حق ورزش ایران

هفته گذشته وزیر محترم ورزش در جلسه ای با مسئولین کمیته های فرهنگی و مسئولیت های اجتماعی فدراسیون های ورزشی، اظهارات امیدوارکننده ای داشت که در صورت عملی شدن ، می توان بیش از پیش به آینده ورزش ایران و ارتقاء آن در عرصه های قاره ای و جهانی خوشبین بود. آقای هاشمی در این جلسه گفت: " یکی از سیاست های اصلی ما در دوره جدید[ مدیریت ورزش] توجه به مسائل فرهنگی است." ایشان تاکید کرد:" همه مسئولین [ورزش] باید دغدغه مسائل فرهنگی داشته باشند."

" فرهنگ"، مقوله ای است که نه فقط در ورزش که در هر حوزه و عرصه اجتماعی، اگر به آن توجه لازم و درخور نشود، هیچ کاری به طور اساسی و زبربنایی اصلاح و روبراه نمی شود. این واقعیتی غیر قابل انکار است که در عرصه تجربه بشری، ثابت و به صورت یک اصل مسلم و بی بدیل ، تثبیت و تایید شده است. حرف ما درباره ورزش است و ورزش هم به عنوان سروکاری اجتماعی از این قاعده مستثنی نیست. به گواه آرشیو و خوانندگان فهیم و پیگیر ، یکی از حرف های ثابت این مجله مثل همه دلسوزان آگاه و کسانی که فراتر از روزمرگی ها و نتیجه گرایی های زودگذر و هو وجنجال های گذرا به تحول اساسی در ورزش ایران معتقد هستند، طی سال های فعالیت و انتشار - خاصه در دو سه دهه اخیر - این بوده که تا به مقوله فرهنگ توجه بایسته نشده و فرهنگ ورزش به دغدغه اصلی مسئولان بزرگ و کوچک تبدیل نشود، ورزش مستعد کشورمان نمی تواند به چیزی بیشتر از این که الان هست تبدیل شود و به جایگاهی فراتر از آنچه که اینک در آن قرار دارد، ارتقا یابد و صعود کند اما دریغ و افسوس که علی رغم تایید و تکرار این سخنان توسط مسئولان ورزش در مقاطع مختلف ، در عمل به مساله مهم و حیاتی فرهنگ توجهی نشده و روزمرگی و دلخوش بودن به نتایج و چند مدال آسیایی و جهانی بزرگترین دغدغه مسئولان بوده است! شک نداریم که بسیاری از مسئولان ورزش صادقانه به دنبال ایجاد تحول و پیشرفت بوده اند اما چون از " راهش" وارد نشده و کار را از آنجا که باید شروع نکرده اند، تحول و پیشرفت دلخواه رخ نداده و امروز همه آنها که با ورزش سروکار داشته و مسائل آن را تعقیب می کنند در این باره اتفاق نظر دارند که ورزش ما از حیث اخلاقی و فنی، با مشکلات و گرفتاری های عدیده و آزاردهنده ای دست به گریبان است . این امر به وضوح ثابت می کند که نمی توان حرف از‌ پیشرفت ورزش زد و توقع تحول در آن داشت، در حالی که به وضعیت فرهنگی بی اعتنا هستیم . فرهنگ در معنای عام که هم ابعاد مادی وغیر مادی را در برمی گیرد و هم فن و اخلاق را شامل می شود ، " ام المسائل" است . کدام اصلاح و تحول را سراغ دارید که از فرهنگ شروع نشود؟! بحث در این باره البته مفصل و پیچیده است و از بک جایی به بعد کاملا تخصصی است و اهل فن باید درباره آن اظهار نظر کنند. مهمتر از این ، " کار وعمل فرهنگی" است که برای به نتیجه رسیدن باید به دست اهلش بیفتد ، نه اینکه چنانکه در خیلی جاها و وقت ها می بینیم، هر ناوارد ناشسته رویِ از اینجا رانده و از آنجا مانده ای عهده دار کار فرهنگی در ورزش و رشته های مختلف شود و همه کار فرهنگی را فقط در نصب بیلبورد و چسباندن پوستر و حداکثر برگزاری چند مراسم بی محتوا و... منحصر کنیم . درباره اهمیت فرهنگ و کار فرهنگی همین بس که این کاری است که چون پای آدمی و جامعه انسانی در میان است، خداوند انجام آن را برعهده عزیز دردانه های خلقت و شایسته ترین برگزیدگان خود قرار می دهد. بنابراین همانطور که فرهنگ مهم است و شاید مهمترین سروکار بشری، انجام آن مهمتر است و باید به وسیله " اهلش" صورت بگیرد ، وگرنه نتیجه معکوس حاصل خواهد شد. سال هاست می نویسیم که علی رغم کارهای مثبتی که صورت گرفته و تلاش های مخلصانه ای که برای پیشرفت ورزش شده، ما و دست اندرکاران ورزش ما آنطور که باید و شاید ورزش را" جدی" نگرفته ایم . اگر فرهنگ ورزش جدی گرفته شود ، آن وقت کار وبار مدیریتی آن در ابعاد فنی و اخلاقی و تربیتی و... به دست " اهلش" سپرده می شود و " شایسته سالاری" - که یک اصل فرهنگی تحول آفرین و حتی تمدن ساز است - از حالت شعاری خارج و با جدیت به کار بسته خواهد شد.

صمیمانه امیدواریم که در دوره فعلی مدیریت ورزش شاهد تحولات اساسی و ریشه ای باشیم واین اتفاق نخواهد افتاد ، مگر اینکه همانطور که وزیر ورزش هم گفته ، در این دوره " فرهنگ" جدی گرفته شود. خوشبختانه چنانکه همه در جریان هستیم هفته گذشته بعد از سال های سال مساله مالکیتی دو تیم پرسپولیس و استقلال ( با همه اِن قُلت ها و ایراداتی که وجود دارد) به مراحل تعیین کننده ای رسید و بالاخره یکی از مسائل بلاتکلیف و کارهای بر زمین‌ مانده اساسی در ورزش ما حل شد. امیدواریم به مصداق ضرب المثل " سالی که نکوست ، از بهارش پیداست " رفته رفته و یکی یکی سایر مشکلات مهم و حیاتی ورزش ( از جمله بی توجهی به موضوع تعیین کننده فرهنگ) حل شود و ورزش بالقوه توانای ایران قدم به دوره ای جدید و مرحله ای بالاتر بگذارد که حق ورزش ایران است ، حقی که خواسته و ناخواسته ، با وقت‌ گذرانی ها و روزمرگی ها و بلاتکلیفی ها تا حالا از آن دریغ شده است...

*سیدمحمدسعید مدنی