از اشک تا افتخار؛ حماسه ۲۰ ساله مسی در "آلبی‌سلسته"
کیهان ورزشی-
بیست سال پیش، «پسر کوچکی از روزاریو» برای نخستین بار در تاریخ ۱۵ آگوست ۲۰۰۵ در یک دیدار دوستانه برابر مجارستان به میدان رفت. دو دهه پس از آن، لیونل مسی از ناامیدی به افتخار، از بدنامی به کاپیتانی و از بازنشستگی به اوج ورزش رسید. در ادامه، نقاط عطف و لحظات برجسته یکی از شگفت‌انگیزترین دوران‌های فوتبال بین‌المللی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فراز و فرود لیونل مسی با پیراهن آرژانتین
تنها کمتر از یک ماه پیش از اولین حضور در تیم ملی بزرگسالان، مسی نقشی کلیدی در تیمی ایفا کرد که جام جهانی زیر ۲۰ سال ۲۰۰۵ هلند را فتح کرد. او با شش گل زده – از جمله هر دو گل در فینال ۲-۱ برابر نیجریه – کفش طلای آدیداس و توپ طلای آدیداس را از آن خود کرد.
ناامیدی نخستین حضور
در آگوست ۲۰۰۵، مسی – درست مانند دیه‌گو مارادونا در ۱۹۷۷ – نخستین دعوتنامه خود را برای دیداری دوستانه برابر مجارستان دریافت کرد. او با پیراهنی گشاد و شورت‌های بسیار گشاد وارد میدان شد و در دقیقه ۶۳ به جای لیساندرو لوپز به زمین رفت. تنها ۴۷ ثانیه بعد، توپ را دریافت و از ویل‌موس وانچاک عبور کرد، کسی که با گرفتن بخشی از پیراهن سعی داشت نوجوان را متوقف کند. مسی، اما با ضربه آرنج به صورت ناخواسته پاسخ داد و کارت قرمز دریافت کرد.
وانچاک در مصاحبه با The Athletic در ۲۰۲۲ گفت: "ما می‌دانستیم تیم آرژانتین بسیار قوی است، اما می‌خواستیم این بازیکن را ببینیم، زیرا همه درباره او می‌گفتند بازیکن بزرگی است. شاید من آغازگر دوران او بودم! "
اولین گل بین‌المللی
نخستین گل بین‌المللی مسی در ششمین بازی‌اش و در دیداری دوستانه مقابل کرواسی در مارس ۲۰۰۶ به ثمر رسید. پس از پاس گل کارلوس توز برای گل تساوی، مسی توپ اشتباه استپان توماس را برداشت، با پای چپ معروفش ضربه زد و گلی فوق‌العاده به ثمر رساند تا شش دقیقه اول بازی پرهیجان به پایان برسد.
ورود به صحنه جهانی
سفر مسی در جام جهانی از آلمان ۲۰۰۶ آغاز شد، زمانی که خوزه پکرمن او را در خط حمله‌ای پرقدرت همراه با توز، خاویر ساویولا، هرنان کرسپو و دیگران انتخاب کرد.
پس از پشت سر گذاشتن پیروزی ۲-۱ مقابل ساحل عاج روی نیمکت، پکرمن در دقیقه ۷۴ او را وارد میدان کرد، زمانی که آرژانتین با ده نفر از صربستان و مونته‌نگرو ۳-۰ پیش بود. ظرف چهار دقیقه، مسی وارد محوطه شد و توپ را برای کرسپو فراهم کرد تا گل به ثمر برسد و ده دقیقه بعد، توز توپ را به او رساند تا نخستین گل مسی در جام جهانی ثبت شود.
دل‌شکستگی فینال‌ها
تا سال ۲۰۰۷، مسی یکی از مهره‌های کلیدی تیم ملی آرژانتین شد و در فینال کوپا امریکا در ونزوئلا درخشید ولی نتوانست جلوی قهرمانی برزیل به رهبری ژولیو باپتیستا را بگیرد و تیم "سلسائو" با نتیجه ۳-۰ پیروز شد.
لحظه طلایی المپیک پکن
یک سال بعد، مسی موفق شد مدال طلای المپیک پکن ۲۰۰۸ را کسب کند. در جریان تورنمنتی جذاب، مسی، آنخل دی ماریا را در سمت چپ آزاد گذاشت تا تنها گل فینال مقابل نیجریه به ثمر برسد.
پیراهن شماره ۱۰
پس از بازنشستگی خوان رومن ریکلمه در ۲۰۰۹، «پولگا اتمیکا» (پشه اتمی) پیراهن مشهور شماره ۱۰ آرژانتین را از مربی جدید و مالک پیشین آن، دیه‌گو مارادونا دریافت کرد. در نخستین بازی با این پیراهن، آرژانتین، ونزوئلا را ۴-۰ شکست داد و مسی هم گل زد و هم پاس گل داد.
او به TyC Sports گفت: "مارادونا به من گفت می‌خواهد پیراهنش را به من بدهد، چون می‌دید آماده‌ام آن را بپوشم و زمانش رسیده است. "
کاپیتان شگفت‌انگیز
مارادونا تیم را به جام جهانی آفریقای جنوبی ۲۰۱۰ رساند و در سومین بازی گروهی برابر یونان، خاویر ماسکرانو را روی نیمکت گذاشت تا مسی برای نخستین بار کاپیتان شود. او کمک کرد تا تیم ۲-۰ برنده شود، اما نتوانست مانع از حذف در یک‌چهارم نهایی برابر آلمان شود.
یک سال بعد، پس از حذف زودهنگام در کوپا امریکا، مربی جدید آلخاندرو سابلا، کاپیتانی را به‌طور دائمی به مسی در ۲۴ سالگی سپرد.
جام جهانی ۲۰۱۴: رهبری تا فینال
نخستین جام جهانی مسی به عنوان کاپیتان، برزیل ۲۰۱۴ بود. او با نمایش‌های درخشان تیم را هدایت کرد. گل‌های انفرادی او بوسنی و هرزگوین و ایران را شکست داد و دو گل دیگر وی – از جمله یک ضربه آزاد عالی – نیجریه را حذف کرد. او پاس گل دی ماریا در مرحله یک‌هشتم نهایی برابر سوئیس را فراهم کرد، بلژیک را شکست داد و تیم را در نیمه‌نهایی برابر هلند هدایت کرد، اما آرژانتین در فینال مقابل آلمان با نتیجه ۱-۰ شکست خورد و مسی توپ طلای آدیداس را به عنوان بهترین بازیکن تورنمنت دریافت کرد.
کابوس‌های شیلی
با بازگشت کوپا امریکا در ۲۰۱۵ و نسخه ویژه صدمین سال مسابقات در ۲۰۱۶، مسی و هم‌تیمی‌هایش دو فرصت پیاپی برای کسب نخستین جام قاره‌ای از ۱۹۹۳ داشتند. مسی در هر دو فینال درخشید و در نسخه ۲۰۱۶ گابریل باتیستوتا را پشت سر گذاشت و به "آقای گل" تاریخ کشور تبدیل شد، اما هر دو تورنمنت با شکست در ضربات پنالتی برابر شیلی به پایان رسید.
او ابتدا در ۲۹ سالگی از فوتبال ملی کناره‌گیری کرد ولی کمتر از یک ماه بعد تغییر عقیده داد تا مسائل را «از درون» اصلاح کند.
جام جهانی روسیه ۲۰۱۸
اگر کاپیتان بازنگشته بود، آرژانتین ممکن بود به جام جهانی روسیه ۲۰۱۸ نرسد. هت‌تریک شگفت‌انگیز او برابر اکوادور در مرحله آخر انتخابی تضمین کرد که روند حضور در همه جام‌ها از مکزیک ۱۹۷۰ ادامه یابد. در خود تورنمنت، با گل شگفت‌انگیز به نیجریه و دو پاس گل برابر فرانسه در مرحله یک‌هشتم نهایی، تیم را جلو برد، اما نتوانست مانع از شکست ۴-۳ شود.
بازگشت و رکورد‌های تاریخی
پس از روسیه ۲۰۱۸، آرژانتین ۹ ماه را بدون مسی سپری کرد، چرا که او مرخصی طولانی گرفته بود. او برای کوپا امریکا در سال ۲۰۱۹ بازگشت و در برد برای مقام سوم مقابل شیلی کارت قرمز دوم بین‌المللی خود را دریافت کرد.
کوپا امریکا ۲۰۲۱ با تاخیر ناشی از همه گیری کووید ۱۹ در برزیل برگزار شد و مسی با ۴ گل و ۵ پاس گل، رکورد بیشترین بازی ملی آرژانتین را شکست و تیم را به فینال رساند. در فینال، گل دی ماریا کافی بود تا مسی در دهمین تلاشش نخستین عنوان بزرگ بین‌المللی را کسب کند.
پیروزی در ریو، آرژانتین را به فینال نخستین مسابقه «فینالیسیما» مقابل ایتالیا در ومبلی رساند و مسی با دو پاس گل نمایش درخشان خود را تکمیل کرد.
فینال قطر و جام جهانی آخر
مسی پیش از جام جهانی قطر گفته بود این احتمالا آخرین فرصت اوست. پس از شکست برابر عربستان، او تقریبا به تنهایی مکزیک را شکست داد و با گل‌ها و پاس گل‌هایش تیم را به فینال رساند. در دیدار نهایی برابر فرانسه، دو گل زد و در ضربات پنالتی تیم را قهرمان کرد.
رکورد‌های ملی و جهانی مسی
رکورد‌های ملی:
بیشترین بازی ملی: ۱۹۳
بیشترین گل ملی: ۱۱۲
بیشترین گل در جام جهانی: ۱۳
بیشترین گل در یک سال تقویمی: ۱۸ گل در ۱۴ بازی (۲۰۲۲)
بیشترین هت‌تریک: ۱۰
جوان‌ترین کاپیتان جام جهانی: ۲۲ سال و ۳۶۳ روز
رکورد‌های جام جهانی:
بیشترین بازی: ۲۶
بیشترین بازی به عنوان کاپیتان: ۱۹
بیشترین دقایق بازی: ۲۳۱۴
بیشترین پاس گل در مرحله حذفی: ۶ (مشترک با په‌له)
بیشترین حضور در جام جهانی: ۵
بیشترین جایزه بهترین بازیکن بازی: ۱۱
تنها بازیکن با گل در هر مرحله حذفی یک دوره جام: ۲۰۲۲
بزرگ‌ترین فاصله بین نخستین و آخرین گل جام جهانی: ۱۶ سال و ۱۸۴ روز
تنها بازیکن با دو توپ طلای آدیداس
بیشترین گل در انتخابی جام جهانی منطقه آمریکای جنوبی: ۳۴
تنها بازیکن با گل در دهه ۱۰، ۲۰ و ۳۰ زندگی
رکورد‌های کوپا امریکا:
بیشترین بازی: ۳۹
بیشترین پیروزی: ۲۵
بیشترین پاس گل: ۱۸
نخستین آرژانتینی با گل در هفت تورنمنت
نخستین بازیکن با حضور در پنج فینال
مورینیو: مسی بیشترین تاثیر را بر دوران حرفه‌ای من گذاشت
سرمربی افسانه‌ای، ژوزه مورینیو، فاش کرد که لیونل مسی، برنده هشت توپ طلای جهان، بیشترین تاثیر را بر دوران حرفه‌ای او گذاشته است.
مورینیو اعتراف کرد که مسی همان بازیکنی بود که او را بیش از هر کس دیگری به‌عنوان مربی بهبود بخشید، هرچند هرگز سرمربی اسطوره بارسلونا نبوده است.
تیم رئال مادریدِ تحت هدایت مورینیو، رودررو با تیم نمادین بارسلونا قرار گرفت که مسی رهبری آن را برعهده داشت و حتی توانست در فصل ۲۰۱۱-۲۰۱۲ لالیگا، قهرمانی را بالاتر از باشگاه کاتالانی به دست آورد.
به‌نظر می‌رسد مورینیو، که اکنون ۶۲ سال دارد و هدایت فنرباغچه را برعهده گرفته است، هرگز فرصت هدایت مسی را نخواهد داشت، چرا که او در سال‌های پایانی دوران حرفه‌ای خود در لیگ حرفه‌ای آمریکا (MLS) و در تیم اینتر میامی بازی می‌کند.
با این حال، مورینیو تاکید دارد که برنده هشت توپ طلا همچنان تاثیر عظیمی بر او گذاشته است.
مسی مرا وادار به اندیشیدن می‌کرد
مورینیو، که دو بار قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را در کارنامه دارد، در گفت‌وگویی، وقتی از او پرسیده شد کدام فرد بیشترین تاثیر را بر دوران حرفه‌ای‌اش گذاشته، گفت: "مسی، زیرا هر بار که مقابل او بازی می‌کردم، مرا وادار می‌کرد بسیار فکر کنم. "
بحث "بهترین تاریخ"؛ ناعادلانه است
با این حال، این مربی پرتغالی حاضر نشد مسی را بهترین بازیکن تاریخ بنامد و تاکید کرد که چنین مقایسه‌ای ناعادلانه است، چرا که علم ورزش و شرایط فوتبال در طول دهه‌ها تغییر کرده است.
مسی همواره با رقیب دیرینه خود، کریستیانو رونالدو –که مورینیو در دوران حضورش در مادرید او را هدایت کرده بود – مقایسه می‌شود.
اما به اعتقاد مورینیو، ستاره‌های سال‌های گذشته همچون په‌له، اوزه‌بیو و فرانتس بکن‌باوئر نیز اگر در فوتبال مدرن بازی می‌کردند، می‌توانستند برای مسی رقیب جدی باشند.
او افزود: "به نظر من این مقایسه ناعادلانه است و وقتی کسی چنین چیزی را می‌گوید، احساسی در من برانگیخته می‌شود که خوشایند نیست.
نسل‌های جوان امروزی په له، اوزه‌بیو یا بکن‌باوئر را عمیقا نمی‌شناسند و فوتبال آنها را با شرایط و امکانات امروز مقایسه می‌کنند. "
توپ فوتبال ۱۰ کیلویی!
مورینیو در ادامه به تغییرات جالب و جزئی فوتبال در طول زمان اشاره کرد و گفت: "حتی جزئیات نسبتا خنده‌داری هم وجود دارد. چهل سال پیش وقتی باران می‌بارید، توپ فوتبال ۱۰ کیلو وزن پیدا می‌کرد، اما امروز در هوا پرواز می‌کند. "
*سید محمدطاهر شاهین