشته باشیم و اداره هر حوزه و عرصه ای را به دست اهل فن و صاحبان تخصص و صلاحیت بسپاریم. در شماره های اخیر راجع به " مدیران تحمیلی و سفارشی" در ورزش زیاد نوشتیم و بارها درباره عملکرد مخرب " مدیران سایه نشین" یعنی کسانی که معلوم نیست بر اساس کدام سابقه و تخصصی در پشت پرده برای ورزش خط وربط و حتی مدیر و وزیر تعیین کرده و آنها را بعد از آنکه به دلیل اعطای این پست ها و صندلی ها بدهکار خود کردند به ابزار بی اختیار و عناصر گوش به فرمان تبدیل می کنند ، به سهم خود هشدار و تذکر داده ایم. در این باره تا آنجا که توان و مجال داشته باشیم باز هم خواهیم نوشت چون موضوع اشاره شده را یکی از آفات بزرگ می دانیم، آفتی که مانع از اداره و مدیریت صحیح ورزش می شود و آن را به جای اینکه در خدمت مردم و شاد کردن دل آنها و سلامت و نشاط اجتماع باشد ، در خدمت اهداف سیاسی و اغراض باندی خود به کار می گیرد .

*این بساط را جمع کنید

ماجرای هیات فوتبال تهران و اتفاقات ناخوشایند و مسائل و مصائب آن را همه می دانیم ، ماجرایی که نزدیک به 16 سال ادامه داشت و هرچه نوشتیم و نوشتند و گفتند و هشدار دادند، آب از آب تکان نخورد چون آنها که برای ورزش ما فراتر از وزیر و مدیر کل و رئیس و... تصمیم می گیرند ، بدون توجه و بی اعتنا به نظرات کارشناسان و رسانه ای های غیر بدهکار! و هشدار آگاهان و دلسوزان، بنا بر حفظ مهره خود در راس فوتبال تهران داشتند. بر اساس وجود این دخالت ها و اعمال نظرهاست که تاکید می کنیم اگر واقعا در گفته های خود صادق هستید و قصد و برنامه ای برای پیشرفت و قوی تر شدن ورزش دارید باید این نحوه رفتار با ورزش و این بساط مدیریت و اداره ورزش را جمع کنید و طرحی نو دراندازید. باز هم تاکید و تکرار می کنیم که ورزش یکی از حوزه هایی است که سخت به " تحول" احتیاج دارد و تا این تحول که بیش از هرجا باید در نحوه اداره و مدیریت آن اتفاق بیفتد، رخ ندهد، چرخ ورزش مستعد و بالقوه توانمند ما بیش از آنکه در خدمت جامعه و جوانان و منافع ملی حرکت کند به کام جاه طلب ها و مدیران تحمیلی و باندهای دلالی خواهد چرخید .

*سیدمحمدسعید مدنی