به امید یک غافلگیری

در حالی که کمی بیش از یک سال از برگزاری جام جهانی 2022 می گذرد، قطر میزبانی رقابت های مهم دیگری را بر عهده خواهد داشت : جام ملتهای آسیا 2023 . مجله World Soccer ضمن بررسی رقابت های پیش رو، تمامی تیم های حاضر در این مسابقات را مورد تحلیل قرار داده است.

معمولا مدافع عنوان قهرمانی یک جام قاره ای که در دوره بعدی هم میزبان باشد از شانس خوبی برای تکرار عنوان خود برخوردار است اما قطر برای کسب موفقیت در مسابقات این دوره که در همین ماه (ژانویه) شروع خواهد شد، عملکرد خوب خود را نیز چاشنی شانس قائل شده خواهد کرد. در عوض شانس اصلی به تیم ژاپن تعلق دارد. " سامورایی های آبی پوش " تاثیرگذارترین تیم قاره آسیا در جام جهانی گذشته بودند. آنها پس از کسب پیروزی مقابل آلمان و اسپانیا به جمع 16 تیم برتر مسابقات صعود کردند و علاوه بر آن با کسب نتایج خیره کننده در بازیهای دوستانه پس از جام جهانی، هرگونه شک و تردیدی در خصوص اینکه آیا بهترین تیم فعلی قاره کهن محسوب می شوند یا نه را از بین برده اند.در واقع ژاپن تاکنون چهار بار فاتح این تورنمنت شده است که آخرین آنها به سال 2011 و میزبانی همین کشور قطر باز می گردد. آنها در آن دوره در مرحله نیمه نهایی کره جنوبی را شکست دادند و سپس در فینال از سد استرالیا گذشتند تا جام را بالای سر ببرند. همین دو تیم فینالیست، به مرحله یک هشتم نهایی جام جهانی قطر هم راه یافتند که استرالیا، قهرمان جام ملتهای آسیا در سال 2015 در خاک خود، در مصاف با آرژانتین قهرمان با به چالش کشیدن حریف خود در نهایت 2-1 بازی را واگذار کرد و با سربلندی حذف شد. کره جنوبی هم از سال 1960 در آسیا قهرمان نشده است اما با حضور نفراتی چون سون هیونگ- مین از تاتنهام، کیم مین- جائه از بایرن مونیخ و لی کانگ- این از پاری سن ژرمن، فهرستی از ستارگان مطرح فوتبال اروپا را گرد هم آورده است که بی تردید باید چشم انتظار شروع رقابتهای این تیم هم به عنوان یکی از شانس های اصلی قهرمانی بود.دو قدرت سنتی دیگر فوتبال آسیا هم سالهاست که طعم قهرمانی را نچشیده اند و جامی را در ویترین افتخارات اخیر خود نمی بینند. آخرین باری که ایران قهرمان این مسابقات شد، سال 1976 بود و اکنون "تیم ملی" که پر از بازیکنان با استعداد است این نگرانی را دارد که آیا امیر قلعه نویی فرد مناسبی برای هدایت نفرات محسوب می شود یا نه. در حاشیه خلیج فارس، تیم فوتبال عربستان روبرتو مانچینی را از ماه آگوست به عنوان سرمربی خود می بیند و اگرچه نتایج بازیهای دوستانه این تیم رضایت بخش نبود و چنگی به دل نمی زد ولی تیمی که کاملا از بازیکنان حاضر در فوتبال کشور خود تشکیل شده به دنبال تصاحب اولین عنوان قهرمانی پس از سال 1996 در قاره آسیاست.حداقل این شش کشور با محیط اطراف خود آشنا هستند. از میان ورزشگاه های میزبان جام جهانی تنها ورزشگاه 974 دیداری را به خود نخواهد دید ( که البته جای تعجب هم نیست چرا که این ورزشگاه از کانتینرهای حمل دریایی ساخته شده بود که بعد از رقابتهای جام جهانی از هم باز و منفصل شدند). نکته مهم دیگر اینکه این مسابقات مشابهت هایی با رقابتهای جهانی خواهد داشت چرا که قطر خیلی دیر به عنوان میزبان برگزیده شد و چین، میزبان اصلی این مسابقات، در سال 2022 خود را کنار کشید و از میزبانی صرف نظر کرد. این یعنی کشورهای غرب آسیا هواداران مشترکی در این کشور خواهند داشت.در شرایطی که تیم های شرق آسیا در رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا دست برتر را دارند ولی در خصوص این مسابقات چهار سال یک بار، اوضاع متفاوت است. اکنون مدتهاست که کشورهای آسیای غربی اکثرا عناوین قهرمانی را به خود اختصاص می دهند. قهرمانی های ایران و سپس کویت و عربستان در سال های دورتر حاصل شد تا اینکه پس از سال ها یک کشور آسیای شرقی (ژاپن) توانست در سال 1992 فاتح این جام شود. از آن پس حتی عراق در سال 2007، استرالیا و سپس قطر در سال 2019 همگی طعم قهرمانی را چشیدند.البته نکته ای که باقی می ماند وضعیت بازیکنان و ستاره های تیم های مختلف در هنگام ورود برای آغاز این رقابتهاست. بسیاری از لیگ های فوتبال آسیا به پایان رسیده اند – کشورهای شرق آسیا در ماه نوامبر یا دسامبر به کارشان خاتمه دادند – یا یک وقفه ایجاد می کنند. ژاپن، ایران، استرالیا و کره جنوبی بازیکنان متعددی دارند که در فوتبال اروپا مشغول بازی هستند، همچون سون هیونگ- مین، مهدی طارمی و کائورو میتوما که هر هفته به میدان می روند. این موضوع که در جام جهانی هم نمود پیدا کرد، عدم استراحت کافی بازیکنان یاد شده در 18 ماه گذشته است ولی این تورنمنت به چنین نام هایی نیاز دارد تا هواداران همیشگی و تماشاگران را به وجد آورده و با خود همراه سازد.اندکی غافلگیری و ماجراجویی هم نیاز است. چهار تیم از جنوب شرقی آسیا برای نخستین بار به این مسابقات راه یافته اند و اگر هر کدام از تیم های اندونزی، ویتنام، تایلند یا مالزی بتوانند تا مراحل بالاتر صعود کنند، هیجان به کل قاره تزریق خواهد شد. اوضاع برای تنها نماینده جنوب آسیا یعنی هند هم به همین صورت است. در مرکز قاره، ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان توانایی خود را پیش از این به نمایش گذاشته اند ولی همچنان باید به روند رو به جلو ادامه دهند. چینی ها هم تیمشان را تشویق خواهند کرد تا برای اولین بار پس از سال 2004 – در خاک خود – از مرحله یک چهارم نهایی گذر کنند. فلسطین و سوریه هم به دنبال کسب موفقیت و دستی پر از اخبار خوش در بازگشت به سرزمین خود هستند.احتمالات همیشگی باید به چالش کشیده شوند. همه چیز بیرون از میدان مطابق انتظار پیش می رود و گویی همه آنها سر جای خودشان قرار دارند اما قطعا از یک رخداد غیر منتظره استقبال خواهد شد.

نگاه World Soccer به تیم ملی فوتبال ایران

ایران (3 قهرمانی که آخرینش به سال 1976 باز می گردد)

ایران همچون عربستان و کره جنوبی یکی از قدرت های سنتی فوتبال آسیا به حساب می آید که البته مدتهاست دستش از جام خالی مانده و تشنه کسب موفقیت است. آنها در سال های 1968، 1972 و 1976 فاتح این مسابقات شده اند. پس از پایان رقابتهای جام جهانی و عدم صعود " تیم ملی" به مرحله دوم، آنها در 9 دیدار از 10 بازی بعدی خود به پیروزی رسیدند، از جمله برتری در بلغارستان و شکست 4-0 قطر.

جایگزینی کارلوس کی روش با امیرقلعه نویی برای دومین تجربه در تیم ملی از نظر هواداران مایوس کننده بود اما او فوتبال ایران را بهتر از خیلی های دیگر می شناسد و استعدادهای فراوانی هم در اختیار دارد و تاکنون تغییر چندانی در ترکیب ایجاد نکرده است.

البته این موضوع قابل درک است چرا که کمتر تیمی در آسیا – و حتی در تمام دنیا – مهاجمان بهتری از سردار آزمون ، بازیکن تیم رم و مهدی طارمی از پورتو دارد. مابقی نفرات این تیم هم از جمله بازیکنان با استعداد، خوش آتیه و با تجربه میادین بین المللی هستند.

بازیکنی که باید دید

سعید عزت اللهی

نفراتی مثل طارمی و آزمون اکنون در صدر اخبار هستند ولی این هافبک دفاعی حاضر در فوتبال دانمارک به ندرت اشتباهی را در بازیهای خود مرتکب شده است.

مربی

امیر قلعه نویی

مربی باشگاه های متعددی در ایران بوده ولی تجربه بین المللی ندارد (!) (قلعه نویی پیش از این یک بار دیگر مربی تیم ملی ایران بوده که در جام ملتهای آسیا در سال 2007، در مرحله یک چهارم نهایی با شکست مقابل کره جنوبی در ضربات پنالتی از مسابقات حذف شد). او باید نشان دهد که می تواند این مهره های با استعداد را به مرحله بعدی برساند.

*سید محمد طاهر شاهین