خیانت به اصول با جذب دوناروما
کیهان ورزشی-
ویکتور والدز هیچوقت اولین گفت وگویش با پپ گواردیولا را فراموش نخواهد کرد. او سال‌ها بود که دروازه‌بان شماره یک بارسلونا محسوب می‌شد و چندین قهرمانی با این تیم به دست آورده بود، اما مربی جدید خیلی زود تمام چیز‌هایی که والدز در مورد فوتبال می‌دانست را به چالش کشید. دروازه‌بان اسطوره‌ای بارسلونا در این باره می‌گوید: «گواردیولا یک صفحه بزرگ با دو آهنربا داشت که بیرون محوطه جریمه چسبانده بود و از من پرسید: "می‌دانی این دو نفر که هستند؟ این دو مدافعان میانی تیم هستند. " اصلا نمی‌فهمیدم چه می‌گوید. انگار داشت چینی حرف می‌زد. سپس گفت: "وقتی توپ را گرفتی، دوست دارم این دو نفر اینجا باشند و تو توپ را به آنها بدهی و از همین جا است که بازی‌سازی را شروع می‌کنیم. " فکر کردم دیوانه شده است.»
والدز ایده بازی‌سازی از عقب گواردیولا را امتحان کرد و حتی وقتی این کار باعث شد رئال‌مادرید آنها را به سختی مجازات کند به این روش ادامه داد تا ژاوی با تمجید از او بگوید که فلسفه بازی تیم را فراموش نمی‌کند. توانایی‌های پایین‌تر والدز در مهار توپ، به این معنی بود که او هیچوقت نتوانست جای ایکر کاسیاس در تیم ملی را بگیرد، اما به گواردیولا کمک کرد تا دنیا را با بارسلونا فتح کند. وقتی این مربی به بایرن مونیخ رفت، همین رویه را با مانوئل نویر در پیش گرفت که در بازی با توپ موفق‌تر از والدز بود و در مجموع دروازه‌بان بهتری محسوب می‌شد.
وقتی گواردیولا در سال ۲۰۱۶ به منچسترسیتی آمد، بر این باور بود که به دروازه‌بانی نیاز دارد که قدرت بازی با پای خوبی داشته باشد و همین باعث شد تا جو هارت، دروازه‌بان اسطوره‌ای باشگاه و محبوب هواداران را به فروش برساند. اولین جایگزین او، کلودیو براوو، بسیار ناامیدکننده بود ولی وقتی گواردیولا ادرسون را جذب کرد، همه چیز خوب شد.
این دروازه‌بان برزیلی در این تابستان بعد از ۸ سال و ۶ مدال قهرمانی لیگ برتر، منچسترسیتی را ترک کرد، اما تصمیم گواردیولا مبنی بر پر کردن جای خالی ادرسون با جان لوئیجی دوناروما، باعث شده است تا بسیاری از کارشناسان دنیای فوتبال تعجب کنند و خیلی‌ها این سوال برایشان پیش آمده است که آیا این مربی تصمیم گرفته است اصول خود را کنار بگذارد؟
تکامل دائمی
گواردیولا کاری کرد بارسا طوری بازی کند که بیش از یک ربع قرن و از زمان یوهان کرویف دیده نشده بود و این موضوع دنیای فوتبال را در شوک فرو برد. او همین روند را در بایرن و منچسترستی هم در پیش گرفت و خیلی زود نگاه به فوتبال در آلمان و انگلیس را تغییر داد ولی برخلاف نظر اکثریت، گواردیولا دائما در حال کامل کردن سبک بازی تیم خودش است.
او از استفاده از مدافعین کناری که بسیار بالا بازی می‌کردند نظیر دنی آلوز و ژائو کانسلو به استفاده از خط دفاع چهار نفره و کاملا خطی در سیتی روی آورده است. او این روز‌ها دیگر بدون یک مهاجم نوک ذاتی بازی نمی‌کند و حتی تیمش را به دور ارلینگ هالند شکل داده که بهترین مهاجم نوک فعلی جهان است، اما قدرت بازی‌سازی بسیار محدودی دارد. او حتی نحوه استفاده از دروازه‌بان‌هایش را نیز تغییر داده است. ادرسون در فصل گذشته از ترکیبی از پاس‌های کوتاه و شوت‌های بلند پشت مدافعان حریف استفاده می‌کرد و با همین روش هم توانست در دوران فوتبالش در سیتی ۸ بار پاس گل بدهد که ۴ بار آن در فصل پیش بود.
گواردیولا در مورد سبک بازی‌اش در مصاحبه‌ای گفت: «به این خاطر سبک بازی تیم را تغییر می‌دهم، چون اگر این کار را نکنم، حوصله‌ام سر می‌رود. اگر می‌خواستم ۸ سال دائما یک کار ثابت را بکنم، حوصله‌ام سر می‌رفت. وقتی کاری می‌کنید و خوب پیش می‌رود، حریفان راه مقابله‌ای پیدا می‌کنند و به همین خاطر دائما باید راهی جدید پیدا کنید. دلیل بعدی هم بازیکنانی هستند که در اختیار داریم، کیفیت آنها و وفق دادن خودشان با سبک بازی ما.»
سبک متفاوت
رو آوردن به دوناروما، اما مانند انقلابی افراطی برای گواردیولا به نظر می‌رسد، چرا که همیشه خواسته‌های زیادی از دروازه‌بان‌هایش دارد. او در این باره در مصاحبه‌ای گفت: «پیدا کردن دروازه‌بانی که در کار با توپ شجاع نیست برایم سخت است. واقعا پیدا کردن چنین کسی سخت است. حالا نمی‌گویم مثل ادرسون باشد و این توانایی را داشته باشد که توپ را ۶۰ یارد دور کند. قدرت او در این کار فوق‌العاده است و استفان اورتگا هم چنین توانایی دارد ولی همه دروازه‌بان‌ها باید یک سطح حداقلی داشته باشند تا بتوانند بازی کنند.»
دوناروما، اما دروازه‌بانی نیست که به خاطر شجاعانه بازی کردن در کار با پا شناخته شود یا با خصوصیاتی که گواردیولا دنبالش است، همخوانی داشته باشد. در حقیقت، پاری‌سن‌ژرمن او را در این تابستان به درخواست سرمربی و به خاطر مشکلاتش در کار با پا، مجبور به جدایی کرد، آن هم در شرایطی که به تیم کمک کرده بود چندین جام کسب کنند که شامل اولین لیگ قهرمانان تیم پاریسی نیز می‌شود.
دروازه‌بان شماره یک تیم ملی ایتالیا نقش مهمی در رسیدن پاری‌سن‌ژرمن به فینال لیگ قهرمانان داشت و در مرحله یک هشتم دو پنالتی مقابل لیورپول گرفت و در دیدار با استون‌ویلا هم درخشان بود. او مقابل آرسنال ۸ مهار داشت و همین باعث شد تا ویتینیا وی را "بهترین بازیکن زمین" بنامد.
با این حال، مدیران تیم پاریسی تصمیم گرفتند لوکاس شوالیه جوان را جذب کنند و دوناروما را از تمرینات کنار بگذارند و در سوپرکاپ اروپا هم بازی ندهند تا او مجبور به جدایی شود. شاید تعلل او در تمدید قرارداد به خاطر درخواست دستمزد بیشتر در این اتفاق نقش داشت، اما لوئیز انریکه بود که این تصمیم را گرفت و گفت که به دنبال دروازه‌بانی با سبکی متفاوت می‌گردد.
ناکافی
شوالیه قطعا در کار با توپ بهتر از دوناروما است. او فصل گذشته و در لیل پاس‌های کوتاه و بلند بیشتری برای هم‌تیمی‌هایش ارسال کرده بود. ضمن این که شوالیه کلین‌شیت‌های بیشتری داشت و درصد مهار بالاتری را هم ثبت کرده بود و این در حالی است که لیل پنجم شد و پاری‌سن‌ژرمن، قهرمان.
این حقیقت که لوئیز انریکه به دنبال فروش دوناروما بود و گواردیولا به دنبال جذب این دروازه‌بان، گویای همه چیز است. هر دو مربی برای بارسلونا به میدان رفته‌اند و سابقه هدایت این تیم را هم دارند. وقتی لوئیز انریکه سرمربی آبی و اناری پوشان بود، مانع فروش تراشتگن به سیتی شد و اجازه داد براوو به ورزشگاه اتحاد برود تا دروازه‌بان پا به توپ آلمانی بتواند دروازه‌بان شماره یک نیوکمپ شود.
وقتی انریکه سرمربی بارسلونا بود، گاهی اوقات به الگوبرداری از تیکی تاکای گواردیولا متهم می‌شد ولی وقتی پاری‌سن‌ژرمن این مربی با بارسلونای ژاوی روبر‌و شد، انریکه مدعی شد که تیم فعلی او خیلی بیشتر شبیه به آن بارسای قدیمی بازی می‌کند تا تیم ژاوی. با تصمیم انریکه مبنی بر گذر از نام دوناروما به خاطر محدودیت این دروازه‌بان در کار با پا، به نظر می‌رسد که انریکه می‌خواهد بیشتر از قبل به سبک گذشته بارسا وفادار باشد تا مردی که خودش این سبک بازی را در بارسلونا احیا کرد.
تغییر رویه
البته باید این نکته را در نظر بگیریم که دوناروما در کار با پا نسبت به سایر هم‌پستی‌های خود چندان هم دروازه‌بان بدی نیست. دقت پاس او در فصل گذشته لیگ فرانسه ۸۵ درصد بوده و از نظر درصد مهار هم نسبت به دروازه‌بان‌های فعلی سیتی یعنی اورتگا و ترافورد و همچنین ادرسون در رده سوم قرار می‌گیرد.
بی‌میلی دوناروما به بازی از عقب احتمالا به یکی از بدترین اشتباهات این دروازه‌بان مقابل رئال مادرید برمی‌گردد که در نهایت در سال ۲۰۲۲ باعث شد رئالی‌ها دو گل عقب ماندگی خود را جبران و پاری‌سن‌ژرمن را در لیگ قهرمانان حذف کنند. او همچنین یک پاس مستقیم هم به مینامینو، بازیکن موناکو در لیگ فرانسه داده و در دوران حضورش در میلان هم دو اشتباه فاجعه‌بار هنگام کار با پا داشته است.
این اشتباهات باعث شد تا دوناروما رویکردی محافظه‌کارانه‌تر را در پیش بگیرد و نسبت به بسیاری از دروازه‌بان‌های برجسته جهان، نزدیک‌تر به خط دروازه بازی کند، اما همین کار موجب شد به یکی از شوت‌گیرترین دروازه‌بان‌های جهان تبدیل شود و البته قد بلند او هم در این زمینه به وی کمک زیادی کرده است.
فوق‌العاده در ضیافت پنالتی‌ها
انریکه همواره از دوناروما می‌خواست جسورانه‌تر بازی کند و این باعث می‌شد تا او اشتباهات بیشتری داشته باشد. بهترین عملکرد دوناروما در یورو ۲۰۲۰ و زمانی بود که در تیم روبرتو مانچینی به میدان می‌رفت و کیه‌لینی و بونوچی هم جلوی او بازی می‌کردند. به عبارت دیگر، آن تیم توجه چندانی به پاسکاری‌های جسورانه از عقب زمین نداشت. او در ضیافت پنالتی‌ها مقابل اسپانیا و سپس انگلیس درخشید و تبدیل به اولین و تنها دروازه‌بانی شد که عنوان بهترین بازیکن تورنمنت در یورو را به نام خود ثبت می‌کند. از آن موقع به بعد هم او فقط در یکی از ۷ ضیافت پنالتی که حضور داشته، شکست خورده است.
این دروازه‌بان به خاطر فتح سه گانه با تیم پاریسی در فصل گذشته، قطعا در جوایز انفرادی، افتخارات زیادی را به خود اختصاص خواهد داد که جایزه یاشین و بهترین دروازه‌بان سال فیفا بخشی از آن خواهد بود.
بازگشت به اصول اولیه
به همین خاطر، با وجود تصمیم انریکه و چندین اشتباه انگشت‌شمار، مشخص است که سیتی دروازه‌بانی در کلاس جهانی خریده است که می‌تواند در بالاترین سطح فوتبال بدرخشد و سابقه حضور در دروازه تیم‌های بزرگی، چون میلان و پاری‌سن‌ژرمن و تیم ملی ایتالیا را نیز در کارنامه دارد. او در ۲۶ سالگی هنوز می‌تواند درخشش‌های بسیار بیشتری داشته باشد و همین حالا هم یک دهه تجربه دارد، چرا که از ۱۶ سالگی برای میلان بازی کرده است.
دوناروما قطعا آن قدرت تهاجمی که ادرسون به سیتی می‌داد را ندارد، اما اشتباهات دروازه‌بان برزیلی در چند فصل اخیر توانایی‌های پخش توپ او را تحت تاثیر قرار می‌داد. در حقیقت ادرسون یکی از مهم‌ترین مهره‌ها در فصل فاجعه‌بار سیتی بود و سران این باشگاه برای جبران این اتفاق یکی از بهترین دروازه‌بان‌های فصل گذشته اروپا را جذب کرده‌اند.
درست مثل زمان جذب هالند، گواردیولا قطعا رویکرد همیشگی خودش را به خاطر داشتن فرصت برای کار کردن با یکی از بهترین بازیکنان دنیای فوتبال تغییر خواهد داد. شاید این کار برای برخی‌ها احساس خیانت به اصول این مربی باشد، اما نگاه دیگر این است که ادرسون یکی از منحصر به فردترین دروازه‌بان‌های دوران خود بود و با توجه به این که گزینه‌های چندانی در بازار وجود نداشت، سیتی به اصول اولیه خود برگشت و یکی از بهترین شوت‌گیر‌های در دسترس را خرید.
اگر دوناروما در پایان این فصل یک بار دیگر جام قهرمانی لیگ قهرمانان را بالای سر ببرد، قطعا هیچکس در مورد اصول و خیانت به آن حرفی نخواهد زد.
*آرمین زمانی